Connect with us

Društvo

Kome bi koristio ulazak BiH na JEDINSTVENO EVROPSKO TRŽIŠTE?

Bosna i Hercegovina dobila je preporuku Evropske komisije za otpočinjanje pregovora za članstvo u Evropskoj uniji, a njena integracija na jedinstveno evropsko tržište bi, prema riječima naših sagovornika, donijela mnogobrojne benefite domaćoj privredi i ekonomiji, a tako i samim građanima, odnosno podizanje životnog standarda stanovništva.

Ursula fon der Lajen, predsjednica Evropske komisije, ranije je rekla da bi prvi korak mogao biti pridruživanje zemalja zapadnog Balkana digitalnom jedinstvenom tržištu Evropske unije u područjima kao što su e-trgovina i sajber sigurnost, a uslijedilo bi i olakšavanje trgovine robom i platnog prometa.

Ona je navela da bi njen plan praktično predstavljao novi pristup za EU jer se više ne bi tražilo od zapadnog Balkana da čini korake prema EU, već bi EU išla velikim koracima prema regionu.

“Naš zajednički cilj je da ubrzamo njihovo približavanje EU, a u tu svrhu dovodimo svoju Uniju bliže zapadnom Balkanu”, kazala je Fon der Lajenova.

Admir Čavalić, ekonomista i predsjednik Odbora za ekonomsku i finansijsku politiku Predstavničkog doma Parlamenta Federacije BiH, kazao je za “Nezavisne novine” da je, pored ključnih institucionalnih EU reformi, svrha integracija u Evropsku uniju jedinstveno ekonomsko tržište.

“Na tome je i nastala ideja Evropske unije. Ono što je bitno naglasiti je da BiH predstavlja malu ekonomiju, te da ne treba imati bojazan da će veće ekonomije preplaviti tržište BiH. Upravo suprotno se dešava. To se vidi na primjeru Slovenije i zemalja Baltika i istočne Evrope, odnosno da proizvodi iz manjih tržišta idu u veća i ostvaruju svoju konkurentnost i imaju blagodeti od toga”, istakao je Čavalić.

On je dodao da BiH jedinstveno evropsko tržište treba gledati kao više od 500 miliona relativno bogatih potrošača.

“Šta to znači za građane? To znači da će kompanije shodno većem prometu moći obezbijediti i bolje radne uslove, veće plate i učestvovati u rastu BDP-a domaće ekonomije”, naglasio je Čavalić.

Dragana Kokot, generalni sekretar Privredne komore Republike Srpske, rekla je da bi ulazak BiH na jedinstveno evropsko tržište smanjio administrativne i sve druge barijere u pogledu izvoza domaćih proizvoda.

“Time bi se otvorilo na jednostavniji način mnogo veće tržište Evropske unije, a sigurno da uključivanje, odnosno učlanjenje u EU dovodi do toga da se određeni administrativni procesi digitalizuju, ubrzavaju, te time postižemo mnogo veći protok i robe i ljudi. Ključno je da se ubrzavaju i digitalizuju procedure, što je veoma bitno za rast i konkurentnost privrede”, pojasnila je Kokotova.

Prema njenim riječima, samo učlanjenje u EU znači pristup drugačijim fondovima.

“To znači pristup privredi i privrednim društvima, da mogu da apliciraju za određene fondove i podršku u smislu razvoja svojih proizvodnih i uslužnih kapaciteta, što vodi ka uvođenju novih tehnologija, savremenih procesa, razvoju radne snage, novim znanjima i konkurentnijoj poziciji na tržištu cijele EU. Ulazak BiH na jedinstveno evropsko tržište donijelo bi benefite i privredi i građanima, ali i nove izazove. Da bismo postigli ravnopravan odnos na tržištu EU, mi ćemo morati jačati svoje kapacitete. To znači digitalizaciju javnih usluga, unapređenje administrativnih procedura, unapređenje tehnoloških procesa u preduzećima i usvajanje novih znanja i vještina”, zaključila je Kokotova.

Adnan Smailbegović, predsjednik Udruženja poslodavaca FBiH, ističe da bi jedinstveno evropsko tržište mnogo značilo privrednicima jer su Evropa i EU i danas glavno tržište BiH.

“Svaki slobodniji i lakši protok robe, kapitala i usluga je dobrodošao. Mi smo mala ekonomija, moramo se otvarati i biti izvozno orijentisani. Ovo je jedina šansa da napravimo neki ekonomski napredak”, kazao je Smailbegović.

Na pitanje da li bi potencijalni ulazak BiH na jedinstveno evropsko tržište uticao na bolji životni standard građana, odnosno veće plate u domaćoj privredi, Smailbegović odgovara da se kompanije moraju tehnološki dizati kako bi bile konkurentne u Evropi i kako bi isplaćivale veće plate.

