Connect with us

Društvo

ŠTEDE MAHOM BOGATI, ostali jedva krpe kraj s krajem

Ukupni depoziti stanovništva kod komercijalnih banaka u BiH na kraju septembra iznosile su 16,94 milijarde KM i veći su za 1,42 milijarde KM ili 9,2 odsto u odnosu na septembar lani.

I dok ekonomisti smatraju da građani imaju veliko povjerenje u banke, iz udruženja za zaštitu potrošača ističu da je štednja privilegija nekolicine bogatih, dok ostali jedva sastavljaju kraj s krajem.

Kako je saopštila Centralna banka BiH (CB BiH), a povodom Svjetskog dana štednje, koji je obilježen juče, depoziti stanovništva imaju najveće učešće u ukupnim depozitima kod komercijalnih banaka, od 51,6 odsto, pa stoga predstavljaju važnu osnovu finansiranja i funkcionisanja banaka.

“Ako posmatramo depozite stanovništva po ročnoj strukturi, oročeni i štedni depoziti na kraju septembra iznose 5,31 milijardu KM ili 31,4 odsto od ukupnih depozita stanovništva, i veći su na godišnjem nivou za 15,6 odsto. Važno je naglasiti da dugoročno oročeni depoziti stanovništva bilježe porast na godišnjem nivou od 16,7 odsto, što je siguran znak stabilnosti bankarskog sektora i rezultat pokrenutih akcija dosta visokih kamatnih stopa preko tri odsto na oročenu štednju, štednju sa posebnim pogodnostima kao isplata kamate unaprijed, fiksne kamatne stope, stimulativne kamatne stope itd”, saopšteno je iz CB BiH.

U pogledu valutne strukture, dodaju, na kraju septembra ukupni depoziti stanovništva u domaćoj valuti iznose 9,53 milijarde KM, što čini 56,3 odsto učešća, uglavnom zbog velikog učešća transakcionih računa stanovništva u KM u iznosu od 7,21 milijardu KM, depoziti u evrima i u KM sa valutnom klauzulom vezanom za evro valutu iznose 6,70 milijardi KM ili 39,6 odsto, a depoziti u ostalim stranim valutama 707 miliona KM ili 4,1 odsto od ukupnih depozita stanovništva.

Marko Đogo, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, za “Nezavisne novine” kaže da je štednja građana rasla posljednjih petnaestak godina, što je dovelo do toga da se kod nas promijenila struktura depozita kod banaka.

“Nekad je bila čudna struktura, kad smo imali jednu trećinu depozita građana, te jednu trećinu štednje privrednih subjekata, pri čemu su dominirali depoziti banaka iz inostranstva, koje su držali kod matičnih banaka u BiH, kako bi omogućili kreditni rast. U jednom trenutku smo imali, pogotovo u Republici Srpskoj, nakon privatizacije, od 2007/08. godine, značajne depozite države. U međuvremenu se struktura promijenila, tako da su depoziti građana postali dominantan izvor sredstava banaka, što je dobro. Banke su po definiciji finansijske institucije koje prikupljaju veliki broj manjih depozita građana i plasiraju manji broj većih kredita privredi. To što se desilo je bilo dobro i to je normalniji način poslovanja u odnosu na ono što smo imali neposredno nakon rata i godinama kasnije. Banke su nakon rata imale negativno nasljeđe nevraćene stare devizne štednje i tu štednju novca nisu vratili građani već RS i zemlje regiona iz budžeta, te su pomogle bankama”, rekao je Đogo.

Pojašnjava da naši građani imaju prilično povjerenje u banke i bankarski sistem, gdje je Agencija za osiguranje depozita odigrala pozitivnu ulogu, pogotovo kad su dvije banke iz RS otišle u stečaj.

