Connect with us

Društvo

SKUPLJE PLAĆAMO VODU KOJU UVOZIMO, nego što naplaćujemo onu koju izvozimo!

Sa 9.460 kubnih metara pitke vode po stanovniku, BiH zauzima prvo mjesto u regiji, a sedmo u Evropi.

Ali ovaj, kao ni podaci da širom države postoji više stotina izvora prirodne, ali i mineralne vode, nisu dovoljni da BiH izvozi mnogo veće količine ove dragocjene tečnosti (neki je zovu i naftom 21. vijeka) nego što uvozi.

Ono što u ovoj priči još više upada u oči jeste i to da je BiH mnogo skuplje plaćala uvezenu pitku vodu nego što je naplaćivala vlastitu izvezenu.
U prilog ovim činjenicama govore podaci Uprave za indirektno oporezivanje BiH, prema kojima je BiH u 2023. godini uvezla više od 60 miliona kilograma vode, za šta je plaćeno 34,8 miliona KM. Voda je uvožena iz osam država: Srbije, Hrvatske, Slovenije, Saudijske Arabije, Turske, Francuske, Mađarske i Belgije.

Više od polovine pitke vode uvezeno je iz Srbije, a onda slijede Hrvatska i Slovenija. Najveći uvoznik je kompanija “Sarajevski kiseljak” sa 10,1 milion KM, a zatim “Old-Gold Komerc” iz Bijeljine sa 9,6 miliona KM.

Sa druge strane, BiH je u prošloj godini vodu izvezla u 18 država: Srbija, Hrvatska, Crna Gora, SAD, Italija, Nizozemska, Australija, Njemačka, Turska, Švedska, Namibija, UAE, Austrija, Saudijska Arabija, Švajcarska, Sjeverna Makedonija, Velika Britanija i Katar. Izvezeno je 49,34 miliona kilograma pitke vode, ali je to naplaćeno svega 7,4 miliona KM.

Gotovo kompletna količina izvezene pitke vode u prošloj godini otišla je u Hrvatsku, a najveći izvoznik ponovo je “Sarajevski kiseljak”.

Zašto su razlike u cijenama uvoza i izvoza ovakve i gdje BiH griješi u ovoj priči?

“Prvi problem sa kojim se suočavaju naši proizvođači i naša privreda jeste u činjenici da imamo manji broj proizvođača i manji obim proizvodnje. A čim je tako, veći su troškovi proizvodnje po jedinici proizvoda, a kad imate veće troškove, onda je prodajna cijena koju formira tržište manja. Mi kao mali proizvođači ne možemo da utičemo na tu tržišnu cijenu, nego je jednostavno prihvatamo i s obzirom na to da je ta razlika između tržišne cijene, prodajne cijene i troškova proizvodnje mala, zarađuje se malo. Ovi proizvođači iz okruženja, Srbija, Hrvatska su mnogo jači i proizvode veće količine proizvoda, i čim je obim proizvodnje veći, onda su njihovi fiksni troškovi niži, a zarada mnogo veća”, pojašnjava ekonomista Milenko Stanić.

Kaže i da, pored obima proizvodnje, veliku razliku između BiH i konkurenata prave i podsticaji koje drugi izdvajaju za njihovu privredu.

“Ne mora direktno da se daje proizvođačima vode, ali se to radi i u poreskom sistemu, monetarnom sistemu. Dakle, država u većoj mjeri stoji iza svojih izvoznika nego što je to kod nas”, naglašava Stanić, koji kao jedan od razloga što BiH u ovoj priči kaska za ostalima ističe i promociju proizvoda, koja većim proizvođačima omogućava saradnju sa najvećim svjetskim trgovačkim lancima.

Upravo zato, smatra, u BiH vrijedi pravilo da se “više uvozi brend, nego proizvod”.

“Sa svim proizvodima je tako, ne samo sa vodom. Kupci cijene brendirane proizvode. Mnogo pažnje se mora posvetiti promociji, kao i distributivnim lancima. Naši proizvođači nemaju sredstava, mogućnosti, ali ni znanja da na takvim promocijama poboljšaju status, tako da ne grade brend”, rekao je Stanić za “Nezavisne novine”.

Na pitanje da li to znači da BiH ne zna da iskoristi svoj potencijal, Stanić prvo ističe da tog potencijala, posebno kada je u pitanju voda, BiH ima napretek.

“Mi ne zaostajemo za izvorima vode, ali je iskorišćeno vrlo malo toga. Ja znam nekoliko proizvođača koji su krenuli sa tom pričom, ali jednostavno nisu mogli opstati, nisu imali sredstava, niti su s tako malim cijenama mogli konkurisati ovim brendiranim proizvodima, a nisu imali ni adekvatnu podršku države kao neko ko je tek ušao u posao. To je, dakle, čitav jedan sistem”, podsjeća Stanić.

