Connect with us

Društvo

BiH među najzagađenijim plućima Evrope! Više od 40% odraslih SVAKODNEVNO PUŠI

Prema najnovijem “Eurobarometar” istraživanju Evropske komisije, iskustva Švedske, Češke i Grčke pokazuju da uvođenje i prihvatanje nove kategorije proizvoda može značajno smanjiti stope pušenja i spasiti živote, a BiH bi iz njihovih uspjeha mogla mnogo toga naučiti.

Primjeri iz svijeta, naime, pokazuju da, kada su ljudi informisani i imaju opcije, mijenjaju navike čak i u zemljama sa duboko ukorijenjenom kulturom pušenja.

Ovo je prilika da se i kod nas tema pokrene u javnosti i podigne svijest o mogućnostima za smanjenje štetnosti.

Prema najnovijem “Eurobarometar” istraživanju Evropske komisije, praktično četvrtina stanovništva EU aktivni su pušači. Strogi tradicionalni stavovi i strategije koje iz njih proizlaze pokazuju i nadalje nemoć u borbi protiv pušenja. Milioni ljudi kao i milioni preuranjenih smrti zbog pušenja na nivou EU nisu ni dalje doprinijeli do razumskih rješenja. Napisani zajednički cilj o evropskoj zajednici “bez dima” do 2040, danas, sa sigurnošću se može reći, ostaće tek to što je i danas, plan na papiru. Dakle, prema istraživanju “Eurobarometar”, EU bi trenutnim tempom svoj cilj dostigla tek nakon 2100. godine.

Iako tradicionalne mjere kontrole duvana, kao što su zabrane, porezi, te upozorenja, ostaju važne, podaci pokazuju da same po sebi nisu dovoljne, jer u EU i dalje puši 24 odsto odraslih, a pad je u posljednje četiri godine iznosio samo jedan odsto.

Kada smo mi u pitanju, BiH je među zemljama s najvećim stopama pušenja u Evropi – procjenjuje se, naime, da u BiH puši više od 40 odsto odraslih, što znači više od 1,3 miliona ljudi.

Time se BiH svrstava u sam vrh evropskih zemalja po prevalenciji pušenja. To ima velike posljedice po zdravlje stanovništva i dugoročno opterećuje zdravstveni sistem. Dakle, svaka rasprava o smanjenju štetnosti i novim pristupima posebno je relevantna za naše društvo.

Zato je važno naglasiti – nova analiza EU podataka pokazuje da inovacije smanjuju učestalost pušenja. Naime, analiza “Eurobarometra” (2024) pokazuje primjere zemalja koje su značajno smanjile stope pušenja tako što su građani u velikom broju počeli koristiti proizvode potencijalno manjeg rizika umjesto cigareta.

Kada je u pitanju Švedska, svakodnevno pušenje palo je na 5,4 odsto, a ta zemlja bilježi 36 odsto manje smrtnih slučajeva od raka pluća u odnosu na prosjek EU.

Tu se izdvajaju i Češka, gdje je stopa pušenja smanjena sa 30 odsto na 23 odsto u samo tri godine, kao i Grčka, gdje je nakon godina stagnacije na 42  odsto, stopa pala na 36 odsto u tri godine, čime je više od 600.000 ljudi prestalo pušiti.

Ovi primjeri pokazuju da, kada pušači prepoznaju sigurnije alternative, to može biti snažan pokretač promjene.

Postavlja se pitanje – šta povezuje ove zemlje? Sve tri su kombinovale klasične preventivne mjere s ponudom novih proizvoda koje su ljudi doživjeli kao potencijalno manje štetne i prihvatljive zamjene za cigarete. Takve alternative pomogle su mnogima da se lakše odviknu od svakodnevnog pušenja i smanje rizike po zdravlje.

Tome i globalni primjeri daju dodatnu potvrdu. Recimo, kada je u pitanju Ujedinjeno Kraljevstvo, integracija vapinga u programe za odvikavanje spustila je stopu pušenja sa 16,4 odsto (2015) na 10,4 odsto (2023).

