Connect with us

Svijet

EKONOMIST: Britanija bi uskoro mogla da vrati poslednju afričku koloniju

Arhipelag Čagos i najveće tamošnje ostrvo Dijego Garsija, poslednja britanska kolonije u Africi, uskoro bi mogli da budu vraćeni pod suverenitet Mauricijusa, piše londonski “Ekonomist”.

Sredinom 1960-ih Britanija je bila uveliko u procesu razbijanja svoje imperije, ali je 1965, iste godine kada je odustala od Gambije i Maldiva, stvorila i novu koloniju.

Tokom pregovora sa Mauricijusom o njegovoj nezavisnosti, Britanija je za sebe izdvojila 58 udaljenih ostrva, poznatih kao arhipelag Čagos. Oni su postali Britanska teritorija Indijskog okeana (biot). Između 1968. i 1973. godine stanovništvo ostrva je proterano, amvodi list.

Iza ovih odluka krio se hladni rat. Ostrva Čagos, koja su blizu istočne Afrike, Bliskog istoka i jugoistočne Azije, bila su strateško mjesto za održavanje prisustva u Indijskom okeanu. Ostrvo Dijego Garsija kao najveće, Britanci su pozajmili američkoj vladi za upotrebu kao vojnu bazu.

Poslije terorističkih napada 11. septembra, Amerika je koristila bazu za napade na Avganistan i Irak; njen značaj će se vjerovatno samo povećati kako se geopolitičko takmičenje Amerike sa Kinom pojačava, procenjuje “Ekonomist”.

Stanovnici ostrva su u početku preseljeni na Mauricijus i Sejšele, gde mnogi od njih i dalje žive. Britanija je 2002. dala državljanstvo rođenima u Čagosu i njihovoj djeci, a 2022. godine u državljanstvo su uključeni su i njihovi potomci.

Oko 3.000 ostrvljana porijeklom sa Čagosa već živi u Kroliju, u blizini londonskog aerodroma Getvik, na koji su stigli prvi migranti, a vlasti su spremne da stigne još do 5.000, sada kada Britanija nudi državljanstvo.
Britanija je, međutim, više puta poricala njihovo pravo da se vrate u Čagos, ali su taj stav i britanska prava na ostrva sve teže održiva, prema ocjeni “Ekonomista”.

UN su 2017. godine izglasale da se Međunarodnom sudu pravde uputi slučaj britanske dekolonizacije Mauricijusa i postavi pitanje da li je ona dovršena.

MSP je 2019 dao savjetodavno mišljenje da je britansko upravljanje Čagosom “pogrešan čin” i da London ima obavezu da ga “što je prije moguće” okonča.

UN su izmjenile svoju zvaničnu kartu svijeta i od 2020. na njoj su ostrva Čagos prikazana kao dio Mauricijusa.

London je ranije saopštavao da će vratiti suverenitet nad Dijego Garsijom Mauricijusu tek kada to ostrvo više ne bude bilo potrebno za odbrambene svrhe, ali se taj stav britanske vlade polako menja, pošto je šef diplomatije Džejms Kleverli najavio da će početkom ove godine Britanija rješiti pitanje “vršenja suvereniteta” nad Čagosom “na osnovama međunarodnog prava”.

Od tada su održane dve runde razgovora, o kojima se ništa ne zna javno, ali mnogi očekuju da Britanija odustane od prava na Čagos, prenosi britanski list.

Mauricijus je prenio uvjeravanja o “neometanom funkcionisanju” američke baze, što uključuje novi zakup na 99 godina.

Sama Britanija bi mogla da zadrži vojno prisustvo na Dijegu Garsiji dok ne istekne aktuelni zakup Amerikancima, 2036, piše “Ekonomist”.
Glas

Related Topics:

Svijet

Presretnuta još jedna flotila, 200 kilometara od Gaze: PRIVEDENE DESETINE AKTIVISTA

Izraelska vojska presrela je flotilu od devet čamaca rano jutros u Sredozemnom moru koja je pokušavala da probije izraelsku pomorsku blokadu Gaze.

