Connect with us

Svijet

Ko će biti nasljednik Jensa Stoltenberga? U IGRI NEKOLIKO KANDIDATA

Kada je tokom prošle godine Jens Stoltenberg objavio da nakon 1. oktobra 2024. godine više ne želi da vrši funkciju generalnog sekretara NATO-a, počela je licitacija imenima koja su igri za njegovog nasljednika.

Kao favorit viđen je bivši holandski premijer Mark Rute, koji je izrazio želju da se nađe na ovoj funkciji. Sem njega, kao kandidat se pominjala trenutna estonska premijerkaKaja Kalas, a posljednji koji je javno izrazio želju da se nađe na ovom mjestu je Klaus Johanis, trenutni predsjednik Rumunije.

S ozbirom na to da ne postoji proces kandidature, u kojem bi se kandidati predstavili, poslali svoj CV, ili bili birani zbog svojih sposobnosti i umijeća, već je u pitanju izbor konsenzusom svih članica NATO-a, često uslovljen geopolitičkom situacijom i geostrateškim ciljevima NATO-a, izbor generalnog sekretara predstavlja diplomatski i lobistički poduhvat kandidata, piše DW.

Stoltenberg je na poziciji generalnog sekretara proveo skoro 10 godina, a u posljednjih 20 godina sem Stoltenberga koji je iz Norveške, generalni sekretari NATO-a Jap de Hup Šefer (2004-2009) i Anders Fog Rasmusen (2009-2014) su dolazili iz Holandije, odnosno Danske. Iz tog razloga izbor naslejdnika iz Skandinavije ili Holandije javnost u zemljama članicama NATO-a vidi kao kontinuitet politike i diplomatije. Međutim, pitanje izbora je kompleksno, pitaju se sve zemlje članice, ali prednost je naravno na strani onih koje najviše novca izdvajaju za funkcionisanje NATO-a.

Klaus Johanis – gradonačelnik, predsjednik…generalni sekretar?
Klaus Johanis je pripadnik njemačke nacionalne manjine u Rumuniji. Kao pripadnik manjinskog naroda biran je 2000. godine za gradonačelnika Sibinja u centralnoj Rumuniji u kojem Nijemci više nisu dominantna etnička grupa. Njegov izbor na mjesto gradonačelnika se pokazao kao dobar izbor, s obzirom na to da je za gradonačelnika Sibinja biran čak četiri puta u periodu od 2000. do 2012. godine, a rezultati njegovog rada su takvi da je Sibinj više puta bio izabran za nacionalno turističko odredište godine, dok je za vrijeme njegovog mandata uspio da ponese i laskavu titulu evropske prestonice kulture.

Dvije godine nakon što je završio njegov četvrti mandat gradonačelnika, Johanis je 2014. godine izabran za predsjednika Rumunije ispred Nacionalno liberalne partije. Prvi je predsjednik Rumunije iz reda manjinskih naroda i prvi predsjednik poslije revolucije 1989. godine koji nije imao nikakve veze sa komunističkim režimom. Upravo ovo posljednje je njegova prednost u borbi za mandat u NATO-u.

Zvaničnu kandidaturu za mjesto generalnog sekretara NATO-a Johanis je podnio sredinom marta, kada se čini da su kandidati, među kojima je Rute favorit, već zauzeli svoje pozicije. Johanis u borbu ulazi kao uspješan političar i popularan predsjednik sa oreolom borca protiv korupcije u državnom i javnom sektoru. Ono što se postavlja kao pitanje je koliko je Johanis dobar lobista i diplomata, s obzirom na posao koji ga očekuje do momenta objavljivanja imena Stoltenbergovog nasljednika.

