Connect with us

Društvo

Vlade oba entiteta traže da zabrana izvoza peleta bude produžena

Sve izvjesnije je da će zabrana izvoza peleta iz BiH koja je na snazi do 22. septembra biti produžena jer su vlade Republike Srpske i Federacije to zvanično zatražile od Savjeta ministara. Međutim, za razliku od federalne, Vlada RS predlaže rok do kraja oktobra.

Vlada Republike Srpske Savjetu ministara dostavila je Informaciju o potrebi produženja mjere zabrane izvoza trupaca i peleta, dok bi za ostale drvne sortimente zabrana bila dozvoljena.

“Ministarstvo je mišljenja da se nakon isteka važenja Odluke o privremenoj zabrani izvoza određenih šumskih drvnih sortimenata, ogrevnog drveta i proizvoda od drveta, dozvoli izvoz energenata na bazi drveta osim za pelet, dok bi zabrana izvoza trupaca ostala na snazi, sa predloženim rokom do 31.10.2022. godine”, piše u informaciji koja nam je dostavljena iz Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS.

Vlada je već ranije informisala javnost da predlaže da bude dozvoljen izvoz drveta za ogrev.

“Na osnovu informacija o stanju na tržištu može se konstatovati da se domaćim potrošačima nudi dovoljna količina cijepanog drveta po dogovorenoj cijeni, što nije slučaj sa ponudom peleta”, navode u Ministarstvu.

Pojašnjeno je da je 7. septembra Privredna komora obavijestila Ministarstvo da se na lagerima više od 200 proizvođača cijepanog drveta u Republici Srpskoj nalazi više od 100.000 paleta ogrevnog drveta koje su u fazi propadanja zbog same prirode ovog proizvoda.

“Za razliku od cijepanog ogreva, pelet zbog načina pakovanja nije podložan propadanju”, kažu u ministarstvu.

Na sastanku predstavnika komore predloženo je da se omogući izvoz ogrevnog drveta uz obavezu podmirenja domaće tražnje po cijeni od 180 km bez PDV-a po paleti. Na sastanku predstavnika Vlade RS i više od 300 predstavnika drvoprerađivača održanog u Romanovcima, dodatno su predočeni argumenti za omogućavanje izvoza cijepanog drveta.

“Takođe, tokom proteklog perioda ovo Ministarstvo zaprimilo je veći broj pritužbi od preduzeća Eko Toplane – Banjaluka, ‘Destilacija’ – Teslić i ‘RS Silikon’ – Mrkonjić Grad, a koje se odnose na ugroženost snabdijevanja sirovinom i nepoštivanje potpisanih ugovora o isporukama. S tim u vezi Ministarstvo insistira na striktnoj i prioritetnoj realizaciji ugovora od strane JPŠ „Šume RS“ a.d. Sokolac prema strateškim preduzećima”, kažu u Ministarstvu.

Što se tiče trupaca, ministarstvo je izričitog stava da se izvoz, zbog zaštite domaće drvne industrije, treba zabraniti u dužem vremenskom periodu.

Vlada Federacije BiH još ranije je utvrdila prijedlog kojim traži da se produži važeća zabrana izvoza šumskih drvnih sortimenata, ogrevnog drveta i proizvoda od drveta, ali do kraja godine i pod istim uslovima, uz obrazloženje da se proizvođači ogrjevnog drveta i peleta “ne ponašaju fer i korektno na tržištu BiH, kao i da njihovo ponašanje može dovesti do enormnog rasta cijena tih energenata, te ugroziti snabdijevanje građana BiH”.

Proizvođači nezadovoljni
Proizvođači peleta, podsjećamo, traže da se izvoz dozvoli kako bi nagomilane zalihe mogli prodavati na evropskom tržištu po duplo većim cijenama. Isti slučaj je i sa prodavcima ogrjevnog drveta koji trpe pritisak zbog ugovora i dogovorenih poslova, te preuzetih avansa.

Stanovništvo u BiH takođe trpi, ali od visokih cijena (pelet je prošle godine bio duplo jeftiniji) i otežane nabavke. Mnogi su čekali da cijena peleta bude snižena nakon što je zabrana prije tri mjeseca stupila na snagu i nisu se snabdjeli.

