Connect with us

Društvo

MISTERIJA GRADIĆA U SRCU ROMANIJE: Izgubljeno utvrđenje čeka arheologe

U srcu romanijske šume, nedaleko od poznate planinarske staze “Sokolov put”, otkriveni su ostaci misterioznog utvrđenja na lokaciji poznatoj kao Gradić.

U srcu romanijske šume, nedaleko od poznate planinarske staze “Sokolov put”, otkriveni su ostaci misterioznog utvrđenja na lokaciji poznatoj kao Gradić.

Ovo otkriće, visoko na 1396 metara nadmorske visine, moglo bi da promijeni mapu praistorijskih i vojnih lokaliteta u istočnom dijelu Republike Srpske i Bosne i Hercegovine.

Kompleks, koji su prvi otkrili članovi Planinarskog društva “Glasinac”, okružen je kamenim zidinama debljim od jednog metra, koje se protežu u nepravilnoj liniji dužoj od 300 metara. Unutar zidina nalaze se ostaci tri objekta, od kojih jedan podsjeća na osmatračnicu sa pogledom na Ravnu Romaniju. Svi objekti su građeni tehnikom suvog zida, bez maltera, što je karakteristično kako za praistorijsku, tako i za kasniju vojnu arhitekturu.

“Ono što su tamo zatekli, mnoge je dovelo u nedoumicu i rasplamsalo želju ze novim saznanjima”, navode autori članka sa portala “Palelive”.

Posebno iznenađuje pravilan kvadratni oblik dva veća objekta unutar kompleksa, što je neobično za ilirska utvrđenja pronađena u Sarajevsko-romanijskom regionu. To postavlja pitanje da li je riječ o objektu novijeg datuma.

Moguća austrougarska tvrđava na ilirskim temeljima?
Ključ za razumijevanje “Gradića” možda leži u austrougarskoj vojnoj karti iz 1887. godine, na kojoj je lokacija jasno ucrtana. To otvara mogućnost da su Austrougari podigli artiljerijsku poziciju na temeljima starijeg objekta.

“Istorijski kontekst podržava ovu tezu – na Romaniji su bile razmještene brojne karaule, žandarmerijske stanice i artiljerijske tačke, koje su kontrolisale puteve i branile carevinu od hajdučkih napada”, navode autori.

Nepoznata nekropola i neistraženi lokalitet
Na samo 180 metara od utvrđenja, prema Crvenim stijenama, otkrivena je nekropola sa najmanje deset praistorijskih gromila, od kojih je jedna već bila meta pljačkaša. Zapanjujuće je da ni arheološki leksikoni, ni akademske baze podataka ne pominju ni “Gradić” ni ovu nekropolu.

“To znači samo jedno – pred nama je otkriće koje još uvijek čeka da bude naučno istraženo”, ističu autori.

Većina glasinačkih gradina datira iz poznog bronzanog i ranog gvozdenog doba, perioda jačanja ilirskih plemena. Smatra se da je izgradnja ovakvih utvrđenja bila odgovor na pojačane sukobe među plemenima ili pritiske sa sjevera.

“Istorija najčešće leži zakopana pod zemljom, i možda je upravo ova gradina karika koja nedostaje u razumijevanju praistorijske mreže naseobina, osmatračnica i svetilišta koja su ispisivala prostor Glasinca i Romanije prije više od dvije i po hiljade godina”, zaključuje se u saopštenju.

“Gradić” sada nestrpljivo čeka detaljna arheološka istraživanja koja bi mogla da rasvijetle njegovu pravu svrhu: da li je bio svetilište, stražarnica, ilirsko uporište, austrougarska artiljerijska pozicija, ili možda čak skrovište hajduka.

Related Topics:

Društvo

KAKVA DIVNA VIJEST! Od Banjaluke do Zagreba ponovo će se moći vozom

Mirza Hadžibegić, direktor Željeznica FBiH, potvrdio je da se intenzivno radi na uspostavljanju linije Sarajevo – Zagreb, preko Doboja, Banjaluke i Novog Grada.
“Postoji zajedničko operativno tijelo, formirano od Vijeća ministara BiH i Vlade Hrvatske, koje tretira neke administrativne procedure koje se odnose na granične prelaze, ali jedna od inicijativa je povezivanje Sarajeva, Banjaluke i Zagreba”, rekao je Hadžibegić.

Kako je dodao, putnički saobraćaj nije profitabilan i u svim zemljama je subvencioniran od države.

