Connect with us

Društvo

Kamate smanjene osmi put zaredom, U BIH NI JEDNOM

Evropska centralna banka (ECB) je u četvrtak odlučila da osmi put zaredom smanji referentnu kamatnu stopu, i to u cilju podrške preduzećima i potrošačima kroz pristupačnije zaduživanje.

Kako su naveli iz ECB-a, trgovinski rat američkog predsjednika Donalda Trampa prijeti da uspori rast.

“Od 11. juna ključne kamatne stope Evropske centralne banke biće niže za 0,25 procentnih poena. Tako će kamatna stopa na depozitne olakšice biti smanjena na dva odsto, stopa na glavne operacije refinansiranja biće 2,15 odsto, dok će kamatna stopa na marginalne kreditne olakšice biti 2,40 odsto”, navedeno je u saopštenju Evropske centralne banke.

Dodali su da bi ekonomija trebalo da dobije dodatni podsticaj od veće državne potrošnje na odbranu i infrastrukturu.

Ovo smanjenje kamatnih stopa je očekivano zbog lošijih izgleda za rast otkako je Tramp 2. aprila najavio niz novih carina, a potom zaprijetio da će uvesti porez na uvoz evropske robe.

Kristin Lagard, predsjednica Evropske centralne banke, rekla je novinarima nakon ove odluke da će mnogo toga zavisiti od toga da li se trgovinske tenzije sa SAD mogu riješiti.

“Dalja eskalacija globalnih trgovinskih tenzija i povezanih neizvjesnosti mogla bi da smanji rast evrozone smanjenjem izvoza i smanjenjem investicija i potrošnje. Nasuprot tome, ako bi se trgovinske i geopolitičke tenzije brzo riješile, to bi moglo da podigne raspoloženje i podstakne aktivnost. Dalje povećanje potrošnje na odbranu i infrastrukturu, zajedno sa reformama koje povećavaju produktivnost, takođe bi doprinijelo rastu”, istakla je Lagardova.

Podsjećamo, ECB je u junu 2024. godine prvi put nakon pet godina smanjila kamatne stope, te je do juna ove godine, računajući i sa ovim, smanjila kamate još sedam puta.

Sa druge strane, u Bosni i Hercegovini za godinu dana nisu smanjene nijednom, iako u BiH kamate nisu ni rasle tolikim intenzitetom kao što su u Evropskoj uniji prije nekoliko godina.

Marko Ðogo, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, rekao je za “Nezavisne novine” da su kod nas komercijalne banke nekada mnogo više zavisile od evropskog novčanog tržišta.

“Međutim, u zadnjih desetak godina domaći depoziti su dovoljni da zadovolje potrebu za domaćim kreditima. Tu direktnu liniju koja je nekada bila banke u BiH sada ne moraju da slijede, jer nisu pod direktnim uticajem politika ECB-a. Postoji tu prostor za smanjivanje kamatnih stopa u korist klijenata, ali činjenica da ostvaruju veliku dobit pokazuje da one nisu primorane da to rade. Iako imamo puno banaka za naše malo tržište, konkurencija izgleda nije toliko ‘žestoka’ da ih primora da kroz smanjivanje kamatnih stopa privuku određenu klijentelu. Ipak, moje mišljenje je da bi banke u BiH trebale početi smanjivati kamatne stope”, istakao je Đogo.

Related Topics:

Društvo

KATASTROFA! BiH i Albanija u trci za najsiromašniju zemlju Evrope

Živimo sve lošije, pokazuje i najnovija Eurostatova statistika. U trci smo sa Albanijom za najsiromašniju zemlju Evrope.

Prema najnovijim podacima Eurostata za 2024. godinu, bruto domaći proizvod po stanovniku u BiH iznosi svega 35% prosjeka Evropske unije, dok je u Albaniji nešto više – 37%. Ali zanimljiv zaokret donosi pokazatelj stvarne potrošnje građana, tzv. AIC (actual individual consumption). Tu BiH prestiže Albaniju sa 41% prosjeka EU, dok je Albanija na 38%.

Drugim riječima, Albanija ima nešto veće prihode, ali BiH troši više.

