Albert Ajnštajn (14. mart 1879. – 18. april 1955.) bio je njemački teorijski fizičar, jedan od najvećih naučnika u istoriji. Najpoznatiji je po razvoju teorije relativnosti, uključujući poznatu jednačinu E = mc², te po doprinosu kvantnoj mehanici.

Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziku 1921. godine za objašnjenje fotoelektričnog učinka, a njegov rad promijenio je temelje moderne fizike.

Rani život i obrazovanje
Ajnštajn je rođen 14. marta 1879. u Ulmu, u Kraljevini Württemberg (Njemačko Carstvo), u jevrejskoj porodici srednje klase. Njegov otac Herman Ajnštajn bio je inženjer i preduzetnik, dok je majka Pauline Koch bila domaćica.

Porodicase 1880. preselila u Minhen, gdje je Ajnštajn pohađao katoličku osnovnu školu, a kasnije i Luitpold gimnaziju.

Pokazao je rano zanimanje za matematiku i fiziku, ali je 1894. napustio gimnaziju i preselio se u Švajcarsku.

Tamo je maturirao 1896. u Aarau prije nego što se upisao na Politehnički Univerzitet u Zirihu, gdje je diplomirao 1900. kao nastavnik matematike i fizike.

Rani rad i “Annus Mirabilis”
Nakon diplome, Ajnštajn je 1902. započeo rad u Švajcarskom patentnom uredu u Bernu, gdje je analizirao patente za elektromagnetske uređaje.

Taj posao pružio mu je stabilnost i vrijeme za razmišljanje o fizici.

Godina 1905., poznata kao njegova “Annus Mirabilis” (čudesna godina), donijela je četiri revolucionarna rada objavljena u časopisu Annalen der Physik. Ovi radovi uključivali su:

• objašnjenje fotoelektričnog učinka (osnova za kvantnu teoriju svjetlosti)

• teoriju Brownovog gibanja (potvrda atomske hipoteze)

• specijalnu teoriju relativnosti (redefiniranje prostora i vremena)

• ekvivalenciju mase i energije (E = mc², u zasebnom radu iste godine).

Ovi radovi donijeli su mu međunarodnu slavu i postavili temelje njegove karijere.

Opšta teorija relativnosti
Ajnštajn je 1915. dovršio opštu teoriju relativnosti koja je opisivala gravitaciju kao zakrivljenost prostor-vremena uzrokovanu masom i energijom.

Teorija je potvrđena 1919. tokom pomrčine Sunca kada su britanski astronomi, predvođeni Arthurom Eddingtonom, izmjerili zakrivljenje svjetlosti zvijezda u skladu s Ajnštajnovim predviđanjima. Ovaj događaj učinio ga je svjetski poznatim, a novinski naslovi proglasili su ga genijem.

Tokom tog perioda radio je na akademskim položajima u Cirihu, Pragu i Berlinu, gdje je od 1917. bio direktor Instituta Kaiser Wilhelm za fiziku. Međutim, porast nacizma u Njemačkoj prisilio ga je da 1933., kao Jevrej, emigrira u Sjedinjene Države.

Život u Americi i kasne godine u SAD
Ajnštajn je prihvatio položaj na Institutu za napredne studije u Princetonu, New Jerseyju, gdje je ostao do kraja života. Iako je podržavao mir i odbijao militarizam, 1939. potpisao je pismo predsjedniku Franklinu D. Ruzveltu upozoravajući na mogućnost njemačkog razvoja atomske bombe, što je posredno pridonijelo pokretanju Projekta Manhattan. Poslije je izrazio žaljenje zbog tog čina, zagovarajući nuklearno razoružanje.

Mozak mu je sačuvan za istraživanje
U kasnijim godinama fokusirao se na ujedinjenu teoriju polja, pokušavajući pomiriti relativnost i kvantnu mehaniku, ali bez uspjeha. Umro je 18. aprila 1955. u Prinstonu od aneurizme aorte, u dobi od 76 godina. Njegov mozak sačuvan je za istraživanje, a tijelo kremirano.

Privatni život
Ajnštajn se ženio dvaput: s Milevom Marić (1903. – 1919.), s kojom je imao troje djece (Lieserl, Hans Albert i Eduard), i s Elsom Löwenthal (1919. – 1936.), svojom rođakinjom. Sudbina njegove prve kćeri Lieserl ostaje nepoznata jer nema pouzdanih podataka o njenom životu nakon ranog djetinjstva.

Mileva Marić (19. Decembar 1875. – 4. avgust 1948.) bila je srpska fizičarka i matematičarka. Studirala je na Politehničkom univerzitetu u Cirihu, gdje je upoznala Ajnštajna i bila je jedna od rijetkih žena tog vremena s visokim obrazovanjem u nauci, iako nije dobila diplomu zbog neuspjeha na završnom ispitu.

Postoje rasprave o njnom mogućem doprinosu Ajnštajnovim ranim radovima, posebno specijalnoj relativnosti, ali nema konačnih dokaza koji bi to potvrdili.

Bio je poznat po svojoj šarmantnoj, ali ekscentričnoj osobnosti, često viđen s neurednom kosom i jednostavnom odjećom.

