Connect with us

Društvo

Kod Šekovića pronađena crkva iz vremena Nemanjića

Arheološkim istraživanjima u manastiru Papraća kod Šekovića, koji je posvećen Blagovijesti Presvete Bogorodice, pronađeni su ostaci stare crkve za koju se pretpostavlja da potiče iz perioda vladavine Nemanjića iz 13. ili početkom 14. vijeka.

Iguman manastira Papraća Nektarije rekao je da se stara crkva koja je pronađena ispod poda postojećeg manastira može dovesti u vezu za period kada je vladao kralj Dragutin ili još ranije od 14. vijeka.

On je dodao da će to pokazati arheološka istraživanja koja su u toku na crkvenom prostoru manastira Papraća.

– U zavisnosti od daljih arheoloških istraživanja, da li će biti pronaćen prsten, novčić ili neki drugi predmet, mogao bi se odrediti tačan period izgradnje pronađene stare crkve, što bi bilo veoma dobro sa stanovišta i arheologije i istorije i ondašnjeg duhovnog života, sa velikim odjekom na sadašnji obrazovni i duhovni period – rekao je iguman Nektarije.

Ističući da je stara crkva, koja je pronađena u “lađi” postojećeg manastira, najstarija svetinja na ovom području, iguman Nektarije je rekao da su pronađena i grobna mjesta, ustvari grobovi ljudi koji su sahranjivani kod crkve, što znači da je neko u to davno vrijeme prvo napravio crkvu oko koje se okupljao narod i kod koje je, naravno, kasnije nastajalo groblje.

On je istakao da su u maloj priprati pronađeni grobovi ispod temelja postojeće crkve, za koju se vjeruje da je građena u 16. vijeku.

– Da li je to vezano za period obnove Pećke patrijaršije 1550. godine ne znamo, ali znamo da s početkom 15. vijeka ima ukaz Otomanske carevine, tačnije sultana, da se ne smiju zidati nove crkve – rekao je iguman Nektarije i dodao da je prvi pisani dokumenat o manastiru Papraća iz sredine 16. vijeka.

Govoreći o prosvjetnoj ulozi crkve, iguman Nektarije je, pozivajući se na vladiku Tanasija, naglasio da “ne može da prosvjećuje onaj koji nije prosvjetitelj”, jer je svetost glavna riječ obrazovanja, a crkva je nosilac duhovnog obrazovanja.

– Sveti Sava je bio prvi srpski prosvjetitelj i mogao je da prosvjećuje ljude, što je i radio – rekao je iguman Nektarije i naglasio da su centri pismenosti i obrazovanja upravo bili manastiri, dok je manastir Papraća od svog osnivanja bio okosnica okupljanja i obrazovanja na ovom području.

Podsjećajući da arheološke radove, za koje je blagoslov dao njegovo preosveštenstvo episkop zvorničko-tuzlanski Fotije, finansira Eperhija zvorničko-tuzlanska, iguman Nektarije je rekao da se istraživanja svega onoga što je vjekovima stvarano od duhovnog do materijalnog i nematerijalnog bogatstva koja su nam preci ostavili ne mogu zanemariti, jer to nema cijenu.

Velika nam je pomoć Zavoda za zaštitu spomenika Republike Srpske koji je dozvolio ovo istraživanje – rekao je iguman Nektarije.

Arheološka istraživanja pokazala јoš veći značaj manastirskog kompleksa
Rukovodilac istraživanja i arheolog Aleksandar Јašarević rekao je Srni da su arheološka istraživanja pokazali još veći značaj manastirskog kompleksa, nego što se to ranije i pretpostavljalo.

– Ispod poda velikog trihokonosa iz sredine 16. vijeka otkriveni su ostaci starije jednobrodne crkve s kraja 13. vijeka, uz koju je 14. vijeku prizidana priprata sa grobnicom na svod – rekao je Јašarević.

On je naglasio da je u sredini naosa otkrivena još jedna veća grobnica na svod, ktitorski mauzolej, dok su ostaci starije crkve bili ukrašeni kvalitetnim freskopisom srpsko-vizantijskog stila.

– Sama grobnica bila je opljačkana u 19. vijeku, ali otkriveni su ostaci najmanje tri pokojnika sa tragovima zlatoveza na kostima, što sve ovo ide u prilog da su tu sahranjivani najistaknutiji članovi društva i ktitori – rekao je Јašarević.

Prema njegovim riječima, starija crkva stradala je u drugoj polovini 14. vijeka, da bi nakon toga početkom 15. vijeka bila formirana velika nekropola pod stećcima koja je trajala sve do početka 16. vijeka.