Kako saznajemo, u Privrednoj komori RS vlada mišljenje da bi trebalo donijeti malo drugačije rješenje od onog koje je na snazi. Priznaju da je potrebno zaštititi domaće potrošače jer nije realno da budu konkurencija onima u EU koji tonu peleta plaćaju 600-700 evra.

Na sastanku u Privrednoj komori RS krajem avgusta dogovoreno je da cijena tone peleta na tržištu Republike Srpske u narednom periodu bude 480 KM plus PDV.

U Asocijaciji proizvođača tada je rečeno da se suočavaju sa nestašicom i cijenom repromaterijala i “da rade na granici rentabilnosti jer je proizvodna cijena tone peleta 450 do 480 KM”.

Sa ciljem zaštite domaćeg tržišta energenata na bazi drveta, kao i zaštite domaćeg drvoprerađivačkog sektora Savjet ministara BiH je 15. juna uz predhodno pribavljenu saglasnost Vlade RS i Vlade FBiH donio Odluku o privremenoj zabrani izvoza određenih šumskih drvnih sortimenata, ogrevnog drveta i proizvoda od drveta („Službeni glasnik BiH“ br.41/22).

Odluka je donesena za period od 90 dana i ista ističe 22. septembra.

(Mondo)

Related Topics:

Društvo

DAN POTPISIVANJA DEJTONSKOG SPORAZUMA: Petak neradni dan u Republici Srpskoj

U skladu sa Zakonom o praznicima Republike Srpske, petak, 21. novembar 2025. godine, Dan uspostavljanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH, je republički praznik i neradni dan.

“U dane praznika Republike Srpske ne rade republički organi i organizacije, organi jedinice lokalne samouprave, preduzeća, ustanove i druge organizacije i lica koja profesionalno obavljaju uslužne i proizvodne djelatnosti”, saopšteno je iz Ministarstva uprave i lokalne samouprave Republike Srpske.

Istoimenim Zakonom je, kako su dodali, propisano da će načelnik opštine, odnosno gradonačelnik odrediti koja su preduzeća, ustanove i druge organizacije sa područja jedinice lokalne samouprave dužne da rade, radi zadovoljenja neophodnih potreba građana, u dane praznika i u kom obimu.

Nastavi čitati

Društvo

PRVI SNIJEG PRVE POTEŠKOĆE: Vozači prijavljuju brojne probleme na putevima

Pad temperature i prvi snijeg već su donijeli brojne poteškoće na putevima širom Srpske i BiH, a vozači na grupama o dešavanjima u sobraćaju od jutros prijavljuju probleme na više dionica.

Zbog snijega koji je padao tokom protekle noći, stanje je naročito komplikovno na planinskim putevima, jer na pojedinim mjestima snijeg nije očišćen još uvijek, a saobraćajnice su klizave.

Najveće probleme imali su vozači kamiona, a nekoliko njih ostalo je zaglavljeno na putevima.

“Put Kotor Varoš – Kneževo. Prije Živinica iz pravca Kotor Varoš, zaglavljen šleper”, obavijestio je jutros jedan vozač ostale učesnike u saobraćaju, dodavši da je put ipak prohodan.

Slična situacija zabilježena je i kod Šipova.

“Od Šipova prema Kupresu snijeg, kamion se popriječio na putu, na ulasku u Strojice”, napisao je jedan vozač na grupama o dešavanjima u saobraćaju.

Pored snijega vozačima jutros probleme prave i klizave saobraćajnice, zbog kojih je i u Banjaluci jutros prijavljeno nekoliko udesa. Tako su vozači prijavljivali saobraćajke na Zapadnom tranzitu kod “Centruma” i u blizini semafora kod “Kramara”.

Nastavi čitati

Društvo

APSURDISTAN: Najveća rafinerija nafte u BiH sedam godina NIJE PROIZVELA ni litar nafte

Rafinerija nafte u Brodu, nekada jedan od ključnih energetskih pogona u Bosni i Hercegovini, već gotovo sedam godina stoji bez ijednog litra prerađene nafte.

