Connect with us

Svijet

NAUČNICI ZABRINUTI: Raspada se najveća santa leda na svijetu

Najveća santa leda na svijetu, poznata kao A23a, rapidno se raspada na nekoliko ogromnih dijelova, potvrdili su naučnici iz Britanskog antarktičkog istraživanja (BAS), prenosi CNN.

Svijetu prijeti katastrofa: Raspala se najveća santa leda na svijetu, naučnici strašno zabrinuti

Ovaj ledeni div, koji je nekada težio gotovo bilion metričkih tona i prostirao se na površini od 3.672 kvadratna kilometra, naučnici pažljivo prate još od 1986. godine, kada se odvojio od antarktičkog ledenog pokrivača Filchner-Ronne. Od 1980-ih, A23a je više puta nosio titulu najveće sante leda na svijetu, iako su ga povremeno nadmašivale druge, kratkotrajnije sante, poput A68 iz 2017. i A76 iz 2021. godine.

Raspad ledenog diva
Endru Mejers, okeanograf iz BAS-a, potvrdio je za CNN: „Ledeni brijeg se rapidno raspada i otpušta veoma velike komade, koje je Američki nacionalni centar za led, koji ih prati, sam proglasio velikim santama.“

Prema Mejersovim riječima, mega-santa se sada smanjila na otprilike 1.700 kvadratnih kilometara, što odgovara površini šireg Londona. Stručnjaci navode da topla voda i dolazak proljeća na južnoj hemisferi znače da će se santa vjerovatno ubrzo raspasti na manje dijelove.

Putovanje dugo tri decenije
Nakon što se odvojio, A23a je proveo više od 30 godina nasukan na dnu Vedelovog mora, sve dok se nije dovoljno smanjio da se oslobodi. Godine 2020. ponijela su ga okeanska strujanja, ali se ponovo zaglavio sve do decembra prošle godine. Kada se u martu ove godine nasukao na kontinentalni prag, konačno je u maju ponovo isplivao.

Mejers objašnjava da je santa leda slijedila snažnu struju poznatu kao Južna antarktička cirkumpolarna struja (SACCF) i kretala se oko Južne Džordžije.

„Ova mlazna struja će vjerovatno na kraju odnijeti ledeni brijeg i njegove dijelove prema sjeveroistoku, dalje kao dio aleje santi“, rekao je. Dodao je da A23a time „slijedi sličnu sudbinu“ kao i druge divovske sante, A68 i A76, koje su se takođe raspale u blizini Južne Džordžije, iako je A23a ostao u jednom komadu duže od njih.

Novi rekorder i budućnost A23a
Nakon raspada A23a, titulu najveće sante leda na svijetu sada nosi D15a, koja se prostire na oko 3.000 kvadratnih kilometara i, prema Mejersu, „prilično je statična na antarktičkoj obali blizu australijske baze Dejvis.“

Iako je A23a trenutno i dalje druga po veličini, Mejers očekuje da će se to „rapidno promijeniti“ jer će nastaviti da se „fragmentira u narednim nedjeljama“. Toplije vode i dolazak proljeća vjerovatno će ga razbiti na komade „premale za dalje praćenje“, dodao je.

Posljedice klimatskih promjena
Mejers napominje da je odlamanje santi prirodan proces i da naučnici nemaju dovoljno podataka o mega-santama da bi sa sigurnošću tvrdili da li se njihova učestalost povećava zbog globalnog zagrijavanja. Ipak, ono što je jasno jeste da su ledene ploče izgubile bilione tona leda u posljednjim decenijama zbog pojačanog otapanja i stvaranja santi, što je u velikoj mjeri posljedica zagrijavanja okeana.

Naučnici sa polarnog istraživačkog broda RRS Sir David Attenborough posjetili su A23a dok je bila nasukana, a prikupljeni uzorci nedavno su dopremljeni u Ujedinjeno Kraljevstvo na analizu, prenosi Index.

„Nasukavanje i ogromno ispuštanje hladne slatke vode vjerovatno su imali veliki uticaj na organizme na morskom dnu i u okolnoj vodi“, izjavio je portparol BAS-a, dodajući: „Važno je razumjeti te uticaje jer bi velike sante mogle postati češća pojava kod Južne Džordžije kao rezultat globalnog zagrijavanja.“

Related Topics:

Svijet

HOĆE U BUDIMPEŠTU Zelenski želi da se ubaci na sastanak Trampa i Putina!

Ukrajinski predsjednik Vladimir Zelenski rekao je da bi bio spreman da dođe u Budimpeštu na eventualni trilateralni sastanak sa predsjednicima SAD i Rusije, Donaldom Trampom i Vladimirom Putinom.

On je rekao da bi bio spreman da učestvuje i na sastanku u okviru takozvane šatl diplomatije.

