Connect with us

Društvo

U SUSRET NOVOJ ŠKOLSKOJ GODINI: Za pet godina u Srpskoj skoro 7.000 đaka manje

Nova školska godina je na pragu, a u učionicama osnovnih i srednjih škola iz godine u godinu je manje đaka. Brojke su neumoljive, a podaci kažu da je za pet godina u školama skoro 7.000 učenika manje, tačnije 6.984.

Na početku 2023/24. školske godine u klupe osnovnih škola, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, sjela su 83.353 đaka, dok je 2019/20. godine bilo 87.956 učenika, što je manje za 4.603 đaka.

S druge strane, negativan trend bilježi i srednjoškolsko obrazovanje. Podaci ranije pomenute institucije kažu da je na početku 2023/24. školske godine u srednjim školama bilo upisano 34.825 đaka, a pet godina prije, odnosno u školskoj 2019/20, 37.206 đaka.

Više od 100.000 učenika u osnovnim školama Republika Srpska posljednji put je imala školske 2011/12. godine, kada je znanje sticalo 100.966 učenika. Manje od 90.000 osnovnoškolaca bilo je 2018/19. školske godine, tačnije tada je u klupe sjelo 89.630 đaka.

Na upit koji smo poslali Ministarstvu prosvjete i kulture Republike Srpske, a na osnovu koga smo tražili podatke koliko će prvačića sjesti u klupe osnovnih škola, a koliko u klupe srednjih, odgovor nismo dobili.

Struka jasna, broj učenika u osnovnim i srednjim školama je uzročno-posljedično vezan za trendove prirodnog kretanja u prethodnom periodu.

“Ako apstrahujemo uticaj unutrašnjih migracija, a naročito spoljnih jer one u našem slučaju negativno djeluju, na brojnost populacije imate činjenicu da je svaka naredna generacija za nekoliko hiljada malobrojnija od one koja je ranije rođena. Imamo slučaj, na primjer, sa generacijama koje su rođene u nekom ranijem periodu, brojnije su u odnosu na generacije koje se danas rađaju”, kaže Aleksandar Čavić, demograf.

Kako navodi, u zadnjih najmanje 15 godina bilježi se negativan prirodni priraštaj, a rođeni prije šest ili sedam godina, odnosno 14 ili 15 godina, predstavljaju demografski okvir za upis u osnovnu i srednju školu.

“Ako je svaka sljedeća generacija u pravilu malobrojnija od prethodne, tako je i svaka sljedeća generacija đaka malobrojnija samo po osnovu efekta prirodnog kretanja. Kad tu dodamo i činjenicu da su ta djeca, odnosno njihove porodice izloženi spoljnim migracijama još više se smanjuje broj onih raspoloživih lica za upise u osnovne i srednje škole”, objašnjava Čavić za “Nezavisne novine”.

Prema njegovim riječima, može se očekivati da se taj trend nastavi i u doglednoj budućnosti.

“Ne vidim mogućnost da će doći do preokreta u tom trendu jer jednostavno mi nemamo adekvatne poteze u tom polju. Nemamo strategiju demokratskog razvoja Republike Srpske koja bi bila osnov za planiranje rada na rehabilitaciji fertiliteta i na upravljanju migracijama, koji bi doveli do suprotnih trendova”, ističe on.

S druge strane, poredeći školsku 2019/20. i 2023/24. godinu u osnovnim školama je zabilježeno 12 odjeljenja više, a u srednjim školama 12 odjeljenja manje.

Manje je i nastavnika. Prema podacima Zavoda, za pet godina u osnovnim školama zabilježen je 331 nastavnik manje, a u srednjim 164.

Dragan Gnjatić, predsjednik Sindikata obrazovanja, nauke i kulture Republike Srpske, ističe da je, nažalost, sve manji broj učenika, a radnika ima tačno onoliko koliko propisi nalažu.

“Neću uopšte da pričam o mogućem tehnološkom višku, poslodavac je taj koji mora da zbrine sve radnike u skladu sa propisima. To na ovaj način funkcioniše godinama. U nekim školama imamo višak časova, negdje imamo višak radnika i onda se na kraju preko aktiva direktora dođe do najboljih rješenja da svako dođe na punu normu i punu platu ili bi tako trebalo da bude”, kaže Gnjatić za “Nezavisne novine”.

Kako ističe, određeni broj nastavnika nedostaje, pogotovo matematike i fizike.

“Određeni broj kolega u manjim sredinama ostaje bez časova, pa im tražimo odmah u susjednim školama i nastojimo da pomognemo jedni drugima”, kaže on.

Kako ističe, po ugledu na škole u komšiluku, odnosno u razvijenim sistemima, mogli bi tražiti i manja odjeljenja, odnosno odjeljenja s manje učenika, a sve zbog kvaliteta ili bezbjednosti nastave, pogotovo praktične u srednjem obrazovanju.

Related Topics:

Društvo

KREDITI ZA “MIR U KUĆI”: ERS krpi rupe u poslovanju novim milionskim zaduženjem

Elektroprivreda Republike Srpske (ERS) nastavila je da se zadužuje kod komercijalnih banaka kako bi krpila rupe u poslovanju. Banka poštanska štedionica im je pozajmila 10 miliona maraka uz kamatu od dva miliona KM, otkriva portal CAPITAL.