“Trebaju nam ozbiljni strani investitori koji imaju novu halu, nove tehnologije i koji su spremni da investiraju. Naša industrija je devastirana u ratu, a poslije toga su se firme koje su opstale okrenule na radno intenzivne djelatnosti i najviše radnika je u tim granama. To je sve nizak tehnološki nivo i ne možemo na tome graditi strategiju visokih plata. Mi nemamo proizvod koji je visokog tehnološkog nivoa. Moramo da probamo da dižemo tehnološki nivo u našim kompanijama”, istakao je Smailbegović.

Inače, tržište EU je i sada glavno izvozno tržište za bh. ekonomiju.

Prema podacima Spoljnotrgovinske komore, tokom prošle godine BiH je na tržište Evropske unije izvezla 72,3 odsto od ukupnog izvoza proizvoda.

Related Topics:

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Pred nama pravi ljetni dan

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ će biti sunčano i vrlo toplo, uz malu do umjerenu oblačnost i temperaturu vazduha do 35 stepeni Celzijusovih.

Prolazna kiša biće moguća ponegdje na sjeveru i istoku.

Iz Hidrometeorološkog zavoda Republike Srpske saopšteno je da će nebo biti zamućeno usljed prisustva saharskog pijeska.
Jutarnja temperatura vazduha iznosiće od 14 do 21, na jugu i sjeveru do 23, a dnevna od 29 do 35 stepeni Celzijusovih, saopšteno je iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.

Vjetar će biti slab do umjeren južni i jugozapadni.

Nastavi čitati

Društvo

POZIV ZA POMOĆ! Upućen apel za pomoć u liječenju Banjalučanke Jelene Karajice

UG Humanitas nakon ličnog obraćanja Jelene Karajice, rođene Banjalučanke koja se danas nalazi u Kanadi, pokreće humanitarnu akciju za prikupljanje sredstava za njeno hitno liječenje. Akcija zvanično počinje 5. juna i traje do 31. jula 2025. godine.
Jelena (1983) je teško oboljela, a iza nje su mjeseci borbe s nizom izuzetno ozbiljnih dijagnoza. Ima primarni sklerozirajući holangitis u kontekstu moguće Kronove bolesti, cirozu jetre, uznapredovalo hronično oboljenje bubrega sa potvrđenom nefrokalcinozom, dijalizu tri puta sedmično, osteoporozu sa višestrukim patološkim prelomima, animalnu anemiju, umbilikalnu herniju i niz drugih komplikacija. Zbog progresivnog pogoršanja njenog stanja, jedina nada za nastavak života jeste hitna transplantacija bubrega.

U nastavku prenosimo njeno pismo, koje ne ostavlja nikoga ravnodušnim:

Poštovani,

Moje ime je Jelena Karajica. Rođena sam 02.06.1983. godine u Banjaluci, gdje sam i živjela do svoje 19. godine. Zatim sam, vođena poslednjom željom svoje majke, koja je na žalost preminula od karcinoma, otišla u Kanadu da nastavim studije.

U februaru 2024. godine suočila sam se sa za mene do sada najtežom dijagnozom – hronično otkazivanje bubrega. Obavljena biopsija bubrežnog tkiva pokazala je da su od 32 uzorka tkiva, 28 uzoraka trajno oštećeni. Jedine opcije da nastavim svoj život su odlazak na dijalizu tri puta sedmično, po četiri sata, i transplantacija bubrega. Zbog pridruženih bolesti, a to su težak oblik Kronove bolesti, sindrom iritabilnog crijeva, ciroza jetre i aplastična anemija te gubitak mišićne mase, u potpunosti mi je onemogućeno kretanje. Zbog izuzetno niskog pritiska koji je sklon oscilacijama, dijalizu podnosim mnogo lošije od očekivanja ljekara.

Naposljetku, moj život je zaista ugrožen i jedina nada mi je transplantacija bubrega. U Kanadi se na transplantaciju bubrega čeka minimum šest godina, i svega 20% oboljelih dobiju tu priliku. Nažalost, prema mišljenju nefrologa u Otavi, ja nemam ni blizu toliko vremena na raspolaganju, i moja jedina šansa za život je hitna transplantacija bubrega. Prema predračunu bolnice u Turskoj, za operaciju i rehabilitaciju potrebno je 175 000 evra.

U Banjaluci, gdje su mi bliski i dragi prijatelji i porodica, organizovane su humanitarne akcije, utakmice, kao i platforme za prikupljanje novca. Uz svu dobru volju mojih divnih Banjalučana, skupljen je novčani iznos od 32 000 KM. Beskrajno sam zahvalna za njihovo dobročinstvo, ali na žalost, potrebna su mi dodatna sredstva, tačnije, 150 000 evra.

