Connect with us

Društvo

ZAŠTO BANKE U RS imaju veću kamatnu stopu od ISTIH BANAKA iz FBiH?

Analiza kamatnih stopa u BiH je ukazala na priličnu razliku u kamatnim stopama između banaka sa sjedištem u Republici Srpskoj i istih banaka sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine.

Na temelju statističkih podataka sačinjenih od strane Agencije za bankarstvo Republike Srpske, zaključeno je da banke sa sjedištem u Republici Srpskoj imaju veće efektivnu kamatnu stopu (EKS) od organizacionih djelova banaka koje posluju u Republici Srpskoj, a koje imaju sjedište u Federaciji Bosne i Hercegovine.

Razlika između prosječne efektivna kamatne stope na ukupne kredite banaka iz RS je značajna – 6,9% u Srpskoj u odnosu na 4,3% u FBiH.

Na prvi pogled ovo je čudna pojava u zemlji koja ima jedinstveno bankarsko tržište i jedinstvenu monetarnu politiku, kao i istovjetnu fiskalnu politiku u djelu indirektnih poreza, piše u svom, tekstu portal Bife.ba koji se bavi analizama fenomena finansijskih tržišta u BiH.

“Faktori koji utiču na efektivnu kamatnu stopu se između banaka sa sjedištem u Republici Srpskoj i sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine značajno razlikuju. Troškovi “proizvodnje” kredita u Republici Srpskoj su, posmatrano iz ugla kamatne stope koja se obračunava na oročene depozite, a iz kojih se finansira jedan dio kreditne aktivnosti, veći u bankama sa sjedištem u Republici Srpskoj nego u bankama sa sjedištem u Federaciji BiH, pa zato organizacioni djelovi banaka iz Federacije BiH mogu sebi priuštiti nižu kamatnu stopu na kredite”, navodi se u analizi.

Banke u RS plaćaju za oko 0,5 procentnih poena višu kamatnu stopu na oročene depozite nego federalne banke. Takođe, banke u Republici Srpskoj imaju nepovoljniju strukturu aktive od banaka sa sjedištem u Federaciji BiH i taj nedostatak pokušavaju prevazići višim kamatnim stopama na kredite.

“Skoro 18% svoje aktive banke u Republici Srpskoj su skoncentrisale u vladin sektor (prosijek za BiH je 8,5%), i ovako velika koncentracija pozajmljenog novca zahtjeva od banaka da na drugim djelovima kreditnog tržišta pokušaju zaraditi više kako bi pokrile potencijalne gubitke u vladinom sektoru i nadoknadile trajnu imobilizaciju jednog djela aktive, koja ponekad nije samo rezultat isključivo poslovnih odluka. Banke iz Republike Srpske su pod stalnom sjenom sankcija koje SAD uvode djelovima privatnog i javnog sektora Srpske i prinuđene su da zatvaraju račune čak i onim firmama kojima su pozajmile novac, čineći sebi direktnu štetu, što kreditno tržište u Republici Srpskoj čini bitno drugačijim od onoga u drugome entitetu i zahtjeva kompenzaciju za preuzeti viši rizik u obliku više kamatne stope”, analizira “Bife”.

Pojašnjeno je i da su visokoakumulativne djelatnosti poput uvoza, turizma i namjenske industrije najvećim dijelom skoncentrisane u Federaciji Bosne i Hercegovine, a ovi sektori i rade preko banaka u ovome entitetu, pa bankama u Republici Srpskoj u prosjeku ponovo pripadaju rizičniji klijenti, kojima se mora zaračunati viša kamatna stopa na kredite.

“Viša kamatna stopa, posebno na kredite stanovništvu, proizilazi i iz stalnih nedoumica u izvršenju budžeta i u prosjeku komotnijeg odnosa prema finansijskoj disciplini u Republici Srpskoj, a to sve nisu karakteristike tržišta kredita stanovništvu u Federaciji Bosne i Hercegovine. Preko banaka u Federaciji se zbog njihove veličine koja ih čini sigurnijim i zato privlačnijim za klijente, odvija oko četiri petine ukupnog unutrašnjeg međubankarskog platnog prometa, a to uskraćivanje jednog djela prihoda bankama u Republici Srpskoj nalaže pronalaženje dodatnih izvora prihoda, što one i čine na kreditnom tržištu”, dodaje se u analizi.