Odluku o novom kreditu uprava preduzeća na čelu sa direktorom Lukom Petrovićem je donijela danas.

U njoj se ne navodi na koji period je novac posuđen, odnosno koji je rok za njegovo vraćanje kao ni u koje će svrhe biti iskorišten.

Podsjećamo, ERS se ove godine zadužio oko 200 miliona maraka, a novac su pozajmljivali i od trgovaca dugovima, odnosno društava za faktoring.

Riječ je o izuzetno nepovoljnim kreditima. Primjera radi NLB Banka Banjaluka im je sredinom godine pozajmila 18 miliona maraka uz obavezu da vrate kamatu od čak 7,5 miliona KM.

Uprava zaduženja pokušava da opravda lošom hidrološkom godinom i izgubljenim arbitražama.

Procjene su da će ovu godinu ERS završiti u minusu od oko 30 miliona maraka.

Nastavi čitati

Društvo

ĐOKIĆ DAO NOVU SAGLASNOST Vlada ima nove kineske partnere za vjetroelektranu u Trebinju

Vlada Republike Srpske raskinula je ugovor sa kineskom kompanijom “Zhongbo Group” iz Pekinga, kao i sa singapurskim “China Power PTE. LTD” sa kojima je ranije ove godine dogovarala koncesiju za gradnju i korištenje vjetroelektrane “Trebinje” procijenjene vrijednosti od preko milijardu i po maraka.

Umjesto njih, sada je data saglasnost i ovlašten je ministar energetike i rudarstva Petar Đokić da potpiše sporazum sa novim partnerima, kineskom kompanijom “Zhongji Construction” iz Pekinga i “Zodic Energy PTE. LTD” iz Singapura.

Кompanije “Zhongbo Group” iz Pekinga i “China Power PTE. LTD” iz Singapura obavijestile su Vladu RS 23. septembra 2025. godine pismom da prekidaju dalja istraživanja i razvoj projekata vjetroenergije i solarne energije na lokacijama u Republici Srpskoj.

“Кao razlog za prekid istraživanja navode se organizacioni problemi unutar kompanija i promjena politike investiranja. Takođe, Vlada je stavila van snage i odluku o utvrđivanju uslova za dodjelu koncesije putem pregovaračkog postupka za izgradnju i korišćenje vjetroelektrane „Trebinje“, na području grada Trebinje“, rekli su nam iz Vlade RS.

CAPITAL je u junu ove godine objavio da Vlada Republike Srpske planira da kroz pregovarački postupak i bez javnog nadmetanja kineskoj kompaniji „China Power PTE“ dodijeli koncesiju za gradnju i korištenje vjetroelektrane „Trebinje“.

Radi se o mega projektu instalisane snage od 537,5 megavata, sa godišnjom proizvodnjom procijenjenjom na 1.270 gigavat časova, što je oko deset odsto ukupne potrošnje struje u BiH. Koncesija je trebala obuhvatiti period od 30 godina.

Novi partneri “Zhongji Construction” iz Pekinga zainteresovani su takođe za obnovljive izvore energije, a planiraju da ih realizuju preko svoje kompanije u Singapuru, koja je osnovana u martu ove godine i čiji je zadatak da “pokriva” inostrane projekte.

“Republika Srpska ima značajan neiskorišćeni vjetropotencijal i energiju sunca, kao i obavezu da poveća učešća energije iz obnovljivih izvora. Prema izvršenim istraživanjima, na području istočne Hercegovine postoje veoma dobri uslovi za izgradnju vjetroelektrana, ali i solarnih elektrana. Kao prvi projekat koji kompanija predlaže je izgradnja vjetroelektrane, instalisane snage oko 500 MW na području Trebinje “, rekli su u Vladi RS.

Nastavi čitati

Društvo

Godinu dana od poplava u JABLANICI, KONJICU I FOJNICI

Bosna i Hercegovina danas se sjeća stradalih u katastrofalni poplavama koje su prije godinu dana pogodile Jablanicu, Konjic i dijelove srednje Bosne, odnijele ljudske živote i ostavile hiljade porodica bez krova nad glavom.

Padavine su pokrenule klizišta na obližnjem kamenoomu u Donjoj Jablanici, što je čitava naselja ostavilo odsečenim od sveta rušeći putnu i železničku infrastrukturu.

Tokom noći s 3. na 4. oktobra prošle godine u poplavama i klizištima u Bosni i Hercegovini poginulo je 27 osoba.

U Jablanici je život izgubilo 19 ljudi, Konjicu pet, dok su u Fojnici smtno stradale tri osobe.

Na mestima stradanja danas će biti održane komemoracije i polaganje cveća. Preživeli, članovi porodica žrtava i predstavnici vlasti zajedno će se prisetiti najtežih trenutaka, ali i pokazati da solidarnost nije nestala ni nakon što su se kamere ugasile.

Mnogi meštani i dalje žive u privremenim objektima, čekajući obnovu i sistemska rešenja. Podsećaju da tragedija ne sme biti zaboravljena, jer osim bolnih sećanja nosi i pouke o neophodnosti boljeg sistema zaštite i brže reakcije institucija.

“Ovo nije samo sećanje na prošlost, nego i upozorenje za budućnost. Klimatske promene donose sve češće i razornije nepogode, a naš odgovor mora biti organizovaniji i jači”, poručuju stručnjaci, prenosi portal Vijesti.

Nastavi čitati

Aktuelno