Connect with us

Društvo

SVI ĆUTE! Za deceniju u Srpskoj ugašeno 500 ODJELJENJA

Da migracije i pad nataliteta iz godine u godine uzimaju danak, potvrđuje podatak da se za deceniju broj osnovaca smanjio za 13.224, a ako se u obzir uzme činjenica da bi jedna učionica trebalo da broji optimalno 25 đaka, računica pokazuje da je u tom periodu Srpska izgubila više od 500 odjeljenja.

Prema najnovijim podacima Zavoda za statistiku RS, na početku školske 2023/2024. godine u osnovne škole upisano je 83.708 đaka, dok je u 2013/2014. godini u klupe sjelo 96.932 učenika. Koliko je situacija alarmantna, najbolje znaju u opštinama u kojima se na početku prošle školske godine zvono nije ni oglasilo. Nijednog učenika u tekućoj školskoj godini nije bilo u Istočnom Mostaru i Istočnom Drvaru.

Iako je svake godine školsko zvono zvonilo za sve manje osnovaca, broj nastavnika se povećavao, pa je tako na početku školske 2023/2024. godine, prema statističkim podacima, u osnovnim školama bilo zaposleno 7.878 nastavnika, što je za 1,9 odsto više u odnosu na godinu ranije, kada je u klupama bilo 84.643 đaka.

Smanjenje broja osnovaca, kažu predsjednici aktiva direktora osnovnih škola u Srpskoj, evidentno je već godinama, a isti trend je, tvrde, prisutan i u srednjim školama i na fakultetima.

– Broj učenika se konstantno smanjuje. Prošle godine smo došli u poziciju da veliki broj nastavnika u RS radi u više škola kako bi ostvarili punu normu. Tako se stvara slika da je manje đaka, a više nastavnika, jer svaka škola prikazuje da je taj nastavnik u njoj zaposlen. Stvarno stanje je drugačije – kazao je predsjednik Aktiva direktora osnovnih škola regije Bijeljina Predrag Račanović.

Dodao je da bi u narednom periodu moglo da dođe do povećanja broja zaposlenih, jer je početkom godine na snagu stupio novi pravilnik koji predviđa više stručnih saradnika u obrazovnim ustanovama.

Prema riječima predsjednika Aktiva direktora osnovnih škola prijedorske regije Zdravka Budimira, nastavnici se zapošljavaju u skladu sa godišnjim programom rada i potrebama škole.

– Zbog popunjavanja norme dešava se da na jednom predmetu bude više nastavnika. Tako da ima nastavnika koji rade u jednoj školi na dva časa, a vode se kao zaposleni – kazao je Budimir.

Predsjednik Sindikata obrazovanja, nauke i kulture RS Dragan Gnjatić smatra da određeni broj prosvjetnih radnika radi i više nego što je potrebno.

– U određenim školama bi, štaviše, trebalo još nastavnika zaposliti. I nijedan prosvjetni radnik ne smije biti višak – kazao je Gnjatić.

Dodao je da je položaj prosvjetnih radnika izuzetno težak, te da je hitno potrebno smanjiti pritiske.

– Mnogi sebi daju za pravo da komentarišu rad prosvjetnih radnika. Od kada je svijeta i vijeka učitelj je učio učenika i radio sa njim. I uvijek smo bilježili dobre rezultate – kazao je Gnjatić.

Plata

Dragan Gnjatić kazao je da veliki broj prosvjetnih radnika u Srpskoj i dalje čeka izjednačavanje platnih koeficijenata.

– Kroz potpisani sporazum o izjednačavanju platnih koeficijenata prosvjetni radnici koji su zaposleni sa visokom stručnom spremom upravo su dobili prvu platu uvećanu za 100 KM. Međutim, ona je i dalje manja za 200 maraka u odnosu na zaposlene u javnoj upravi – kazao je Gnjatić.

