Sanin Bogunić, predsjednik VSTS-a rekao je da je pravosuđe na nivou BiH uradilo sve što je do njega kada je riječ o optužbama na račun Milorada Dodika, predsjednika Republike Srpske, Nenada Stevandića, predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske i Radovana Viškovića, premijera Republike Srpke te da je ostalo stvar bezbjednosnih agencija.

“Pravosuđe rukovodi istragama, međutim realizaciju naredbi koje su unešene u bazu centralnih potjera trebaju izvršiti policijske agencije”, rekao je Bogunić u pauzi sjednice Visokog sudskog i tužilačkog savjeta.

Na toj sjednici Milanko Kajganić, glavni tužilac Tužilaštva BiH podnio je izvještaj o radu Tužilaštva, ali Bogunić je rekao da se izvještaj odnosi na rad u 2024. godini.

On je rekao da svaki policijski službenik treba postupiti po potjernici i lica koja su na potjernici lišiti slobode ne odgovarajući na konkretno postavljeno pitanje kako je Nenad Stevandić, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske prešao granicu BiH iz Srbije.

Odgovarajući na pitanje da li ima naznaka da bi zaposleni u pravosudnim institucijama BiH mogli napustiti te institucije na poziv iz Republike Srpske da to učine, Bogunić je rekao da institucije funkcionišu na sasvim normalan način.

“Sve kolege iz Republike Srpske koje su dio VSTS su jutros došle na sjednicu, radimo i sarađujemo kao da se ništa ne dešava. U kontaktu sam sa glavnim tužiocem i v.d predsjednicom Suda BiH i kod njih ne postoji nijedna osoba koja je izrazila želju ili koja je podnijela zahtjev za prelazak u neke druge institucije”, rekao je Bogunić.

On nije želio komentarisati probleme u komunikacija Tužilaštva BiH sa policijskim agencijama.

Iako danas ističe rok da institucije Republike Srpske preuzmu pripadnike Državne agencije za istrage i zaštitu (SIPA) te zaposlene u Sudu BiH, Tužilaštvu BiH i Visokom sudskom i tužilačkom savjetu (VSTS) BiH, niko neće da kaže koliko je radnika u ovim institucijama, a koji imaju prebivalište u Srpskoj, iskazalo interesovanje za prelazak.

Pitanja smo, naime, poslali VSTS-u, SIPA, Sudu BiH te Tužilaštvu BiH, kao i Ministarstvu pravde i MUP-u Republike Srpske, ali odgovore nismo dobili.

Pokušali smo, takođe, između ostalog, saznati i koliko u ovim institucijama radi radnika koji imaju prebivalište u Republici Srpskoj, ali nismo uspjeli.

Međutim, izvor “Nezavisnih novina” iz VSTS BiH nam je rekao da je kompletna ova situacija potpuno zbunjujuća.

“Gdje da pređu ljudi iz VSTS BiH? Postoji li VSTS u Srpskoj? Ne postoji”, kaže sagovornik “Nezavisnih novina”.

Prema njegovim riječima, brojne stvari koje su u toku zavise od odluka VSTS BiH, a interesi Republike Srpske se moraju štititi. Recimo, napominje naš izvor – šta sa imenovanjima nosilaca pravosudnih funkcija u Srpskoj, gdje su upražnjene pozicije.

“Ja stvarno nisam siguran šta da vam kažem na sve ovo. Ti ljudi ne znaju šta činiti. Ne mogu članovi VSTS-a BiH iz Republike Srpske blokirati rad VSTS-a. Njih je pet i ako oni ne dođu, blokirali su rad. A gdje da pređu? Gdje da se jave? Kome? To se ne odnosi samo na članove VSTS-a, već i zaposlene u ovoj instituciji. Gdje oni treba da dođu i kažu: ‘Evo, ja ću raditi u Republici Srpskoj?’ Pa Republika Srpska nema VSTS, nema sjedišta, nema kancelarija, nema sistematizacije. Nema ništa, a najmanje u svemu ovome ima logike”, kaže izvor “Nezavisnih novina”.

Vlada Republike Srpske zadužila je u ponedjeljak MUP i Ministarstvo pravde da radnike iz Republike Srpske zaposlene u SIPA, te sudije, tužioce i radnike koji imaju prebivalište u Republici Srpskoj, a koji su zaposleni u Sudu BiH, Tužilaštvu BiH i VSTS BiH i koji iskažu spremnost da budu preuzeti u institucije Republike Srpske, preuzmu do danas, nakon čega će, kako je saopšteno, Vlada Republike Srpske pokrenuti postupak za stavljanje van snage akata kojima je to pravo predviđeno.

“Vlada je zadužila MUP i Ministarstvo pravde da u okviru svojih nadležnosti, od institucija pravosuđa i drugih institucija Republike Srpske kontinuirano prikupljaju podatke o primjeni Zakona o neprimjenjivanju Zakona i zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH i Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda BiH na teritoriji Republike Srpske, te preduzmu mjere za sankcionisanje pojedinaca, ustanova koji budu postupali suprotno tome”, navode iz Vlade Republike Srpske.

Iz Vlade Srpske su juče, kada je u pitanju preuzimanje ovih radnika, ponovili ono što su rekli i dan ranije te dodali da će nakon toga pokrenuti postupak za stavljanje van snage akata kojima je to pravo predviđeno.

Poručili su i da će radnici SIPA zadržati svoj materijalni status prelaskom u Srpskoj.