Istočna Evropa nikada nije imala generalnog sekretara NATO-a
S obzirom da su zemlje bivše članice Varšavskog pakta, u NATO ušle tek nakon pada komunizma i gvozdene zavjese, počevši sa Mađarskom, Poljskom i Češkom 1999. godine, u prethodnih 25 godina taj dio NATO pakta nije imao svog generalnog sekretara. U komentaru svoje kandidature, premijerka Estonije Kaja Kalas je istakla da bi kandidat iz Holandije bio već četvrti generalni sekretar NATO-a iz te zemlje, a da se postavlja i pitanje da li su sve zemlje članice NATO-a ravnopravne, ako kandidat iz bloka zemalja bivšeg Varšavskog pakta ne može da postane generalni sekretar, navodi Politico

Kalasova je viđena kao žestoki protivnik Rusije, nazivana i “gvozdenom lejdi”, budi nepovjerenje kod umjerenijih analitičara i dijela javnosti koji sa oprezom prilazi pitanju eventualnog frontalnog sukoba sa Rusijom. Mark Rute je viđen kao dobar diplomata, koji ima dobre kontakte sa Donaldom Trampom, zbog čega ga je Politico nazvao “Trampov šaptač”, a mnogi tvrde da ima presudnu podršku Berlina, Pariza, Londona i Vašingtona.

S druge strane Johanis u borbu ne ulazi kao autsajder. Radi se istočnoevropskom političaru zapadnjačkog kova. Čvrsto opredijeljen za evroatlanske integracije, porijeklom Nijemac koji služi svojoj domovini Rumuniji, u postkomunističkom prostoru nije imao veze sa komunističkim režimom.

Johanis nije neko ko je sklon ekstremnim ili ekstravagantnim izjavama i nastupima. Kao takav, Johanis bi, s obzirom da se izbor generalnog sekretara obavlja konsenzusom, mogao da bude savršen kandidat istočnog bloka zemalja, koji bi na taj način dobio svog prvog generalnog sekretara. Uslov je naravno da Johanis dobije podršku i zemalja koje najviše sredstava izdvajaju za NATO.

Mandat trenutnog generalnog sekretara Stoltenberga traje do 1. oktobra ove godine, a on će se oprostiti od trenutne funkcije na leto u Vašingtonu na proslavi 75-ogodišnjice osnivanja NATO-a, dok se izbor njegovog nasljednika očekuje u istom periodu.

Loading...

Related Topics:

Svijet

PROBLEM ZA TURISTE! Putovanja u Evropu skuplja za Amerikance

Dodatno oslabljen carinama povodom “Dana oslobođenja” koje je najavio predsjednik SAD-a Donald Tramp (Donald Trump), američki dolar je ove godine pao 6% u odnosu na evro, što znači da će američki turisti najvjerovatnije plaćati više u Evropi tokom leta.

Američki dolar je globalno oslabio 5% od početka 2025. godine, prema indeksu DXY, koji mjeri vrijednost dolara u odnosu na korpu stranih valuta. Dolar je u padu od 6% u odnosu na evro i oko 3% u odnosu na britansku funtu od početka godine.

Nakon snažne 2024. godine, dolar je dosigao dvogodišnji maksimum 2. januara, što je navelo Adama Batona (Adam Button), glavnog valutnog analitičara kompanije ForexLive iz Toronta (Toronto), da za Rojters (Reuters) izjavi: “Dolar je jedina igra u gradu dok se zaista ne desi ozbiljan potres u američkoj ekonomiji.”

U 24 sata nakon što je predsjednik Donald Tramp najavio carine povodom “Dana oslobođenja”, DXY indeks je zablježio pad od 2,2%, da bi se do petka u podne oporavio za pola procentnog poena.

Uobičajeno je da carine ojačaju američki dolar, ali se to ovaj put nije desilo.

„Vjerovatno je iznenađenje za administraciju što je dolar oslabio, a ne ojačao nakon najava o carinama,“ rekao je Kris Tarner (Chris Turner), globalni šef tržišta u holandskoj multinacionalnoj banci ING, za Forbs.

