Connect with us

Region

ČIJE SU SRPSKE SVETINJE NA KOSOVU? Dečani, Bogorodica Ljeviška i Pećka patrijaršija na meti opasnog prekrajanja istorije

Pitanje imovine SPC na Kosovu i Metohiji se našlo kao jedna od tema u dijalogu Beograda i Prištine o kom dvije strane imaju potpuno suprostavljene stavove

Ako je “Kosovo” najskuplja srpska reč, onda bi najskuplje pitanje moglo biti “čije su srpske svetinje na KiM”? A, odgovor zavisi od toga koga pitate, Beograd ili Prištinu. S jedne strane su istorija, dokazi i argumenti, naspram propagande i pokušaja prekrajanja istorije.

Pitanje imovine se našlo kao jedna od tema u dijalogu Beograda i Prištine o kom dve strane imaju potpuno suprostavljene stavove. Dok u Prištini tvrde da Srbija nema imovinu na Kosovu, u Beogradu se pozivaju na međunarodno pravo i insistiraju na imovini kosovskih Srba i Srpske pravoslavne crkve (SPC).

Riješen spor oko Dečana
Eparhija raško-prizrenska Srpske Pravoslavne Crkve danas je potvrdila da je ovlašćeni predstavnik manastira Visoki Dečani dobio katastarski izvod sa svom imovinom manastira Dečani, uključujući i 24 hektara koja su priznata manastiru odlukom Ustavnog Suda Kosova 2016. godine.

“Na osnovu katastarskog izvoda možemo da potvrdimo da je odluka Ustavnog suda iz 2016. godine izvršena i da je i u Katastru manastir priznat kao vlasnik imovine koja je ranije bila sporna.

Ovim možemo da zaključimo da je dugogodišnji pravni proces koji se vodio oko 24 hektara zemlje manastira Visoki Dečani konačno riješen”, navodi se u saopštenju eparhije.

Šta se sve nalazi na Kosovu
Na Kosovu i Metohiji postoji više od 150 pravoslavnih crkava i manastira. Od Visokih Dečana, Pećke patrijaršije, Gračanice, Bogorodice, Deviča, Banjske, Đurđevih Stupova…Kosovo i Metohija ima bogatu hrišćansku baštinu. Među svetinjama ima onih koje su na upisane na Listu svetske baštine UNESCO, a neke su i svrstane u “rizičnu” grupu zbog toga što su često meta napada.

Priština započela radove na crkvi bez dozvole SPC
Prisvajanje srpske kulturne baštine i njeno proglašavanje albanskom viđena su na djelu više puta, pa su tako krajem prošle godine, bez odobrenja SPC, privremene prištinske institucije započele obnovu hrama u selu Gornje Vinarce u južnoj Mitrovici, pravoslavnu bogomolju koja postoji od 14. vijeka, kada su tu živeli Srbi.

Crkva je pod imenom “katolička crkva u Gornjem Vinarcu” uvrštena u spisak “spomenika pod zaštitom Ministarstva kulture u Prištini” iz 2016. godine. Pred crkvom je bio postavljen znak “Ministarstva kulture Kosova” gdje se pominje opet naziv “katolička crkva u Vinarcu” i navode dvije firme kao izvođače radova.

Eparhija raško-prizrenska, međutim, istakla je tada da Pravoslavna crkva u Vinarcu postoji još od 14. vijeka, u selu koje je tada bilo čisto srpsko, sa 15 srpskih domova, što je zabilježeno i u turskom popisu neposredno nakon osmanskog osvajanja Kosova i Metohije u oblasti Isa-bega Ishakovića, 1455. godine.

“Opasna manipulacija i albanska propaganda ”
Prekrajanje istorije predstavlja naučnu manipulaciju, propagandu kojom Albanci ubeđuju Evropu i ostatak svijeta u postojanje njih samih kao autohtonog naroda koji se na ovim prostorima nalazio u godinama i prije Hrista”, smatra Luka Jovanović, istoričar sa Filozofskog fakulteta u Kosovskoj Mitrovici.

“Ono što je nas i našu kulturnu baštinu ugrozilo jeste to da su zapravo, iako većinski muslimanski narod, posljednjih godina krenuli da prisvaju nešto što je do tog trenutka bilo nesporno. Ono što nije uništeno 1999. godine i tokom martovskog pogroma, sada pokušavaju da pripoje njima”, izjavio je Jovanović za Mondo.