“Taj mehanizam je funkcionisao kad je trebalo, i rekao bih da građani imaju prilično veliko povjerenje u banke. Visokom nivou štednje doprinosi nerazvijenost finansijskog tržišta, a pogotovo tržišta kapitala, jer je to, pogotovo u Americi, alternativa bankarskom sektoru. To je razlog zašto su građani postali dominantan izvor štednje, a banke dio finansijskog sektora BiH”, ističe Đogo.

Admir Arnautović, predsjednik Udruženja kluba potrošača srednje Bosne Travnik, ističe da banke iz godine u godinu objavljuju podatke o štednji građana, koje su u ukupnom iznosu u porastu, ali da ne objavljuju podatke o broju štediša i visinama pojedinih štednji.

“Time bi pokazali da u stvari postoji ogromna razlika između većine građana Bosne i Hercegovine, koji jedva sastavljaju kraj s krajem i koji nemaju apsolutno nikakve mogućnosti da štede i malog broja građana koji imaju izuzetno visoke, čak i multimilionske iznose štednje”, rekao je Arnautović za “Nezavisne”.

Nažalost, kako kaže, štednja je postala privilegija bogatih i luksuz koji je, ističe, daleko od prosječnog stanovnika naše zemlje.

Related Topics:

Društvo

BRAVO ZA BIHAĆ! Prvi grad koji je ZABRANIO KLADIONICE

Odluka Grada Bihaća o taksama za kladionice natjerala je priređivače igara na sreću da napuste ovaj grad.

Gradonačelnik Bihaća Elvedin Sedić naveo je da su, kada su donosili Odluku o izmjenama i dopunama komunalnih taksi, bili svjesni da diraju u “osinje gnijezdo“.

– Ta Odluka je značila da će priređivači igara na sreću, koji godinama ostvaruju milionske promete u Bihaću, napokon morati platiti svoj dio obaveza prema Gradu. Nakon pravosnažne i konačne presude, mogu reći da smo uspjeli.

Ne samo pravno, nego suštinski, Bihać se izborio za ono što mu pripada. Danas u našem gradu posluje 12 kladionica manje. Neke su se povukle, neke pokušale žalbama i tužbama osporiti odluku, ali sve su izgubile. To je činjenica – kaže Sedić.

Navodi da “ko želi poslovati u ovom gradu, mora poštovati pravila ove zajednice”.

– Odnosno, ako se ovdje zarađuje, onda se ovdje mora i vraćati. Kao primjer, reći ću da samo jedna od njih duguje Gradu skoro milion maraka, za 2024. i 2025. godinu. I taj novac ćemo naplatiti i vratiti ga građanima kroz projekte, jer im pripada!

Ne smatram da je naša borba bila obračun sa kladionicama. Ovo je bio obračun sa nepravdom jer, nemoguće je da lokalna zajednica koja nosi najveći teret, od milionskih prometa dobija tek mrvice.

Tvrdim da Odluka o komunalnim taksama nije bila hir već pitanje dostojanstva. Upravo zbog toga, sretan sam što smo ponovo pokazali da niko nije iznad zakona, sistema i države, te da je moguće stati na crtu industriji koja je godinama izmicala odgovornosti.

I da se to može uraditi zakonito, pošteno i u interesu građana – kaže Sedić.

Dodaje da ova presuda i ono što je iz nje proizašlo – 12 kladionica manje, nije samo sudski papir već granica.

– Linija između onog što je bilo i onog što više neće moći biti… Pa, neka ovo bude početak vremena u kojem se pravila poštuju – zaključuje Sedić.

Oslobođenje

Nastavi čitati

Društvo

NOVI ALARM! U Srpskoj registrovano 12 novih slučajeva HIV-a, sve više pacijenata dolazi u terminalnoj fazi

U Republici Srpskoj u ovoj godini registrovano je 12 novozaraženih lica HIV infekcijom, što ukazuje da se trend novootkrivenih slučajeva i dalje nastavlja.

