Connect with us

Društvo

UGLJA SVE MANJE U BIH: Uvoz električne energije nikad veći

Nedovoljno uglja za neefikasne termoelektrane, kojima ističe rok trajanja. Nedovoljno ulaganja u izgradnju novih elektrana.

To su, u najkraćim crtama, razlozi zbog kojih je Bosna i Hercegovina postala zavisna od uvoza električne energije, kaže za Radio Slobodna Evropa (RSE) energetski ekspert Almir Muhamedbegović.

Proizvodnja struje u BiH je od 2021. do 2024. godine godine pala za 15 posto, pa je više nema dovoljno ni za vlastito tržište, zbog čega je uvoz postao neizbježna opcija.

Prošle godine je u BiH uvezeno 120 posto više struje nego godinu ranije, a uvoz je 2024. godine dostigao najveću vrijednost u posljednjih šest godina, pokazuju podaci Državne regulatorne komisije za električnu energiju (DERK).

Rast uvoza se potpuno “oteo” kontroli u prvom kvartalu ove godine, kada je u BiH uvezeno više električne energije nego u prvim kvartalima pet prethodnih godina zbirno.

Manjak uglja za termoelektrane u Federaciji BiH

Amer Jerlagić, bivši direktor EPBiH, kaže za RSE da se vlasti Federacije Bosne i Hercegovine prelako i neodgovorno odrekle uglja i brige o rudarima i rudnicima.

Oko 60 posto struje u BiH proizvede se u termoelektranama na ugalj, ali je proizvodnja uglja drastično opala.

Proizvodnja u sedam rudnika u vlasništvu Elektroprivrede BiH prepolovljena je između 2018. i 2023. godine, dok je njihovo poslovanje obilježeno optužbama za korupciju, štrajkovima, te gubicima u poslovanju koji su premašili 469 miliona evra.

Manjak uglja i u Republici Srpskoj, ali samo u javnim termoelektranama

Elektroprivreda Republike Srpske je početkom ove godine počela isporučivati trećinu električne energije iz termoelektrane Ugljevik za slovenačku elektroprivredu, što je dodatno stvorilo potrebu za uvozom, kaže za RSE, Ivan Koprivica, izvršni direktor za tehničke poslove u ovom preduzeću.

Objašnjava da je slovenačka kompanija učestvovala u izgradnji termoelektrane Ugljevik, za vrijeme bivše Jugoslavije, te je do rata 1990-tih godina preuzimala trećinu energije iz ove termoelektrane.

“U ratu je prekinuta ta isporuka, i oni su kasnije tražili svoj dio, što je i dosuđeno arbitražom, koju mi moramo poštovati. I krenulo je to ove godine”, objašnjava Koprivica.

Dodaje da je ova termoelektrana krajem prošle godine ostala bez uglja.

Naime, Vlada Republike Srpske je 2013. godine dodijelila koncesiju za eksploataciju uglja u Ugljeviku companiji “Comsar Energy Republika Srpska” u vlasništvu ruskog oligarha Rašida Serdarova, koji je najavio izgradnju novog bloka termoelektrane “Ugljevik 3”.

Nova termoelektrana nikad nije izgrađena, a Vlada RS je pokrenula proces otkupa Serdarove firme za još neobjavljen iznos.

Ova koncesija je uzrokovala nestašicu uglja koja je novembru i decembru prošle godine zaustavila rad Termoelektrane u Ugljeviku na više od deset dana.

“Tu se mora uzeti u obzir, naravno, i starost samih termoelektrana, termoelektrane Gacko i termoelektrane Ugljevik, koje su odradile taj neki svoj projektovani životni vijek od 200.000 sati. Nužna su ozbiljna ulaganja u te elektrane da bi one nastavile raditi”, kaže Koprivica.

Rješenje je, dodaje on, graditi nove proizvodne kapacitete, te očekuje da će tokom 2027. i 2028. godine biti pušten u pogon hidroelektrane “Dabar” i “Bistrica”, što će sigurno doprinijeti da EPRS ozeleni i ojača svoj energetski portfolij.

Problema sa ugljem nije imao “EFT”, jer je ova privatna kompanija izgradila termoelektranu u Stanarima na ležištu uglja, za čiju eksploataciju je prethodno dobila koncesiju vlasti RS.

Od ove kompanije je ugalj posljednjih godina kupovala i Elektroprivreda Bosne i Hercegovine.

Bosna i Hercegovina ima 14 aktivnih rudnika uglja. Deset u javnom, a četiri u privatnom vlasništvu.

Od tog broja, njih osam su u vlasništvu Federacije BiH i njenog javnog preduzeća Elektroprivrede BiH.

Dva su u vlasništvu Elektroprivrede Republike Srpske.

Više od 95 posto godišnje proizvodnje uglja u BiH se iskoristi kao gorivo za proizvodnju struje u pet termoelektrana- Tuzli, Ugljeviku, Stanarima, Kaknju i Gacku.

Related Topics:

Društvo

OBILJEŽAVANJE 33 GODINE OD ZLOČINA U DOBROVOLJAČKOJ: Pomen za nastradale vojnike ЈNA

U Istočnom Sarajevu i Sarajevu danas će biti obilježene 33 godine od zločina nad vojnicima ЈNA u sarajevskoj Dobrovoljačkoj ulici gdje su napadnuti od muslimanskih paravojnih jedinica.

