Najmoćniji domaći trgovac oružjem Slobodan Tešić skinut je sa liste sankcija Velike Britanije na kojoj se nalazio tri godine, saznaje KRIK. On je i dalje na američkim sankcijama koje su mu uvedene 2017. Iako je godinama na ovim crnim listama, Tešić je ostao u poslu trgovine oružjem, između ostalog, i zahvaljujući poznatom članu Srpske napredne stranke (SNS) Miloradu Pušici, kako je ranije otkrio KRIK.

Tešić, jedan od najvećih trgovaca oružjem sa Balkana, u decembru 2022. godine našao se u nezavidnoj situaciji. Velika Britanija stavila ga je na podsankcije, jer je navodno podmitio funkcionere Bosne i Hercegovine – sada pokojnog Milorada Barašanina, glavnog tužioca, kao i Selma Cikotića, bivšeg ministra sigurnosti.

Tešić, koji se inače retko pojavljuje u javnosti, u ekskluzivnom intervjuu za KRIK prošle godine naveo je da su sankcije posledica prljave medijske kampanje koja je vođena protiv njega i da tvrdnje o korupciji i podmićivanju nemaju veze sa istinom. On je tada rekao i da njegov advokatski tim radi na tome da ga skine sa ove liste.

To se i dogodilo – od prošle nedelje Tešić nije više pod sankcijama Velike Britanije, saznaje KRIK. Na zvaničnom sajtu na kome je objavljena ova informacija, nema podataka o tome zbog čega je ova odluka doneta.

Velika Britanija, međutim, nije jedina zemlja koja je sankcionisala Tešića – još 2017. to su učinile Sjedinjene Američke Države i to zbog sumnje da je umešan u korupciju.

Tada je iz američkog Trezora saopšteno da je utvrđeno da je Tešić u više država potplaćivao političare kako bi dobio ugovore o prodaji naoružanja. Pod sankcije su tada stavljene i njegove kompanije preko kojih je navodno isplaćivao mito, među kojima i njegova glavna srpska kompanija „Partizan Tech“. U okviru međunarodnog novinarskog istraživanja „FinCEN dosijei” KRIK i OCCRP su otkrili da je pod sankcije stavljen verovatno zbog novca koji je isplatio osobi iz Saudijske Arabije.

Poznati biznismen u intervjuu za KRIK tvrdio je da je pod američkim sankcijama završio zbog lobiranja uticajnih osoba iz Bosne i Hercegovine, sa kojima nije bio u dobrim odnosima.

Tešić je i dalje na ovim sankcijama, a on je, između ostalog, bio razlog da na crnu listu američke administracije bude stavljen i Aleksandar Vulin 2023, u to vreme direktor Bezbednosno-informativne agencije (BIA).

„Vulin je održavao uzajamno koristan odnos sa takođe sankcionisanim srpskim trgovcem oružjem Slobodanom Tešićem i pomagao da se Tešićeve ilegalne pošiljke oružja slobodno kreću preko granica Srbije“, navedeno je u saopštenju američke administracije.

Trgovcu oružjem je i jednom ranije pošlo za rukom da bude skinut sa crne liste.

Desilo se to 2013. godine kada je, posle duže od decenije, skinut sa ovakve liste Ujedinjenih nacija. Ovome je doprineo i dolazak SNS-a na vlast – novi ministar spoljnih poslova Ivan Mrkić dao je zeleno svetlo za skidanje Tešića sa crne liste, a ubrzo mu je dao i diplomatski pasoš, što je privilegija uglavnom rezervisana za visokorangirane državne zvaničnike. Čak je i Tešićevu ćerku Danijelu zaposlio u ministarstvu.

Poslovanje uprkos sankcijama

Tešić je, uprkos sankcijama, ostao u poslu trgovine oružjem, ali je promenio način na koji je poslovao, kako su otkrili novinari.

Najpre je, kako je to utvrdio američki Trezor, iskoristio bliske saradnike da na njih prabaci posao i otvara firme. Zbog toga su 2019. protiv njega pooštrene sankcije – američka administracija je na crnu listu dodala njegove saradnike koji su mu navodno bili produžena ruka i omogućavali mu da posluje iz senke.

KRIK je otkrio da je već naredne godine Tešić našao novi model poslovanja – tajno je preuzeo firmu od Milorada Pušice, nekada visokopozicioniranog člana SNS-a i saradnika Tešićevog najvećeg poslovnog rivala Petra Crnogorca. Tajno preuzimanje značilo je da promena vlasnika nije zabeležena u zvaničnom poslovnom registru, ali su novinari prikupili brojne druge dokaze koji su potvrdili da se ono desilo.

Tešić je tada za KRIK rekao da od Pušice nije kupio nikakvu firmu, ali je potvrdio da je, uprkos sankcijama, ostao u poslu trgovine oružjem.

„Posle 40 godina, napravivši kontakte širom sveta, ja danas mogu da drugima otvaram vrata i pravim poslove, povezivanjem i pomaganjem mnogima… Nekad, ja od jedne male ili srednje firmi mogu jednim pozivom da napravim da bude velika, ako joj otvorim tržiste koje će joj to omogućiti”, naveo je, između ostalog.

BIRN je otkrio da su firme bliske Tešiću, iako je bio pod sankcijama Velike Britanije, prošle godine u ovu zemlju izvezle naoružanje u vrednosti od 31,5 miliona evra. Oružje je izvozio i u Ameriku.