A pored nekonkurentnosti domaće privrede i lošeg poslovnog okruženja, problem je, prema riječima struke, i to što dio stranih turista koji posjećuju BiH više traži uvozne, a ne bh. brendove. Ali, ni tu nije kraj problemima.

“Najveći razlog su domaći potrošači, odnosno dio njih koji autodestruktivno bira strane brendove i daje prednost uvoznoj vodi u odnosu na domaću. To je više tema za psihologe i psihijatre nego za ekonomiste i to je problem koji je najteže riješiti”, kategoričan je ekonomista Igor Gavran.

Privrednici i proizvođači već odavno traže da država na neki način pomogne, jer smatraju da kvalitetom i cijenom i te kako mogu biti konkurencija uvoznom lobiju.

Related Topics:

Društvo

KOLIKO ZARAĐUJU POLICAJCI U SRPSKOJ? Ministar otkrio prosječnu platu službenika

Željko Budimir, ministar unutrašnjih poslova Republike Srpske, naveo je da je tokom godine značajno unaprijeđen materijalni položaj policijskog službenika čija je prosječna plata oko 2.100 KM, te je dodao da će se isto raditi i za pripadnike MUP-a koji su zaposleni na upravno-pravnim poslovima.

On je ocijenio da je saradnja sa policijama u regionu i svijetu veoma profesionalna, posebno sa Srbijom koja ima najbolje organizovan sistem obuke policijskih službenika na prostoru jugoistočne Evrope. “Intenzivna je saradnja i sa Evroplom i Interpolom. Naši ljudi su pouzdani, učestvuju u velikim organizovanim akcijama koje se združeno rade sa policijskim agencijama iz regiona, Evrope i svijeta. Posebno kada je riječ o oblasti organizovanog i teškog kriminala koja je zasnovana na sardnji i razmjeni podataka”, rekao je Budimir. “Banjaluka među najsigurnijim gradovima u Evropi”

On tvrdi da Banjaluka i gradovi Republike Srpske spadaju među najsigurnije u Evropi, jer nema opasnosti koju je proizvela migrantska kriza.

Budmiri je poručio da Republika Srpska mora istrajati u tome da ne dozvoli da migranti ugroze bezbjednost Srpske i njenih građana. Linker
“Zato je policija Republike Srpske garant slobodnog i bezbjednog života u Srpskoj i trudiću se da svaki dan, dok sam ministar, radim na unapređenju bezbjednosti svakog građanina bez obzira da li je Srbin, Bošnjak ili Hrvat”, poručio je Budimir.

On je pripadnicima MUP-a čestitao predstojeću krsnu slavu MUP-a – Svetog arhangela Mihaila, te podsjetio na 782 pripadnika koji su ugradili živote u očuvanje Republike Srpske.

“Prema porodicama stradalih policajaca pokušavamo poslati poruku da su njihgovi sinovi, očevi, muževi ostavili neku vrstu nasljeđa i zadužbine prema sadašnjem sistemu MUP-a. Zaposlili smo više od 400 članova tih porodica i prioritet u zapošljavanju imaju članovi porodica poginulih pripadnika MUP-a”, istakao je Budimir.

Stižu nova policijska vozila
Budimir tvrdi da je MUP Republike Srpske jedna od najorganizovanijih institucija i da je zadovoljan radom policijskih uprava i stanica u koje će se intenzivno ulagati da bi njihov rad bio kvalitetniji.

“Jedan od mojih prioriteta jeste da 2026. godine završeno kompletno opremanje policije, od sistema veze, oružja, uniforme i automobila”, naglasio je Budimir za Srnu.

On je istakao da će biti kupljena veća količina automobila, koji su jedno od osnovnih sredstava za rad policije, ali da će se obnavljati i uniforme za opštu policiju posebne jedinice.

“Jedan od većih projekata koji radimo jeste novi sistem veze za cjelokupni MUP i prvi put ćemo napraviti sistem koji će odgovoriti izazovima komuniciranja u 21. vijeku, od enkripcije i ostalog. I oružje je sredstvo koje je potrebno zanavljati”, istakao je Budimir.

Nastavi čitati

Društvo

DANAS JE NERADNI DAN u Republici Srpskoj

U skladu sa Zakonom o praznicima Republike Srpske, 21. novembar 2025. godine, Dan uspostavljanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH, je republički praznik i neradni dan.

“U dane praznika Republike Srpske ne rade republički organi i organizacije, organi jedinice lokalne samouprave, preduzeća, ustanove i druge organizacije i lica koja profesionalno obavljaju uslužne i proizvodne djelatnosti”, saopšteno je iz Ministarstva uprave i lokalne samouprave Republike Srpske. Istoimenim Zakonom je, kako su dodali, propisano da će načelnik opštine, odnosno gradonačelnik odrediti koja su preduzeća, ustanove i druge organizacije sa područja jedinice lokalne samouprave dužne da rade, radi zadovoljenja neophodnih potreba građana, u dane praznika i u kom obimu.