Dodao je da ima i onih koji su završili pedagošku akademiju te sa 35 i više godina staža primaju manju platu od prosvjetnih radnika koji imaju visoku stručnu spremu, na šta stalno upozoravaju nadležne.
Glas

Related Topics:

Društvo

APSURDISTAN: Najveća rafinerija nafte u BiH sedam godina NIJE PROIZVELA ni litar nafte

Rafinerija nafte u Brodu, nekada jedan od ključnih energetskih pogona u Bosni i Hercegovini, već gotovo sedam godina stoji bez ijednog litra prerađene nafte.

Dok se akumulirani gubici penju na preko 900 miliona maraka (više od 460 miliona evra), ruski vlasnici sada spas traže u – reciklaži plastike.

Ovo je novi pokušaj izlaska ovog preduzeća iz milionskih minusa u kojima se nalazi.

Nakon eksplozije u krugu rafinerije 2018. godine, prerada nafte u Brodu, gradiću na obali Save na sjeveru BiH, je potpuno stala, a kompleks danas, uglavnom, služi kao skladište benzina.

Prije tri godine najavljivana je gradnja elektrane na gas unutar rafinerije, ali taj projekat do danas nije ni započet.

Ruski vlasnici više puta su obećavali modernizaciju jedine rafinerije nafte u BiH, ali konkretni koraci nikada nisu sprovedeni.

Vlasti Republike Srpske su 2007. godine brodsku rafineriju, zajedno sa Rafinerijom ulja u Modriči i mrežom pumpi “Nestro Petrol”, prodale ruskoj kompaniji “NjeftegazinKor” za 236 miliona maraka (oko 120 miliona evra).

Te kompanije danas su dio “Optima grupe”, društva za proizvodnju i promet naftom i naftnim derivatima, osnovanom 2008. godine u Banjaluci.

Iz “Optime” je na upit Radija Slobodna Evropa o daljim planovima za rafineriju odgovoreno da se informacije o poslovanju objavljuju “putem korporativnih sajtova i saopštenja za javnost”.

Reciklaža plastike – najnoviji plan vlasnika

Vlasnici rafinerije planiraju da izgrade postrojenje za reciklažu sekundarnih plastičnih sirovina, kapaciteta 32 tone po danu.

Rafinerija je Ministarstvu za prostorno planiranje, građevinarstvo i ekologiju RS dostavila zahtjev za prethodnu procjenu uticaja na životnu sredinu reciklažnog postrojenja.

Kako pokazuje dostavljena dokumentacija, u proizvodnoj hali će se u dvije linije prerađivati plastične folije i PET ambalaža.

Planirana hala će se nalaziti na mjestu gdje je nekad bilo jedno od postrojenja za preradu nafte.

Minus od skoro milijarde

Rafinerija je u prvih šest mjeseci ove godine ostvarila minus nešto veći od 31 miliona maraka (oko 15,9 miliona evra), pokazuju finansijski izvještaji akcionarskog društva.

Ukupno, rafinerija je u minusu većem od 914 miliona maraka (oko 467 miliona evra).

Prošlogodišnji revizorski izvještaj naglašava da rafinerija i dalje zavisi od finansijske podrške svog matičnog društva, ruske kompanije “Zarubežnjeft”, kako bi mogla nastaviti s radom.

“NjeftegazinKor” je ćerka firma “Zarubežnjefta”, ruske državne kompanije sa sjedištem u Moskvi.

Navode da je ruska firma 6. februara ove godine dostavila pismo podrške, u kome se obavezala da će u idućih godinu dana pružati finansijsku podršku rafineriji, te da je neće likvidirati.

Osim ogromnih nagomilanih dugova, upozorili su i na to da su kratkoročne obaveze rafinerije (kratkoročni krediti, plate, porezi, kamate i sl.) veće od obrtne imovine (materijal, gotovi proizvodi, potraživanja od kupaca) za 133 miliona maraka, odnosno 68 miliona evra.

