Međunarodni tim klimatologa otkrio je da je prašina koja je u martu 2022. godine stigla u Evropu iz Sahare sadržala radioaktivne izotope, ali njen izvor nije bio francusko nuklearno testiranje u Alžiru tokom 1960-ih, kako se prvobitno pretpostavljalo.

Umjesto toga, tragovi plutonijuma u prašini ukazuju na to da su oni potekli iz nuklearnih proba koje su tokom Hladnog rata izvodile Sjedinjene Američke Države i Sovjetski Savez.

Između 1960. i 1966. godine, Francuska je detonirala 17 nuklearnih bombi u Sahari, dok je Alžir još bio pod njenom kolonijalnom kontrolom. Iako su tvrdili da se testovi izvode u nenaseljenom području, hiljade ljudi, uključujući i francuske vojnike, bili su izloženi radijaciji. Neki izvori procenjuju da je do 60.000 Alžiraca bilo pogođeno nuklearnim testiranjima, dok francusko Ministarstvo odbrane navodi znatno nižu brojku od 27.000.

U martu 2022. godine, snažna oluja podigla je saharsku prašinu i prenela je do Evrope. Naučnici su analizirali 53 uzorka prašine prikupljene na različitim lokacijama i otkrili prisustvo radioaktivnih izotopa. Iako je prašina potekla iz alžirskog regiona Regan, gdje su Francuzi vršili nuklearne probe, izotopni odnos plutonijuma nije odgovarao onome koji bi se očekivao od francuskih bombi (ispod 0,07). Umjesto toga, sa prosečnim odnosom od 0,187, tragovi su se podudarali sa nuklearnim testovima SAD i SSSR-a.

Iako ni SAD ni SSSR nisu testirali nuklearno oružje u Sahari, njihove detonacije u drugim dijelovima svijeta bile su toliko snažne da su radioaktivne čestice dospele u visoke slojeve atmosfere i proširile se širom planete, uključujući i Saharu. Prema istraživanju, snaga francuskih eksplozija činila je samo 0,02% ukupne snage nuklearnih proba koje su SAD i SSSR sproveli između 1950. i 1970. godine.

Dobra vijest je da nivo radioaktivnosti u saharskoj prašini koja je dospela u Evropu ne predstavlja opasnost po zdravlje. Prema standardima Evropske unije, detektovani nivoi zračenja su znatno ispod bezbjednosnih pragova i nisu značajno viši od prirodne radijacije u zemljištu. Glavni autor studije, Yangjunjie Xu-Yang iz Laboratorije za klimu i nauke o životnoj sredini u Francuskoj, naglasio je da ne postoji realan rizik za javnost.

Iako radioaktivnost nije problem, saharska prašina i dalje predstavlja ozbiljan ekološki izazov zbog svoje uloge u atmosferskom zagađenju. Naučnici ističu da bi kreatori politika trebalo da se fokusiraju na mjere za smanjenje posljedica ovakvih oluja, ali i da informišu javnost da ovo zagađenje nije povezano sa radioaktivnošću, prenosi Nova.rs.