Podsjećajući da je do sada istraženo oko 80 grobova, Јašarević je rekao da su neki od grobova sadržavali priloge u vidu novčića ili pak dijelove nošnje poput ostataka tkanine, dugmića ili dijelova pojasnih kopči.

On je rekao da je sredinom 16. vijeka na ovom lokalitetu podignuta monumentalna crkva, današnji hram, sa konacima i obziđem.

Trenutno radimo na istraživanju građevine označene brojem “Јedan”, koja predstavlja ostatke konaka formiranog sa južne i istočne strane crkve. Sama zgrada imala je nekoliko faza izgradnje, jedna je sigurno srednjovjekovna, dok se iduća faza datuje u drugu polovinu 16. i početak 17. vijeka – rekao je Јašarević.

Pronađen novac cara Ivana Groznog
On je istakao da su novi konaci imali trijem sa stubovima, ostatke drenažnog kanala i ognjište i dodao da je otkrivena velika količina arheološkog materijala, uključujući alatke od kosti i roga, keramičko posuđe, posude od stakla, dijelove staklenih prozora, alatke od metala, nakit i novac.

Јašarević je istakao da se najveći broj numizmatičkih nalaza vezuje za 17. vijek, uključujući novac poljskih i ugarskih kraljeva, turske akče, dok kuriozitet predstavlja novac cara Ivana Groznog iz sredine 16. vijeka, koji daje potvrdu iz pisanih izvora o putovanjima papraćkih igumana u Rusiju.

– Osim što su bili vjerski centri, manastiri su bili i ekonomska središta koja su proizvodila i trgovala robom od najrazličitijeg materijala i porijekla. Fragmenti keramike iz Iznika, najluksuznije keramike 16. vijeka, dokaz su povezanosti sa velikim centrima Osmanskog carstva, isto važi i za nalaze od stakla čije su radionice smještene u Primoriju i Veneciji – rekao je Јašarević.

On je naglasio da su manastiri u svoje zlatno vrijeme bili značajan prepisivački centri koji su u najteža vremena sabirali i čuvali kulturu i tradiciju.

Ističući da je do sada istražena površina od 250 metara kvadratnih oko konaka i da nije u potpunosti istražen objekat, Јašarević je najavio nastavak arheoloških iskopavanja za iduću godinu.

Manastir Blagovijesti Presvete Bogorodice u Papraći jedan je od najmonumentalnijih crkvenih objekata koji izgledom, položajem i trajanjem dominira u okruženju.

Related Topics:

Društvo

POČETAK KRAJA ŠENGENA Sve više zemalja EU zatvara granice i uvodi kontrole kretanja

Šengenski sporazum je jedan od stubova evropske politike i omogućava slobodu kretanja ljudi i robe u Evropi. Potpisali su ga prije 40 godina Njemačka, Francuska, Belgija, Luksemburg i Holandija, a u međuvremenu je čak 27 zemalja postalo deo Šengenskog prostora. Primjena Šengenskog sporazuma, koji omogućava slobodno kretanje unutar Evrope, sve više gubi na funkcionalnosti zbog sve češćih kontrola na granicama. Odluka Poljske da uvede granične provjere pokrenula je pitanje da li se sistem raspada?

Sporazum o slobodnom kretanju unutar Evropske unije (EU), poznat i kao Šengen, trenutno je ozbiljno doveden u pitanje jer mnoge evropske zemlje ponovo uvode privremene kontrole na unutrašnjim granicama.

Najnoviji primjer je Poljska, koja je najavila da će ponovo uvesti granične provjere na granici sa Njemačkom i Litvanijom. Ovom odlukom, broj zemalja u Šengenskoj zoni koje primenjuju privremene kontrole porašće na 12.

Premijer Poljske Donald Tusk saopštio je da će od 7. jula biti uvedene provjere na kopnenim granicama sa Njemačkom i Litvanijom. – Cilj je da se kontroliše i svede na minimum priliv iregularnih migranata – izjavio je Tusk. On je dodao da je ovaj korak postao neizbježan nakon što je Njemačka odlučila da pooštri kontrole na svojim granicama.

– Njemačka odbija ulazak migranata, što stvara napetosti – istakao je poljski premijer.

Šengenski sistem pod pritiskom Prema pravilima Evropske komisije (EK), kontrole na unutrašnjim granicama unutar Šengenske zone dozvoljene su samo pod određenim uslovima i na ograničen vremenski period.

Portparol EK Markus Lamer izjavio je da Poljska još nije zvanično obavijestila Komisiju o svojoj odluci, ali da su u kontaktu s vlastima u Varšavi, piše Dojče vele.

