Connect with us

Društvo

IAKO DJELUJE NEREALNO: U BiH skoro tri puta veći rast plata nego u evrozoni

Prema statističkim podacima, rast plata u evrozoni je za godinu dana skoro tri puta manji nego u Bosni i Hercegovini.

Iako ovo djeluje nerealno, prema podacima Evropske centralne banke (ECB), rast plata u evrozoni je u drugom kvartalu ove godine povećan za 3,6 odsto na godišnjem nivou.

“Za ECB ovaj indikator je jedan od bitnijih za raspravu o monetarnoj politici, a usporavanje rasta ide u prilog očekivanom smanjenju kamatnih stopa ECB ovog mjeseca. Objavljeni zapisnik sa julske sjednice ECB je pokazao da članovi UO nisu bili previše zabrinuti zbog usporavanja pada inflacije, što ide u prilog očekivanom smanjenju kamatnih stopa. Prošle sedmice član Upravnog odbora ECB Paneta je izrazio nadu u smanjenje kamatnih stopa u septembru usljed padajuće inflacije i usporavanja ekonomije na globalnom nivou, te je scenario faze nižih kamatnih stopa nazvao realističnim, naglašavajući da inflacija usporava. Član Upravnog odbora Kazaks je izjavio da je spreman da raspravlja o još jednom smanjenju, te da je uvjeren u povratak inflacije na 2%, naglasivši upravo važnost toga da se ne odlaže postizanje ciljanog nivoa inflacije od 2%”, navodi se u analizi Centralne banke BiH.

S druge strane, u drugom kvartalu ove godine prosječna isplaćena neto plata u BiH je nominalno viša za 9,3 odsto u odnosu na drugi kvartal prethodne godine.

“Za period od januara do juna 2024. godine prosječna mjesečna isplaćena neto plata po zaposlenom u pravnim osobama u BiH iznosila je 1.359 KM, a za isti period 2023. godine 1.244 KM. Za period od jula do decembra 2023. godine prosječna mjesečna isplaćena neto plata po zaposlenom u pravnim osobama iznosila je 1.282 KM. Povećanje prosječne mjesečne isplaćene neto plate u prvom polugodištu 2024. godine u odnosu na drugo polugodište 2023. iznosilo je 6%”, piše u podacima Agencije za statistiku BiH.

Ekonomista Igor Gavran kaže za “Nezavisne novine” da su podaci suštinski nerealni, ali ako su tačni, kao što piše zvanična statistika, to se može objasniti nekim specifičnostima BiH, te podaci dobijaju drugu dimenziju.

“Mnogo je manje učešće zaposlenih u ukupnoj populaciji u BiH nego u evrozoni i zbog toga sam rast plata ima mnogo manji ekonomski efekat jer se odnosi samo na relativno mali dio populacije, a mnogo je više nezaposlenih, onih u sivoj ekonomiji i drugih kategorija. Statistička prosječna plata u BiH ne odražava stvarnost većine zaposlenih jer je velika neravnoteža između primanja u pojedinim sektorima i relativno mali broj viših plata uzeće se na prosjek zbog ukupno male zaposlenosti. Takođe, inflacija u BiH, posebno u kategorijama esencijalnih proizvoda, je bila viša u BiH nego u evrozoni, pa je usklađivanje primanja s troškovima života tako gdje je bilo moguće i trebalo da bude više. Zbog iseljavanja i sve težeg pronalaženja radne snage, poslodavci u nekim oblastima su prinuđeni da konačno povećaju primanja radnika, pa je bilo i stvarnih povećanja. Iz tog razloga minimalna plata u Republici Srpskoj je osjetno povećana, a i ona u Federaciji neznatno. Plate u BiH su daleko niže nego u evrozoni, pa je neophodno njihovo brže povećanje jer inače je naša ukupna ekonomija i društvo neodrživo. Moramo nadoknaditi zaostatak u svemu ako ne želimo da se baš svi koji mogu hodati isele”, objašnjava Gavran za “Nezavisne novine”.

Related Topics:

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Nagli pad temperature

U BiH će biti osjetno svježije i nestabilno vrijeme, uglavnom sa kišom, pljuskovima i grmljavinom, te najvišom dnevnom teperaturom vazduha do 31 stepen Celzijusov.

Tokom noći i ranijih jutarnjih časova biće pretežno oblačno s kišom i pljuskovima s grmljavinom, uglavnom na istoku i u Hercegovini, a lokalno su mogući i jači pljuskovi i nepogode u vidu jakog do olujnog vjetra.