Dok se akumulirani gubici penju na preko 900 miliona maraka (više od 460 miliona evra), ruski vlasnici sada spas traže u – reciklaži plastike.

Ovo je novi pokušaj izlaska ovog preduzeća iz milionskih minusa u kojima se nalazi.

Nakon eksplozije u krugu rafinerije 2018. godine, prerada nafte u Brodu, gradiću na obali Save na sjeveru BiH, je potpuno stala, a kompleks danas, uglavnom, služi kao skladište benzina.

Prije tri godine najavljivana je gradnja elektrane na gas unutar rafinerije, ali taj projekat do danas nije ni započet.

Ruski vlasnici više puta su obećavali modernizaciju jedine rafinerije nafte u BiH, ali konkretni koraci nikada nisu sprovedeni.

Vlasti Republike Srpske su 2007. godine brodsku rafineriju, zajedno sa Rafinerijom ulja u Modriči i mrežom pumpi “Nestro Petrol”, prodale ruskoj kompaniji “NjeftegazinKor” za 236 miliona maraka (oko 120 miliona evra).

Te kompanije danas su dio “Optima grupe”, društva za proizvodnju i promet naftom i naftnim derivatima, osnovanom 2008. godine u Banjaluci.

Iz “Optime” je na upit Radija Slobodna Evropa o daljim planovima za rafineriju odgovoreno da se informacije o poslovanju objavljuju “putem korporativnih sajtova i saopštenja za javnost”.

Reciklaža plastike – najnoviji plan vlasnika

Vlasnici rafinerije planiraju da izgrade postrojenje za reciklažu sekundarnih plastičnih sirovina, kapaciteta 32 tone po danu.

Rafinerija je Ministarstvu za prostorno planiranje, građevinarstvo i ekologiju RS dostavila zahtjev za prethodnu procjenu uticaja na životnu sredinu reciklažnog postrojenja.

Kako pokazuje dostavljena dokumentacija, u proizvodnoj hali će se u dvije linije prerađivati plastične folije i PET ambalaža.

Planirana hala će se nalaziti na mjestu gdje je nekad bilo jedno od postrojenja za preradu nafte.

Minus od skoro milijarde

Rafinerija je u prvih šest mjeseci ove godine ostvarila minus nešto veći od 31 miliona maraka (oko 15,9 miliona evra), pokazuju finansijski izvještaji akcionarskog društva.

Ukupno, rafinerija je u minusu većem od 914 miliona maraka (oko 467 miliona evra).

Prošlogodišnji revizorski izvještaj naglašava da rafinerija i dalje zavisi od finansijske podrške svog matičnog društva, ruske kompanije “Zarubežnjeft”, kako bi mogla nastaviti s radom.

“NjeftegazinKor” je ćerka firma “Zarubežnjefta”, ruske državne kompanije sa sjedištem u Moskvi.

Navode da je ruska firma 6. februara ove godine dostavila pismo podrške, u kome se obavezala da će u idućih godinu dana pružati finansijsku podršku rafineriji, te da je neće likvidirati.

Osim ogromnih nagomilanih dugova, upozorili su i na to da su kratkoročne obaveze rafinerije (kratkoročni krediti, plate, porezi, kamate i sl.) veće od obrtne imovine (materijal, gotovi proizvodi, potraživanja od kupaca) za 133 miliona maraka, odnosno 68 miliona evra.

“Ove činjenice ukazuju na postojanje značajne neizvjesnosti koja može da izazove sumnju u odnosu na sposobnost Društva da posluje po načelu stalnosti poslovanja”, naglasili su revizori.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović kaže za RSE da se “ne vidi nikakva strategija menadžmenta šta planiraju da urade”.

“Obnavljanje proizvodnje zahtijeva velika ulaganja, servisiranje opreme koje se inače radi u rafinerijama svakih osam godina, tzv. kapitalni remont”, ističe Pavlović.

Dodaje i da je cijela grupacija štura po pitanju informacija koje plasiraju u javnost, da žive od prodaje goriva, a da se rafinerijom “niko ne bavi”.