“Ove činjenice ukazuju na postojanje značajne neizvjesnosti koja može da izazove sumnju u odnosu na sposobnost Društva da posluje po načelu stalnosti poslovanja”, naglasili su revizori.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović kaže za RSE da se “ne vidi nikakva strategija menadžmenta šta planiraju da urade”.

“Obnavljanje proizvodnje zahtijeva velika ulaganja, servisiranje opreme koje se inače radi u rafinerijama svakih osam godina, tzv. kapitalni remont”, ističe Pavlović.

Dodaje i da je cijela grupacija štura po pitanju informacija koje plasiraju u javnost, da žive od prodaje goriva, a da se rafinerijom “niko ne bavi”.

“Imam informaciju da su plaćene sve obaveze prema Poreskoj upravi RS od strane Rafinerije, tako da ovo ide nekuda, ali ne znamo kuda”, ocijenio je Pavlović.

Vlasnici su radili na modernizaciji i obnovi pogona za preradu nafte, kada se u oktobru 2018. godine u rafineriji desio požar u kojem je poginuo jedan radnik.

Nikada nisu zvanično saopšteni uzroci požara ni razmjere štete. Početkom 2019., rafinerija je prekinula proces prerade nafte koji do danas nije obnovljen.

Sindikat zaposlenih u rafineriji nije želio komentarisati trenutnu situaciju u kompaniji, upućujući nas umjesto toga na upravu Optima grupe.

Prema podacima s kraja prošle godine, u rafineriji je zaposleno ukupno 319 osoba.

Gasni terminali i elektrane

Jedan od rijetkih uspjeha rafinerije nakon prestanka prerade nafte bio je projekt izgradnje gasnog terminala.

Gasna kompresorska stanica u krugu rafinerije, spojena na gasovodnu mrežu iz Hrvatske, puštena je u rad u decembru 2021. godine.

Time je realizovan ugovor iz 2019. godine o snabdijevanju prirodnim gasom, između hrvatske kompanije “Crodux”, kao nosioca projekta gasifikacije i ruskog “Zarubežnjefta”.

Vrijednost projekta je oko 16,2 miliona evra, a kapacitet stanice je 40 miliona kubnih metara gasa.

Razmatrani su i planovi za izgradnju termoelektrane na gas u krugu rafinerije.

U avgustu 2022., Rafinerija i Ministarstvo energetike i rudarstva RS su potpisali Sporazum o saradnji na razvoju energetskih projekata u Republici Srpskoj.

Planirana je izgradnja gasne termoelektrane, vrijedne oko 150 miliona maraka (77 miliona evra), snage 100 megavata.

Poređenja radi, termoelektrana na ugalj u Ugljeviku ima kapacitet od 300 megavata.

Kako navodi Rafinerija u svojim dokumentima, dobili su saglasnost za priključak Elektroprenosa BiH, te je planiran i koncesioni ugovor sa entitetskim institucijama, ali do danas izgradnja nije započeta.

Privatizacija naftne industrije

U periodu poslije rata, Rafinerija nafte Brod je bila u vlasništvu RS, ali je zbog nagomilanih gubitaka i nelikvidnosti prestala sa radom.

Milorad Dodik, tada u ulozi premijera Republike Srpske, u Moskvi je 2007. godine potpisao ugovor o prodaji entitetske naftne industrije Rusima, u sklopu koje je bila brodska rafinerija, Rafinerija ulja u Modriči, i lanac benzinskih pumpi “Petrol”.

Godinu dana kasnije, kupac “NjeftegazInKor” je osnovao “Optima Grupu”, koja do danas upravlja poslovanjem dvije rafinerije, kao i mrežom pumpi, preimenovanih u “Nestro Petrol”.

Transparency International BiH je tada upozoravao da je ugovor o prodaji naftne industrije netransparentan i štetan, utvrdivši čak 44 sporne tačke.

Na zvaničnom sajtu firme, navedeno je da se radi o najvećoj naftnoj kompaniji u BiH, koja se bavi svim procesima od nabavke sirove nafte, preko njene prerade sve do veleprodaje i distribucije.

