Prema „časovniku zločina“, u Republici Srpskoj tokom 2023. godine svakih 6,5 sati zabilježen je jedan slučaj porodičnog nasilja, odnosno tri slučaja dnevno.
Iako se ukupni kriminalitet u Republici Srpskoj u posljednjoj deceniji značajno smanjio, broj krivičnih djela čije su žrtve žene – posebno nasilje u porodici – pokazuje zabrinjavajući trend rasta. Prema podacima Fondacije „Udružene žene“, broj ukupno prijavljenih krivičnih djela u Srpskoj od 2014. do 2024. godine opao je za 50%, dok se u istom periodu broj slučajeva nasilja nad ženama povećao za isti procenat.

Zabrinjavajući udio ubistava žena

U Republici Srpskoj posebno se izdvaja visok udio ubijenih žena u ukupnom broju žrtava ubistava – od 30% do čak 50%, što značajno odstupa od globalnog prosjeka gdje žene čine do 20% žrtava. Iako je ukupan broj ubistava u opadanju, prosječno se godišnje u Srpskoj zabilježi oko pet femicida, odnosno rodno zasnovanih ubistava žena (ukupno 51 od 2014. do 2024. godine), stoji u Publikaciji Statistički pokazatelji i trendovi Nasilja u porodici i nasilja nad ženama u Republici Srpskoj za period 2014-2024.

Ekspanzija porodičnog nasilja

Krivično djelo nasilja u porodici pokazuje stalan rast, i po broju prijava i po broju prijavljenih lica. Tako je 2014. godine ovo djelo činilo 4,12% svih prijavljenih krivičnih djela, dok je u 2024. godini ta brojka porasla na 17,02%. Svako peto prijavljeno krivično djelo danas se odnosi na nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici, što se djelimično pripisuje izmjenama zakona koji su ovo ponašanje jasno inkriminisali.

Prema „časovniku zločina“, u Republici Srpskoj tokom 2023. godine svakih 6,5 sati zabilježen je jedan slučaj porodičnog nasilja, odnosno tri slučaja dnevno.

Statistika – ko su izvršioci, a ko žrtve?

U više od 90% slučajeva nasilje počine muškarci (92,92% u 2024. godini), a najčešće su to osobe između 30 i 50 godina. Isti starosni raspon preovladava i među žrtvama. Više od 67% svih žrtava su žene, a taj udio je u pojedinim godinama premašivao i 75%. Najčešće su to supruge, bivše supruge i partnerke, a značajan broj žrtava su i majke i kćerke.

Zabrinjava i podatak da se udio djece kao žrtava porodičnog nasilja povećava – trenutno čine do 20% ukupnog broja žrtava. Među maloljetnim žrtvama oba pola su jednako zastupljena.

Oblici nasilja – dominira fizičko, raste psihičko

Najzastupljeniji oblik porodičnog nasilja je fizičko, kome je izložena svaka druga žrtva. Istovremeno, uočava se porast psihičkog nasilja – ono je poraslo za 50% tokom posmatranog perioda, a 2024. godine je svako treće prijavljeno djelo imalo psihološku komponentu.

Seksualno nasilje u porodici ostaje najmanje prijavljivani oblik, što ukazuje na ozbiljan problem neprijavljivanja ili neprepoznavanja ovog vida zlostavljanja.

Socioekonomski profil žrtava

Žrtve nasilja u porodici dolaze iz različitih socijalnih slojeva, ali zabrinjava činjenica da je svaka druga žrtva nezaposlena. Ipak, bilježi se pad ovog udjela – sa 67,3% nezaposlenih punoljetnih žrtava u 2014. godini na 51,16% u 2023. godini.

Niska stopa procesuiranja

Uprkos velikom broju prijavljenih slučajeva, svega jedno od šest prijavljenih lica biva i optuženo i osuđeno. Ovo ukazuje na značajan „gubitak zločina“ tokom pravosudne obrade, posebno u poređenju sa Federacijom BiH i Distriktom Brčko gdje je stopa osuđujućih presuda veća.

Kada je riječ o kaznenoj politici, evidentna je promjena: dok su ranije dominirale novčane kazne, u 2024. godini zabilježeno je gotovo dvostruko više zatvorskih kazni nego novčanih. U FBiH i Brčko Distriktu i dalje dominiraju uslovne kazne, ali i tamo raste broj zatvorskih sankcija.

Tamna brojka

Stručnjaci upozoravaju da je tamna brojka – odnosno broj krivičnih djela koja nikada ne budu prijavljena – posebno izražena kod porodičnog i seksualnog nasilja, te može biti i do 13 puta veća od zvanične statistike. Seksualni delikti između srodnika i partnera često ostaju u potpunosti neprocesuirani.

Evidentirani oblici nasilja nad ženama i nasilja u porodici se povećavaju. Tako je svako peto prijavljeno krivično djelo počinjeno nad ženama i izvrši se na svakih šest sati. Učinioci su u preko 90% slučajeva muškarci i to najčešće suprug, otac i sin što djeluje dovoljno zabrinjavajuće.

