Connect with us

Društvo

JAVNA TAJNA: Postoji li u BiH klasa privilegovanih koji IMAJU SVE nauštrb većine?

Javna je tajna da u BiH postoji privilegovana političko-ekonomska klasa na koju se zakoni ne primjenjuju na isti način kao na “obične” građane, pa ipak ne postoji javni bunt ili nezadovoljstvo građana što nisu tretirani na isti način.

Prema Dejtonskom sporazumu, BiH je socijalna država koja na prvo mjesto stavlja osnovna ljudska i građanska prava, koja, između ostalog, obuhvataju pravednost i pravičnost, jednakost u pristupu uslugama i ostalim pravima koja im pripadaju. Vjerovatno je jedan od razloga što političke elite na sve tri strane u BiH izbjegavaju sprovođenje reformi to što bi one dovele do ograničavanja moći i uticaja elita, što nikako nije u njihovom interesu.

Tanja Topić, politička analitičarka iz Banjaluke, slaže se da u BiH raste jaz između uskog kruga privilegovanih političara i funkcionera s jedne strane i većine stanovništva, s druge.

“Te razlike su vidljive golim okom jer ih privilegovana kasta političara nastoji što više istaći, naglasivši da to bode oči građanima. Bitno je pokazati sav sjaj i glamur ne mareći za patnje, probleme, krpljenje kraja sa krajem ostalih, koji se jednostavno nisu snašli. Živimo u dva paralelna svijeta koji nemaju dodirnih tačaka. Taj sistem savršeno odgovara domaćim ‘perjanicama evropskih reformi’ da i ne pomišljaju da ih sprovedu u djelo. Privlačniji bi im bio pristup finansijskim podsticajima iz EU, uostalom oni biraju šta sa tog puta izvući”, smatra ona.

Evropski izvještaji o napretku BiH, koje svake godine pravi Evropska komisija, pokazuju na praktičnim primjerima mehanizme koje elite koriste da bi spriječile sprovođenje reformi ili ublažile njihove efekte.

Primjera radi, i dalje nema predmeta visoke korupcije osim kada se radi o političkim osvetama dijela elite na vlasti protiv onih koji su upravo izgubili vlast. Izvještaji pokazuju da nema transparentnosti u sprovođenju javnih nabavki, zapošljavanju, radu javne uprave i upravljanju javnim preduzećima.

Sve se to pokazuje i prema relevantnim pokazateljima o indeksu siromaštva, poput, na primjer, posljednjeg objavljenog izvještaja Razvojnog programa Ujedinjenih nacija, koji pokazuje da 2,2 odsto ljudi u BiH živi u apsolutnom siromaštvu po svim kategorijama po kojima se siromaštvo mjeri, dok ih se dodatnih 4,4 odsto vodi kao građani na ivici multidimenzionalnog siromaštva.

Prema definicijama UNDP-a, multidimenzionalno siromaštvo obuhvata sloj stanovništva koji nema redovan obrok, povišen nivo rizika smrtnosti novorođenčadi, nekompletirano osnovno obrazovanje, neredovno pohađanje nastave, neredovan pristup osnovnim životnim namirnicama, život u nesanitarnim uslovima, neadekvatan pristup pitkoj vodi, život bez električne energije, nepostojanje adekvatnog doma i neposjedovanje imovine.

Ove dvije kategorije obuhvataju više od 130.000 ljudi, a pritom ova kategorija ne obuhvata ogromnu većinu stanovništva koja bi se formalno mogla uvesti u kategoriju siromašnih, barem u poređenju sa prosječnim građanima EU.

Prema podacima UNICEF-a iz 2023. godine, BiH se nalazi na 86. mjestu kada je u pitanju jaz između polova, što je, prema podacima ove organizacije, čini zemljom s najnižim paritetom u ekonomskoj participaciji i stvaranju prilika u Evropi.

Ovaj podatak je poseban važan za oko 620.000 djece, koliko, prema podacima UNICEF-a, živi u BiH.

“Uprkos pozitivnim rezultatima u digitalizaciji, energetskoj tranziciji i ekonomskom napretku, izazovi u finansiranju ciljeva održivog razvoja i nedovoljni podaci i dalje postoje. Osim toga, BiH se suočava s demografskim izazovima, s jednom od najnižih stopa nataliteta u svijetu, emigracijom, starenjem stanovništva i ukorijenjenim rodnim nejednakostima, što potencijalno dovodi do pada broja stanovnika od preko 50 odsto do 2070. godine”, navode oni.

Uprkos alarmantnoj situaciji, niko od političkih elita u BiH ne pokazuje ni najmanji znak da želi sprovesti reforme koje bi zemlju približile EU, a glavni razlog se vjerovatno krije u činjenici da se jedan odsto privilegovane političko-ekonomske elite ne želi odreći koristi koju imaju od ovakvog nepravednog sistema.