U okviru kompanije, Rafinerija ulja Modriča, takođe, posluje sa gubicima. Prema posljednjim podacima su u minusu 113 miliona maraka (oko 58 miliona evra), dok “Nestro Petrol” posluje u plusu.

Ruski vlasnici su u periodu od 2018. do 2021. povećali kapital “Optima Grupe ” za oko 900 miliona evra, što je jedna od najvećih poslijeratnih investicija u Bosni i Hercegovini.

Iako se nalazi u vlasništvu ruske kompanije, “Optima” nema problema sa poslovanjem, jer se “Zarubežnjeft” ne nalazi na listi sankcija Evropske unije, pokrenutih nakon invazije Rusije na Ukrajinu.

Nastavi čitati

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Pad temperature, kiša, na planinama snijeg

Na području Bosne i Hercegovine se očekuje oblačno i nestabilno vrijeme sa kišom, koja će u brdsko-planinskim predjelima prelaziti u snijeg, uz formiranje snježnog pokrivača.

Tokom dana uslijediće zahlađenje, pa će kiša prelaziti u susnježicu i snijeg i ponegdje u nižim predjelima, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

U višim krajevima očekuje se od pet do 15 centimetara snijega, dok će u Hercegovini padati jača kiša i pljuskovi praćeni grmljavinom, uz obilnije padavine, dok se u večernjim časovima i tokom noći očekuje slabljenje i postepen prestanak padavina sa sjeverozapada. Duvaće slab do umjeren, ponegdje na udare jak vjetar sjevernih smjerova.

Najviša dnevna temperatura vazduha biće od četiri do devet stepeni, na jugu do 13, a u višim predjelima oko dva stepena Celzijusova, a minimalna od minus dva do četiri, na jugu do devet stepeni.

Nastavi čitati

Društvo

POSKUPLJENJE NAM NE GINE! ERS traži korekciju tarifa, Najniži blok potrošnje PADA NA 350 kWh

Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske primila je zahtjev Mješovitog holdinga “Elektroprivreda Republike Srpske” za odobrenje tarifnih stavova za javno snabdijevanje krajnjih kupaca električnom energijom u vezi sa povećanjem cijene električne energije.

Iz Regulatorne komisije za energetiku Srpske navode da su u petak, 14. novembra, primili zahtjev “Elektroprivrede Srpske” iz Trebinja, javnog snabdjevača, za odobrenje tarifnih stavova za javno snabdijevanje krajnjih kupaca električnom energijom u Republici Srpskoj koji bi se primjenjivali od 1. januara.

– Navedenim zahtjevom se traži povećanje cijene energije u iznosu od 19,83 odsto, i to povećanje cijene nabavke energije za javno snabdijevanje sa prethodno odobrenih 0,0770 KM po kilovat-času na 0,0922 KM po kilovat-času i povećanje cijene usluge javnog snabdijevanja sa 2,48 KM po mjesecu na 3,25 KM po mjesecu – navodi se u saopštenju.

U zahtjevu se takođe traži promjena postojećih opsega potrošnje za domaćinstva na način da se opseg potrošnje od nula do 500 kilovat-časova, smanji na opseg od nula do 350 kilovat-časova, a opseg potrošnje od 501 do 1.500 kilovat-časova na opseg od 351 do 1.000 kilovat-časova.

Javni snabdjevač nije u dostavljenom zahtjevu uzeo u obzir povećanje cijene mrežarine koje su prethodno zahtijevali opereteri distributivnog sistema.

Prema preliminarnoj analizi Regulatorne komisije prosječno povećanje ukupne cijene javnog snabdijevanja za krajnje kupce, kada se uzmu u obzir i zahtjevi operatera distributivnog sistema (mrežarina) i zahtjev javnog snabdjevača (energija) iznosilo bi 33 odsto.

Nastavi čitati

Aktuelno