U Hramu Svetog velikomučenika Georgija u Miljevićima služen je parastos za stradale pripadnike ЈNA.

Potom je predviđen odlazak autobusima u Sarajevo u bivšu Dobrovoljačku ulicu gdje će u 11.00 časova mirnom šetnjom, polaganjem cvijeća i prisluživanjem svijeća biti odat pomen stradalim pripadnicima ЈNA.

Riječ je o istorijskom događaju od republičkog značaja čije obilježavanje organizuje Odbor Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.

Napadom na kolonu ЈNA u Dobrovoljačkoj, koja se mirno povlačila iz Sarajeva prema sporazumu i uz garanciju mirovnih snaga UN na čelu sa generalom Luisom Mekenzijem, rukovodili su tadašnji član Predsjedništva BiH Ejup Ganić i rukovodstvo tadašnje takozvane RBiH.

Iako je za bezbjednost vojnika garantovao tadašnji predsjednik Predsjedništva BiH Alija Izetbegović, kolona ЈNA nije bezbjedno izašla iz Sarajeva, već je prekinuta i napadnuta.

Politički predstavnici institucija Republike Srpske već godinama naglašavaju da su glavni krivci za tragične događaje u Dobrovoljačkoj ulici članovi političkog vrha tadašnje RBiH, ali i paravojne muslimanske jedinice u Sarajevu, poput “Zelenih beretki”, “Patriotske lige” i drugih kriminalnih formacija.

Pomoćnik ministra za boračko-invalidsku i zaštitu civilnih žrtava rata Republike Srpske Nebojša Vidaković rekao je ranije da je kolona ЈNA, kada je krenula 3. maja uz pratnju Unprofora, presječena u Dobrovoljačkoj ulici i u unakrsnoj vatri mučki napadnuta od muslimanskih paravojnih jedinica.

Prema podacima Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, 2. i 3. maja u Sarajevu poginulo je najmanje 28 pripadnika ЈNA.

CЈB Istočno Sarajevo podnio je 2005. godine krivičnu prijavu protiv 15 lica osumnjičenih za ovaj zločin, ali je Tužilaštvo BiH tek u novembru 2007. godine pokrenulo istragu. Međunarodni tužilac u BiH DŽud Romano donio je u januaru 2012. godine odluku o obustavljanju istrage.

Tužilaštvo BiH je 20. novembra 2018. godine donijelo naredbu o ponovnom otvaranju istrage u predmetu “Dobrovoljačka”, te je Sud BiH u maju 2022. godine potvrdio optužnicu protiv 10 lica koja se terete za ratni zločin.

Među optuženima su Ejup Ganić, kao član Predsjedništva RBiH, Zaim Backović, kao član operativnog centra Štaba Teritorijalne odbrane RBiH i Јusuf Pušina, kao pomoćnik ministra unutrašnjih poslova RBiH i načelnik štaba MUP-a RBiH.

Ovaj postupak je još u toku.

Nastavi čitati

Društvo

SAVRŠEN DAN! Vrijeme sunčano, temperatura do 31 stepen Celzijusa

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH (FBiH) sutra će biti pretežno sunčano i vrlo toplo vrijeme, uz temperaturu vazduha do 31 stepen Celzijusov.

Poslije podne i tokom večeri očekuje se postepeno naoblačenje od zapada ka jugu i istoku uz jačanje vjetra, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

U noći sa subote na nedjelju biće oblačno, na sjeveru i zapadu vjetrovito. Slaba kiša je u noći moguća samo ponegdje na zapadu i jugu.

Duvaće slab do umjeren zapadni i jugozapadni vjetar, a uveče i naredne noći na sjeveru i zapadu povremeno jak.

Jutarnja temperatura vazduha iznosiće od osam do 13, na jugu 16, u višim predjelima četiri, a dnevna od 26 do 31, u višim predjelima 21 stepen Celzijusov.

Nastavi čitati

Društvo

PRIČA IZ SRPCA KOJA DIRA SRCA! Tamara posjetila baku Dušanku (91) i mnogima natjerala suze na oči

Zamisli živiš sam, u malom planinskom mjestu i tišina ti je svakodnevni pratilac. Imaš 91 godinu, dani prolaze sporo, ne tražiš mnogo, već ti fali da sa nekim popričaš.

Takav je bio život bake Dušanke iz Srpca. A onda je u njen život ušla humanitarka Tamara Misirlić.

Organizovala je popravku kuće, donosi namirnice i što je još važnije, baki je postala svijetla tačka.

-Hvala vam, do Boga vam hvala. Hvala vam što me niste zaboravile – riječi su bake Dušanke izgovoreno ko zna koliko puta dok širi ruke pokazujući Tamari koliko je voli.

-Pozdravi mi svoju mamu puno, poljubi je umjesto mene, što te rodila tako finu i dobru. Neka ti Bog da sreće i zdravlja – nije prestajala da se zahvaljuje starica.

Ova priča podsjetnik je svima nama da ljudskost ne traži mnogo. Ponekad je dovoljno malo vremena, jedan razgovor, jedan pogled, jedno sjećanje koje ne izblijedi da nečiji dan postane svjetliji, prenosi Srpskainfo.

Nastavi čitati

Aktuelno