Related Topics:

Društvo

TUZLA UVODI PET NOVIH LINIJA KA EVROPI! Evo gdje će sve letjeti Wizzair

Na nedavno raspisanom javnom konkursu za uspostavu novih vazdušnih linija iz Međunarodnog aerodroma Tuzla javio se samo jedan ponuđač – mađarski niskotarifni prevoznik VizEr, piše Zamaaero.
Bez obzira na polemike o tome da je rok prekratak bio da bi se prijavilo više kompanija (samo pet dana) i o tome kako su uslovi konkursa bili strukturirani gotovo kao da su pisani upravo za VizEr, kao i to da je mađarska aviokompanija jedina uspjela pripremiti kompletnu dokumentaciju i prijaviti se u tako kratkom roku, nema dileme da će putnici biti na dobitku.
Prema uslovima konkursa, VizEr se obavezuje otvoriti najmanje pet novih linija iz Tuzle, i to prema sljedećim regijama: Austrija, Njemačka, Francuska, Benelux i Švedska, prenosi Marx ba.

Pored toga, sve postojeće linije moraju ostati aktivne najmanje godinu dana. Još uvijek nije potvrđeno hoće li kompanija otvoriti i šestu liniju ili će u Tuzli uspostaviti bazu, što je bila jedna od mogućnosti predviđenih konkursom, prenosi Biznis.ba.

Nastavi čitati

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Nastavlja se izuzetno toplo vrijeme!

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ će biti sunčano i veoma toplo, uz malu do umjerenu oblačnost i temperaturu vazduha do 34 stepena Celzijusova.

Ujutru i prije podne preovladavaće pretežno sunčano uz malu do umjerenu oblačnost.

Tokom dana biće vrlo toplo uz naoblačenje na jugu koje će se premještati ka istoku, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.
U Krajini i na sjeveru razvoj oblaka može usloviti kratkotrajnu kišu ili pljusak.

Jutarnja temperatura vazduha iznosiće od 14 do 20, na jugu i sjeveru do 22, a dnevna od 28 do 34 stepena Celzijusova, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Vjetar će biti slab južni i jugozapadni.

Nastavi čitati

Društvo

IZ GODINE U GODINU U MINUSU: Željeznice Republike Srpske traže veći budžetski iznos

Milion maraka predviđenih iz budžeta Republike Srpske za finansiranje infrastrukture i sufinansiranje putničkog željezničkog saobraćaja u 2025. godini – daleko je od dovoljnog za nesmetano poslovanje “Željeznica Republike Srpske” (ŽRS).

Ovo stoji u Planu poslovanja ŽRS za period 2025–2027. godine, u kojem se ističe da trenutna budžetska podrška nije dovoljna ni za redovno servisiranje osnovnih obaveza prema radnicima, fondovima i dobavljačima.U upravi preduzeća očekuju da će se kroz rebalans budžeta iznos pomoći povećati kako bi se omogućilo redovno funkcionisanje i realizacija planiranog obima prevoza, piše Glas Srpske.

Najveći dio fiksnih troškova otpada na zarade i lična primanja zaposlenih (42%) te na amortizaciju (17%). Samo za plate i naknade u ovoj godini planirano je 48 miliona KM, dok je za amortizaciju predviđeno dodatnih 19,36 miliona. Kamatni troškovi, uglavnom po osnovu inostranih kredita, iznose nešto više od tri miliona KM.

Preduzeće planira da 2025. godine preveze oko 80.000 putnika, uz simboličan godišnji rast od 1% u naredne dvije godine. Planovi se temelje na prethodnim rezultatima, promjenama u poslovnoj politici, konkurenciji drumskog saobraćaja, mobilnosti stanovništva i drugim relevantnim faktorima.

U sektoru teretnog saobraćaja planirano je povećanje obima prevoza sa 4.078.000 tona u 2025. na preko 4,15 miliona tona u 2027. godini, uz skroman rast u skladu s analizom tržišta i potražnjom korisnika usluga.

Gubici i dalje previsoki

Uprkos planiranim aktivnostima, ŽRS će i naredne tri godine poslovati u minusu:

Godina Projektovani gubitak (KM)

2025. 37.928.595
2026. 42.487.001
2027. 41.389.520

Nova organizacija i kapitalne investicije

Krajem prošle godine, ŽRS su imale 1.798 zaposlenih. Na osnovu zaključka Vlade RS iz novembra 2024, preduzeće se organizuje kao vertikalno integrisana struktura sa tri sektora: zajednički poslovi, infrastruktura i operacije (putnički i teretni saobraćaj), uz odvojene računovodstvene politike. U planu je i prilagođavanje ljudskih resursa ovoj novoj organizaciji.

Veliki izazov i dalje predstavljaju dotrajala infrastruktura i mobilna sredstva. U dokumentu se navodi da su planirana kapitalna ulaganja višestruko veća od trenutno dostupnih sredstava:

Godina Kapitalna ulaganja (KM)

2025. 389.240.000
2026. 753.970.000
2027. 561.480.000

U ŽRS ističu da su ulaganja od presudnog značaja za očuvanje i unapređenje funkcionalnosti pruga i voznih sredstava.

Nastavi čitati

Aktuelno