Na vrhu ljestvice nalazi se Luksemburg sa nevjerovatnih 241% EU prosjeka, dok BiH i Albanija ostaju duboko u zoni siromaštva. Sljedeća najlošije plasirana zemlja unutar EU je Bugarska sa 66% prosjeka, gotovo dvostruko više od BiH.

Zemlja BDP po stanovniku (% EU) AIC po stanovniku (% EU)

Luksemburg 241% 142%

Njemačka 102% 100%

Hrvatska 73% 71%

Bugarska 66% 64%

Albanija 37% 38%

BiH 35% 41%

Napomena: Podaci za Albaniju temelje se na preliminarnim procjenama Eurostata.

Kako živimo bolje kad imamo manje?
Veća potrošnja uz niži BDP može biti posljedica veće dijaspore, uvozne pomoći, kreditne potrošnje, sive ekonomije, pa čak i statističkih odstupanja. Jedno je jasno – ni BiH ni Albanija, kao ni zemlje regiona Crna Gora, Srbija, Sjeverna Makedonija, nalaze se daleko ispod evropskog prosjeka.

Bosna i Hercegovina i zemlje regiona imaju znatno niže cijene u odnosu na prosjek EU, što donekle ublažava uticaj nižih prihoda i BDP-a. Ipak, niži troškovi života nisu dovoljni da potpuno kompenzuju niži životni standard i ekonomsku snagu ovih zemalja.

Takođe primjetno je i da se evropske ekonomske sile nastavljaju udaljavati jedna od druge. Luksemburg je i dalje neprikosnoveni lider sa BDP-om po stanovniku koji je 142% iznad prosjeka EU, dok je Irska na drugom mjestu sa 111% iznad prosjeka. Ove dvije zemlje pokazuju neuporedivo visok nivo ekonomskog razvoja i životnog standarda.

Irska, uprkos visokom BDP-u, bilježi znatno nižu stvarnu individualnu potrošnju, što ukazuje na specifičnosti njihove ekonomije – multinacionalne korporacije i intelektualna svojina značajno podižu BDP, ali ne doprinose ujednačenoj raspodjeli bogatstva među stanovništvom.

S druge strane, Bugarska, kao najsiromašnija zemlja EU, ima BDP po stanovniku 34% ispod prosjeka Unije, dok Rumunija, Letonija i Grčka takođe znatno zaostaju. Disperzija između najbogatijih i najsiromašnijih članica EU ostaje velika, iako je tokom posljednjih deset godina blago smanjena – najbogatiji su i dalje oko četiri puta bogatiji od najsiromašnijih.

Ovi podaci jasno pokazuju da unutar Evrope i dalje postoje duboke ekonomske podele koje ugrožavaju socijalnu koheziju i jedinstvenu evropsku tržišnu ekonomiju. Dok bogate zemlje nastavljaju da rastu i jačaju svoj standard, slabije ekonomije ostaju zarobljene u začaranom krugu niskog rasta i nejednakosti, prenosi Buka.

Nastavi čitati

Društvo

Preminuo Novak Kondić, bivši ministar finansija Republike Srpske

Novak Kondić, bivši ministar finansija Republike Srpske, preminuo je juče u 74. godini.

Kondić je rođen 20. juna 1952. godine u Banjaluci.

Bio je univerzitetski profesor, doktor ekonomskih nauka i dekan Ekonomskog fakulteta u Banjaluci.

Sahrana će biti u petak 25. jula 2025. godine u 13 časova na Perduvovom groblju.

Nastavi čitati

Društvo

POZOVITE 17035! Mira vodi tešku bitku s karcinomom, pomozimo joj da skupi 2.000 maraka

Mira Marinković (60) iz sela Smiljevac u Loparama već više od godinu dana se bori sa karcinomom vilice, a potrebno joj je skupiti 2.000 maraka za liječenje i hranu.

Mira živi skromno sa suprugom, sa minimalnim primanjima.

Akcija prikupljanja pomoći traje do kraja jula.

‘Zajedno možemo pomoći Miri da prođe kroz svakodnevnu borbu s manje brige. Donirajti možete putem računa UG Humanitas: 5551000062303262 (Nova Banka)”, navode iz “Humanitasa”.

Takođe i pozivom na broj 17035 se doniraju 2 KM (Mtel, BH Telecom, HT Eronet).

Nastavi čitati

Aktuelno