Stanovništvo Bosne i Hercegovine je krajem jula ove godine bankama bilo dužno 13,83 milijarde KM, pokazuju podaci Centralne banke BiH.

Inače, prema ovim podacima, ukupni krediti svim sektorima su krajem sedmog mjeseca ove godine iznosili 27,47 milijardi KM, što znači da su krediti stanovništvu činili polovinu ukupnih kredita.

Iz Centralne banke BiH su naveli da je u odnosu na jun zabilježeno povećanje kredita stanovništvu za 171,6 miliona KM ili 1,3 odsto.

“Godišnji rast kredita stanovništvu je iznosio 1,34 milijarde KM ili 10,7 odsto”, naveli su iz Centralne banke BiH.

Kada su u pitanju drugi sektori, nakon stanovništva, najviše kredita kod banaka imaju privatna preduzeća, i to 11,1 milijardu KM, pa vladine institucije 1,4 milijarde KM, javna preduzeća 736 miliona KM, dok su krediti ostalim domaćim sektorima krajem jula ove godine bili 361,5 miliona KM.

Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, kaže za “Nezavisne novine” da rast kredita stanovništvu prati istovremeni rast depozita stanovništva u nešto većem procentu.

“Naime, godišnja stopa rasta kredita stanovništvu iznosi 10,7%, dok su sa druge strane depoziti stanovništva rasli po stopi od 11,7%. Drugim riječima, stanovništvo više deponuje sredstava u bankarski sektor nego što ga kroz kredite povlači. Razlozi rasta depozita stanovništva se nalaze u rastu plata i doznaka iz inostranstva. Sa druge strane, nominalni rast zarada podiže kreditnu sposobnost građana, što rezultira većim obimom kreditnih plasmana stanovništvu. Ako izuzmemo stambene kredite, koji predstavljaju impuls za rast građevinskog sektora, svi drugi krediti su mahom potrošački i usmjereni na uvozne proizvode. Iz tog razloga rast potrošačkih kredita korespondira rastu trgovinskog deficita usljed nekonkurentne domaće proizvodnje. Na ovaj način se održava model rasta zasnovan na potrošnji i uvozu. Za njegovo održavanje neophodno je zaduženje ili države ili stanovništva”, ističe Mlinarević.

Dodaje da održiv model rasta pretpostavlja orijentaciju na rast proizvodnje i izvoza.

“Dakle, umjesto u potrošačke, kreditni plasmani bi trebalo da budu kroz kanal investicija usmjereni u proizvodne svrhe. Banke očigledno, usljed visoke zarade na potrošačkim kreditima i nekamatonosnim prihodima, ne zanima preuzimanje rizika kroz plasmane kredita privredi i na taj način podsticanje održivog rasta u našoj zemlji”, rekao je Mlinarević.

Jovan Vasilić, predstavnik Saveza udruženja potrošača RS i predsjednik Udruženja potrošača “Zvono” iz Bijeljine, smatra da građani sve više podižu kredite kako bi preživjeli mjesec.

“Ljudi nam često govore da moraju podići kredite ili pozajmice kako bi nekako pregurali mjesec. Sad u avgustu ili septembru ljudi podižu kredite zbog početka školske godine kako bi djecu spremili u školu ili za ogrjev preko zime. Pogotovo građani uzimaju od mikrokreditnih organizacija jer se lakše dobiju krediti, dok je kod banaka komplikovanija procedura, ali su zato kamatne stope dosta veće. To je najlošiji mogući način za preživljavanje, ali nema drugog. Razlog je i to što su cijene osnovnih životnih namirnica dosta povećane u odnosu na prethodnih nekoliko godina”, naglasio je Vasilić, pišu Nezavisne novine.

Generalni sekretar PDP-a Nebojša Drinić jutros je u Beču prisustvovao svetoj liturgiji povodom praznika Male Gospojine, zajedno sa srpskim narodom koji živi i radi u Austriji.