Tokom godina za nama, Albanci su Pećku patrijaršiju, jedan od najznačajnijih objekata srpske istorije koji se nalazi na UNESCO listi svjetske baštine, “prekrstili” u albansku crkvu, i to pravoslavnu.

Slično su pokušali i sa jednom od najvećih svetinja srpskog naroda, crkvom Bogorodice Ljeviške, od 2006. godine svrstane na Uneskovu listu svjetske baštine, predstavljajući je kao hram podignut u čast “boginje Premte”.

U tekstu koji je na Božić ove godine objavljen “, u kulturnom dodatku prištinskog lista “Koha ditore”, autor Agon Reja, doktorant na Univerzitetu u Zagrebu nazvao je Srbe okupatorima koji su došli u Prizren sa “osvajačima Nemanjićima”.

Crkva koju su pokušali da prisvoje od dolaska NATO snaga na Kosovo, pod zaštitom je njemačkih vojnika. I pored toga, gađana je iz vatrenog oružja i zapalјena 17. marta 2004. godine. Sadašnja crkva, zadužbina kralјa Milutina, podignuta je 1306/7. na ostacima katedrale iz 11. vijeka, koja je takođe osnovana na mjestu starije, ranohrišćanske crkve.

U tekstu iz “Kohe” u prekrajanju istorije se ide korak dalјe tvrdeći da je kralј Milutin “osvojio Kosovo”, kao i da su “Srbi i Vlasi u Prizren došli sa osvajačem Nemanjićem”. Autor u ovom tekstu izražava otvoreno žalјenje budući da je nakon pogroma ova svetinja “u srpskim i međunarodnim akademskim krugovima, opisana su kao srpska crkva” i uvrštena “na posebnu listu srpskih srednjovekovnih spomenika pod zaštitom Uneska”.

“Svi su shvatili da Dečani ne mogu da se izbrišu, da Patrijaršija, Gračanica ne mogu da se izbrišu i da su to zapravo to oni pečati koji, kada vi zamislite Kosovo kao jedan papir ispisan jezicima svih naroda koji su tu postojali…da su upravo ti pečati dokazuju čija je to teritorija, koji je narod tu živeo većinski, ali i ulagao u izgradnju. Sve su to živi materijalni dokazi srpskog postojanja i kontinuiteta na KiM, ne albanskog. Vi danas nemate nikakav spomenik albanske nacionalnosti stariji od nekih 100 godina, sve je srpsko ili vizantijsko ili tursko”, objašnjava Jovanović.

Čiji su Visoki Dečani?

Udruženje kosovskih istoričara “Ali Hadri”, ogranak u Dečanima zatražio je 2019. godine od Srpske pravoslavne crkve da se izvini zbog, kako tvrde, “genocida” koji su Srbi navodno počinili nad Albancima, tokom proteklih sukoba na KiM. Zahtjev je uslijedio nakon što je iguman manastira, Sava Janjić, tada rekao da hram i sporno manastirsko zemljište pripadaju srpskoj crkvi.

Ustavni sud Kosova doneo je 2016. godine odluku da opština vrati manastiru Visoki Dečani 24 hektara zemlje i šume, ali ona do ove, 2024., nije sprovedena uz obrazloženje da ta imovina pripada društvenim preduzećima Apiko i Iliria. Nakon brojnih pritisaka međunarodne zajednice, početkom marta pojavila se vijest da je premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti od Katastarske agencije u Prištini zatražio da uknjiži imovinu manastira, zadužbine kralja Stefana Dečanskog, onako kako je odlučio sud.

Ipak, nekoliko godina ranije, albanski istoričari su tvrdili da je riječ o manastiru pravoslavnih Albanaca, ali su ga “uzurpirali srpski okupatori još u srednjem vijeku”. Manastir Dečani je, prema tvrdnjama pomenutih istoričara, tokom, kako kažu, “oslobodilačkog rata na Kosovu igrao negativnu ulogu i izvodio antialbanske akcije”, prenijela je tada prištinska Koha.

“Neistina je da manastir Dečani pripada srpskoj crkvi, već je to hram pravoslavnih Albanaca, koji je obnovljen na temeljima ilirskog hrama – Dardan, a manastir je sagradio Fra Vita Kuči na zemlji Haka Kučija iz Dečana”, navodi se u reagovanju istoričara iz dečanskog ogranka udruženja “Ali Hadri”.

