Connect with us

Zanimljivosti

STUPIO NA SNAGU Akt o vještačkoj inteligenciji u EU

Evropski Akt o vještačkoj inteligenciji, prva sveobuhvatna uredba na svijetu o vještačkoj inteligenciji, stupio je danas na snagu.

Kako se navodi u saopštenju Evropske komisije, Akt o vještačkoj inteligenciji osmišljen je kako bi se osiguralo da je vještačka inteligencija koja se razvija i koristi u EU pouzdana i da postoje mjere za zaštitu osnovnih prava ljudi.

Cilj uredbe je da se uspostavi usklađeno unutrašnje tržište za vještačku inteligenciju u EU, podstakne uvođenje te tehnologije i stvori podsticajno okruženje za inovacije i ulaganja.

Aktom o veštačkoj inteligenciji uvodi se definicija vještačke inteligencije koja je okrenuta ka budućnosti i zasnovana na bezbjednosti proizvoda i pristupu zasnovanom na riziku u EU, koji je podijeljen u nekoliko kategorija.

Kada je riječ o kategoriji minimalnog rizika, njoj pripada većina sistema vještačke inteligencije i oni ne podležu obavezama na osnovu ovog akta zbog njihovog minimalnog rizika po prava i bezbjednost građana.

S druge strane, kada je u pitanju kategorija posebnog rizika u pogledu transparentnosti, navodi se da sistemi vještačke inteligencije kao što su čet-botovi moraju jasno da otkriju korisnicima da su u interakciji sa mašinom.

Kako se dodaje, određeni sadržaji generisani vještačkom inteligencijom, uključujući dipfejk (sintetičke medije u kojima je osoba na postojećoj slici ili video snimku zamijenjena nečijim likom) moraju da budu označeni kao takvi, a korisnici treba da budu obavješteni kada se koriste sistemi za biometrijsku kategorizaciju ili prepoznavanje emocija.

Osim toga, pružaoci usluga moraće da osmisle sisteme na način da sintetički audio, video, tekstualni i slikovni sadržaj bude označen u mašinski čitljivom formatu i da se može prepoznati kao vještački generisan ili manipulisan.

Što se tiče treće kategorije sistema visoke inteligencije koji su identifikovani kao visokorizični, oni će morati da ispunjavaju stroge zahtjeve, što uključuje sisteme za smanjenje rizika, visoki kvalitet skupova podataka, evidentiranje aktivnosti, detaljnu dokumentaciju, jasne informacije za korisnike, ljudski nadzor i visok nivo otpornosti, tačnosti i sajber bezbjednosti.

Ovakvi visokorizični sistemi vještačke inteligencije uključuju sisteme koji se koriste za regrutovanje ili za procjenu da li neko ima pravo da dobije zajam ili da pokreće autonomne robote.

Kada je riječ o neprihvatljivom riziku, navodi se da će sistemi vještačke inteligencije koji se smatraju jasnom prijetnjom po osnovna prava ljudi biti zabranjeni.

Ovo uključuje sisteme vještačke inteligencije ili aplikacije koje manipulišu ljudskim ponašanjem kako bi zaobišle slobodnu volju korisnika, kao što su igračke koje koriste glasovnu pomoć kojom podstiču opasno ponašanje maloljetnika, sistemi koji vladama i kompanijama dozvoljavaju da vrše “društveno vrjednovanje” i određene primjene prediktivnih policijskih radnji.

Pored toga, biće zabranjene neke primjene biometrijskih sistema, kao što su sistemi za prepoznavanje emocija na radnom mjestu i neki sistemi za kategorizaciju ljudi ili biometrijsku identifikaciju na daljinu u realnom vremenu na javnim mjestima u svrhu sprovođenja zakona (uz male izuzetke).

Aktom o vještačkoj inteligenciji uvode se i pravila za takozvane modele vještačke inteligencije opšte namjene, koji su vrlo sposobni modeli osmišljeni za obavljanje širokog raspona zadataka kao što je izrada teksta slična ljudskoj.

Države članice EU imaju rok do 2. avgusta 2025. godine da odrede nacionalna nadležna tijela koja će nadgledati primenu pravila za sisteme vještačke inteligencije i sprovoditi aktivnosti nadzora tržišta.

Ključno tijelo za primenu Akta o veštačkoj inteligenciji na nivou EU biće Kancelarija Komisije za vještačku inteligenciju, a ona će sprovoditi i pravila za modele veštačke inteligencije opšte namjene.

Uz to, tri savjetodavna tijela će podržavati primjenu pravila.

Većina pravila Akta o vještačkoj inteligencije počeće da se primjenjuje 2. avgusta 2026. godine.

Međutim, zabrane sistema vještačke inteligencije za koje se smatra da predstavljaju neprihvatljiv rizik primjenjivaće se već nakon šest mjeseci, dok će se pravila za takozvane modele vještačke inteligencije opšte namjene primjenjivati nakon 12 mjeseci.

Agencije

Related Topics:

Zanimljivosti

YUGO NA AUTOBAHNU: Milenko nagazio do daske usred Njemačke (VIDEO)

Yugo je 1980. godine bio ponos, ne samo domaće automobilske industrije, već uzdanica i nada u polet čitave Jugoslavije.