Izraelska vojska je privela desetine aktivista na brodu, saopštili su organizatori flotile i izraelsko Ministarstvo spoljnih poslova.

Ministarstvo je saopštilo da je 145 aktivista, koji su u dobrom zdravstvenom stanju, dovedeno na obalu u Izraelu radi obrade i da se očekuje da će uskoro biti deportovani, prenosi B92.

Do presretanja je došlo nakon što je prošle sedmice skoro 450 aktivista, uključujući evropske poslanike i klimatsku aktivistkinju Gretu Tunberg, presretnuto na više od 40 čamaca koji su pokušavali da stignu do Gaze sa simboličnom količinom humanitarne pomoći.

To presretanje Globalne Sumudske flotile izazvalo je široku osudu i izazvalo velike proteste u nekoliko većih gradova i jednodnevni štrajk širom Italije.

Organizatori ove najnovije grupe od devet brodova – koju čine Koalicija Flotile slobode i Hiljadu madlena za Gazu – osudili su hapšenja u srijedu kao “proizvoljna i nezakonita”. Među aktivistima na brodu bili su ljekari, političari i tri turska poslanika.

Flotila je prevozila hranu i medicinsku pomoć namijenjenu bolnicama u Gazi.

“Još jedan uzaludan pokušaj kršenja legalne pomorske blokade i ulaska u borbenu zonu završio se ničim”, napisalo je Ministarstvo spoljnih poslova na Iksu.

Organizatori su rekli da su čamci presretnuti oko 120 nautičkih milja (oko 200 kilometara) od obale Gaze. Na snimcima presretanja koje su objavili organizatori, flotili su se približili brzi brodovi, a zatim su se na njih ukrcali izraelski vojnici. Nije bilo izveštaja o povrijeđenima.

Neki od deportovanih aktivista iz prošle nedjelje flotile opisali su zlostavljanje od strane izraelskih stražara, tvrdnje koje Izrael poriče.

Flotile u Gazi došle su usred sve većih kritika ponašanja Izraela u Gazi, gdje je njegova ofanziva u ratu protiv Hamasa opustošila velike dijelove teritorije i ubila desetine hiljada ljudi.

Izrael i Hamas trenutno vode treći dan indirektnih pregovora u egipatskom ljetovalištu Šarm el Šeik, zajedno sa visokim zvaničnicima iz međunarodnih delegacija, uključujući Sjedinjene Države, Egipat, Katar i Tursku.

Rat je pokrenuo napad Hamasa na južni Izrael 7. oktobra 2023. godine. Militanti su tog dana ubili oko 1.200 ljudi, dok je 251 osoba oteta. Četrdeset osam talaca se i dalje drži u Gazi – vjeruje se da je oko 20 živo.

U izraelskoj kampanji koja je uslijedila poginulo je više od 67.000 Palestinaca, prema podacima Ministarstva zdravlja Gaze, koje ne pravi razliku između civila i militanata u svom broju žrtava.

Ministarstvo, koje je dio vlade koju vodi Hamas i čije brojke stručnjaci smatraju najpouzdanijom procjenom, saopštilo je da žene i djeca čine oko polovinu mrtvih.

Izrael je održavao različite stepene blokade Pojasa Gaze otkako je Hamas preuzeo vlast na priobalnoj teritoriji 2007. godine, tvrdeći da je to neophodno da bi se obuzdala militantna grupa. Kritičari ismijavaju ovu politiku kao kolektivnu kaznu.

Nakon početka rata, Izrael je pooštrio blokadu, ali je kasnije popustio pod pritiskom SAD. U martu je zatvorio teritoriju za svu hranu, lijekove i drugu robu na 2 i po mjeseca, doprinoseći tonu Gaze u glad.

Flotile kažu da žele da probiju izraelsku blokadu i uspostave humanitarni koridor morem, s obzirom na malo pomoći koja stiže u Gazu kopnom.