-Velika je radost vidjeti koliko naših ljudi, iako daleko od otadžbine, njeguje svoju vjeru, tradiciju i identitet.
Upoznao sam mnogo dobrih, kvalitetnih i uspješnih pojedinaca koji svojim trudom i poštenjem ostavljaju snažan utisak u austrijskom društvu. Posebnu zahvalnost upućujem ocu Miladinu Vujkoviću, rodom iz Šipova, na toploj dobrodošlici i duhovnoj snazi koju prenosi na ovu zajednicu istakao je on i dodao:

-Ponosan sam na sve naše ljude koji, ma gdje bili, ostaju vjerni korijenima. Neka je nazdravlje praznik – Mala Gospojina!

Vrijednost ukupno ostvarenih investicija u stalna sredstva u Federaciji BiH tokom 2024. godine iznosila je 6,1 milijardu KM, a u Republici Srpskoj oko 2,74 milijarde KM.

Ovo piše u zvaničnim podacima Federalnog zavoda za statistiku i Zavoda za statistiku Republike Srpske.

“U odnosu na 2023. godinu, ostvarene investicije u stalna sredstva u 2024. godini su veće za 10,2%. Posmatrano prema djelatnosti investitora, najveće učešće u ostvarenim investicijama u 2024. godini je zabilježeno u prerađivačkoj industriji 18,1%, trgovini na veliko i malo; zatim u popravak motornih vozila i motocikala 16,6%, prevoz i skladištenje 13,7%, a tu su i javna uprava i odbrana, obavezno socijalno osiguranje 11,9%, proizvodnja i snabdijevanje električnom energijom, plinom, parom i klimatizacija 7,7%”, stoji u podacima Federalnog zavoda za statistiku.

U odnosu na 2023. godinu, kada su investicije u stalna sredstva iznosile 5,53 milijarde KM, one su u prethodnoj godini bile veće za oko 570 miliona KM.

Kako pokazuju podaci Zavoda za statistiku RS, investicije u stalna sredstva su tokom prethodne godine iznosile 2,74 milijarde KM, te su u odnosu na 2023. godinu veće za oko 120 miliona KM.

“Ostvarene investicije u nova stalna sredstva odnose se na onaj dio stalnih sredstava koji je nabavljen neposredno od izvođača građevinskih radova, odnosno proizvođača opreme ili proizveden u vlastitoj režiji, odnosno na ona stalna sredstva koja još nisu bila predmet kupoprodaje između neposrednih korisnika tih sredstava, uključujući i polovnu opremu iz uvoza (prvi put uvezenu)”, objasnili su iz Zavoda za statistiku.

U podacima piše da su investicije u odnosu na 2023. veće za 4,6 odsto.

Posmatrano prema djelatnosti investitora, najveće učešće u ostvarenim investicijama u 2024. godini je zabilježeno u javnoj upravi, odnosno obaveznom socijalnom osiguranju od 15,3 odsto, proizvodnji i snabdijevanju električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija 14,7 odsto, prerađivačkoj industriji 13,9 odsto, građevinarstvu 12,9 odsto, djelatnosti zdravstvene zaštite i socijalnog rada 9,2 odsto, trgovini na veliko i na malo, kao i popravka motornih vozila i motocikala devet odsto.

Ekonomista Milenko Stanić kaže za “Nezavisne novine” da je svaki porast investicija pozitivan za ekonomsku aktivnost.

“Ne znamo kakva je struktura tih investicija, ali svaka ima multiplikaciju, te se višestruko uvećava BDP putem prenosa tih ulaganja. Vjerovatno je da su investicije rasle zbog niskog poreza na dobit od 10 odsto, te nepostojanja poreza na dividendu, te to stimulativno utiče na ostvarivanje visokih profita, kao u finansijskom sektoru. Takođe, tu i Vlada RS i FBiH dodatno stimulišu investicije u smislu oslobađanja dijela poreza na dobit, a takođe i stimulativni okvir da onaj ko investira može računati i na dio podsticaja iz odgovarajućeg fonda”, objasnio je Stanić.

Prema njegovim riječima, dobro je što ove godine imamo i porast izvoza, dok smo prošle godine imali ozbiljne padove.

“Mislim da je najviše investicija u uslužnom sektoru i on sve više jača. Naravno, valjalo bi da je više investicija u prerađivačkoj industriji, rudarstvu, energetici”, zaključio je Stanić.