Budući da mi se zdravlje svakim danom sve više pogoršava i da mi je jedina šansa za nastavak života hitna transplantacija bubrega, a da dosad prikupljena novčana pomoć za istu nije dovoljna, obraćam se i Vama, sa velikom nadom u Vašu humanost i solidarnost. Bila bih Vam veoma zahvalna ukoliko biste skratili moj strah i neizvjesnost te podržali moju svakodnevnu i dugotrajnu borbu, koja se sada pretvorila praktično u bitku za život. Razumijem da se radi o ogromnoj sumi novca, samim tim, svaka pomoć je dobrodošla.

Kako pomoći Jeleni:

Svi koji žele pomoći Jeleni Karajici u njenoj borbi za život, mogu to učiniti na sljedeće načine:

Uplatom sredstava na račun Udruženja građana „Humanitas“:
Broj računa: 5551000062303262 – Nova banka a.d. Banja Luka
Putem PayPal aplikacije:
paypal@humanitas.ba
Pozivom na humanitarni broj telefona 17069
(dostupan korisnicima Mtel, BH Telecom i HT Eronet – cijena poziva 2 KM)

Nastavi čitati

Društvo

KATASTROFALNA GODINA ZA ERS: Izgubili preko 140 miliona KM

Preduzeće “MH Elektroprivreda Republike Srpske” (ERS) bilježi drastičan pad dobiti u 2024. godini u odnosu na prethodnu, piše Akta.ba.

Nakon što je u 2023. ostvarilo impozantnu dobit od 144.856.730 KM i zauzelo drugo mjesto na listi najprofitabilnijih kompanija u Republici Srpskoj, u ovoj godini ERS više nije ni među top 20 firmi po dobiti. Prema najnovijim podacima, dobit je svedena na svega 3.250.022 KM.

Osim značajnog pada profita, smanjen je i ukupan prihod. U 2023. godini prihod ERS iznosio je 1.151.994.463 KM, dok je u 2024. taj iznos opao na 1.006.874.879 KM, što dodatno potvrđuje finansijski pad ove energetske kompanije.

Elektroprivreda Republike Srpske se u 2024. godini suočava s ozbiljnim izazovima – od naglog pada dobiti i prihoda, preko sve izvjesnijih međunarodnih arbitražnih tužbi, pa do strateške promjene IT infrastrukture.

Arbitražni spor s Elektrogospodarstvom Slovenije prijeti milionskim gubicima

Na lošu finansijsku sliku kompanije dodatno utiču i međunarodni arbitražni sporovi. Najveći među njima je postupak koji je Elektrogospodarstvo Slovenije pokrenulo pred Međunarodnim centrom za rješavanje investicionih sporova u Washingtonu (ICSID) zbog ulaganja u RiTE Ugljevik.

Slovenačka kompanija potražuje čak 695,2 miliona evra (više od 1,3 milijarde KM), dok se dodatno potražuje i 67 miliona evra zateznih kamata za neisporučenu električnu energiju.

Premda je spor privremeno zamrznut, dogovorom BiH i Elektrogospodarstva Slovenije predloženo je novo odlaganje nastavka arbitraže do 31. jula 2025. godine.

Pitanje odgovornosti za arbitražne sporove, uključujući i slučaj “Viadukt” vrijedan 110 miliona KM zbog propalog projekta HE Vrbas, ostaje bez odgovora.

Pravobranilaštvo BiH upozorava da bi posljedice mogle biti katastrofalne, a istovremeno izostaje institucionalna reakcija odgovornih.

Ulaganja od 40 miliona KM nepovratno izgubljena?

Podsjetimo takođe, da je ERS dodatno uzdrmala odluka o napuštanju SAP ERP sistema, u koji je uloženo 40 miliona KM. Sistem se koristio od 2015. godine, a glavni izvođač radova bila je kompanija “Prointer”, koja je ostvarivala višemilionske prihode.

Međutim, nakon što je njemačka SAP kompanija prekinula saradnju s “Prointerom” 2023. godine i obustavila podršku za ERP 6.0 verziju, ERS je odlučio krenuti putem razvoja vlastitog softverskog rješenja.

Iz ERS tvrde da će novi softver razviti i održavati interni tim stručnjaka, čime žele zadržati sredstva unutar Republike Srpske i steći vlasništvo nad izvorom softverskog koda.

Kao dodatno opravdanje, navode i primjere globalnih kompanija poput Lidla, Nikea i Avona, koje su nakon ogromnih ulaganja obustavile svoje SAP projekte zbog neusaglašenosti sa internim procesima.

Dok javnost i dalje čeka odgovore o odgovornosti za višemilionske štete i potencijalno ugroženu energetsku stabilnost, ERS ulazi u nesigurnu fazu poslovanja, čije posljedice tek treba procijeniti.

Nastavi čitati

Aktuelno