“Imam informaciju da su plaćene sve obaveze prema Poreskoj upravi RS od strane Rafinerije, tako da ovo ide nekuda, ali ne znamo kuda”, ocijenio je Pavlović.

Vlasnici su radili na modernizaciji i obnovi pogona za preradu nafte, kada se u oktobru 2018. godine u rafineriji desio požar u kojem je poginuo jedan radnik.

Nikada nisu zvanično saopšteni uzroci požara ni razmjere štete. Početkom 2019., rafinerija je prekinula proces prerade nafte koji do danas nije obnovljen.

Sindikat zaposlenih u rafineriji nije želio komentarisati trenutnu situaciju u kompaniji, upućujući nas umjesto toga na upravu Optima grupe.

Prema podacima s kraja prošle godine, u rafineriji je zaposleno ukupno 319 osoba.

Gasni terminali i elektrane

Jedan od rijetkih uspjeha rafinerije nakon prestanka prerade nafte bio je projekt izgradnje gasnog terminala.

Gasna kompresorska stanica u krugu rafinerije, spojena na gasovodnu mrežu iz Hrvatske, puštena je u rad u decembru 2021. godine.

Time je realizovan ugovor iz 2019. godine o snabdijevanju prirodnim gasom, između hrvatske kompanije “Crodux”, kao nosioca projekta gasifikacije i ruskog “Zarubežnjefta”.

Vrijednost projekta je oko 16,2 miliona evra, a kapacitet stanice je 40 miliona kubnih metara gasa.

Razmatrani su i planovi za izgradnju termoelektrane na gas u krugu rafinerije.

U avgustu 2022., Rafinerija i Ministarstvo energetike i rudarstva RS su potpisali Sporazum o saradnji na razvoju energetskih projekata u Republici Srpskoj.

Planirana je izgradnja gasne termoelektrane, vrijedne oko 150 miliona maraka (77 miliona evra), snage 100 megavata.

Poređenja radi, termoelektrana na ugalj u Ugljeviku ima kapacitet od 300 megavata.

Kako navodi Rafinerija u svojim dokumentima, dobili su saglasnost za priključak Elektroprenosa BiH, te je planiran i koncesioni ugovor sa entitetskim institucijama, ali do danas izgradnja nije započeta.

Privatizacija naftne industrije

U periodu poslije rata, Rafinerija nafte Brod je bila u vlasništvu RS, ali je zbog nagomilanih gubitaka i nelikvidnosti prestala sa radom.

Milorad Dodik, tada u ulozi premijera Republike Srpske, u Moskvi je 2007. godine potpisao ugovor o prodaji entitetske naftne industrije Rusima, u sklopu koje je bila brodska rafinerija, Rafinerija ulja u Modriči, i lanac benzinskih pumpi “Petrol”.

Godinu dana kasnije, kupac “NjeftegazInKor” je osnovao “Optima Grupu”, koja do danas upravlja poslovanjem dvije rafinerije, kao i mrežom pumpi, preimenovanih u “Nestro Petrol”.

Transparency International BiH je tada upozoravao da je ugovor o prodaji naftne industrije netransparentan i štetan, utvrdivši čak 44 sporne tačke.

Na zvaničnom sajtu firme, navedeno je da se radi o najvećoj naftnoj kompaniji u BiH, koja se bavi svim procesima od nabavke sirove nafte, preko njene prerade sve do veleprodaje i distribucije.

U okviru kompanije, Rafinerija ulja Modriča, takođe, posluje sa gubicima. Prema posljednjim podacima su u minusu 113 miliona maraka (oko 58 miliona evra), dok “Nestro Petrol” posluje u plusu.

Ruski vlasnici su u periodu od 2018. do 2021. povećali kapital “Optima Grupe ” za oko 900 miliona evra, što je jedna od najvećih poslijeratnih investicija u Bosni i Hercegovini.

Iako se nalazi u vlasništvu ruske kompanije, “Optima” nema problema sa poslovanjem, jer se “Zarubežnjeft” ne nalazi na listi sankcija Evropske unije, pokrenutih nakon invazije Rusije na Ukrajinu.

Nastavi čitati

Aktuelno