Posebno zabrinjava činjenica da sve veći broj oboljelih dolazi ljekaru u odmakloj, terminalnoj fazi bolesti, kada su mogućnosti liječenja ograničene. U ovoj godini zabilježen je i smrtni slučaj uzrokovan komplikacijama AIDS-a, pod nadzorom u Srpskoj je 135 zaraženih lica”, saopšteno je iz Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske (UKC) povodom 1. decembra Svjetskog dana borbe protiv HIV/AIDS-a.

Na globalnom nivou prošle godine zabilježeno je oko 1,3 miliona novih infekcija HIV-om, a oko 630.000 ljudi je preminulo.

Iz UKC-a su pozvani građani da iskoriste priliku za testiranje, jer rani pregled i dijagnoza značajno povećavaju mogućnosti za uspješno liječenje i sprečavanje širenja infekcija.

 

 

Nastavi čitati

Društvo

SINDIKAT PITA: “Ko ruši putnički saobraćaj ŽRS i u čiju korist?”

Samostalni sindikat saobraćajno-transportne djelatnosti Željeznica Republike Srpske (ŽRS) upozorava da se već duže vrijeme, smišljeno i planski, radi na drastičnom smanjenju, a zatim i potpunom gašenju putničkog saobraćaja u ovom javnom preduzeću.

Sindikat postavlja pitanje da li za takvo stanje odgovornost snosi Sektor za putnički saobraćaj ŽRS.

Iz sindikata podsjećaju da su prije dva-tri mjeseci ukazivali da se broj dnevnih putničkih vozova planira smanjiti sa sadašnjih 27 na svega 10 do 12, te da se iza formalnog obrazloženja o “racionalizaciji” kriju potezi koji ugrožavaju javni prevoz, radna mjesta i potrebe lokalnih zajednica, studenata i učenika. Navode da je danas jasno da su upozorenja bila opravdana, ali da je izostala reakcija korisnika koji svakodnevno zavise od željezničkog prevoza.

Primjer iz Novog Grada
Kako ističu, opštinsko rukovodstvo Novog Grada uputilo je dopis ŽRS sa zahtjevom da se zadrži dosadašnja praksa da voz iz Banjaluke ka Novom Gradu i Dobrljinu stoji u Novom Gradu do 13. 40, bez dodatnih troškova, sa istim vozom, osobljem i lokomotivom. Međutim, u novom redu vožnje voz se u ovoj stanici zadržava samo jedan minut, dok u Dobrljinu stoji čak pet sati prije redovnog polaska, što, kako upozoravaju, omogućava da liniju preuzmu drugi prevoznici.

Otkazivanje vozova bez obezbjeđene zamjene
Sindikat kao spornu praksu navodi i subotu, 22. novembar, kada su nakon nekoliko centimetara snijega otkazana dva voza na relaciji Banjaluka-Doboj, iako ŽRS imaju ugovor sa “Bosna prevozom” iz Doboja o angažovanju autobusa u vanrednim situacijama. Zamjenski autobusi nisu obezbijeđeni, uz obrazloženje da “nije bilo putnika”, što sindikat demantuje.

Nelogičnosti u novom redu vožnje
Zabrinutost dodatno izaziva činjenica da u novom redu vožnje ostaju linije za koje se tvrdi da imaju minimalan broj putnika, dok se ukidaju one sa najvećom frekvencijom, kao što su voz 6402 Doboj-Banjaluka i linija Novi Grad-Dobrljin, koju dnevno koristi veliki broj đaka i vlasnika mjesečnih karata.

Sindikat pita da li se putnički saobraćaj u ŽRS svjesno urušava u korist drugih prevoznika i ko za to snosi odgovornost.

Poziv institucijama
“Željeznica mora služiti građanima, a ne privatnim interesima”, poručuju iz Samostalnog sindikata ŽRS, pozivajući rukovodstvo preduzeća i nadležne institucije da preispitaju sporne odluke, pišu Nezavisne novine.

Nastavi čitati

Aktuelno