U Japanu je masovno usvajanje proizvoda sa potencijalno smanjenim rizikom rezultiralo padom prodaje cigareta za 52 odsto. Novi Zeland je postavio cilj da do 2025. godine bude zemlja s manje od pet odsto pušača i bilježi značajan napredak.

Primjeri iz Švedske, Grčke i Češke jasno pokazuju da je moguće smanjiti štetnost od pušenja kada se preventivne mjere kombinuju s inovativnim pristupima. Otvaranje prostora za edukaciju, informisanje i dostupnost potencijalno manje štetnih alternativa može biti važan korak ka zdravijem društvu i dugoročno održivijem javnom zdravstvu.

Related Topics:

Društvo

ŠAMAR PUTNICIMA! Željeznice RS zatvaraju stanice, a Vlada ćuti

Samostalni sindikat saobraćajno-transportne djelatnosti “Željeznica Republike Srpske” upozorava da uprava ŽRS nastavlja praksu zatvaranja stanica i službenih mjesta zbog nedostatka izvršnog osoblja, te da je planirano ukidanje više putničkih linija širom Republike Srpske.

“Prema našim informacijama, u ukrsnici Prisoje od 1. oktobra ove godine biće ukinut rad u noćnim smjenama, a od novog reda vožnje planirano je njeno potpuno zatvaranje i ostavljanje bez osoblja. Podsjećamo da se radi o jednom od najvažnijih službenih mjesta na relaciji Doboj – Banjaluka – Doboj, u koje je uloženo više miliona KM kreditnih sredstava za modernizaciju i osiguranje“, kazao je Dragan Peulić, predsjednik Samostalnog sindikata saobraćajno-transportne djelatnosti ŽRS

Dodaje da istovremeno uprava planira da prepolovi putnički saobraćaj, što je apsolutno suprotno praksi svih razvijenih zemalja u kojima se uvode nove željezničke linije radi boljeg povezivanja gradova, regiona i država.

“Dok se kod nas ukidaju čak i lokalni vozovi, u normalnim državama putnički saobraćaj sufinansira vlada, što je obaveza i Vlade Republike Srpske kao vlasnika ŽRS“, ističe Peulić.

Dodaje da je nedopustivo da se sa jedne strane ukidaju službena mjesta i putnički vozovi zbog nedostatka osoblja, a sa druge strane u upravi gotovo svakog mjeseca osnivaju novi sektori, direktorska i zamjenička mjesta.

“Kao reprezentativni sindikat izvršnog osoblja, ističemo da je ovakva politika uprave apsolutno neprihvatljiva i da ćemo preduzeti sve zakonske sindikalne mjere radi zaštite radnih mjesta, javnog interesa i opstanka putničkog saobraćaja u Republici Srpskoj“, zaključio je Peulić, pišu Nezavisne.

Nastavi čitati

Društvo

DRINIĆ NA LITURGIJI U BEČU: Ponosan sam na sve naše ljude, koji ostaju vjerni korijenima

Generalni sekretar PDP-a Nebojša Drinić jutros je u Beču prisustvovao svetoj liturgiji povodom praznika Male Gospojine, zajedno sa srpskim narodom koji živi i radi u Austriji.

-Velika je radost vidjeti koliko naših ljudi, iako daleko od otadžbine, njeguje svoju vjeru, tradiciju i identitet.
Upoznao sam mnogo dobrih, kvalitetnih i uspješnih pojedinaca koji svojim trudom i poštenjem ostavljaju snažan utisak u austrijskom društvu. Posebnu zahvalnost upućujem ocu Miladinu Vujkoviću, rodom iz Šipova, na toploj dobrodošlici i duhovnoj snazi koju prenosi na ovu zajednicu istakao je on i dodao:

-Ponosan sam na sve naše ljude koji, ma gdje bili, ostaju vjerni korijenima. Neka je nazdravlje praznik – Mala Gospojina!