„Jedna od glavnih tema posljednjih godina bila je ta priča o američkoj izuzetnosti — ideja da će dolar jačati ako su rast i kamatne stope bolji,“ dodao je Tarner, uz napomenu da su američke akcije u četvrtak pale više nego evropske.

„Ako imate američke turiste koji planiraju putovanja u Evropu, rekao bih da to urade što prije,“ kazao je Tarner. „Postoji rizik da dolar još više oslabi ovog ljeta, ali, naravno, sve je još vrlo neizvjesno.“

Hoće li slabiji dolar privući više turista u SAD? Uobičajeno je da slabiji dolar privuke više međunarodnih putnika — nešto što bi turistička industrija SAD rado dočekala.

Ali Trampove carine i oštra retorika, kao i naslovi u medijima o međunarodnim putnicima koji su zadržani od strane američke imigracije, „nakupljaju se kao ozbiljne prepreke za turističku industriju SAD,“ rekao je za Forbs Adam Saks (Adam Sacks), predsjednik kompanije Tourism Economics, nezavisnog ogranka Oxford Economics koji prati turističke statistike.

U četvrtak je njegova organizacija snimila prognozu dolaznog turizma u SAD za 2025. godinu – s predviđenog porasta od 9% na pad od 9%, što je ukupna promjena od 18% „s rizicima koji su i dalje pretežno negativni.“

Revidirana prognoza Tourism Economics predviđa pad potrošnje međunarodnih posjetilaca u SAD-u od 5%, što znači gubitak od 9 milijardi dolara samo ove godine.

Nastavi čitati

Svijet

ŽESTOK ODGOVOR EVROPE! Imaju i moćni instrument – “nuklearnu opciju” KOJA NIKADA NIJE KORIŠTENA?

Američki predsednik Donald Tramp objavio je 2. aprila trgovinski rat celoj planeti i najavio recipročne carine, minimalno 10 odsto za sve, a za oko 60 zemalja još veće namete, koji stupaju na snagu u sredu, 9. aprila.

Evropska komisija će sledeće nedelje doneti protivmere kao odgovor na američke carine na uvoz aluminijuma i čelika, dok će odgovor na uvođenje carina na automobile i na recipročne carine od 20 odsto za veliki broj proizvoda uslediti nakon analiza i konsultacija sa državama članicama. Od 12. marta na snazi je odluka o 25-postotnim carinama na uvoz aluminijuma i čelika u Sjedinjene Države iz celog sveta, a od 3. aprila takođe 25 odsto na sve automobile i delove automobila koji se ne proizvode u SAD-u.

Američki predsednik Donald Tramp objavio je 2. aprila trgovinski rat celoj planeti i najavio recipročne carine, minimalno 10 odsto za sve, a za oko 60 zemalja još veće namete, koji stupaju na snagu u sredu, 9. aprila. Evropskoj uniji je odredio carine od 20 odsto, Kini 34 odsto. I dalje ostaje nejasno hoće li najavljene carine ostati trajno ili su deo taktike za dobijanje ustupaka. Tramp je rekao da će mu carine dati „veliku moć u pregovorima”.

Do sredine prošle nedelje Komisija se konsultovala sa državama članicama o protivmerama na američke carine na čelik i aluminijum i odluka bi trebalo da bude doneta u sredu i stupi na snagu 15. aprila. Odluka se donosi na predlog Komisije u okviru postupka komitologije, što u praksi znači da Komisija može doneti odluku ako se tome ne usprotivi kvalifikovana većina (55 odsto država članica koje predstavljaju najmanje 65 odsto ukupnog stanovništva EU-a). U slučaju da nema kvalifikovane većine ni za ni protiv predloga, Komisija može samostalno doneti odluku. Komisija je najavila razmeran odgovor u visini do 26 milijardi evra, što odgovara ekonomskom obimu američkih carina.