Zelenski je dodao da Ukrajina priprema ugovor za kupovinu 25 sistema protivvazdušne odbrane “patriot”.

“Sistemi će biti isporučivani svake godine tokom nekoliko godina. Tražićemo da pojedine evropske zemlje u tom smislu daju Kijevu prioritet”, rekao je Zelenski.

Nastavi čitati

Svijet

RUSKI NOVAC ZA ODBRANU KIJEVA? EU sprema zajam Ukrajini od 140 milijardi evra!

Evropski lideri, uključujući i Veliku Britaniju, sve su su bliži da do kraja godine postignu dogovor o odobravanju zajma Ukrajini u iznosu od 140 milijardi evra, koji bi bio obezbijeđen sredstvima iz zamrznutih deviznih rezervi Centralne banke Rusije, što se ocjenjuje kao ključno za nastavak odbrambenih napora Kijeva, navodi Gardijan.

Prijedlog Evropske komisije razmatran je prošle nedjelje na sastanku ministara finansija G7 u Vašingtonu, a tema će biti i na samitu lidera EU u četvrtak u Briselu, dok je učešće SAD u ovoj inicijativi još neizvijesno.

U nacrtu zaključaka samita EU, u koji je britanski Gardijan imao uvid, lideri bi u četvrtak trebalo da pozovu na izradu detaljnog plana koji bi bio u skladu sa međunarodnim pravom i uz adekvatnu evropsku solidarnost i podjelu rizika.

Plan se zasniva na tome da imovina ostane zamrznuta, a Evropska komisija predlaže da se primijeni mehanizam iz ugovora EU, kojim bi se izbeglo pravo veta pojedinih članica, poput Rusiji naklonjene Mađarske, prilikom produžavanja sankcija koje omogućavaju zamrzavanje sredstava.

Ipak, pravnici u Savetu EU izrazili su sumnje u zakonitost tog mehanizma, jer bi se režim sankcija prenio sa jednoglasnog odlučivanja na većinsko, prenosi Tanjug.

Ministar spoljnih poslova Poljske Radoslav Sikorski izjavio je da vjeruje da se pitanje korišćenja zamrznute ruske imovine “u korist žrtve agresije” kreće ka “srećnom ishodu”, dodajući da je dogovor moguć do kraja godine.

“Veoma je jednostavno ili ćemo koristiti novac agresora, ili ćemo morati da koristimo svoj novac. Ne pitajte me šta više preferiram”, poručio je Sikorski.

Prema planu Evropske komisije, predstavljenom u dokumentu na dvije strane, EU bi odobrila Ukrajini zajam bez kamate od 140 milijardi evra, zasnovan na prihodima i garancijama iz zamrznutih ruskih sredstava koja se nalaze kod finansijske institucije “Euroclear” sa sjedištem u Briselu.

Zajam bi bio strukturiran tako da Rusija na kraju rata iskoristi zamrznutu imovinu za plaćanje ratne odštete, a visoki zvaničnik EU naglasio je da se ne radi o konfiskaciji, već o pozajmici uz očekivanje nadoknade.

Belgija, u kojoj se nalazi čak 183 milijarde evra zamrznute ruske imovine, traži jasne garancije da neće sama snositi finansijski teret ukoliko plan propadne i izazove pravne sporove.

Brisel ističe da bi i druge članice G7 trebalo da se uključe sa sličnim mjerama podrške Ukrajini.

Britanska ministarka finansija Rejčel Rivs razgovarala je o prijedlogu sa kolegama iz G7 tokom sastanka u okviru godišnje skupštine Međunarodnog monetarnog fonda, a planom je predviđeno da članice G7 garantuju otplatu zajma kako bi se Belgiji obezbijedile potrebne garancije.

Portparol britanske vlade izjavio je da G7 ostaje jedinstven u stavu da je neophodno nastaviti pritisak na predsednika Rusije Vladimira Putina kako bi se vratio za pregovarački sto, kao i u istraživanju novih načina finansiranja ukrajinske odbrane kroz korišćenje vrijednosti ruske državne imovine.

 

Nastavi čitati

Svijet

JASNE NAMJERE KINE! Si želi ujedinjenje Kine sa Tajvanom

Kineski predsjednik Si Đinping pozvao je da se ulože napori za “ponovno ujedinjenje” sa Tajvanom u čestitki koju je uputio novom lideru glavne opozicione stranke na ostrvu.

Si je, u poruci u ulozi šefa Komunističke partije Kine, rekao Čengu da dvije stranke trebaju da ojačaju svoj “zajednički politički temelj”, javila je agencija Sinhua.

Tajvanska vlada snažno se protivi kineskim pretenzijama na suverenitet ostrva.

Kina odbija da razgovara sa predsjednikom Tajvana Laj Čing Teom i njegovom administracijom iz Demokratske progresivne partije, nazivajući ga “separatistom”.

Nastavi čitati

Aktuelno