Leri Alison postao je najbogatiji čovek na svijetu i tako prestigao Ilona Maska. Sada, skoro 50 godina nakon osnivanja, gigant u oblasti baza podataka i poslovnog softvera dobija novi veliki podsticaj.

Krajem 1970-ih, jedan početni biznis, koji su osnovali Lari Elisoni dvojica kolega programera dobio je veliki podsticaj u vidu ugovora sa CIA-om da razvije program baze podataka kodnog imena Oracle, koji je kasnije postao i naziv same kompanije.

Sada, skoro 50 godina nakon osnivanja, gigant u oblasti baza podataka i poslovnog softvera dobija novi veliki podsticaj. Postao je ključni igrač u jeku vještačke inteligencije, zahvaljujući svom poslovanju u oblasti klaud računarstva koje pomaže da se zadovolji ogromna potražnja za računarskom snagom potrebnom za AI aplikacije. Jedno od njegovih najistaknutijih partnerstava jeste ono sa industrijskim liderom OpenAI, koji je, prema navodima, ranije ovog mjeseca pristao da plati Oracle-u 300 milijardi dolara tokom pet godina za prostor u data centrima.

Najbogatiji čovjek na svijetu
Zapanjujuće projekcije rasta Oracle-ovog klaud poslovanja, predstavljene u poslednjem izvještaju o zaradi prošle nedjelje, dovele su do skoka akcija kompanije. Akcije Oracle-a (ORCL) porasle su za više od 80% od početka ove godine, nadmašivši čak i Nvidia-u, Google, Metu i Microsoft. Ovaj uspon je na kratko učinio Larija Elisona, koji je sada predsjednik kompanije i njen najveći akcionar, najbogatijim čovjekom na svijetu.

Kao i Nvidia, koja je ranije bila poznata kao proizvođač nišnih procesora za gejming prije nego što je počela da proizvodi neophodne čipove za AI, nedavni uspon Oracle-a je primjer kako veterani Silicijumske doline dobijaju novu priliku i značenje u eri vještačke inteligencije.

“Ovo je prelomni trenutak za Oracle. Prije godinu dana, Oracle je bio kompanija koja je pomalo lutala i pokušavala da pronađe svoj put… a sada odjednom imamo ogromnu potvrdu da njihova strategija daje rezultate. Oracle bi mogao da dobije još jedan veliki uspjeh ako postane dio dogovora o prenosu kontrole nad popularnom aplikacijom društvene mreže TikTok za američko tržište na neku američku kompaniju. Zvaničnici Bijele kuće su u ponedeljak rekli da je okvir za takav dogovor skoro finalizovan, i da čeka još samo razgovor između predsjednika Donalda Trampa i kineskog predsednika Si Đinpinga u petak”, rekao je Danijel Morgan, viši portfelj menadžer u kompaniji Synovus Trust Company.

Nije jasno ko je potencijalni kupac u tom dogovoru, ali Oracle se ranije smatrao jednim od glavnih kandidata za preuzimanje aplikacije. Oracle je počeo da hostuje TikTok-ove podatke za američke korisnike još 2020. godine, u okviru napora da se umanje američke bezbjednosne zabrinutosti. Preuzimanje potpune ili djelimične kontrole nad TikTok-ovim poslovanjem u SAD moglo bi Oracle-u da omogući pristup jednoj od najpopularnijih aplikacija na svijetu i 170 miliona američkih korisnika, kao i prihodima od oglašavanja koji dolaze s tim.

Potpuna besmislica ipak ne?
Oracle je kasnio sa ulaskom u računarstvo, zaostajući za velikim igračima kao što su Amazon Web Services, Google Cloud i Microsoft Azure. Elison je čak 2008. godine nazvao ovu tehnologiju „potpunom besmislicom“.