Nastavi čitati

Svijet

“RASKRINKALA” GA ČISTAČICA: Biskup podnuo ostavku nakon istrage da je imao 17 ljubavnica

Peruanski biskup Ciro Kvispe Lopez (51) podnio je ostavku tokom istrage Vatikana o, navodnim, neprimjerenim odnosima sa ženama i mogućoj zloupotrebi položaja, prenosi Dejli Mejl.

Istražuju se tvrdnje da je Lopez imao tajne odnose sa 17 žena, među kojima su navodno i članice crkvenih krugova.

“Bilo je to poput sapunice”

Skandal je, navodno, otkriven nakon što je njegova kućna pomoćnica prijavila da je greškom primila poruke, fotografije i video-snimke koje je biskup, kako se navodi, “slao partnerkama”.

Peruanska novinarka, Paola Ugaz, koja je pratila slučaj, objašnjava da su pojedine žene bile “ljubomorne na suparnice” i da je došlo do “sukoba između njih”.

“Bilo je to poput sapunice, ali i pokazatelj ozbiljne zloupotrebe moći“, navela je novinarka, dodajući da su mnoge žene bile preplašene i nisu željeli da svjedoče. Inostrani mediji navode da su tokom istrage Vatikana pregledani pomenuti materijali – uključujući glasovne poruke, fotografije i video-zapisi.

Kategorički negirao optužbe

Lopez je sve optužbe kategorično negirao, tvrdeći da je riječ o “kampanji kleveta” koju, kako je rekao, sprovode “mračne sile”.

Pored navoda o neprimjerenim odnosima, protiv biskupa se, prema istim izvještajima, vodi i istraga zbog navodne pronevjere crkvenih sredstava.

Vatikan je prihvatio njegovu ostavku početkom septembra i to više od dve decenije prije uobičajenog vremena za penzionisanje biskupa.

Slučaj je izazvao burne reakcije u Peruu i katoličkim krugovima širom svijeta, a sada se čeka završetak zvanične istrage, piše Telegraf.rs.

Nastavi čitati

Svijet

RUSKI ŠPIJUNI PRAVE HAOS: Sajber napadi, požari i dronovi – uzbuna u Evropskoj uniji

EU uvodi nova ograničenja ruskim diplomatama zbog sumnje za sabotažu.

Evropska unija uvodi nova ograničenja i sistem pravila za kretanje ruskih diplomata u Evropi zbog sumnje na akcije sabotaže i špijunaže, piše “Fajnenšel Tajms”. Ova odluka dolazi nakon posljednjih izvještaja evropskih obavještajnih službi u kom upozoravaju na koordinisanu kampanju destabilizacije evropskih saveznika Ukrajine.

To se odnosi na sajber napade, podmetanje požara, sabotažu infrastrukture i neovlašćene upade dronovima. Evropske tajne službe su optužile pojedine ruske diplomate da djeluju pod pokrićem diplomatije, da to koriste kao paravan.

Prema tim novim pravilima, ruske diplomate koje se već nalaze u nekoj od prijestonica članica Evropske unije, moraju unaprijed da najave svaki službeni put. Moraće da detaljno navedu kuda putuju prije napuštanja države u kojoj inače borave.

Ovu novu mjeru najviše podržava Češka republika. Pored ovoga, usvojen je i novi paket sankcija Rusiji zbog rata sa Ukrajinom.

“Raspoređeni su na jedno mjesto, ali djeluju na drugom”, rekao je visoki zvaničnik Evropske unije koji je ostao anoniman.

“Ne postoji ‘Šengen za Rusiju’ “, rekao je češki ministar spoljnih poslova Jan Lipavski za “FT”.

Češka republika je već zabranila brojnim diplomatama ulazak u državu. Zabrana je uvedena svim diplomatama za koje se sumnja da podržavaju ruske obavještajne operacije.

Nastavi čitati

Aktuelno