Naglašeno je da najvažnija determinanta visine kamatne stope proizilazi iz razlika u vlasničkoj strukturi; u Republici Srpskoj posluje samo dvije bankarske grupacije (NLB i Unicredit) koje mogu obezbjediti u svakom trenutku preko svojih vlasnika u evrozoni kredite za likvidnost, dok u Federaciji sa osloncem na evrozonu posluju Intesa, Raiffeisen, NLB i Unicredit, a ova zadnja radi u Federaciji u mnogo većem kapacitetu nego u Republici Srpskoj.

“U prosjeku veće banke u Federaciji, koje uz to bez problema mogu obezbijediti izvore finansiranja od svojih vlasnika iz evrozone, u većoj mjeri privlače štediše i ostale deponente, jer im njihova veličina i imidž evropskih banaka ulijevaju više povjerenja. Veličina banke kao razlog privlačenja jeftinih depozita nije u tolikoj mjeri zastupljen u Srpskoj, pa bi jedna od alternativnih strategija akvizicije depozita i snižavanja cijene bankarskih izvora finansiranja mogla biti diverzifikacija vlasničke strukture u bankama u Srpskoj. Druge strategije smanjenja EKS u Republici Srpskoj naravno podrazumjevaju bolju budžetsku politiku, prestanak režima sankcija i povećanje učešća u unutrašnjem međubankarskom platnom prometu, te razvoj najakumulativnijih privrednih djelatnosti u Srpskoj”, zaključeno je u analizi.

Related Topics:

Društvo

BIH NA EKONOMSKOJ RASKRSNICI! MMF diktira pravila, bankarski sistem pred velikim testom!

Uprava Centralne banke BiH i predstavnici Misije Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) u Sarajevu razgovarali su o stabilnosti finansijskog sektora, uključujući okvir za obaveznu rezervu, reformu bankarskog sektora, te saradnju sa entitetskim agencijama za bankarstvo i Agencijom za osiguranje depozita.

Na sastanku u Sarajevu bilo je riječi o aktuelnim ekonomskim i finansijskim trendovima u BiH sa posebnim fokusom na očuvanje nezavisnosti Centralne banke i dugoročnu održivost valutnog odbora kao temelja monetarne stabilnosti.

Poseban segment razgovora odnosio se na pregovore o pristupanju BiH Evropskoj uniji i ekonomske implikacije tog procesa, kao i na napredak u pravcu pristupanja Jedinstvenom području plaćanja u evrima (SEPA).

“Misija MMF-a iskazala je spremnost da i dalje pruža podršku kroz tehničku pomoć i savjetodavne aktivnosti kako bi se dodatno ojačali kapaciteti institucija i unaprijedile ekonomske politike u zemlji”, saopšteno je iz Centralne banke BiH, prenosi Srna.

Guverner Centralne banke BiH Jasmina Selimović istakla je da održavanje redovnog dijaloga sa MMF-om ima veliki značaj za jačanje institucionalnih kapaciteta i ekonomsku stabilnost BiH.

“Cijenimo kontinuiranu podršku MMF-a, posebno u domenu tehničke pomoći, koja nam pomaže u unapređenju politika i reformskih procesa”, rekla je Selimovićeva.

Ona je napomenula da Centralna banka ostaje posvećena očuvanju stabilnosti i transparentnosti, te evropskom putu BiH.

Delegaciju MMF-a predvodio je šef ove misije u BiH David Amaglobeli.

Nastavi čitati

Društvo

SRAMOTA! Struja mu prijeti da ZAPALI KUĆU, a Elektrodistribucija NESTALA BEZ TRAGA!

Kada treba da se isključi struja građanima – brzi su kao munja. Ali kad kabl pod naponom padne na kuću – onda ih nema nigdje!

Užas, sramota i dokaz potpune nebrige sistema za sopstvene građane dolazi iz sela Donja Bistrica kod Banjaluke, gdje su se kablovi pod visokim naponom obrušili direktno na kuću jednog čovjeka – i to još juče ujutro.

Građanin koji nam se obratio porukom tvrdi da je sve prijavljeno Elektrodistribuciji još juče ujutru, ali da su se na terenu pojavila tek dva radnika oko 13 časova, koji su – pazite ovo – samo sjeli u službeni auto, pogledali i otišli bez riječi.

– „Juče ujutro je pukla bandera kod moje kuće, žice su na krovu i pod naponom. Zvali smo elektro, došli su i samo se okrenuli. Danas ih opet zovem – niko se ne javlja“, piše očajni građanin Nenad Bojanić.