– U bliskom smo kontaktu sa državama članicama. Ove kontrole su moguće samo privremeno i pod određenim uslovima – rekao je on. Neki poslanici Evropskog parlamenta smatraju da bi trenutna dešavanja mogla predstavljati početak kraja Šengenskog sistema.

– Svaka kontrola koju Njemačka uvede, zbog svog centralnog položaja u Evropi, izaziva lančanu reakciju – rekla je poslanica iz redova Socijaldemokratske partije Njemačke (SPD), Birgit Zipel.

Ona je dodala da se Šengen polako raspada iznutra, što, kako kaže, ne ugrožava samo privredu, već i povjerenje građana Evrope u samu Evropsku uniju.

Privremene unutrašnje granične kontrole
Trenutno 11 od 29 zemalja u Šengenu primjenjuje privremene unutrašnje granične kontrole:

Njemačka – kontrole na svim kopnenim granicama, uključujući granice sa Poljskom, Austrijom, Francuskom i Češkom

Francuska – provjere na granicama sa Belgijom, Njemačkom, Španijom i Italijom

Austrija – kontrole na granicama sa Slovenijom, Mađarskom, Slovačkom i Češkom

Holandija – kontrole na kopnenim, vazdušnim i pomorskim granicama sa Belgijom i Nemačkom

Danska – kontrole na kopnenoj granici sa Nemačkom i u trajektnim lukama

Švedska – provjere u važnim lukama i prelazima ka Norveškoj i Danskoj

Norveška – kontrole na trajektnim pristaništima i kopnenim prelazima

Italija – kontrole na granicama sa Slovenijom i delovima granice sa Austrijom i Francuskom

Bugarska – selektivne unutrašnje kontrole, posebno duž granice sa Rumunijom

Slovenija – kontrole na granicama sa Hrvatskom i Mađarskom

Slovačka – kontrole na granicama sa Mađarskom i Austrijom

Sa potezom Poljske, broj zemalja koje primenjuju kontrole porašće na 12. Takođe, Belgija je najavila da će uvesti granične provjere kasnije ovog ljeta. Kritičari tvrde da povećana ograničenja ukazuju na šire povlačenje iz principa otvorenosti i jedinstva koje Šengen predstavlja. Osim toga, kontrole ne samo da ometaju svakodnevni život zajednica koje žive uz granice i narušavaju unutrašnje tržište, već šalju i zabrinjavajuću političku poruku: da se Evropa zatvara u samu sebe.

Iako Evropska komisija nema ovlašćenja da blokira ove nacionalne mjere, može da izdaje neobavezujuća mišljenja o njihovoj neophodnosti i proporcionalnosti. Ostaje da se vidi da li će to biti dovoljno da se zaustavi postepeno, ali stalno narušavanje šengenskog modela.

Za sada je jedno jasno: putovanje bez granica unutar Evrope više se ne može uzimati zdravo za gotovo. Svi turisti koji budu išli kopnenim putem u zemlje EU ovo ljeto, spremite se za granične kontrole, prenosi Blic.
Srpskainfo

Nastavi čitati

Društvo

ZDRAVSTVO U BiH DOBIJA MILIONE! Pogledajte KAKO ĆE BITI PODIJELJEN NOVAC!

Svjetska banka odobrila je 71 milion evra za unapređenje zdravstvene zaštite u BiH, od čega 28,4 miliona evra za Republiku Srpsku, a 42,6 miliona evra za Federaciju BiH /FBiH/, izjavio je Srni šef Kancelarije Svetske banke za BiH i Crnu Goru Kristofer Šeldon.

Šeldon je pojasnio da je riječ o drugom programskom zajamu za razvojnu politiku zdravstvenih sektora koji je Odbor izvršnih direktora Svjetske banke odobrio u januaru, te dodao da se to nadovezuje na tekući projekat unapređenja zdravstvenih sistema koji finansira ova banka.

“Ovo je druga od dvije operacije osmišljene kao podrška naporima u BiH da ojača finansijsku održivost sistema zdravstvene zaštite, uz unapređenje okvira za upravljanje životnom sredinom u Republici Srpskoj i FBiH”, istakao je Šeldon.

Prema njegovim riječima, isplata sredstava svakom entitetu vrši se nakon uspješne primjene dogovorenih reformskih mjera.

Podrška u tri reformske oblasti

Šeldon je ukazao da ovaj program pruža podršku za donošenje politika u tri ključne reformske oblasti.