A dok se “zaposleni iz vanustavnih institucija pozivaju da napuste radna mjesta i pristupe republičkim”, zaposleni u državnim institucijama ostaće na svojim radnim mjestima. Ovdje prije svega mislimo na sve poslanike, ministre i zamjenike ministara iz reda srpskog naroda na nivou BiH, a poruka je da oni u “političkom smislu treba da zagovaraju interese Republike Srpske”.

Istovremeno, iz Federalne agencije za upravljanje oduzetom imovinom tvrde da će neprimjenjivanje i neizvršavanje Zakona o sudu BiH u Republici Srpskoj, kada je u pitanju oduzimanje nezakonito stečene imovine krivičnim djelom, ostaviti budžet Republike Srpske bez potencijalno stotina miliona KM.

Naime, kako dodaju, na nivou BiH je u pripremi izrada Nacrta zakona o oduzimanju nezakonito stečene imovine krivičnim djelom, čime bi se uspostavio efektivan i efikasan sistem utvrđivanja, osiguranja i oduzimanja imovinske koristi koja je stečena izvršenjem krivičnog djela na nivou BiH.

“Predloženim nacrtom imovina koja je oduzeta odlukama Suda BiH biće povjerena entitetskim agencijama na upravljanje, odnosno Federalnoj agenciji za upravljanje oduzetom imovinom i Agenciji za upravljanje oduzetom imovinom Republike Srpske u zavisnosti od toga na čijem se području nalazi oduzeta imovina. Istim nacrtom je predviđeno i da dio te imovine po dogovoru zadrže entitetske agencije. Nije zanemariv broj donesenih krivičnih presuda kojima se izriče mjera oduzimanja imovinske koristi pred sudovima u BiH, kao ni iznosi tako oduzete koristi”, naveli su iz Federalne agencije za upravljanje oduzetom imovinom.

Prema dostupnim podacima, kako su dodali, Sud BiH je samo u posljednje dvije godine blokirao imovinu vrijednu oko 56 miliona KM.

“Donošenjem spornog zakona, Dodik, osim što nanosi neprocjenjivu štetu građanima Republike Srpske, oštećuje i entitetski budžet za stotine miliona maraka”, tvrde iz Federalne agencije za upravljanje oduzetom imovinom.

Na račune majki širom Republike Srpske po osnovu materinskog dodatka lani je leglo 19.068.833 KM, a svakog mjeseca u prethodnoj godini ovu naknadu primalo je u prosjeku 3.920 majki, odnosno porodilja.

su ovo za “Nezavisne novine” iz Javnog fonda za dječju zaštitu Republike Srpske.

Prema odluci Vlade Republike Srpske, u protekloj godini materinski dodatak je iznosio nešto više od 400 KM.

“Odlukom je utvrđena osnovica za određivanje visine prava na materinski dodatak u procentu od 58 odsto od najniže plate u Republici Srpskoj u 2023. godini i za 2024. godinu iznosi 406 KM”, saopšteno je prošle godine iz Vlade RS.

Marina Ružić iz Banjaluke jedna je od majki koje primaju materinski dodatak, a kako kaže za “Nezavisne novine”, suvišno je komentarisati cifru od 406 KM.

“Ta mjera je sada trenutno, s obzirom na sve ove nove okolnosti poskupljenja, jako, jako loša. Malo je. Ne može da podmiri ni potrebe bebe, a kamoli porodice gdje ima kao kod mene četvoro djece”, kaže Ružićeva i dodaje da bi naknada u iznosu prosječne plate bila taman, ali i u iznosu minimalne plate bi bila dobra.

Da bi iznos materinskog dodatka trebalo da bude veći, smatra i Jovan Radovanović, predsjednik Udruženja porodica sa četvoro i više djece grada Banjaluka, koji u razgovoru za “Nezavisne novine” ističe da se iznos naknade po ovom osnovu nije mijenjao godinama.

“Tada 405 KM je bilo kao danas 1.000. Po mom mišljenju, to je trebalo već usklađivati kako rastu cijene i plate”, ističe Radovanović.

Podsjećamo, prošlog mjeseca Tanja Vukomanović i Bojan Kresojević, poslanici PDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske, predali su Vladi Republike Srpske inicijativu za izjednačavanje materinskog dodatka sa iznosom minimalne plate.

Kako su naveli, cijene robe i usluga u Republici Srpskoj su posljednjih godina rasle velikom brzinom, dok su primanja određenih kategorija stanovništva ostala nepromijenjena.

“Vlada Republike Srpske dozvoljava da cijene rastu do nivoa koji je već neuporediv sa prihodima većine građana, ali istovremeno nije promijenila iznos materinskog dodatka, koji za nezaposlene majke ostaje isti već osmu godinu. Iznos od 405 KM nije dovoljan, i stoga predlažemo njegovo povećanje, odnosno usklađivanje sa zakonom koji ga reguliše”, istakla je tada Vukomanovićeva.

Inače, pravo na materinski dodatak ostvaruje nezaposlena majka u trajanju od 12 mjeseci, a za blizance i svako treće i naredno dijete u trajanju od 18 mjeseci.

“Pravo na materinski dodatak može ostvariti majka pod uslovom da ima prebivalište u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta i da je nezaposlena na dan rođenja djeteta i do isteka roka od 90 dana od rođenja djeteta. Pravo na materinski dodatak može ostvariti i majka koja ima prebivalište u Republici ako otac djeteta ima prebivalište u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta”, objašnjavaju iz Fonda za dječiju zaštitu.

Kako dodaju, pravo na materinski dodatak može ostvariti i majka koja je strani državljanin pod uslovom da ima stalni ili privremeni boravak u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta, da je nezaposlena na dan rođenja djeteta i do isteka roka od 90 dana od dana rođenja djeteta i da u državi čiji je državljanin nije korisnik prava po istom osnovu.