Od ukupnih potraživanja za penzijsko i invalidsko osiguranje koja su na kraju prošle godine dostigla 480,5 miliona KM, naplata oko petine tog duga pod znakom je pitanja, jer pripada preduzećima u stečaju ili likvidaciji.

Prema podacima Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS ukupna potraživanja od javnog sektora po osnovu doprinosa za osiguranje na kraju decembra 2022. godine iznosila su 191,99 milion KM, dok je privatni sektor dugovao 288,60 miliona KM.

– U odnosu na 2021. godinu potraživanja po osnovu doprinosa na kraju prošle godine bila su manja za 242.455 KM. S druge strane potraživanja od preduzeća nad kojima je pokrenut postupak stečaja ili likvidacije lani su u odnosu na godinu ranije povećana za 2,19 miliona KM i njihov ukupan dug iznosi 89,09 miliona maraka i velika je neizvjesnost u naplati tih potraživanja – rekli su u Fondu.

Neizmirene obaveze za PIO osiguranje, prema podacima Fonda, imaju svi sektori pa tako javne zdravstvene ustanove duguju 145,65 miliona KM, privatna preduzeća 123,43 miliona, a samostalne djelatnosti 94,37 miliona maraka. Kada je riječ o akcionarskim društvima potraživanja Fonda PIO dostigla su 53,79 miliona KM, preduzeća sa većinskim državnim vlasništvom duguju 31,2 miliona KM, a firme u vlasništvu opština 9,41 milion.

Među dužnicima su i brojna udruženja građana, sportski klubovi čiji je dug 7,86 miliona KM, dok je dug preduzeća iz kožarsko-tekstilne industrije težak 4,54 miliona maraka.

– Od ukupno 44.793 registrovanih uplatioca doprinosa krajem prošle godine njih 39.003 je redovno izmirivalo obaveze za osiguranje, dok 5.790 uplatilaca nije svoje obaveze izmirivao na vrijeme. Od ukupno 327.784 osiguranika prijavljena na osiguranje, podaci od posljednjeg dana decembra pokazali su da se za 6.456 radnika doprinosi neredovno uplaćuju – naveli su u Fondu i podsjetili da potpisan reprogram u otplati imaju javne zdravstvene ustanove, preduzeća u vlasništvu države i opština te mnogi drugi koji na taj način redovno izmiruju svoje tekuće obaveze.

Da će Fond PIO teško uspjeti da ikada naplati sav dug od propalih preduzeća smatraju upućeni, koji kažu da je naplata potraživanja u postupku stečaja manja od deset odsto.

Dugogodišnja stečajna upravnica Nataša Kosić navodi da prednost u isplati potraživanja tokom stečaja imaju troškovi postupka i razlučni povjerioci koji su osigurani hipotekom.

– Te vrste potraživanja koje se odnose na fondove zdravstva i penzijsko- invalidskog osiguranja, te potraživanja radnika za plate svrstavaju se u viši isplatni red, ali budući da većina firmi u stečaju imaju neku hipoteku, razlučni povjerioci uzimaju novac od prodaje imovine. Osim toga troškovi stečaja uvijek budu veliki, jer postupci dugo traju, tako da u najvećem broju slučajeva doprinosi uopšte ne budu naplaćeni, jer ne dođu na red – objasnila je Kosićeva.

Najniža plata

U Fondu PIO RS kažu da je tokom prošle godine po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje naplaćeno 1,178 milijardi maraka.

– U decembru prošle godine na najnižu platu bilo je prijavljeno 12.182 osiguranika, od čega 5.751 u privatnim preduzećima i 5.419 u samostalnim djelatnostima – navode iz Fonda PIO.

Glas Srpske