Ovaj čovjek, koji je nedavno operisao grlo i ne može da priča, u poruci redakciji navodi da se nalazi sam u kući, bez ikakve pomoći. Uprkos tome, kako bi spriječio tragediju, podbočio je banderu ljestvama da ne padne na krov.

– „Ne mogu više da čekam. Ako do večeras niko ne dođe, ja ću sam presjeći bandere i prekinuti napon da mi se kuća ne zapali.“

Svi se pitamo – gdje je sad elektrodistribucija?
Jer kada treba da se isključi struja nekoj porodici koja kasni sa računom tri dana – onda ih se ne može dočekati od ažurnosti. Tada dolaze, režu, plombiraju, fotografišu i uručuju obavještenja o isključenju. Profesionalno, ekspresno i bez imalo empatije.

Ali kad treba spriječiti da nekome gori krov na kući i potencijalno izgori čitava porodica – tada “sistem” nestaje. Nema reakcije, nema terena, nema telefonske službe.

Ovo nije izolovan slučaj kada je banjalučlka Elektrokrajina u pitanju, ovo je simptom trulog sistema gdje se građanin mora penjati na krov da bi spašavao sopstveni život, jer institucije koje plaća – ne rade svoj posao.

Tok TV

Nastavi čitati

Društvo

BANKARSKI SEKTOR SRPSKE CVJETA: Profit od 247,2 miliona KM u prošloj godini

Profitabilnost bankarskog sektora Republike Srpske u prošloj godini bilježila je rast i banke su ostvarile neto dobit 247,2 miliona KM ili 57,9 miliona KM više u odnosu na 2023. godinu, navodi se u izvještaju o stanju u bankarskom sistemu Agencije za bankarstvo RS

Bruto bilansna aktiva u prošloj godini iznosila je 11,2 milijarde KM i veća je za 835,2 miliona KM ili za osam odsto u odnosu na kraj 2023. godine.

U izvještaju kojeg će razmatrati poslanici Narodne skupštine Srpske na 15. redovnoj sjednici, navodi se da su sve banke zabilježile rast bruto bilansne aktive u rasponu od 2,1 do 12,8 odsto.

Ukupna bilansna pasiva iznosila je 10,9 milijardi KM i veća je za 825,2 miliona KM ili osam odsto u odnosu na kraj 2023. godine.

Najveće učešće od 77 odsto u pasivi imali su depoziti, koji su iznosili 8,4 milijardi KM i imali su rast za 614,1 milion KM.

Kapital je činio 13,7 odsto ukupne bilansne pasive.

Ukupni krediti su porasli za 638,6 miliona KM, gdje je rast uglavnom generisan porastom kredita stanovništva.

U ukupnoj strukturi kredita, krediti stanovništva učestvovali su sa 49,3 osto i ostvarili su rast od 285,3 miliona KM, dok su krediti privatnih preduzeća i društava sa učešćem od 33,9 odsto, ostvarili rast od 168,1 milion KM.

U prošloj godini prosječna zaduženost stanovništva kod bankarskog sektora bila je 3.718 KM.

Štednja stanovništva, uključujući i tekuće račune, u prošloj godini bila je veća za 440,6 miliona KM u odnosu na kraj 2023. godine.

Oročena štednja činila je 76,8 odsto ukupne štednje stanovništva i veća je za 118,3 miliona KM u odnosu na kraj 2023. godine.

Depoziti po viđenju na tekućim računima građana su povećani za 381,1 milion KM.

Mikrokreditne organizacije sa sjedištem u Republici Srpskoj su na kraju prošle godine iskazale pozitivan finansijski rezultat u ukupnom iznosu od 51,7 miliona KM, sa rastom od 10,6 miliona KM.

Ukupni bruto krediti mikrokreditnih organizacija sa sjedištem u Republici Srpskoj, su na dan 31. decembra prošle godine iznosili 661 miliona KM.

Prema ročnoj strukturi kredita, dominantno je bilo učešće dugoročnih kredita koji čine 91,6 odsto, a iznosili su 605,4 miliona KM.

Kratkoročni krediti /sa dospjelim potraživanjima/ iznosili su 55,6 miliona KM.

Prema izvještaju mikrokreditnih organizacija sa sjedištem u Republici Srpskoj, u prošloj godini je 411 jemaca/sudužnika otplatio 719.000 KM za 395 korisnika kredita fizičkih lica.

Petnaesta redovna sjednica Narodne skupštine Srpske počeće nakon završetka posebne sjednice zakazane 1. jula.

Nastavi čitati

Aktuelno