Izgradnja obilaznice oko Banjaluke je projekat kojem se građani najvećeg grada Srpske nadaju više od decenije, a prema preglednoj karti sa označenim objektima za uklanjanje datoj u glavnom projektu, biće potrebno srušiti čak 435 objekata.

Iz Javnog preduzeća “Autoputevi Republike Srpske” za “Nezavisne novine” ističu da su pomenutu preglednu kartu izradili projektanti, ali da će zvaničan dokument u skladu sa zakonskim odredbama biti plan uklanjanja objekata, grafički prilog koji je sastavni dio plana parcelacije.

“Prema karti iz glavnog projekta, za koju opet naglašavamo da je informativna, uklanja se 151 stambeni objekat, 80 pomoćnih, 203 privredna i jedan nadvožnjak. Ne raspolažemo podacima koliko je to domaćinstava. Navedeni brojevi se odnose isključivo na trasu obilaznice, za koju imamo glavni projekat, bez vezne saobraćajnice”, navode oni.

Međutim, kako ističu, postupak eksproprijacije još nije pokrenut jer nisu stvorene zakonske pretpostavke za to.

“Tačnije rečeno, nije donesen važeći plan parcelacije i nisu obezbijeđena sredstva za eksproprijaciju”, ističu oni za “Nezavisne novine”.

Kako objašnjavaju iz ovog preduzeća, oni su se u decembru 2024. godine obratili Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske s inicijativom za donošenje odluke Narodne skupštine Republike Srpske o izradi plana parcelacije po skraćenom postupku.

“Da bi počela realizacija ugovora o izradi plana parcelacije potrebno je sačekati da Narodna skupština Republike Srpske donese pomenutu odluku. Potom će izrada plana parcelacije ići u skladu sa ugovorenom dinamikom i zakonom propisanom procedurom sa javnim izlaganjem Nacrta plana parcelacije i Nacrta izvještaja o uticaju na životnu sredinu. Prijedlog plana parcelacije nakon javnog uvida treba da usvoji Narodna skupština Republike Srpske, poslije čega se stvaraju preduslovi za pripremu rješavanja imovinsko-pravnih odnosa. Da bi se krenulo sa rješavanjem imovinsko-pravnih odnosa, potrebno je obezbijediti sredstva za isplatu naknada za eksproprisane nekretnine i sprovođenje postupka eksproprijacije”, objašnjavaju iz “Autoputeva RS” za “Nezavisne novine”.

Prema cijenama iz 2023. godine, predračunska projektantska vrijednost obilaznice iznosi oko 800.000.000 KM bez troškova eksproprijacije i bez izgradnje i eksproprijacije vezne saobraćajnice.

Inače, kako ističu iz “Autoputeva RS”, obilaznica Banjaluka je dionica trase auto-puta Banjaluka – Mliništa, a pruža se od Glamočana do petlje Banjaluka jug, dužine 16,75 kilometara.

“Za pomenutu obilaznicu izrađen je glavni projekat, u koji je uključena i vezna saobraćajnica, koja ide od petlje Banjaluka jug do zapadnog tranzita i povezuje auto-put i gradsku putnu mrežu”, navode oni za “Nezavisne novine”.

Do sada su “Autoputevi Republike Srpske” sproveli postupak javne nabavke i zaključili ugovor o izradi plana parcelacije za obilaznicu Banjaluka, kao i izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu.

Podsjećamo, na ovu temu prije dvije godine sa predstavnicima “Autoputeva RS” razgovarao je i Draško Stanivuković, gradonačelnik Banjaluke, koji je tada rekao da će izgradnja obilaznice umnogome rasteretiti saobraćaj i smanjiti gužve u Banjaluci.

On je tada rekao da će Banjaluka rješavanje imovinsko-pravnih poslova završiti i prije predviđenih rokova i staviti na raspolaganje sve raspoložive kapacitete.

“Vadimo iz ladice i rješavamo sve predmete i probleme koji su decenijama stajali po strani i bili zanemarivani od prošlih administracija”, rekao je tada Stanivuković.

Slobodan Stanarević, tada izvršni direktor “Autoputeva Republike Srpske”, a danas v.d. izvršnog direktora za tehničke poslove, rekao je da su tada razgovarali i o pripremi u vezi sa eksproprijacijom zemljišta na kome će biti izgrađena obilaznica.

“Trasa na kojoj će biti izgrađena obilaznica oko Banjaluke kreće od Kuljana, zatim se ukršta sa auto-putem Banjaluka – Prijedor, te nastavlja dalje ka jugu Banjaluke”, potvrdio je tada Stanarević.

Zbog protesta prevoznika koji je počeo jutros u šest sati, građani širom BiH, pa tako i u Banjaluci, Prnjavoru, Laktašima i Čelincu, svjedočili su gužvama u saobraćaju. Auto-moto savez RS objavio je mjesta gdje su parkirani kamioni u ova četiri grada.

“Na području PS Banjaluka-Lauš, od šest časova na jednoj lokaciji na ‘Nuli’ trenutno se nalazi 10 kamiona, nisu se svi mogli skloniti na proširenje, pa se vrši regulacija saobraćaja.

