Connect with us

Društvo

Hiljadu stanovnika “nestalo” za osam godina

U posljednjih osam godina broj stanovnika na području opštine Srbac se smanjio za više od hiljadu, a u odnosu na prijeratno stanje se gotovo prepolovio, što ukazuje na činjenicu da ovoj lokalnoj zajednici prijeti opasnost od izumiranja.

U informaciji o demografskom razvoju, koju su razmatrali srbački odbornici na posljednjoj sjednici, navedeno je da su prošle godine ovu opštinu naseljavala 15.854 stanovnika, prema procjeni Republičkog zavoda za statistiku, a na posljednjem popisu iz 2013. godine bilo ih je 16.933.

Odbornik DNS-a Danko Dragojević smatra da je realan broj još i manji i dodaje da će se takav negativan trend nastaviti narednih godina.

– To se vidi i po drastičnom padu broja upisanih učenika, kojih je, primjera radi, u srednjoškolskom centru “Petar Kočić” 2012. godine bilo upisano 588, a u ovoj školskoj godini 332. U prošloj godini je zabilježen i najveći broj odseljenih iz Srpca u zadnjih pet godina. Hitno treba usvojiti dodatne mjere da se ljudi zadrže i počnu vraćati iz inostranstva, jer će u suprotnom broj stanovnika u Srpcu, za dvije do tri godine, pasti na ispod deset hiljada – rekao je Dragojević.

Iako je prošle godine rođeno 149 djece, što je značajan porast u odnosu na 2020. kada ih je bilo 119, u istom periodu preminulo je 267 građana, čime je nastavljen kontinuitet negativne stope prirodnog priraštaja iz prethodnih godina.

– Raduje me što je prošle godine povećan broj sklopljenih brakova kojih je bilo 107, a to je najviše još od 2011. godine, međutim, zabrinjava podatak da stopa fertiliteta iznosi 1,3 odsto po majci, a kada je ispod 1,9 to znači nestanak tog stanovništva. Da je situacija alarmantna vidi se po ovom dokumentu u kojem stoji da već sada ne postoji dovoljan ljudski potencijal za budući demografski i društveno-ekonomski razvoj i da će se depopulacija i demografsko izumiranje nastaviti – rekao je odbornik PDP-a Saša Jovičić.

On je predložio da budu uvedene neke nove mjere kojim bi se stimulisali mladi da sklapaju brakove i zasnivaju porodicu.

– U opštinskom budžetu imamo dovoljno prostora da obezbijedimo sredstva za besplatne udžbenike za sve učenike osnovnih škola. Trebalo bi razmisliti o dodatnom sufinansiranju troškova boravka djece u vrtiću, ali i o mogućnosti da budemo jedna od rijetkih opština koja bi to u potpunosti finansirala – rekao je Jovičić.

Predsjednik Kluba odbornika SNSD-US-NDP Aleksandar Babić rekao je da je na prijedlog njihovog kluba u julu prošle godine održana tematska sjednica o demografskom razvoju i da su od tada učinjeni brojni pomaci.

– Smatram da imamo možda i najkvalitetnije pronatalitetne mjere u Srpskoj, a trudimo se da mlade zadržimo i na druge načine. Pri kraju je izgradnja novog vrtića i zgrade za mlade bračne parove, a nakon više decenija obnovljen je i srednjoškolski centar u Srpcu. Učenici prvih razreda srednjih škola od ove godine imaju plaćen prevoz u stoodstotnom iznosu, stipendije se stalno povećavaju, a uvedene su i brojne novčane naknade za višečlane porodice – rekao je Babić.

Odbornik SNSD-a Branko Grahovac rekao je da je najnovija mjera Vlade Republike Srpske, koja stimuliše sa 750 KM mjesečno porodice sa četvoro i više djece u kojima je jedan od roditelja nezaposlen, pun pogodak.

– To će opredijeliti one koji imaju dvoje ili troje djece da se odluče i za četvrto i takvih primjera će sigurno biti i u Srpcu – rekao je Grahovac.

Brak na čekanju

U posljednjih deset godina uočeno je da se mladi sve kasnije odlučuju da stupe u bračnu zajednicu i to muškarci u prosjeku od 28. do 33. godine, a žene od 25. do 29. godine. Razlozi za to su mnogobrojni, a prednjače želja za većim obrazovanjem i ličnim usavršavanjem i zahtjevi za sigurno zaposlenje i stalne prihode kojima bi finansirali izdržavanje porodice.

Related Topics:

Društvo

BiH među najugroženijim zemljama ZAGAĐENJEM VAZDUHA

Stanovnici zemalja jugoistočne Evrope, poput Sjeverne Makedonije, BiH i Albanije, najugrožniji su zagađenjem vazduha u smislu skraćenja života, saopštila je Evropska agencija za životnu sredinu (EEA).

U ovim zemljama izmjereno je u prosjeku najviše izgubljenih godina života usljed aerozagađenja kod stanovnika koji imaju 30 ili više godina, piše u izvještaju.

Agencija navodi da je zagađenje vazduha i dalje najveći ekološki rizik za Evropljane, iznad drugih faktora kao što su izloženost buci i hemikalijama ili rizik od toplotnih talasa povezanih sa klimom.

Nebezbjedni nivoi zagađenja vazduha rezultovali su sa zapanjujućih 182.000 smrtnih slučajeva u 2023. godini, prenio je “Juronjuz”.