Nastavi čitati

Društvo

FEDERACIJA BIH DUPLO ISPRED SRPSKE: Evo kolike su investicije bile u RS, a kolike u FBiH

Vrijednost ukupno ostvarenih investicija u stalna sredstva u Federaciji BiH tokom 2024. godine iznosila je 6,1 milijardu KM, a u Republici Srpskoj oko 2,74 milijarde KM.

Ovo piše u zvaničnim podacima Federalnog zavoda za statistiku i Zavoda za statistiku Republike Srpske.

“U odnosu na 2023. godinu, ostvarene investicije u stalna sredstva u 2024. godini su veće za 10,2%. Posmatrano prema djelatnosti investitora, najveće učešće u ostvarenim investicijama u 2024. godini je zabilježeno u prerađivačkoj industriji 18,1%, trgovini na veliko i malo; zatim u popravak motornih vozila i motocikala 16,6%, prevoz i skladištenje 13,7%, a tu su i javna uprava i odbrana, obavezno socijalno osiguranje 11,9%, proizvodnja i snabdijevanje električnom energijom, plinom, parom i klimatizacija 7,7%”, stoji u podacima Federalnog zavoda za statistiku.

U odnosu na 2023. godinu, kada su investicije u stalna sredstva iznosile 5,53 milijarde KM, one su u prethodnoj godini bile veće za oko 570 miliona KM.

Kako pokazuju podaci Zavoda za statistiku RS, investicije u stalna sredstva su tokom prethodne godine iznosile 2,74 milijarde KM, te su u odnosu na 2023. godinu veće za oko 120 miliona KM.

“Ostvarene investicije u nova stalna sredstva odnose se na onaj dio stalnih sredstava koji je nabavljen neposredno od izvođača građevinskih radova, odnosno proizvođača opreme ili proizveden u vlastitoj režiji, odnosno na ona stalna sredstva koja još nisu bila predmet kupoprodaje između neposrednih korisnika tih sredstava, uključujući i polovnu opremu iz uvoza (prvi put uvezenu)”, objasnili su iz Zavoda za statistiku.

U podacima piše da su investicije u odnosu na 2023. veće za 4,6 odsto.

Posmatrano prema djelatnosti investitora, najveće učešće u ostvarenim investicijama u 2024. godini je zabilježeno u javnoj upravi, odnosno obaveznom socijalnom osiguranju od 15,3 odsto, proizvodnji i snabdijevanju električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija 14,7 odsto, prerađivačkoj industriji 13,9 odsto, građevinarstvu 12,9 odsto, djelatnosti zdravstvene zaštite i socijalnog rada 9,2 odsto, trgovini na veliko i na malo, kao i popravka motornih vozila i motocikala devet odsto.

Ekonomista Milenko Stanić kaže za “Nezavisne novine” da je svaki porast investicija pozitivan za ekonomsku aktivnost.

“Ne znamo kakva je struktura tih investicija, ali svaka ima multiplikaciju, te se višestruko uvećava BDP putem prenosa tih ulaganja. Vjerovatno je da su investicije rasle zbog niskog poreza na dobit od 10 odsto, te nepostojanja poreza na dividendu, te to stimulativno utiče na ostvarivanje visokih profita, kao u finansijskom sektoru. Takođe, tu i Vlada RS i FBiH dodatno stimulišu investicije u smislu oslobađanja dijela poreza na dobit, a takođe i stimulativni okvir da onaj ko investira može računati i na dio podsticaja iz odgovarajućeg fonda”, objasnio je Stanić.

Prema njegovim riječima, dobro je što ove godine imamo i porast izvoza, dok smo prošle godine imali ozbiljne padove.

“Mislim da je najviše investicija u uslužnom sektoru i on sve više jača. Naravno, valjalo bi da je više investicija u prerađivačkoj industriji, rudarstvu, energetici”, zaključio je Stanić.

Nastavi čitati

Aktuelno