On je naveo da prvi prvac reformi ima za cilj jačanje finansijske održivosti i upravljanja sanacijom neizmirenih obaveza u zdravstvenom sektoru, uvođenje mehanizama odgovornosti da bi se spriječilo stvaranje novih neizmirenih obaveza i jačanje finansijskog upravljanja u javnim zdravstvenim ustanovama.

“Druga oblast se odnosi na unapređenje pružanja zdravstvenih usluga i prevencije bolesti kroz poboljšanje pristupa primarnoj zdravstvenoj zaštiti, promociju preventivnih mjera kao što su HPV vakcinacija i ograničenje upotrebe duvanskih proizvoda, te unapređenje digitalne infrastrukture u zdravstvu, kroz inicijative kao što su e-recepti i integrisani zdravstveni informacioni sistem”, pojasnio je Šeldon.

On je napomenuo da u trećoj oblasti program pruža podršku za reforme na planu zaštite životne sredine i javnog zdravlja, uključujući bolje upravljanje uticajima životne sredine na zdravlje, veće oporezivanje duvanskih proizvoda i politike za ograničenje njihove upotrebe, te usklađivanje sa širim ciljevima javnog zdravlja i održivog razvoja.

KVALITET I PRISTUP ZDRAVSTVENIM USLUGAMA NEUJEDNAČENI

“BiH se i dalje suočava sa nezaraznim bolestima u vezi sa stilom života i faktorimma rizika iz životnu sredinu, kao što su rasprostranjena upotreba duvanskih proizvoda, nepravilna ishrana i nedovoljna prevencija”, istakao je Šeldon.

On je rekao da povećanje zdravstvenih rizika uzrokovanih klimatskim faktorima, kao što su sve učestaliji toplotni talasi, dodatno ugrožava osjetljive grupe stanovništva, naročito hronične bolesnike.

Osim toga, kaže Šeldon, kvalitet i pristup zdravstvenim uslugama su i dalje neujednačeni, naročito u ruralnim i zanemarenim područjima.

Prema njegovim riječima, infrastruktura za primarnu zdravstvenu zaštitu često je zastarjela, a korištenje digitalnih alata u zdravstvu je nedovoljno, što umanjuje sposobnost sistema za pružanje efikasne i moderne zdravstvene zaštite.

Šef Kancelarije Svjetske banke za BiH i Crnu Goru rekao je da se reformski program koji trenutno podržava ova banka direktno bavi ovim pitanjima kroz prilagođen, partnerski pristup koji uvažava specifične potrebe Republike Srpske i FBiH.

“Ulaganjem u fiskalnu održivost, digitalno zdravstvo i prevenciju, uz istovremeno usklađivanje s ciljevima javnog zdravlja i prilagođavanja na klimatske promjene, ovaj program ima za cilj uspostavljanje otpornijeg, inkluzivnijeg i efikasnijih sistema zdravstvene zaštite”, poručio je Šeldon.

Nastavi čitati

Društvo

NEŠIĆ POTVRDIO! “MUP Srpske uputio helikopter za GAŠENJE POŽARA KOD TREBINJA”

Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske uputilo je jedan helikopter i pilote Uprave za vazduhoplovstvo kako bi pomogli u gašenju požara koji je izbio nadomak Trebinja.

Helikopter će se na terenu zadržati dok se vatrena stihija, koja se trenutno širi u dva pravca, ne stavi pod kontrolu, a po potrebi biće angažovan i još jedan helikopter.

– Helikopter Uprave za vazduhoplovstvo Republike Srpske trebalo bi da u toku večeri bude angažovan na gašenju požara u selu Trebijovi kod Trebinja. Požar na području Trebinja odbijen je od kuća i stanovništvo nije ugroženo, ali je aktivan na nepristupačnom terenu, zbog čega je razgovarao sa direktorom Uprave za vazduhoplovstvo Bobanom Kusturićem i dogovoreno je angažovanje helikoptera. Vatrogasci su na terenu, gori nisko rastinje i trava – izjavio je zamjenik direktora Republičke uprave civilne zaštite Nenad Nešić.

Ministarstvo i Uprava za vazduhoplovstvo aktivno sarađuju sa Gradom Trebinjem, Republičkom upravom civilne zaštite i ostalim nadležnim službama kako bi požar bio lokalizovan bez posljedica po ljude i materijalna dobra.

Podsjećamo, u posljepodnevnim časovima izbio je požar u mjestu Trebinjska brda.

Za sada požar ne prijeti kućama. Gašenje otežavaju jak vjetar, koji širi vatru, i nepristupačan teren. Požarna linija duga je oko kilometar i po i širi se u dva pravca, više prema planini Leotar.

Nastavi čitati

Aktuelno