Iako je i dalje manji od tih velikih „hiperskalera“, Oracle-ovo klaud poslovanje je počelo da se okreće nabolje 2022. godine kada je ChatGPT postao dostupan javnosti — kada su AI kompanije shvatile da izgradnja njihovih velikih jezičkih modela zahteva ogromnu računarsku snagu, rekao je za CNN Luk Jang, analitičar akcija u kompaniji Morningstar. On je dodao da je Oracle-ov blizak odnos sa Nvidia-om kompaniji dao lakši pristup vrlo traženim AI čipovima koji su potrebni za rad sve većeg broja data centara.

Tokom prošlonedjeljne konferencije o zaradi, Oracle-ova izvršna direktorka Safra Kac izjavila je da se očekuje da će prihod od Oracle-ove klaud infrastrukture porasti za 77% na 18 milijardi dolara u fiskalnoj 2026. godini i da će dostići 144 milijarde dolara do 2030. godine.

Za to je, velikim dijelom, zaslužan ogroman skok u “preostalim izvršnim obavezama“ (RPOs), odnosno ugovorima o budućim prihodima koje kompanija očekuje da naplati, koji su porasli za 359% u odnosu na prošlu godinu, na 455 milijardi dolara u najnovijem kvartalu. Kac je rekla da je kompanija potpisala četiri višemilijardna ugovora sa tri različita klijenta.

Inicijativa vrijedna 500 milijardi dolara
Brajan Vajt, tehnološki analitičar investicione firme Monness, Crespi, Hardt & Co, nazvao je ovo trenutkom “kao da pucate na ribu u buretu“ za Oracle, jer potražnja za kapacitetima data centara u AI industriji nastavlja da prevazilazi ponudu, dodajući da kompanija “živi AI san“. Oracle-ovo blisko partnerstvo sa OpenAI pomoglo je da se kompanija legitimizuje kao ozbiljan igrač u prostoru AI računarske infrastrukture. U januaru, Elison je najavio da će Oracle učestvovati u inicijativi vrijednoj 500 milijardi dolara za osnivanje nove kompanije Stargate, koja bi investirala u izgradnju veće AI infrastrukture u Sjedinjenim Američkim Državama.

Oracle bi čak mogao imati prednost u odnosu na druge velike igrače u oblasti data centara, kao što su Google ili Microsoft, jer ne razvija sopstveni veliki jezički model, koji bi inače zauzimao dio njegovih resursa u data centrima, što mu omogućava više kapaciteta za iznajmljivanje.

“To je usluga koju kompanija čini sebi, ali i cijelom AI ekosistemu“, rekao je Jang.

Takođe je pomoglo i to što Oracle-ovo osnovno poslovanje sa bazama podataka i softverom bilježi prilično stabilan rast, što kompaniji obezbjeđuje gotovinu za nastavak kapitalno intenzivnog procesa izgradnje dodatnih kapaciteta u data centrima. Kompanija je prijavila više od 27 milijardi dolara kapitalnih ulaganja samo u prvom kvartalu.

“Te ključne poslovne jedinice ostvaruju oko 70% njihovih prihoda. Onda, ako budu uspjeli da ostvare određeni uspjeh sa poslovanjem u vezi sa data centrima i infrastrukturom kao uslugom, to će za njih biti samo šlag na tortu. Ne zavise od toga u potpunosti”, rekao je Morgan.

Ipak, da bi Oracle održao svoje agresivne projekcije rasta, biće mu potrebno da AI kompanije nastave da troše na dodatnu računarsku snagu, čak i dok neki posmatrači industrije počinju da postavljaju pitanja o povraćaju ulaganja u te skupe projekte.

“Vidimo scenario u kojem ukupna potražnja za AI-jem može biti manja od naših očekivanja, i ako se to dogodi, Oracle bi mogao da pretrpi veći udarac od ostala tri hiperskalera, jer je relativno mali igrač unutar cjelokupnog ekosistema,“ rekao je Jang. Ako se AI ne bude širio brzinom koju očekujemo, ti RPO-ovi možda neće dostići nivo koji trenutno vidimo”, dodao je Jang.

Pentagon je potvrdio da su američki vojni zvaničnici u ponedjeljak posmatrali zajedničke vojne vježbe Rusije i Bjelorusije, prihvativši poziv po prvi put od početka rata u Ukrajini 2022. godine.