U petak se navršava 30 godina od parafiranja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH (Dejtonskog sporazuma) i njegovih 12 aneksa, čime je okončan rat u BiH i uspostavljen njen ustavno-pravni poredak.

Sporazum je parafiran 21. novembra 1995. u vojnoj bazi “Rajt-Peterson” u američkom gradu Dejtonu.

Zvanično je potpisan 14. decembra iste godine u Jelisejskoj palati u Parizu.

Nezavisne novine

Nastavi čitati

Društvo

DANAS JE ARANĐELOVDAN! Ove običaje obavezno treba ispoštovati

Srpska pravoslavna crkva slavi Sabor Svetog Arhanđela Mihaila – Aranđelovdan, jednu od najčešćih i najpoštovanijih krsnih slava u Srbiji, Crnoj Gori i Republici Srpskoj. Ovaj praznik, duboko ukorijenjen u narodnu tradiciju, povezuje porodicu, vjeru i predanje staro vijekovima.

Arhanđel Mihailo je u hrišćanskom predanju poznat kao nebeski vojvoda, predvodnik anđela koji se suprotstavio Luciferu, branilac vjere, ali i čuvar pravednika.

Na ikonama se prikazuje kao ratnik u carskoj odeždi, sa kopljem ili mačem u jednoj ruci, dok u drugoj drži palminu grančicu – znak trijumfa dobra nad zlom. U narodnom predanju naziva se i „dušovodnikom“, jer se vjeruje da u času smrti preuzima ljudsku dušu.

Anđeli i anđeoska hijerarhija

U pravoslavnom učenju anđeli su bestjelesna duhovna bića, stvorena da izvršavaju Božju volju.

Prema crkvenoj tradiciji, podijeljeni su u devet činova, a arhanđeli su među najvišima. Mihailo je jedan od sedmorice najviših, i nosi titulu arhistratiga, što znači „vrhovni vojvoda“.

Smatra se da je upravo on odbranio veliki broj anđela od pada zajedno sa Luciferom.

Kada se slavi i zašto je značajan

Aranđelovdan se obilježava 21. novembra po gregorijanskom, odnosno 8. novembra po julijanskom kalendaru, i u crkvenom kalendaru je označen crvenim slovom. Linker
Ovaj praznik smatra se danom velike duhovne sile, a u mnogim krajevima se kaže da je to dan kada se „nebo otvara“, pa su molitve posebno uslišene.

Arhanđel Mihailo je zaštitnik brojnih porodica, gradova i bratstava. Njemu je posvećen i manastir Grabovac, a u srednjem vijeku smatran je i zaštitnikom loze Nemanjića, što ovaj praznik čini još većim dijelom srpske duhovnosti.

Običaji za Aranđelovdan

Iako je ova slava veoma raširena, uz nju se vezuje nekoliko specifičnih običaja i vjerovanja.

Najrasprostranjenija zabluda je da se za Aranđelovdan ne sprema žito, jer je sveti Arhanđel „živi svetitelj“.

Međutim, crkva ističe da je to netačno – žito se priprema uvijek, jer je namijenjeno dušama predaka, a ne svetitelju.

U narodu postoje i druga predanja:

• vjeruje se da tog dana Arhanđel Mihailo obilazi bolesnike i nevoljne
• ako „stane kod glave“ – donosi ozdravljenje; ako stane „kod nogu“ – život se bliži kraju
• siromašne i putnike ne treba odbijati, jer se smatra da svetac može biti „prevučen“
• vrijeme na Aranđelovdan nagovještava kakva će biti zima – hladno i vjetrovito najavljuje oštru, a tiho i sunčano blažu sezonu

Slavska trpeza – posna ili mrsna?

Kao i kod većine slava, trpeza zavisi od dana u sedmici na koji praznik pada. Ako je, kao ove godine, srijeda ili petak, obavezna je posna trpeza.

Na stolu se tradicionalno nalaze: slavski kolač, žito, svijeća, vino i postna jela. U drugim godinama, kada praznik pada na dane koji nisu postni, slavi se mrsno.

Zašto se kaže da se „nebo otvara“

Jedno od najljepših narodnih vjerovanja jeste ono da se na Aranđelovdan „nebo otvara“, pa su molitve upućene tog dana posebno snažne.

Vjeruje se da se najveće želje mogu ostvariti ako se molba uputi iskreno, iz duše i sa blagodarnošću.

Zbog toga je ovaj praznik za mnoge više od tradicije – on je dan duhovne obnove, sabornosti i porodičnog jedinstva.

Nastavi čitati

Aktuelno