“Prave farsu u koju sami vjeruju”
Albanci pokušavaju da srpsko kulturno nasljeđe na KiM vežu za svoje, objašnjava nam istoričar, dodajući da su sa tim krenuli mnogo godina ranije, da se vezuju za antičke narode – Ilire, Dardance..mnoge prastanovnike Balkana.

“Prave farsu iza sebe u koju vjeruju. Trudili su se da dokažu svoje postojanje na prostorima Albanije, Crne Gore, Kosova i Metohije, čak i nekih delova centralne i južne Srbije. Nemojmo zaboraviti da njihove aspiracije idu čak i do raške oblasti, Aleksinca, Paraćina…pokušavaju da stvore svoje mitove i neka svoja istoriska uporišta”, rekao je Jovanović.

(Jelena Nikolić, Mondo.rs)

Related Topics:

Region

MACUT: Obrazovni sistem je STUB DRUŠTVA i ne možemo time da se igramo

Premijer Srbije Đuro Macut rekao je za RTS da želi da Univerzitet proradi i radi i da je to za dobrobit društva. Ne možemo dozvoliti da neke zgrade fakulteta budu zaposjednute, kaže Macut i dodaje da je dijalog ključan da se prevaziđu problemi.

Osam mjeseci od početka blokada univerziteta u Srbiji, na svim fakultetima počela je nadoknada nastave. Koliko studenata u ovom trenutku nadoknađuje nastavu, da li se održavaju kolokvijumi i ispiti, do kada mora da bude završena nadoknada, kako bi se upisala nova akademska godina? Zašto je važna vijest za sve građane usvajanje izmena Zakona o udžbenicima?

Predsednik Vlade Srbije Đuro Macut rekao je za RTS da je odmah nakon početka rada njegovog kabineta, stupio u kontakt sa predstavnicima Univerziteta.

Prema njegovim riječima razgovori su tekli od nepovjerenja, do realnosti u kojoj se trenutno nalaze.

– Јa sam pokušao da definišem da je obrazovni element odvojen od političkog. Bilo je dosta naporno, ali svi predstavnici držanih univerziteta su to shvatili. Vlada je usvojila upisne kvote. Postoji dogovor da se dovrši zimski semestar i započne ljetnji i održi jedan ispitni rok. Želim da naš Univerzitet proradi i radi, to je za dobrobit našeg društva – rekao je premijer Macut.

Naveo je primjer kragujevačkih fakulteta.

– Kragujevac je pokazao veliku fleksibilnost sa onlajn nastavom. Oni su pri kraju nastave, niški takođe. Obrazovni sistem je stub društva i ne možemo sa tim da se igramo – kaže Macut.

Prema njegovim riječima, imaju veliku želju studenata da dovrše godinu, i nada se da će preovladati akademski razum. Kaže da su se svi njegovi studenti odazvali na poziv za vježbe.

Najavio je da se nastavljaju razgovori sa rektorima i dekanima.

– Јoš imamo neke univerzitete gdje su zgrade blokirane, takve stvari pokazuju slabost na univerzitetu koje moramo da unaprijedimo. Krajnje je vrijeme da se shvati realnost. Treba razgovarati, niko ne vrši represiju nad fakultetima. Fakulteti treba da pozovu organe reda da intervenišu ako je to potrebno. Ne možemo dozvoliti da neki fakulteti budu zaposjednuti – istakao je Macut.

Očekuje da će jačati kapacitete fakulteta da razgovaraju sa studentima. Ističe da je jako bitna komunikacija – dijalog je važna spona, rekao je Macut.

Nastavi čitati

Region

NA UDARU HILJADE HRVATA: Austrijanci češljaju snimke sa Tompsonovog koncerta

Austrijska istražna tijela trenutno analiziraju sve dostupne snimke i fotografije sa nedavnog koncerta Marka Perkovića Tompsona, održanog na zagrebačkom Hipodromu, saznaje “Еkspres”.

Ovakva reakcija austrijskih vlasti posebno je značajna s obzirom na tvrdnje organizatora da se na koncertu okupilo više od pola miliona ljudi, od čega je više od 18.000 ulaznica prodato upravo u Austriji, dodaje portal.

Austrijske službe žele utvrditi jesu li njihovi državljani hrvatskog porijekla ili osobe s privremenim boravkom u Austriji tokom koncerta prekršili zakone koji strogo zabranjuju promovisanje fašizma.

Sankcije se mogu kretati od novčanih i krivičnih mjera do zabrane ulaska u zemlju, posebno ako se radi o stranim državljanima koji žive i rade u Austriji.