Na području PS Banja Luka-Lazarevo, trenutno na pet lokacija imaju zaustavljeni kamioni: od Kramara do Centruma desna traka, Prijedorska petlje, desna saobraćajna traka, Ulica Ilije Grašanina prema Zotoviću kod carinskog terminala, kolona počinje prije nadvožnjaka, Tunjice, od motela ‘Signal’ prema Prijedorskoj petlji, od Kampusa do zgrade ‘Euroherc'”, ističu iz AMS RS.

Kada je riječ o Prnjavoru, kamioni su parkirani na magistralnom putu MI 106 iz pravca Dervente, zatim kod kružnog toka Lužani, regionalni put RI 2102 iz pravca Stanara, te kod auto-puta “9. januar”.

“Područje PS Laktaši: tzv ‘brza cesta’ Banjaluka-Klašnice, u Glamočanima, kod hotela ‘Ćubić’ iz pravca Banjaluke, MI-106 u mjestu Klašnice, kod ugostiteljskog objekta ‘Pauk’, iz pravca Prnjavora, saobraćaj se odvija otežano, Laktaši MI-101 kod ‘Milkija’, iz pravca Srpca, saobraćaj se odvija otežano”, navode iz AMS RS.

Kamioni se nalaze i na magistralnom putu Banjaluka-Čelinac, Ulica Vukana Trivića, te se saobraćaj odvija naizmjenično.

Iz AMS RS ističu da su na području Doboja u blokadi tri lokacije i to kružna raskrsnica (Gazprom)-Gavrići, kružna raskrsnica (Gazprom)-“Džungla”, te MEL Karuše na kojoj se nalazi 10 teretnih vozila.

“Na području Doboja trenutno je oko 54 teretna vozila koja su se zaustavila na putevima ovog grada zbog čega se saobraćaj odvija otežano”, naveli su oni.

Radnik u Istočnom Novom Sarajevu, zaposlen u nespecijalizovanoj trgovini na veliko, ostvario je neto primanja od 186.673 KM za samo jedan mjesec.

Ovo je najveće pojedinačno neto primanje prijavljeno u Republici Srpskoj za sedam mjeseci ove godine, potvrđeno je za “Nezavisne novine” u Poreskoj upravi Republike Srpske.

Poređenja radi, prosječna plata u Srpskoj u julu iznosila je 1.556 KM, što znači da je ovom radniku isplaćeno čak 119 prosječnih plata.

“Na drugom mjestu tabele deset najvećih isplaćenih neto primanja nalazi se radnik iz Banjaluke, zaposlen u uslužnim djelatnostima iz oblasti informacionih tehnologija, sa platom od 157.702 KM, dok je treće mjesto zauzeo još jedan radnik iz Banjaluke, koji je zaposlen u oblasti novčanog poslovanja i posredovanja, sa platom od 111.221 KM”, kazali su iz Poreske uprave Republike Srpske.

Dodaju da je četvrto mjesto pripalo Banjalučaninu, takođe iz oblasti novčanog poslovanja, posredovanja, sa platom od 96.073 KM.

“Peto mjesto zauzeo je radnik iz Istočnog Sarajeva, zaposlen u nespecijalizovanoj trgovini na veliko, sa mjesečnim primanjem od 94.645 KM, dok se na šestom mjestu našao još jedan Banjalučanin iz oblasti novčanog poslovanja i posredovanja, kojem je isplaćeno 90.615 KM”, dodaju iz Poreske uprave Srpske

Sedmo mjesto zauzeo je radnik iz Banjaluke zaposlen u iznajmljivanju i davanju u zakup mašina i opreme, sa primanjem od 90.248 KM.

“Osmo mjesto pripalo je Banjalučaninu iz oblasti novčanog poslovanja i posredovanja, sa platom od 86.864 KM, dok je deveto mjesto zauzeo radnik iz Istočnog Novog Sarajeva, zaposlen u drugim uslužnim djelatnostima vezanim za informacione tehnologije, sa platom od 86.064 KM”, pojasnili su iz Poreske uprave Srpske.

Na posljednjem, desetom mjestu našao radnik iz Banjaluke, zaposlen u oblasti ličnih uslužnih djelatnosti, sa mjesečnim primanjem od 85.153 KM.

Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu u Palama, ističe da su ovo slučajevi incidentnog karaktera i vjerovatno su povezani sa određenim mehanizmima izvlačenja gotovine koji posluže za neke druge gotovinske transakcije. “Vjerovatno su u pitanju vlasnici koji su umjesto raspodjele dobiti na koji bi prvo platili porez na dobiti i porez na dividende isplatili sebi taj iznos zarada”, kazao je Mlinarević.

I Milenko Stanić, ekonomista, ističe da ovako visoke plate nisu prihvatljive za bilo kakvo društvo, pa čak i na tržištu ekonomije.

“Radi se o primanjima koja značajno odudaraju od prosječnih plata, koja su višestruko veća”, kazao je Stanić i istakao da je moguće da se radi i o isplati dividende po osnovu ostvarene dobiti u prethodnoj godini.

Kako je rekao, isplata tako visokog iznosa nije prihvatljiva za naše uslove, posebno ako se radi o redovnim mjesečnim platama koje se ponavljaju nekoliko mjeseci zaredom.

“Toliko visoke isplata plata sigurno nisu povezane sa radom i rezultatom rada u tim preduzećima”, kazao je Stanić i, kako kaže, pretpostavlja da se radi o radnicima u vlasničkim preduzećima.