Pančićeva omorika raste na 26 nalazišta u sedam opština u Republici Srpskoj, a njeno prirodno stanište nalazi se još samo u Srbiji u kanjonu rijeke Drine, te je pokrenuta inicijativa za proglašenje vrstom od republičkog značaja, rečeno je u Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Srpske.

Pančićeva omorika nalazi se na listi ugroženih i strogo zaštićenih divljih vrsta, a kako ističu u Ministarstvu, na utvrđenim lokalitetima u Republici Srpskoj zabilježena je pojava sušenja i redukcije broja stabala kod izolovanih lokaliteta.

U resornom ministarstvu su istakli da su u poslednjih pet godina od požara stradale dvije najveće, najbolje i najstabilnije populacije Pančićeve omorike na području Višegrada.

“Prisutni faktori ugrožavanja dodatno ukazuju na ugroženost vrste i potrebu za intervencijama s ciljem njenog opstanka”, poručili su u Ministarstvu.

Inicijativu za proglašenje Pančićeve omorike vrstom od republičkog značaja dostavio je Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa.

Ministarstvo je na osnovu stručne osnove, koju je izradio Republički zavod u saradnji sa Šumarskim fakultetom Univerziteta u Banjaluci, pripremilo Prijedlog odluke o proglašenju Pančićeve omorike vrstom od republičkog značaja, koji će se uskoro naći i pred Vladom Srpske.

Pančićeva omorika endem je Balkanskog poluostrva i tercijarni relikt čija je evolutivna starost procijenjena na 20 miliona godina.

Otkrivena je prije 150 godina i predstavlja jednu od najstarijih drvenastih vrsta i najkasnije je opisana vrsta četinara u Evropi, prenosi Srna.

U BiH se očekuje oblačno i hladnije vrijeme povremeno sa kišom, a u višim područjima i na planinama moguć je slab snijeg ili susnježica.

Maksimalna temperatura iznosiće do 13 stepeni Celzijusovih.

U jutarnjim časovima se na jugu očekuje promjenljivo i vjetrovito vrijeme uz sunčane periode i kišu povremeno.
Padavine će poslije podne i uveče jačati na sjeveroistoku i premještati se ka jugu i istoku, a jačaće i vjetar u većini predjela.

U brdsko-planinskim predjelima očekuje se snijeg i formiranje snježnog pokrivača, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

Minimalna temperatura vazduha iznosiće od minus dva do pet, u višim predjelima od minus četiri stepena, a maksimalna do 13 stepeni Celzijusovih.
U večernjim časovima moguć je snijeg povremeno u nižim predjelima na istoku, dok će se u ostalim predelima uveče i tokom noći razvedravati uz hladnije vrijeme i mraz.

Duvaće slab do umjeren vjetar sjevernog i sjeverozapadnog smjera, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Javna je tajna da se na dijelu Jahorine, koji je obuhvaćen spornim Regulacionim planom, odavno zida, gradi, betonira bez ikakvog plana i reda pa je očito taj Regulacioni plan bio prilika da se sve to legalizuje.

Opština Trnovo u julu prošle godine, uprkos brojnim pritužbama od strane vlasnika malih objekata na Jahorini, usvojila je Regulacioni plan za područje Jahorine. Krajem februara ove godine Ustavni sud Republike Srpske tu odluku proglasio je neustavnom uz ocjenu da nije u saglasnosti sa Ustavnom Republike Srpske i Zakonom o uređenju prostora i građenja. Na nezakonitosti Regulacionog plana upozpravali su i građani koji žive na području koje je obuhvatio sporni Regulacioni plan ali opštinari su se stavili na stanu krupnog kapitala.

,,Oko naših kuća planirane su zgrade. Nisu ostavili čak ni onaj minimalni prostor koji, po svim pravilima, mora biti oko objekta.Oni su izmeđi naših kuća ,,uglavljivali” zgrade od 5-6 sprarova i u potpunosti su nas planirali zagraditi, betonirati 20 hektara planine ”, kaže Jasmina Matić koja živi u jahorinskom  naselju Obućina bare.

Javna je tajna da se na dijelu Jahorine, koji je obuhvaćen spornim Regulacionim planom, odavno zida, gradi, betonira bez ikakvog plana i reda pa je očito taj Regulacioni plan bio prilika da se sve to legalizuje. Ko može graditi na planini bez papira, pa tražiti od lokalne zajednice da to legalizuje? Samo onaj ko ima pare i moć. Vlasnici krupnog kapitala povezani sa političarima.

,,Krupni kapital povezan sa politikom nama, malim ljudima nije blizak”, kaže Jasnina Matić i dodaje da su se oni borili za svoja prava sredstvoma koja im zakon dozvoljava.

,,Mi jedino tako možemo da se borimo, nikako silom kao neki”, poručuje Matić.

Moćnici silom još nisu krenuli, ali novcem da, jer po njima sve i svako može da se kupi.

Savo Bojanoivić advokat vlasnika malih objekata na Jahorini kaže da su mu nudilo novac da bi odustao od zastupanja svojih klijenata.

,, Zvali su, naravno nisu se predstavljali, i nudili da će platiti više samo da odustanem. Nisam pristao. Dolazili su čak i neki moji poznanici da mi prenesu poruke da bi neki navodno investitori htjeli samnom da popričaju, i to sam odbio”, tvrdi Bojanović.

U trci za kvadratima, novim apartmanima, kaficima i restoranima niko ne vodi računa o infrastrukturi,a to je  gotovo sve iz vremena Olimpijade kada je na Jahorini bilo znatno, znatno manje objekata.

Kanalizacija sa planine uliva se direktno u Paljnsku Miljacku, vode je svaki dan sve manje a sa jahorinskih izvora vodom se napaja Istočno sarajevo i dio Sarajeva.

Ekonomski analitičar Slaviša Raković kaže da je obaveza lokalnih zajednica i Vlade Republike Srpske da se brinu o infrastrukturi na planini ali je očito da oni to ne rade.

,,To su izuzetno skupe investicije a ne donose nikavu dobit. Bar ne kratkorično, ali dugoročno će se tek vidjeti koliko je infeastruktura značajna i za one koji grade ali i za sve koji  žive ovdje,’’, ističe Raković o upozorava da je, u trci za kvadratima i brzom zaradom, infrastruktura zapostavljena što će imati nesagledive posledice.

(BN) Foto: BN