Od podneva će biti nestabilno, te će se na zapadu javiti jače naoblačenje s kišom i pljuskovima praćenih grmljavinom, koje će se širiti na sjeveru i istoku, dok se uveče očekuje prestanak padavina uz djelimično razvedravanje, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda. Duvaće umjeren vjetar, pri jačim pljuskovima i jak, zapadnih smjerova.

Jutarnja temperatura vazduha biće od 16 do 21, a najviša dnevna od 24 do 31 stepen Celzijusov.

Nastavi čitati

Društvo

CIJENE RASTU SVE BRŽE: Inflacija u BiH u junu dosegnula najviši nivo u posljednjih 10 mjeseci

Hrana i piće glavni krivci za skok inflacije

Inflacija u Bosni i Hercegovini ponovo bilježi uzlazni trend — u junu je dostigla 4,6 posto na godišnjem nivou, što predstavlja najvišu stopu još od avgusta prošle godine, saopštila je Agencija za statistiku BiH.

Glavni pokretač inflacije i dalje ostaju poskupljenja hrane i bezalkoholnih pića, koja su u odnosu na isti mjesec lani skuplja za čak 10,8 posto. Ovaj skok je izraženiji nego u maju, kada je rast iznosio 9,9 posto.

Značajno su porasle i cijene u drugim sektorima: usluge u restoranima i hotelima skuplje su za 7,2 posto, obrazovanje za 1,9 posto, stanovanje i komunalije za 1 posto, oprema za domaćinstvo za 1,1 posto, a rekreacija i kultura bilježe rast od 4,9 posto — svi ovi sektori zabilježili su veći tempo rasta nego mjesec ranije.

S druge strane, cijene u sektoru transporta pale su za 4,3 posto u odnosu na juni prošle godine, ali je pad bio blaži u poređenju s majskim minusom od 6,4 posto.

Na mjesečnom nivou, potrošačke cijene u BiH su u junu porasle za 0,3 posto. Najviše su doprinijela poskupljenja u restoranima i hotelima (1,6%), obrazovanju (1,1%), transportu (0,8%) te rekreaciji i kulturi (0,7%).

Nastavi čitati

Društvo

STIŽE NAGLO ZAHLAĐENJE: Nova upozorenja za građane!

Nakon vrhunca toplotnog talasa i temperatura do 40 stepeni za vikend stiže naglo zahlađenje i moguće nepogode.

Očekuje se i pad temeperature čak i za 20 stepeni. Nagle promjene mogu ostaviti brojne posljedice na fizičko i mentalno zdravlje ljudi.

Meteorolog Milica Đorđević ističe da stanovništvo u narednim danima može očekivati jake pljuskove, ali i olujni vjetar.

“Nestabilno vrijeme sutra uveče. Imaćemo narednih noći u nedjelju, ponedjeljak i utorak uslova za lokalne nepogode. Uglavnom će ovog puta biti u vidu jakih puljuskova. Moguće je da u kratkom intervalu bude jačih padavina i jakog olujnog vjetra. S obzirom da ozbiljna kiša nije dugo padala, tlo je bilo skroz suva, može se desiti da padne malo jača kiša i da dođe do bujučnih poplava”, upozorava Milica Đorđević.

Nagle vremenske promjene najviše utiču na zdravlje građana.

Specijalista porodične medicine, Brankica Miljanović poručuje da je najavljeni nagli pad temperature posebno opasan za djecu, starije osobe i hronične bolesnike.

“Najugroženija kategorija ljudi su svakako mala djeca do jednu godinu, hronični bubrežni bolesnici, kardiovasklarni bolesnici. Takođe, osobe koje boluju od plućnih bolesti, metaboličkih bolesti i svakako osobe koje boluju od kardiovaskularnih bolesti”, kaže Miljanovićeva, prenosi RTRS.

Osim na fizičko zdravlje drastične promjene vremena utiču i na mentalno. Mogu izazvati depresiju, razdraživost, promjene u raspoloženju.

Ipak po riječima meteorologa, najavljeno zahlađenje je kratkog daha jer nam avgust donosi novi toplotni talas i nove tropske temperature i do 40 stepeni.

Ekspert za bezbjednost i zdravlje na radu, Vera Trefalt Božić naglašava da toplotni udar može da izazove vrlo opasnu situaciju po organizam.

“Prije svega to je dehidracija organizma, toplotni stres, toplotni grčevi, toplotni udar. Toplotni udar je najteža situacija, najteže utiče na zdravlje jer se vrlo brzo povećava temperatura organizma čak i do 40, 40,5 stepeni. To je jedna ozbiljna situacija”, naglasila je Trefalt Božić.

Nastavi čitati

Aktuelno