U izvještaju EEA navodi se da je 95 odsto Evropljana u urbanim sredinama izloženo nivoima zagađenja vazduha “znatno” iznad preporuka Svjetske zdravstvene organizacije.

Među zemljama EU, najviše smrtnih slučajeva usljed zagađenja vazduha tokom 2023. godine i najviše izgubljenih godina života na 100.000 stanovnika imala je Italija, a slijede Poljska i NJemačka.

Najmanji relativni uticaji zagađenja vazduha zabilježeni su u zemljama na sjeveru i sjeverozapadu Evrope, uključujući Švedsku, Estoniju i Norvešku.

Island nije imao nijedan smrtni slučaj od zagađenja vazduha, dok su u Finskoj registrovana 34 smrtna slučaja izazvana dugoročnom izloženosti sitnim česticama zagađenja sa oznakom PM2.5, precizirala je EEA.

Nastavi čitati

Društvo

Minimalna penzija u FBiH 599 KM, u SRPSKOJ TEK 330 KM

Penzije u Federaciji BiH daleko su veće nego u Srpskoj. Tako, isplata novembarske penzije u FBiH kreće u petak, a najniža penzija iznosi 599 KM.

Zagarantovana penzija je 715 KM, dok je najviša 2.996 KM, piše Srpskainfo. Prosječna penzija korisnika samostalne penzije u FBiH iznosi 761 KM, saopšteno je iz Federalnog zavoda za penzijsko i invalidsko osiguranje.

U Srpskoj, minimalna penzija iznosi 330, a prosječna 652 KM.

Prema podacima Fonda za penziono i invalidsko osiguranje Srpske, iznos najniže penzije za staž od 40 i više godina je 656, dok je za puni staž osiguranja od 40 godina prosječna penzija iznosila 981 KM. Iznos najviše penzije za oktobar u Srpskoj je 3.547 KM.

Lider SNSD Milorad Dodid nedavno je obećao da će penzije u Srpskoj od januara biti veće za 6,25%. To znači da će minimalna penzija porasti za 20 KM, a prosječna za 40 KM.

Međutim, i u ovom slučaju, minimalac u Srpskoj biće niži za 250 KM, a prosječna penzija za 70 KM, piše Srpskainfo.

– Penzije u Republici Srpskoj u januaru će biti povećane za 6,25 odsto. Vlada je činila sve da poboljša uslove za penzionere, rađeno je u kontinuitetu, penzije su 26 puta povećane – poručio je lider SNSD Milorad Dodik.

Međutim, penzioneri u Srpskoj nisu se ovajdili od povećanja penzija, a posebno od onog poslednjeg, u avgustu ove godine, kada su dobili 3%. Tada je minimalna penzija otišla za nepunih 10, a prosječna za nepunih 20 KM.

– Bruka i sramota. Pa, šta može penzioner sa dodatnih 20-20 KM, koliko nam Dodik obećava?! Da se malo bolje najedu on i njegova porodica, i to za samo jedan obrok, i to je to.

Nama su san penzije u Federaciji BiH, što je žalosno. Ogorčeni smo nebrigom vlasti za ovu populaciju – kaže penzioner Stanko V.

Srpskainfo

Nastavi čitati

Društvo

NAPUŠTENI KONJI pustoše imanja po VIŠEGRADSKIM SELIMA

Na seljačku muku u skoro napuštenim selima višegradske Župe svaka nevolja udara. Na njegovu ljetinu i stoku nasrću divlje svinje, vukovi, medvjedi, prži je suša i ljuti mrazevi. A u poslednjih više od deset godina ljetina strada i od napuštenih poludivljih konja. Krdo od tridesetak konja, čiji vlasnsik živi u Sarajevu i povremeno dolazi u rodni kraj , više od deset godina luta šumama i livadama deset sela višegradske opštine i nanosi štetu na imanjima, vrtovima, voćnjacima i pčelinjacima preostalim stanovnicima.

Seljaci su ogorčeni jer niko, pa ni opštinske vlasti, ne može da stane ukraj ovom zlu od koga sami nemaju načina da se odbrane.

“Pojeli su mi prošle godine jednuu tonu zrele kruške koja je bila opala i tako sam ostao bez dvije hiljade maraka jer bi ih zaradio na rakiji. I ove jeseni pojedoše oko 500 kilograma jabuka i krušaka i na kraju nikome ništa, izjeo vuk magarca”, žali se domaćin Milorad Ivanović iz sela Blaca.

Zehija Kapetanović iz sela Kapetanovića priča da su konji ojadili i njeno i domaćinstvo komšija.

“Bili smo u gradu i kad dodjosmo vidimo da su konji oborili tri košnice sa pčelama. Nazvala sam njihovog vlasnika da nam nadoknadi štetu ali on to nikad nije učinio. Komšiji su životinje uništile tek oformljen voćnjak a drugom “ubrali” sve plodove u vrtu. Nemoguće je da nam niko ne može da pomogne da se riješimo ove napasti, jer konji nisu krivi nego njihov vlasnik”, dodaje Zehija.

U selu Blacama krdo konja protutnjalo je i kroz seosko groblje  i prešlo preko grobova o čemu svjedoče otisci  kopita. Mještani pričaju da ih nekad u sred noći budi topot konja kad projure kroz njihova dvorišta.  I pitaju se dokle tako.

(BN)

Nastavi čitati

Aktuelno