Situacija u kineskom gradu Fošanu sve je dramtičnija – na ulazima u zgrade stanare prskaju sredstvom protiv komaraca prije nego što im dozvole ulazak, radnici u crvenim prslucima pregledaju domove i naređuju ukućanima da isprazne svu stajaću vodu, uključujući i posude za pse. Oni koji ne sarađuju mogu biti novčano kažnjeni ili čak suočeni s krivičnim prijavama zbog “ometanja prevencije zaraznih bolesti”.

Ove stroge mjere uvedene su zbog širenja virusa čikungunja, kojeg prenose komarci, a broj oboljelih trenutno raste. Radnici sa maskama prskaju parkove i ulice insekticidima, dok se dronovima lociraju legla komaraca.Istraživači su čak pustili ogromne “slonovske komarce”, čije se larve hrane larvama komaraca koji prenose virus, dok su kao druga mjera u gradske ribnjake puštene hiljade riba koje se hrane komarcima, prenosi Njujork tajms.

Čikungunja, virus koji prenose zaraženi komarci, rijetko je smrtonosan, ali izaziva povišenu temperaturu i jake bolove u zglobovima. U Kini je za četiri nedjelje zabilježeno oko 8.000 zaraženih, većinom u Fošanu. Samo u posljednjih sedam dana registrovano je skoro 3.000 slučajeva.

Radi se o najvećem izbijanju bolesti u zemlji od kada je virus prvi put otkriven 2008. godine. Stručnjaci kažu da su globalno rastuće temperature dovele do toplijeg i vlažnijeg vremena, što pogoduje razmnožavanju komaraca. Van Fošana registrovano je oko 200 slučajeva u još 12 gradova u provinciji Guangdong. Nepoznat broj zaraženih prijavljen je i u susjednoj provinciji Hunan. U ponedjeljak je u Hong Kongu zabilježen prvi slučaj – radi se o 12-godišnjem dječaku koji je nakon putovanja u Fošan u julu razvio simptome.

Virus se ne prenosi s osobe na osobu, već samo ako komarac ugrize zaraženu osobu, pa potom zdravu. Vlasti navode da su svi prijavljeni slučajevi dosad bili blagi, a 95 odsto pacijenata je otpušteno iz bolnice u roku od sedam dana, piše BBC.

U Fošanu i drugim gradovima provincije Guangdong, severno od Hong Konga, zaraženi stanovnici smeštaju se u “karantinska odjeljenja” gdje borave iza zaštitnih mreža protiv komaraca. Neki od njih kažu da nisu imali izbora nego da odu u bolnicu, i to o sopstvenom trošku. Virus prenosi komarac roda Aedes, koji takođe prenosi denga groznicu i Ziku.

Čikungunja je prvi put otkrivena u južnoj Tanzaniji 1950-ih, a ime potiče iz jezika Kimakonde i znači “onaj koji se savija”, aludirajući na ukočeni položaj oboljelih. Nakon što je 8. jula u Fošanuotkriven slučaj infekcije čikungunje, zaraza se brzo proširila.

Građanima se sada preporučuje da svakog jutra izdvoje najmanje tri minuta za čišćenje svih izvora stajaće vode, dok zaposleni u državnim agencijama ne smeju da idu kući prije nego što detaljno pregledaju saksije, neiskorišćena pića i krovne nadstrešnice. Jedna radnica je izjavila da dnevno provede oko deset sati pregledajući javne površine i domove.

– Za razmnožavanje komarcima ne treba mnogo vode, čak ni jezero. Mogu se razmnožavati i u najmanjoj količini vode, poput čepa – rekao je Ren Čao, profesor na Univerzitetu u Hong Kongu.

Stanovnici zabrinuti zbog mjera
Najstrože mjere, poput obaveznog karantina zaraženih, još nisu uvedene, ali stručnjaci ističu da su kineske mjere za pandemije osmišljene tako da se brzo mogu pojačati ako bude potrebe. Virus predstavlja stvarne rizike i može izazvati ozbiljne bolesti kod starijih osoba, novorođenčadi i onih sa postojećim zdravstvenim problemima. Većina se oporavi u roku od nedjelju dana, ali bolovi u zglobovima mogu trajati mjesecima.

Izbijanje bolesti izazvalo je zabrinutost i u inostranstvu. Američki Centar za kontrolu i prevenciju bolesti u petak je izdao savjete putnicima iz Guangdonga – da izbjegavaju ujede komaraca i da se vakcinišu prije dolaska u SAD. SAD imaju dvije odobrene vakcine, ali one nisu dostupne u Kini.

Apoteke u Fošanu počele su da prate ko kupuje lijekove za temperaturu, osip ili bolove u zglobovima, što je na društvenim mrežama izazvalo strahovanja da bi ti podaci mogli služiti za identifikaciju potencijalno zaraženih. Neboderi u Fošanu noću se osvjetljavaju porukama koje podsjećaju stanovnike da prazne stajaću vodu.