“Na linijama od Sarajeva do Čapljine, odnosno Maglaja, imamo subvencije Vlade FBiH. Uspostava novih linija značila bi nove troškove i to je stvar lokalnih zajednica i njihovih potreba”, rekao je Hadžibegić za Avaz.

Nastavi čitati

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Temperatura do 40 stepeni

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ će biti sunčano i vruće, uz dnevnu temperaturu do 40 stepeni Celzijusovih.

Na zapadu se u poslijepodnevnim časovima očekuje umjeren razvoj oblačnosti, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

Jutarnja temperatura vazduha iznosiće od 13 do 18, u višim predjelima od 10, a dnevna od 34 do 40 stepeni Celzijusovih. Duvaće slab vjetar, istočni i sjeveroistočni, a u Hercegovini jugozapadni, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Nastavi čitati

Društvo

MMF UPOZORIO BiH: Potrebne hitne reforme i fiskalna disciplina

Misija Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) upozorava da i pored određenog rasta, ekonomiju Bosne i Hercegovine prate brojni rizici – od unutrašnjih političkih tenzija do vanjskih ekonomskih šokova.

Na nedavno završenim redovnim konsultacijama sa predstavnicima BiH, misija MMF ocijenila je da je privredni rast BiH ubrzan sa dva odsto u 2023. na 2,5 posto u 2024. godini, podstaknut snažnom domaćom potražnjom, rastom kredita, privatnim investicijama i doznakama, piše Capital.

Nezaposlenost je pala na 11,7 odsto, a realne plate bilježe godišnji rast od osam odsto. Istovremeno, inflacija je nakon pada na 1,7 posto u 2024. ponovo počela da raste, dostižući 3,7 odsto u maju, prvenstveno zbog viših cijena hrane.

Ipak, MMF upozorava da su ekonomski izgledi i dalje neizvjesni. Predviđa se rast BDP-a od 2,4 posto u 2025, ali uz visoke rizike – od potencijalnog pogoršanja geopolitičke situacije, preko oscilacija cijena hrane i energije, do političke nestabilnosti unutar zemlje.

Fiskalna politika, iako trenutno još u granicama, suočava se s izazovima, poručili su iz MMF-a.

“Deficit generalne vlade (razlika između ukupnih prihoda i ukupnih rashoda svih nivoa vlasti u BiH) ostao je na 1,75 posto BDP-a, ali se za 2025. predviđa porast na 2,6 posto zbog povećanja plata i penzija“, rekli su u MMF-u i poručili da vlasti treba da izbjegavaju daljnje diskrecione mjere koje povećavaju deficit i da hitno izrade planove za krizne situacije.

Entiteti se, prema izvještaju, suočavaju sa velikim potrebama za finansiranjem. Federacija BiH planira emisiju euroobveznica, dok se RS oslanja na bilateralne kredite i domaće tržište. MMF naglašava potrebu za izgradnjom finansijskih rezervi, reformom javnog sektora i unapređenjem programa socijalne pomoći.

Valutni odbor ostaje stub makroekonomske stabilnosti u BiH, a Centralna banka (CBBiH) zadržava snažan nivo deviznih rezervi. MMF podržava planove za jačanje okvira obavezne rezerve i nadzor nad bankarskim sektorom. Upozorava se i na rizike usljed brzog rasta kredita i tržišta nekretnina, te se preporučuju dodatne makroprudencijalne mjere kako bi se očuvala stabilnost.

Reforme ključne za pristupanje EU i zadržavanje investicija

Politička fragmentacija i slabi kapaciteti institucija usporavaju reforme, smatra MMF i naglašava važnost Plana rasta za BiH, koji može donijeti milijardu evra EU sredstava u periodu 2025–2027. Posebno se insistira na reformama energetskog sektora i uspostavljanju mehanizama za određivanje cijene ugljika, uoči implementacije evropskog CBAM sistema.

“BiH mora hitno implementirati mjere MONEYVAL-a kako bi izbjegla stavljanje na sivu listu FATF-a 2026. godine, što bi moglo ozbiljno ugroziti međunarodne finansijske tokove i investicije. Istovremeno, razvoj digitalnog identiteta, e-usluga i modernizacija tržišta rada prepoznati su kao ključni faktori za unapređenje poslovnog okruženja“, navodi se u izvještaju.

MMF poručuje da BiH mora hitno unaprijediti fiskalnu disciplinu, reformisati javni sektor i ojačati institucionalne kapacitete kako bi osigurala stabilnost, podstakla rast i ubrzala evropski put.

Nastavi čitati

Aktuelno