Ova istraga nije došla neočekivano. Još 2018. austrijska vlada je izmijenila zakon kojim se proširuje popis zabranjenih simbola, a među njima su se našli i simboli ustaškog pokreta te Nezavisne Države Hrvatske. Ti simboli su zakonski izjednačeni sa znakovima ekstremističkih i terorističkih organizacija poput ISIL-a i Al Kaide, a njihovo prikazivanje predstavlja ozbiljan prekršaj.

Čvrst stav prema političkom ekstremizmu

Austrija je već ranije pokazala čvrst stav prema pojavama političkog ekstremizma. Odbor za unutrašnje poslove austrijskog parlamenta zatražio je zabranu okupljanja u Blajburgu, gdje su godinama dolazili simpatizeri ustaškog režima, često obučeni u crne uniforme i koristeći zabranjene pozdrave.

Sada austrijska policija isti princip nastoji primijeniti i na događaje izvan svojih granica, ako u njima učestvuju njeni građani. Budući da su snimci sa koncerta široko distribuirani putem društvenih mreža, a neki su mediji već objavili fotografije na kojima se vide sporne zastave i simboli, austrijske vlasti su najavile temeljnu istragu.

Osobe koje budu identifikovane kao počinioci prekršaja ili krivičnih djela – posebno ako dolaze iz Austrije – mogle bi se suočiti s ozbiljnim posljedicama, tvrdi izvor blizak istrazi.

Istovremeno, i hrvatske su vlasti imale pune ruke posla. Opštinski prekršajni sud u Zagrebu potvrdio je da je dan nakon koncerta privedeno 17 osoba. Prema zvaničnim podacima, razlog su bili incidenti vezani uz narušavanje javnog reda i mira. Za “naročito drsko ponašanje” izrečene su novčane kazne u iznosu od 700 evra, dok su za vrijeđanje policije, svađe i tuče kazne iznosile između 300 i 700 evra.

Austrijska reakcija na događanja u Zagrebu još je jedan dokaz njihove posvećenosti borbi protiv svih oblika ekstremizma. Za mnoge učesnike koncerta, posebno one koji u Austriji borave kao radnici ili imaju privremeni boravak, ova istraga mogla bi imati ozbiljne posljedice – uključujući gubitak radnih dozvola, boravišnih prava, pa čak i budućnosti u toj zemlji.

Nastavi čitati

Region

HRVATSKIM VETERANIMA SAD SMETA I LEPA BRENA: Traže zabranu koncerta na Krku

Lepa Brena nije se previše potresla zbog svega što se u javnosti priča u posljednjih par dana, a za sve one koji su pokušali da zabrane njen koncert na Krku, imala je jasnu poruku

Lepa Brena planira da održi dva koncerta na hrvatskom ostrvu Krk ovog ljeta, ali ti nastupi izazvali su negodovanje među ratnim veteranima, koji su već najavili proteste ukoliko do njih zaista dođe.

Oni su se obratili javnosti otvorenim pismom u kojem pozivaju na zabranu pjevačicinog nastupa, pozivajući se na događaje iz prošlosti koji, po njihovom mišljenju, nisu zaboravljeni. S druge strane, sada se oglasila i Lepa Brena koja je jasno pokazala da je pokušaji zabrane ne dotiču:

“Uvijek sa velikim uzbuđenjem dolazim u Hrvatsku, a koncerti u ljetnim noćima imaju posebnu čaroliju. Neopisivo se radujem povratku na Krk. Hvala publici što me toliko godina nosi i grli kroz pjesme. Pripremamo šou pun emocija, energije i iznenađenja. Vidimo se, zapjevaćemo iz sveg glasa i stvoriti uspomene koje će trajati cijeli život”, poručila je regionalna zvijezda Lepa Brena za “Večernji list” uoči dolaska na ostrvo Krk.

Inače, ove riječi preneo je i klub u kojem treba da gostuje Lepa Brena, tako da se vjeruje da od odlaganja neće biti ništa.

Zabranjen koncert Bajage
Podsjetimo, Udruženje ratnih veterana sa ostrva Krk poslalo je otvoreno pismo u kojem traže zabranu nastupa Lepe Brene, a sama incijativa je pokrenuta nakon što je otkazan Bajagin koncert. Zbog cjelokupne situacije, koncert je otkazao i Rambo Amadeus koji je istakao da na taj način želi da iskaže solidarnost sa kolegama.

Nastavi čitati

Aktuelno