Dvoje stanovnika, koji su se javili Njujork tajmsu, ali nisu željeli da otkriju identitet zbog straha za bezbjednost, rekli su da su radnici ulazili u njihove domove bez dozvole i tražili stajaću vodu. Dvoje drugih navelo je da su im biljke oduzete ili uništene pred njihovim očima, prenosi NIN.

Ruski predsjednik Vladimir Putin izjavio je danas da su Ujedinjeni Arapski Emirati jedna od mogućih lokacija njegovog najavljenog sastanka sa američkim predsjednikom Donaldom Trampom, ali da još nije donijeta odluka o tome.

On je istakao da su obje strane pokazale interesovanje za samit Rusije i Sjedinjenih Američkih Država, dodajući da Rusija ima mnogo prijatelja spremnih da pomognu u organizaciji njegovog sastanka sa Trampom.

Putin je rekao da se ne protivi sastanku sa ukrajinskim predsjednikom Volodimirom Zelenskim, rekavši da je taj sastanak moguć, ali i da je potrebno da se za takav sastanak moraju stvoriti uslovi.

“Već sam mnogo puta rekao da generalno nemam ništa protiv toga, to je moguće“, primijetio je Putin, prenosi RIA Novosti.

“Ali da bi se to desilo, moraju se stvoriti određeni uslovi. Nažalost, još smo daleko od stvaranja takvih uslova”, rekao je on.

O posljednjim događajima u Hrvatskoj i povratku ustaške simbolike i fašističke retorike, podstaknuto sve većom popularnošću pjevača Marka Perkovića Tompsona, piše danas Blumberg i navodi da rehabilitacija slogana iz vremena nacističke NDH dominira sezonom, a pojedini visoki funkcioneri to ne samo da ne osuđuju, već otvoreno podržavaju.

Uz podsjećanje na koncert Tompsona na zagrebačkom Hipodromu, gde su mnogi obožavaoci nosili crne majice sa ustaškim pokličem “Za dom spremni”, dok je Tompson tokom nastupa izvikivao isti pozdrav, na šta je publika odgovarala uglas, kao i na izjavu ministra odbrane Ivana Anušića, koji za ovaj događaj rekao da je “ujedinio Hrvatsku”, Blumberg piše da se nacionalističke snage šire širom Evrope, ali Hrvatska sve više postaje primjer kako ono što je do juče bilo neprihvatljivo danas postaje dio meinstrima.

Iako je zemlja zabiležila ekonomski rast i 2023. uvela evro, ispod površine ostao je neriješen odnos prema vlastitoj istoriji – posebno prema ustaškom režimu koji je tokom Drugog svjetskog rata sarađivao s nacistima.

Profesor Florian Biber sa Univerziteta u Gracu za Blumberg kaže da se nasljeđe Drugog svjetskog rata u Hrvatskoj “zamutilo” i da se sve više fašističkih simbola normalizuje kroz muziku i fudbal.

– U Hrvatskoj su ti simboli postali društveno prihvaćeniji nego na drugim mjestima. Popularna kultura je glavni kanal takvog prihvatanja – navode.

Blumberg podsjeća da je lider HDZ-a, premijer Andrej Plenković prošle godine formirao koaliciju s krajnje desnom strankom (Domovinskim pokretom) kako bi obezbijedio treći mandat, a sada mnogi u tome vide okretanje Hrvatske udesno.

Premijer je, piše Blumberg, viđen na probi Tompsonova koncerta uoči nastupa u Zagrebu, a predsjednik Sabora Gordan Jandroković bio je na samom koncertu. Dva saborska zastupnika nedugo nakon toga koristila su sporni slogan u parlamentu.

Blumberg podsjeća da su na utakmici Hajduka i Istre u Splitu proteklog vikenda navijači uzvikivali “Za dom spremni!” i “Ajmo, ajmo ustaše”, kao i na događaj iz 2018, kada je Tompson bio pozvan da nastupi na glavnom zagrebačkom trgu nakon što je hrvatska fudbalska reprezentacija osvojila drugo mjesto na Svjetskom prvenstvu. Nastup je tada prekinut bez izvikivanja spornog pozdrava.

U međuvremenu je 2020. godine sud presudio da se pesma “Bojna Čavoglave” može izvoditi u celosti jer je njen kontekst vezan uz Domovinski rat, iako je iste godine Ustavni sud poručio da je pozdrav “Za dom spremni” povezan s ustaškim režimom i samim time neprihvatljiv.

Ustaški režim odgovoran je za progon i smaknuće stotina hiljada Srba, Jevreja, Roma i antifašističkih Hrvata tokom Drugog svjetskog rata. U bivšoj Jugoslaviji njihovi simboli bili su strogo zabranjeni. Ali, nakon raspada komunizma i rata 1990-ih, ti simboli ponovno su se počeli pojavljivati – posebno uz djelovanje HOS-a, koji je prvi preuzeo pozdrav “Za dom spremni” i to ciljano, kao posveta ustaškom pokretu.

Današnji vrhunac tog povratka simbolizuje upravo 58-godišnji Tompson, koji je od borbe s pravosuđem zbog zabrana nastupa postao centralna figura hrvatske estrade, zaključuje Blumberg, prenosi hrvatski portal Indeks.