Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski objavio je danas da se slaže sa predsednicom Evropske komisije Ursulom fon der Lajen da sankcije protiv Moskve moraju biti pooštrene sve dok Rusija odbija mirovne pregovore.

“Slažemo se: sve dok Rusija nastavlja da odbija mirovne napore, sankcije protiv Moskve moraju biti pooštrene, a odbrambena i finansijska pomoć Ukrajini mora se nastaviti”, objavio je Zelenski na svom X nalogu.

On je dodao da je sa fon der Lajenovom razgovarao o zamrznutoj ruskoj imovini koju Moskva drži u mnogim zemljama EU i o pitanju da li bi se ta imovina mogla koristiti za finansiranje odbrane Ukrajine.

“Razgovarali smo o trenutnoj diplomatskoj situaciji i radu Evropske unije na odluci o korišćenju zamrznute ruske imovine za odbranu Ukrajine”, navodi se u X objavi Zelenskog.

Fon der Lajen je ranije danas u obraćanju Evropskom parlamentu pored ostalog rekla da je Evropska komisija (EK) spremna da objavi pravni tekst koji bi omogućio korišćenje zamrznute ruske imovine u korist Ukrajine.

Italijanska premijerka Đorđa Meloni podržala je zakon kojim se femicid kažnjava doživotnim zatvorom.

Italijanski parlament zvanično je uvrstio femicid, odnosno namjerno ubistvo žena i djevojčica zbog njihovog pola, u Krivični zakonik, uz kaznu doživotnog zatvora.

Prijedlog zakona usvojen je jednoglasno, što je, prema riječima premijerke Đorđe Meloni, “pokazatelj političkog jedinstva protiv varvarske prirode nasilja nad ženama”, prenosi italijanski javni servis RAI.

Vlada Meloni od početka je podržavala ovaj zakon, kao i druge propise koji jačaju zaštitu žena, uključujući i mjere protiv uhođenja. U Parlamentu je trenutno u proceduri i nacrt zakona koji jasno propisuje da je svaki seksualni odnos bez “slobodne i stvarne saglasnosti” zabranjen.

“Udvostručili smo sredstva za centre za podršku žrtvama i sigurne kuće, obezbijedili hitnu telefonsku liniju i pokrenuli nove obrazovne i preventivne aktivnosti. To su konkretni pomaci, ali nećemo stati. Moramo da radimo još više, svakoga dana”, rekla je Meloni, prema navodima agencije AP.

Glasanje je održano istog dana kada se obilježava Međunarodni dan borbe protiv nasilja nad ženama, u organizaciji Ujedinjenih nacija.

Italija je prošle godine prijavila 106 femicida, od čega je 62 izvršio sadašnji ili bivši partner, navodi AP pozivajući se na podatke italijanskog zavoda za statistiku.

Ovi podaci prate globalne trendove: gotovo dvije trećine ubistava žena širom svijeta počine partneri ili članovi porodice, prema analizi UN Women.

Problem nasilja nad ženama u Italiji posebno je dospio u fokus u novembru 2023. godine, kada je 22-godišnju studentkinju Đuliju Čečetin nasmrt izbo njen dečko. On je kasnije osuđen na doživotnu kaznu zatvora.

Ipak, organizacije za ženska prava, poput pokreta “Non Una di Meno” (“Ni jedna manje”), upozoravaju da se vlada previše oslanja na oštrije kazne, umjesto na prevenciju.

Italija je, podsjećaju, jedna od rijetkih zemalja Evropske unije koja nema obavezno seksualno obrazovanje u školama, a mnogi postojeći programi zahtijevaju saglasnost roditelja.

Pokret “Non Una di Meno” poručio je ove nedjelje da država mora više da uloži u “seksualno i emocionalno obrazovanje”, kao i u “ekonomsku sigurnost žena”.

Grčka pokreće nacionalni pilot-program AI obuke za nastavnike i učenike, uz ambiciju da postane tehnološki lider, ali i uz burne reakcije zbog rizika koje ova revolucija nosi.

Nastavnici u srednjim školama u Grčkoj uskoro će proći kroz intenzivan program obuke za korišćenje alata zasnovanih na vještačkoj inteligenciji.

Ove nedjelje, zaposleni u 20 škola biće obučeni da koriste specijalizovanu verziju ChatGPT-ja, prilagođenu akademskim institucijama, na osnovu novog sporazuma između konzervativne vlade i kompanije OpenAI.

“Moramo da prihvatimo da vještačka inteligencija ne postoji u nekom paralelnom svijetu. Ona je već tu”, poručila je ministarka obrazovanja Sofija Zaharaki uoči početka pilot-projekta.

Program, koji bi u januaru trebalo da se proširi na nacionalni nivo, svrstava Grčku među prve zemlje koje uvode generativnu vještačku inteligenciju direktno u učionice. Prve radionice biće fokusirane na obuku nastavnika, od planiranja nastave i istraživanja do personalizovane pomoći učenicima, prije nego što se ChatGPT Edu postepeno uključi u sam obrazovni proces. Proljeća naredne godine, starijim srednjoškolcima takođe će biti dozvoljeno korišćenje alata, uz strogu kontrolu pristupa, navode zvaničnici.