(Buka)

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ se očekuje pretežno sunčano i toplo vrijeme uz moguće pljuskove na jugu i jugoistoku, dok će maksimalna dnevna temperatura biti do 33 stepena Celzijusova.

U jutarnjim časovima očekuje se sunčano, a na sjeveru oblačno vrijeme, koje će se tokom dana razvedriti.

Tokom druge polovine dana mogući su povremeni pljuskovi sa grmljavinom ponegdje na jugu i jugoistoku, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.
Minimalna temperatura vazduha biće od 15 do 21, u višim predjelima od 11 stepeni, a maksimalna dnevna od 25 do 33 stepena Celzijusova.

Duvaće slab do umjeren vjetar sjevernog i sjeveroistočnog smjera, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Iako biste prvo mogli da pomislite na Ukrajinu ili Rusiju, kao na neka od najopasnijih mjesta, postoje zemlje koje se nalaze ispred njih kada je u pitanju bezbjednost putovanja.

Kako tenzije rastu širom svijeta, izbor ljetnjih destinacija za odmor zahtijeva izvijestan oprez i mudro planiranje. Zato je sajt za poređenje finansijskih podataka Hellosafe rangirao najopasnije zemlje za putovanje – otkrijte ih u nastavku.

Indeks bezbjednosti putovanja kreiran je na osnovu 35 različitih kriterijuma koji su klasifikovani u pet kategorija:

učestalost prirodnih katastrofa
društveno nasilje
učešće u oružanim sukobima (unutrašnjim ili spoljašnjim)
zdravstvena infrastruktura
militarizacija
Na osnovu ovih indikatora, zemlje su ocijenjene na skali od 0 do 100, gde 0 označava najbezbjedniju, a 100 najopasniju zemlju.

Hellosafe naglašava da ovaj indeks nije zamišljen kao odraz turističke atraktivnosti zemlje, već kao globalni indeks bezbjednosti zasnovan na što većem broju objektivnih kriterijuma, prenosi Punkufer.hr.

Filipini najopasniji: Terorizam, vulkani, zemljotresi
Iako biste prvo mogli pomisliti na Ukrajinu ili Rusiju kao neka od najopasnijih mjesta, Filipini su zauzeli prvo mjesto sa rezultatom od 82,32 od 100, što se pripisuje “visokom nivou nasilja u društvu”. Jedan jezivi primer uključuje nedavnu otmicu 26-godišnjeg američkog jutjubera Eliota Onila Istmana. Muslimanske pobunjeničke grupe poput Abu Sajafa, terorističke organizacije poznate po otmici stranaca radi otkupa, takođe djeluju u zemlji.

Filipini su takođe dio Pacifičkog vatrenog prstena, regiona koji formira krug oko Tihog okeana sa brojnim vulkanima. Dakle, okvir Pacifika je zapravo lanac dug 40.000 kilometara, pun erupcija, zemljotresa i cunamija. Međutim, ovi vulkani nisu bukvalno povezani i djeluju sasvim nezavisno.

Stotine vulkana koji se nalaze u Pacifičkom vatrenom prstenu čine dvije trećine aktivnih vulkana na svijetu. Najveće i najtragičnije vulkanske erupcije se dešavaju ovde, a 90% zemljotresa na Zemlji se dešava u ovom regionu. Uprkos upozorenjima, Filipini ostaju popularna destinacija. Prošle godine, Filipine je posjetilo 5,4 miliona stranih turista.

Kolumbija, Meksiko, Indija i Rusija
Na drugom i trećem mjestu su Kolumbija (79,21) i Meksiko (78,42), obe zemlje sa visokom stopom kriminala i otmica, prema podacima američkog Stejt departmenta. Američke vlasti posebno upozoravaju svoje građane da ne putuju u određena područja, poput Mičoakana i Sinaloe, upravo iz tih razloga.

Top pet najopasnijih zemalja zaključuju Indija i Rusija, sa ocenama od 77,86 i 75,65. Razlog je rastući strah od izbijanja rata između Indije i Pakistana nakon nedavnih sukoba u spornom području Kašmira.

Takođe, rat između Rusije i Ukrajine nema kraja na vidiku.

Island najbezbjedniji
Postoji mnogo potpuno bezbjednih zemalja za putovanje tokom leta, a većina njih se nalazi u Evropi. Island je zauzeo prvo mesto sa ocjenom od 18,23, zatim slijede Singapur (19,99) i Danska (20,05). Slovenija je ušla među prvih deset, a Hrvatska je na 16. mjestu među najbezbjednijim zemljama u Evropi.

Top 10 najopasnijih zemalja za putovanje:

Filipini (82,31)
Kolumbija (79,21)
Meksiko (78,42)
Indija (77,86)
Rusija (75,65)
Jemen (74,6)
Indonezija (72,94)
Somalija (70,80)
Mozambik (69,69)
Pakistan (68,03)

10 najbezbjednijih zemalja za putovanje:

Island (18,23)
Singapur (19,99)
Danska (20,05)
Austrija (20,31)
Švajcarska (20,51)
Češka (21,19)
Slovenija (21,44)
Finska (21,81)
Irska (22,49)
Mađarska (22,87)