Njegovo nasljeđe je ogromno: teorija relativnosti i dalje je kamen temeljac fizike, dok su njegovi doprinosi kvantnoj teoriji uticali na razvoj tehnologija poput lasera i poluvodiča. Ajnštajn ostaje simbol naučne genijalnosti i humanizma, a njegovo ime sinonim je za intelektualnu izvrsnost, navodi Index.hr.

“Jugo” sa trojicom vozača iz Srbije stigao je u Peking poslije 18 dana putovanja. Cilj akcije bio je prikupljanje donacija od 200.000 evra za Institut za neonatologiju u Beogradu.

Trojica vozača Marko Trmčić (39), Mladen Vučković (34) i Nemanja Đurić (34) krenuli su automobilom marke “jugo” do Kine iz Vrnjačke Banje i stigli su danas poslije 18 dana putovanja! Prešli su put dugačak oko 11.500 kilometara, a krenuli su 31. marta.

Cilj putovanja bio je da se prikupe donacije od 200.000 evra za Institut za neonatologiju u Beogradu. U Peking su stigli u 14 časova.

“Stigli na cilj, tj. u Peking u 14h kao što smo obećali”, stoji u objavi na “Instagram” profilu “Za naše heroje”.

View this post on Instagram

A post shared by ZaNašeHeroje (@zanaseheroje)

Oni su se zahvalili ambasadi Srbije u Pekingu koji su pratili cijeli njihov put i pružali podršku. Na putu do Kine, prošli su kroz osam država, bili su na Bajkalskom jezeru, a čak i na Kineskom zidu.

View this post on Instagram

A post shared by Marko Trmcic (@markotrmcic)

Tjentište će i ove godine od 18. do 20. jula biti epicentar najbolje zabave za koju će se pobrinuti ranije najavljeni izvođači i učesnici programa jedanaestog izdanja Jelen OK Festa 2025. Poznato je i ko će od izvođača nastupiti koji dan i na kojem od tri festivalska stage-a.

Kao i prethodnih godina zagrijavanje počinje dan ranije, u četvrtak 17. jula kada se otvara OK Kamp i kada na Tjentište stižu najvjerniji kamperi. Toga dana na OK stage-u u OK kampu nastupiće: Kanda Kodža i Nebojša, KUKU$, Kawasaki 3P i Skroz.

Prvog festivalskog dana, u petak 18. jula program započinjemo na OK Summer stage-u na bazenu, gdje će nastupiti PEZNT i Rezident DJ. Festivalski program potom nastavljamo na OK stage-u u kampu uz nastupe: Let 3, Hiljson Mandela i Helem Nejse . Večernja zabava na Tjentištu rezervisana je za odličan program koji nas očekuje na Mastercard main stage -u uz: Plavi orkestar, Brkove, Elemental i Ramba Amadeusa. Za one sa najviše energije slijedi program na OK After Party u OK kampu uz: Matt Sassari, Javi Colina i Rezident DJ-a..

Drugi festivalski dan subota, 19. juli starta kraj bazena uz Mladena Tomica i Javi Colina na OK Summer stage-u. Epicentar najbolje zabave i odličnog dnevnog provoda i ove godine biće OK stage u festivalskom kampu, na kojem će u subotu, nastupiti: Jelusick, My Baby i Krankšvester. Za „groznicu subotnje večeri” na Mastercard main stage-u zaduženi su Fun Lovin’ Criminals, Dubioza Kolektiv, Kultur Shock, Ida Prester & Lollobrigida. Po završetku programa selimo se u OK kamp na after party da uz Oliver Hunteman, Mladen Tomic i Rezident DJ-a, dočekamo još jednu nezaboravnu zoru na Tjentištu.

Posljednji festivalski dan, nedjelja 20. juli obilježiće takođe odlični nastupi i vrhunska atmosfera, počevši od dnevnih žurki na bazenu uz Shipe i Innēr Sense. Završetak dnevnog programa na OK stage-u u kampu provešćemo uz Orthodox Celts, TBF i Z++. Uz energiju kakvu nam nose izvođači na Mastercard main stage -u ništa neće slutiti na poslednje festivalsko veče, a za to će se pobrinuti: Nik West, Zoster, Psihomodo Pop, Marko Louis. Završnicu jedanaestog izdanja Jelen OK Festa dočekujemo uz: Anju Schneider, Innēr Sense i Rezident DJ-a na OK After Partiju u OK kampu.

Ukoliko već niste osigurali svoj OK kamp paket pravo je vrijeme, jer svaki dan Jelen OK Festa donosi još više zabave i pozitivne energije. Zgrabite svoj OK kamp paket koji podrazumjeva boravak u festivalskom kampu i ulaznicu za festival za sve dana festivala, po SUPER ponudi. Sve informacije o ovom paketu i linkovi za kupovinu dostupni su na zvaničnoj stranici događaja www.okfest.net. U okviru posebne saradnje između Mastercard i Jelen OK Festa, korisnici Mastercard kartica izdatih u BiH imaju priliku da uživaju u eksluzivnim pogodnostima u vidu 20% popusta za online plaćanje paketa OK kamp putem prodajnog servisa www.gigstix.ba .

Uz Jelen OK Fest i ove godine su banka partner festivala NLB Banka AD Banjaluka, te Mastercard službena festivalska kartica.