Grčka prati primjer Estonije, jedne od prvih zemalja koje su se odlučno okrenule digitalnim obrazovnim tehnologijama. Vlada premijera Kirjakosa Micotakisa, poznata po prouniverzitetskim i probiznis reformama, želi da zemlju pozicionira kao tehnološki centar regiona, Atina već priprema jednu od prvih evropskih “AI fabrika”.

Micotakis je nedavno upozorio da bi “značajni društveni nemiri” mogli da izbiju ako se AI revolucija bude tumačila kao nešto što bogati isključivo tehnološke kompanije. Ipak, njegova administracija među prvima je razvila nacionalnu strategiju pripreme građana za “promjene koje će donijeti široka primjena ove tehnologije”.

“Ako ne možeš da pobjediš bot, pridruži mu se”

U školama, gdje većina učenika i sada koristi aplikacije poput ChatGPT-ja, vlada se vodi filozofijom: “Ako ne možeš da pobjediš bot, pridruži mu se”.

Ipak, među djelom javnosti entuzijazam izostaje. Srednjoškolci, koji se suočavaju sa pritiscima rigidnog i ispitno orijentisanog sistema, strahuju da bi AI, ako se nekontrolisano razvija, mogla da ih “nadmudri i preuzme kontrolu”.

“Plaši me”, kaže sedamnaestogodišnji Aristidis Tolos tokom protesta u centru Atine, djelom organizovanog zbog pravca obrazovnih reformi. “Traže previše od nas, a sad još i ovo. AI nema dušu, to je mašina”.

Direktor globalnih poslova OpenAI-ja, Kris Leben, poručuje da grčka odluka da testira ChatGPT u školama predstavlja “novo obrazovno poglavlje” za zemlju. Kompanija se obavezala da će nadgledati primjenu “najboljih praksi za bezbjedno i efikasno korišćenje u učionici”.

Skeptici upozoravaju da bi Grčka mogla postati eksperimentalni poligon za tehnologiju koja nosi ozbiljne rizike, uključujući slabljenje kritičkog i kreativnog mišljenja.

U sedištu sindikata srednjoškolskih profesora OLME vlada vidna zabrinutost.

“Na našem nedavnom kongresu ovo je bila glavna tema, mnogi su izrazili ozbiljan nemir”, kaže zvaničnik Dimitris Aktipis, dodajući da se profesori pitaju da li će promjene dovesti do “učionica bez nastavnika”.

Nastavnici se boje i da bi nova tehnologija mogla pojačati zavisnost mladih od ekrana, u trenutku kada Grčka postaje prva zemlja u Evropi koja će blokirati društvene mreže za djecu mlađu od 15 godina.

“Poslije 40 godina u prosvjeti mogu iskreno da kažem da su ekrani unazadili djecu”, kaže Dimitris Panajiotokopulos, koji je ove godine otišao u penziju kao direktor osnovne škole. “AI nije lijek za sve. Ona je ozbiljna prijetnja kritičkom mišljenju ako se djeci serviraju gotovi odgovori”.

Poboljšavanje infrastrukture

Vlada bi, dodaje on, trebalo prije svega da se bavi poboljšanjem infrastrukture, jer u zemlji koja decenijama traži veća ulaganja, obrazovanje i dalje dobija manje od 5 odsto budžeta.

“Zimi vidite djecu kako se tresu od hladnoće jer smijemo da uključimo grijanje samo jedan sat”, kaže Panajiotokopulos. “Pričaju o digitalnom dobu, a u školama često ne rade ni osnovne stvari poput utičnica i struje. To je užasan problem koji hitno mora da se riješi”.

OLME okuplja oko 85.000 nastavnika, uglavnom stalno zaposlenih, koji upozoravaju da je u učionicama duboko ukorjenjena kultura bubanja gradiva.

“Ne treba da budemo tehnofobi. AI, uostalom, može pomoći nastavnicima da budu efikasniji”, kaže Panos Karagijorgos, profesor fizike u srednjoj školi. “Ali postaje problem kada se koristi u sistemu koji kao jedini cilj ima prolazak na ispitima. Škole ne teže tome da djeca budu zaokružene ličnosti, što guši kreativnost.”

Do sada se vještačka inteligencija koristila isključivo u privatnim školama u Grčkoj. Atinska škola Athens College, koju su pohađali brojni grčki lideri uključujući Micotakisa, bila je među prvima koje su AI koristile za kreiranje programa i pripremu nastave.

“Ne mislim da Grčka smije da propusti ovaj voz”, kaže Aleksis Filaktopulos, predsjednik upravnog odbora škole, dodajući da snažno podržava uvođenje AI u nacionalni kurikulum pod uslovom da se očuvaju kritičko mišljenje i kreativnost. “Sa AI nema lakih odgovora. Ona mora da bude alat – ali uz mnogo ograničenja i zaštitnih mehanizama”.