Tešić je po svetu prodavao oružje koje je kupovao od domaćih državnih fabrika.

Od firme „Krušik“ kupovao je oružje po privilegovanim cenama, kako je ranije u javnosti otkrio uzbunjivač Aleksandar Obradović, bivši radnik ove kompanije.

U periodu januar – maj ove godine obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom iznosio je 5,24 milijarde KM, od čega se na izvoz odnosilo 2,16 milijardi KM, a na uvoz oko tri milijarde KM, pokazuju podaci Zavoda za statistiku Srpske.

Kako se navodi u podacima, spoljnotrgovinski deficit u periodu januar – maj 2025. godine iznosio je oko 910 miliona KM, dok je pokrivenost uvoza izvozom bila 70,4%.

“Izvoz je u periodu januar – maj 2025. godine povećan za 6,2% u odnosu na period januar – maj 2024. godine, dok je uvoz povećan za 5,5%”, stoji u podacima Zavoda.

Kada su u pitanju uvoz i izvoz prema standardnoj međunarodnoj trgovinskoj klasifikaciji, tokom ove godine je najviše izvezeno raznih gotovih proizvoda za oko 532 miliona KM.

Slijedi izvoz proizvoda razvrstanih prema materijalu za 417 miliona KM, te mašina i transportnih sredstava za 341 milion KM.

S druge strane, uvezeno je najviše mašina i transportnih sredstava za 642 miliona KM, proizvoda razvrstanih prema materijalu za 589 miliona KM, te hrane i živih životinja za 499 miliona KM.

Republika Srpska je, prema ovim podacima, najveći obim robne razmjene imala sa Srbijom, iz koje je za pet mjeseci uvezla robe vrijednosti 551 milion KM, dok je u ovu zemlju izvezla robe za oko 364 miliona KM.

Slijedi Italija, u koju je Srpska plasirala robu za 211 miliona KM, dok je iz ove zemlje došlo robe za 427 miliona KM, pa Hrvatska u koju je izvezeno proizvoda za 387 miliona KM, a iz nje je uvezeno za 195 miliona KM.

U Njemačku je za pet mjeseci plasirano proizvoda za 218 miliona KM, a iz ove zemlje je došlo za 280 miliona KM, dok je u Sloveniji izvezeno proizvoda za 233 miliona, a uvezeno je za 167 miliona KM.

Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu u Istočnom Sarajevu, rekao je za “Nezavisne novine” da je povećanje vrijednosti uvoza i izvoza rezultat kombinovanog djelovanja dva ključna faktora.

“Prije svega, rast cijena, odnosno inflatorni pritisci, doveli su do nominalnog povećanja vrijednosti uvoza i izvoza. Istovremeno, rast prosječnih zarada, kao i kontinuirani priliv doznaka iz inostranstva, doprinijeli su rastu raspoloživog dohotka domaćinstava, što se reflektovalo kroz intenziviranje uvozne potrošnje”, kazao je Mlinarević.

Prema njegovim riječima, s druge strane, oporavak industrijske aktivnosti unutar Evropske unije – prvi put nakon dvogodišnjeg zastoja – generisao je dodatnu izvoznu tražnju za proizvode iz Bosne i Hercegovine.

“Ukoliko ne dođe do većih negativnih poremećaja u međunarodnoj trgovini, poput zaoštravanja trgovinskih tenzija ili novih geopolitičkih kriza, ovakva dinamika eksterne razmjene mogla bi se zadržati i u ostatku kalendarske godine”, istakao je Mlinarević.

Avanturistički kompleks na lokalitetu Gradina, nadomak Bosanske Krupe, uskoro će dobiti još jedan adrenalinski sadržaj, a radi se o prekrasnom visećem mostu iznad kanjona rijeke Une.

Implementator ovog projekta je Klub adrenalinskih sportova iz Bosanske Krupe, a zahtjevan posao povezivanja dvije litice čeličnim sajlama i nogostupima, na visini od oko 100 metara, izvode članovi Kluba ekstremnih sportova “Škorpio” iz Zenice.

Ovaj klub se bavi izgradnjom ovakvih elemenata planinarske infrastrukture, pa su tako sličan viseći most nedavno izgradili i na planini Mulež, nadomak Sanskog Mosta.

“Na pomolu je nešto zaista posebno, a radi se o 140 metara dugom visećem ferata mostu. Idejni začetnik Denis Džajić, osnivač i voditelj Kluba adrenalinskih sportova Bosanska Krupa, zaslužuje sve čestitke, prije svega na hrabrosti da se upusti u ovakve izazove, a potom i na istrajnosti i da ih realizuje, uz svesrdnu pomoć prijatelja i probrane ekipe koja zajedničkim snagama, idejom i voljom ostvaruje rezultate vrijedne divljenja”, navode iz zeničkog kluba.

Dodaju kako su ovaj projekat i njegova atraktivnost prava rijetkost, ne samo u Bosni i Hercegovini, nego i šire, te da im je kao izvođačima čast i ponos biti dio ovako divne priče.

Završetak radova na ovome megamostu, kako navode, očekuje se do polovine ljeta.

Inače, treba istaći kako je prije dvije godine na istom lokalitetu izgrađen i jedan od najatraktivnijih zip lajna u Bosni i Hercegovini.

Sa strmim nagibom od gotovo 12 posto i dužinom od 230 metara, ovaj zip lajn nudi nevjerovatnu brzinu i do 65 kilometara na sat, te jedinstven adrenalinski doživljaj.