Iako je u svoje vrijeme moglo da se kaže da nije odstupao od mnogo poznatijih evropskih brendova, godine su prolazile, automobilska industrija je napredovala do savršenstva, ali čedo kragujevačke “Zastave” ostao je u mjestu. I tako sve do 2008. godine kada je proizvodnja ugašena, a u pogonima “Crvena zastava” počeo da se pravi “srpski punto”.

Milioni Srba su ga vozili, pa nas i danas “puca” nostalgija za čuvenim “yugom”. Iako su ga mnogi proglasili za najgori automobil svih vremena, danas svaka njegova pojava izaziva pažnju i stavlja ga u fokus.

A koliko može da razvije?
Maksimalne performanse “yuga” su znatno varirale, zavisno od modela. Standardni, poput “yuga 45”, imali su maksimalnu brzinu oko 130-140 km/h, dok su sportskije verzije, poput 230 KS snažnog “Yuga GVX-R”, teorijski postizale brzine do 233.5 km/h i ubrzanje od 0-100 km/h za samo 4.3 sekunde!

Automobilski entuzijasta Milenko Marković riješio je da testira svog “yuga” na njemačkom autobahnu. Pitanje je: Da li može 180 na sat? Sjeo je, nagazio i postigao brzinu koju većina “yugića” nikada nije dosegla. U video pogledajte do kojih brojki je stigao.

Tokom 28 godina duge proizvodnje, od 28. novembra 1980. do 11. novembra 2008. proizveden je u 794.428 primjeraka. Rekordna godišnja proizvodnja bila je 1989, kada je sa montažnih traka sišlo 118.237 komada. Automobil je više puta tehnički i estetski unapređivan, ali je do kraja proizvodnje zadržao svoj prepoznatljivi oblik. Godine 1988. dobio je naziv „koral”, koji je uz razne dodatke zadržao do kraja proizvodnje. Proizvodio se u varijantama sa motorom od 45, 55 i 65 konjskih snaga, zapremine 900, 1.100 i 1.300 kubika, prenosi Telegraf.rs.

Nastavi čitati

Zanimljivosti

OTAC ILONA MASKA O LOKACIJI ZA PROUČAVANJE DUGOVJEČNOSTI: “Sviđa mi se ideja o BiH”

Inženjer i istraživač Erol Mask, otac američkog preduzetnika Ilona Maska, izjavio je da razmatra istraživanje u oblasti dugovječnosti zbog rastućeg interesovanja za produženje ljudskog života.

“Ranije ove godine, rečeno mi je: ako pokrećete institut, trebalo bi da se fokusirate na dugovječnost. Ljudi su spremni da ulože ogromne količine novca u dugovječnost, a ne u gravitaciju. Rekao sam: možemo mi to da uradimo”, saopštio je Mask u intervjuu RIA Novosti.

Prema njegovim riječima, cilj takvog istraživanja je povećanje ljudskog životnog vijeka na 120 godina, prenosi Tanjug.

Mask je podsjetio da je prije 1914. godine prosječan životni vijek evropske žene bio samo 39 godina, a sada se procjenjuje na oko 87 godina.

Istovremeno, biznismen je rekao da planira da otvori Institut za gravitaciju, koji će, po njegovom mišljenju, pomoći unapređenju proučavanja ove oblasti i približiti čovječanstvo putovanju kroz prostor-vreme.

Saopštio je da razmatra Bosnu i Hercegovinu kao lokaciju za institut.

“Sviđa mi se ideja o Bosni i Hercegovini jer tamo žive hrišćani, muslimani i drugi. Nije samo jedna religija, već raznolikost, a to je veoma važno”, rekao je Mask.

Rekao je da je razmatrao i Dubai, gdje je kao prednost istakao “prosvećeno” rukovodstvo emirata, ali je rekao i da je njegova jedina zvanična religija (islam) učinila emirat manje pogodnom opcijom.

Mask je dodao da će za pokretanje instituta biti potrebno oko 100 miliona dolara.

Nastavi čitati

Zanimljivosti

SPEJSIKS ZA 17 milijardi dolara kupuje BEŽIČNI SPEKTAR

Kompanija Spejseks saopštila je danas da će kupiti licence za bežični spektar od kompanije Ekostar, kako bi otvorio novi segment svoje satelitske mreže Starlink za oko 17 milijardi dolara (14,5 milijardi evra).

Taj veliki posao ključan je za proširenje Starlinkovog poslovanja s novim 5G umrežavanjem, preneo je Rojters.

Kompanije su se takođe složile oko sporazuma koji će omogućiti pretplatnicima Ekostarovog Bust Mobajla pristup Starlinkovoj direktnoj usluzi prenosa na ćeliju, kako bi proširili satelitski servis na područja bez usluge.

Kupovina spektra omogućava Spejseksu da počne sa izgradnjom i raspoređivanjem nadograđenih, laserski povezanih satelita koje će, kako kompanija navodi, proširiti kapacitet ćelijske mreže “više od 100 puta”.

Operativna direktorka Spejseksa Gvin Šotvel, rekla je da će sporazum pomoći kompaniji da “popuni mobilne mrtve zone širom sveta”.

“Sa ekskluzivnim spektrom, Spejseks će razviti satelite sledeće generacije Starlink Direct do ćelije, koji će imati značajnu promenu u performansama i omogućiti nam da poboljšamo pokrivenost za korisnike gde god da se nalaze u svetu”, ističe ona.

Vest je dovela do skoka akcija Ekostara za 19 odsto u ranom trgovanju.

Nastavi čitati

Aktuelno