Američki zvaničnici u ponedjeljak, 15. septembra, viđeni su u Bjelorusiji kao posmatrači vojnih vježbi “Zapad 2025”, uz posmatrače iz drugih zemalja.

Zamjenik ruskog ministra odbrane Junus-Bek Jevkurov takođe je prisustvovao vježbama u Bjelorusiji, prenosi Index.hr.

“Američka ambasada u Minsku u Bjelorusiji primila je poziv za našeg vojnog atašea da prisustvuje vojnim vježbama Zapad-2025 u Bjelorusiji u sklopu Dana istaknutih posjetilaca (DV) te smo prihvatili poziv u svjetlu nedavnih produktivnih bilateralnih sporazuma između naših zemalja”, rekao je portparol Pentagona Šon Parnel.

“Prisustvovanje Danima istaknutih posjetilaca uobičajena je praksa među vojskama, a američki vojni ataše bio je dio veće grupe međunarodnih vojnih učesnika. Zbog vremenskog preklapanja, dolazeći odbrambeni ataše pojavio se s odlazećim”, rekao je on.

Prisustvo američkih zvaničnika, manje od nedjelju dana nakon što je susjedna Poljska oborila dronove koji su ušli u njen vazdušni prostor, za koje tvrde da su ruski, posljednji je znak da Vašington želi poboljšati odnose s Bjelorusijom, prenosi Index.hr.

Bjeloruski ministar odbrane Viktor Hrenikov lično je dočekao dva američka zvaničnika, koji su se rukovali s njim i, obraćajući se na ruskom, zahvalili na pozivu. Prema Rojtersu, jedan od njih bio je potpukovnik američkog ratnog vazduhoplovstva Brajan Šup.

Američki odbrambeni zvaničnik, obraćajući se pod uslovom anonimnosti, rekao je da su Sjedinjene Države posljednji put posmatrale vježbe Zapad 2021. godine.

Nezavisna istražna komisija Ujedinjenih nacija po prvi put je zaključila da Izrael sprovodi genocid nad Palestincima u Gazi i da su najviši državni zvaničnici podsticali na genocid.
Radi se o, kako ga UN opisuje, „najautoritativnijem zaključku do sada“ o djelovanju Izraela u ratu koji traje od 7. oktobra 2023. godine.

U izvještaju na 72 strane, objavljenom u utorak, komisija osnovana pri Savjetu UN-a za ljudska prava utvrdila je da je Izrael počinio „četiri genocidna djela“ u Pojasu Gaze.

Ona uključuju ubijanje Palestinaca, nanošenje „teške tjelesne i mentalne štete“, „namjerno stvaranje životnih uslova s ciljem fizičkog uništenja grupe u cjelini ili djelimično“, kao i „uvođenje mjera kojima se onemogućavaju rađanja unutar grupe“.

Izrael je odmah odbacio optužbe, naglašavajući da vojnu kampanju sprovodi u samoodbrani i u skladu sa međunarodnim pravom.

– Država Izrael kategorički odbacuje iskrivljen i lažan izvještaj i zahtjeva trenutno ukidanje ove komisije. Riječ je o izvještaju koji se u potpunosti zasniva na lažima Hamasa – saopštilo je izraelsko Ministarstvo spoljnih poslova.

Dodali su da su članovi komisije „proxy jedne terorističke organizacije čije su užasne izjave o Jevrejima osuđene širom svijeta“.

Izraelska vojska pokrenula je ofanzivu na Gazu nakon napada Hamasa 7. oktobra 2023. godine, u kojem je ubijeno oko 1.200 ljudi, a 251 osoba je uzeta za taoca. Od tada je, prema podacima ministarstva zdravlja pod kontrolom Hamasa, u izraelskim napadima poginulo najmanje 64.905 ljudi, uglavnom civila.

Više od 90 odsto stambenih objekata u Gazi procjenjuje se da je oštećeno ili uništeno, zdravstveni i sanitarni sistemi su u kolapsu, a eksperti UN-a već su proglasili glad u gradu Gaza. Većina stanovništva je raseljena.