Connect with us

Društvo

MNOGI SU IH ZABORAVILI! Ovo su stari slavski običaji

U jeku smo sezone slava, prastarog narodnog običaja proslave zaštitnika doma i ognjišta.

Među Slovenima ova tradicija se u kontinuitetu najbolje i najduže održala kod Srba, gdje smo je uspješno prenijeli kroz Hrišćanstvo do današnjih dana.

Istorijski gledano, slava je hristijanizovani oblik starog slovenskog praznika posvećenog mitskom pretku porodice, odnosno porodičnim precima uopšte. Ona potiče iz kulta predaka, jednog od najvažnijih praslovenskih kultova.

Stari Sloveni, ali Srbi posebno, veoma su držali do porodice i odnosa prema precima, pa je Slava tada (a i danas) održavala tu jaku vezu sa precima i porijeklom. Slavljenjem, porodice su prenosile kulturno naslijeđe sa pokoljenja na pokoljenje i čuvale svijest o sopstvenom porijeklu.

U prilog teorije da krsno ime – slava pripada kultu mrtvih, govori i spremanje koljiva o krsnom imenu koje se upotrebljava u kultu mrtvih.

Kako se čvrsto vjerovalo da pokojnici nastavljaju život poslije smrti, što se ogleda u pogrebnim ritualima popu daća, kada se trećeg, sedmog, dvanaestog i četrdesetog dana poslije smrti pokojnicima na grob odnosi hrana i piće, kao i poslije 6 i 12 mjeseci, uz druge posebne praznike mrtvih, zadušnice, koje se proslavljaju na grobovima i po kućama, otud se i na dan slave predaka kao žrtva umrlima prilaže i hrana i žito, a ova gozba se tako prenela i do današnjih dana u vidu bogate slavske trpeze, obrednog kolača i slavskog žita.

Najstariji pomen slave u našim krajevima potiče iz 1018. godine. Postoji teorija da su Srbi u vrijeme pokrštavanja, negdje krajem 9. vijeka, sam dan masovnog krštenja uzimali kao dan sveca zaštitnika ili je svako pleme usvojilo svog zajedničkog zaštitnika.

Kako je paganski narodni običaj bilo nemoguće iskorijeniti i kod ranih Srba koji su primili hrišćanstvo, mudri srpski arhiepiskop Sveti Sava je u 13. vijeku kanonizovao stare narodne običaje i uputio sveštenstvo da ih nasilno i uzaludno ne progone, nego da im daju hrišćansko obilježje. S druge strane, zabranio je svečarske gozbe sa krvnim žrtvama kod crkve.

U crkvi su tada počele da se vrše službe svetitelju, a gozbe su morale da se obavljaju u kući domaćina koji slavi svog zaštitnika kao krsnu slavu.

I tako je slava stigla u hrišćansko-pravoslavne običaje.

Današnju formu slava konačno je uobličio mitropolit Srbije Mihailo 1862. godine. Danas, pored porodične slave, postoje i crkvene, seoske zavjetine, gradske, slave udruženja i društava, pa čak i stranačke ili zanatlijske slave.

I tako je kroz istoriju hrišćanstva kod Srba, slava ostala naš glavni dokaz o poreklu još od paganskih vremena.

Related Topics:

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Uglavnom oblačno, moguća prolazna kiša

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ će biti umjereno do pretežno oblačno vrijeme.

Tokom prvog dijela dana ponegdje na zapadu moguća je slaba prolazna kiša. Uveče raslojavanje oblačnosti, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda Republike Srpske.

Vjetar slab do umjerene jačine sjevernog i sjeveroistočnog smjera. Jutarnja temperatura vazduha većinom između 14 i 19, na jugu do 24 stepena Celizijusova. Najviša dnevna temperatura vazduha uglavnom između 28 i 33, na jugu zemlje do 37 stepeni Celzijusovih, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Nastavi čitati

Društvo

FOND UVEO NOVO PRAVILO! Počinje naplata zamjene zdravstvenih kartica u Srpskoj

Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, kao što je već ranije najavio,od 1. jula počeće sa naplaćivanjem zamjenskih elektronskih zdravstvenih kartice.

„Elektronske zdravstvene kartice nemaju rok važenja zato još jednom pozivamo sve osiguranike da pažljivo čuvaju svoje kartice, jer će se od sutra početi sa naplaćivanjem zamjene kartice nakon što se izgube, ukradu ili u slučaju promjene ličnih podataka“, kazali su iz Fonda.

Dodaju da e kartice nije potrebno mijenjati, bez obzira što je na nekim karticama naznačen rok važenja (karakteristično za kartice iz prve serije) sve dok se ne oštete, izgube ili ukoliko ne dođe do promjene ličnih podataka.

„Ukoliko ipak morate da podnesete zahtjev za novu elektronsku zdravstvenu karticu, od 1. jula cijena zamjene iznosiće 10 KM, što predstavlja realan trošak izrade kartice na tržištu“, ističu iz Fonda.

Dodaju da će Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske i dalje snositi troškove izrade prve zdravstvene kartice, a izradu svake naredne kako je i predvidio Zakon o obaveznom zdravstvenom osiguranju RS, snosi osiguranik ili njegov zakonski zastupnik.

Pojašnjavaju da je Fond je sve do sada finansirao troškove izrade kako prve tako i svake druge elektronske zdravstvene kartice, čak i nakon gubljenja ili u slučaju promjene ličnih podataka. Istovremeno, kontinuirano smo apelovali na građane da elektronsku zdravstvenu karticu čuvaju kao i svaki drugi lični dokument.

„Tako je primjera radi, do sada više od 26.000 elektronskih kartica izgubljeno, a zabilježeni su i slučajevi u kojima su pojedini osiguranici podnosili zahtjev za novom karticom i do sedam puta, jer su prethodnu gubili. Samo u 2024. godini izrađeno je više od 45.000 novih elektronskih zdravstvenih kartica“, ističu iz Fonda.

Nastavi čitati

Društvo

PUŠAČI, DRŽITE SE! Od danas rastu cijene ovih 21 vrsta cigareta!

Pojedine vrste cigareta od danas su skuplje u prodaji u BiH, potvrđeno je iz Uprave za indirektno oporezivanje (UIO) BiH.

“Od danas, 30. juna, na snazi su nove maloprodajne cijene cigareta kompanije Philip Morris BH d.o.o. Sarajevo”, naveli su iz UIO BiH.

Radi se o, ukupno, 21 vrsti cigareta, a u tabeli u nastavku pogledajte koje su u pitanju:

Nastavi čitati

Aktuelno