Što se tiče protivmera na američke carine na automobile i automobilske delove te na recipročne carine od 20 odsto, Komisija ističe da neće žuriti, već da želi sve podrobno analizirati. Komisija svoj pristup temelji na tri elementa: pregovorima, protivmerama i diversifikaciji trgovine. Želi pokušati kroz pregovore pronaći rešenje za neopravdane i štetne carine, pri čemu veliki adut vidi u snazi svog unutrašnjeg tržišta. Ne bude li moguće to rešiti kroz pregovore, uslediće protivmere.

„Nakon odluke američke administracije da uvede sveobuhvatne carine na robu iz Evropske unije, EU će odgovoriti smireno, pažljivo i postupno, i pre svega jedinstveno, dok budemo kalibrisali svoj odgovor. Nećemo pucati na prvu, želimo pregovorima dati sve šanse da uspeju i da pronađu pošten dogovor, na dobrobit obe strane”, izjavio je komesar za trgovinu Maroš Šefčovič.

Nastavi čitati

Svijet

“GORI U FRANCUSKOJ”! Tri velika mitinga danas u Parizu, MARIN LE PEN NAJAVILA GOVOR

Danas se u Parizu održavaju tri velika mitinga, svaki sa različitim političkim ciljevima.

Stranka Preporod, čiji je predstavnik bivši premijer Gabrijel Atal, organizuje miting u Filmskom gradu u Sen-San-Deniju. Okupljanje je planirano još u februaru i ima za cilj da okupi stranačke aktiviste i podrži vrijednosti Republike.

Očekuje se da će Atal iznijeti stav o budućim predsjedničkim izborima i mogućoj kandidaturi, kao i da će komentarisati presudu Marin Le Pen.
Stranka Nacionalno okupljanje (RN) održava miting u 7. arondismanu u 15 sati, kao odgovor na nedavnu osuđujuću presudu protiv liderke stranke Marin Le Pen. Njoj je izrečena kazna od četiri godine zatvora i zabrana bavljenja politikom na pet godina. RN protestuje protiv presude, nazivajući je „tiranijom sudija“, a Le Pen će održati govor i najavljuje da će njena poruka sa skupa biti „mirna i demokratska“.

Omladinske organizacije, uz podršku levičarske stranke Nepokorena Francuska i Zelenih, organizuju skup na Trgu republike u 13 sati kao protest protiv ekstremne desnice. Socijalistička partija nije prihvatila poziv da im se pridruži.

Ovi mitinzi ukazuju na sve veće političke tenzije u Francuskoj, posebno u svjetlu sudske presude protiv Marin Le Pen i u kontekstu predstojećih izbora.

Premijer Fransoa Bairu pozvao je da se suparnički mitinzi održe u duhu „smirenosti, međusobnog poštovanja i odgovornosti“ kako bi se izbjegli sukobi.

List Ouest-France je ocenio da će demonstracije predstavljati „bitku slika“. „Gotovo bismo mogli pomisliti da smo usred izborne kampanje“, navodi se u tekstu.

Stranka Nacionalno okupljanje (RN) pozvala je na „mirnu narodnu mobilizaciju“ nakon što je Marin Le Pen prošlog ponedeljka proglašena krivom za proneveru sredstava Evropskog parlamenta kroz veliku aferu sa lažnim zaposlenjima. Nakon desetogodišnje istrage, prošle jeseni je održano devetonedeljno suđenje, a trojica sudija su donijela presudu posle tromjesečnog vijećanja.

Le Pen i još osam poslanika RN u Evropskom parlamentu, koji su svi negirali optužbe i uložili žalbe, proglašeni su krivima da su učestvovali u organizovanom „sistemu“ pronevere između 2004. i 2016. godine. Sredstva Evropske unije, namenjena za plate parlamentarnih asistenata, korišćena su za plaćanje partijskih radnika u Francuskoj. Sud je zaključio da je Le Pen bila „u središtu“ tog sistema i da je direktno organizovala osam fiktivnih ugovora i pokrenula širu šemu sa lažnim radnim mjestima.

Nastavi čitati

Aktuelno