Connect with us

Region

Otkrivena freska cara Dušana: Tajna čuvana duže od 100 godina

Otkrivena je freska cara Dušana sa porodicom, skrivana duže od stotinu godina. Evo gdje se nalazi, čak je i Nušić pisao o njoj!

Freska na kojoj se nalaze car Dušan i srpska carska porodica na zidu manastira Svetog Jovana Prodroma u Seru izgrebana je i prekrečena poslije posjete Branislava Nušića toj svetinji i otkrivena ponovo nakon restauracije zdanja stradalog u požaru 2010, ustanovio je Dimitrije Marković, pravoslavni publicista.

Davno skrivena i zaboravljena, jedinstvena freska cara Dušana s porodicom otkrivena je nedavno u manastiru Svetog Jovana Prodroma na Manikejskoj gori, kod Sera u Grčkoj. Tu informaciju prilikom posjete manastiru saznao je pravoslavni publicista Dimitrije Marković, koji je zatim i pokrenuo istraživanje šta se sve događalo s freskom na kojoj su ovjekovečeni srpski car Dušan, carica Jelena i kralj Uroš. Poslije razgovora s monahinjama, Marković je fotografisao dragoceno djelo, a “Politika” je prvi nacionalni medij kojem je ustupio za objavu fotografiju freske. U literaturi koju je pronašao otkrio je da je freska carske porodice izgrebana i prekrečena poslije posjete Branislava Nušića pomenutom manastiru, a otkrivena je ponovo tek nakon restauracije svetinje koja je u decembru 2010. godine stradala u požaru.

Prvi pisani trag o pomenutom djelu Marković je pronašao u knjizi “Sa Kosova na sinje more” Branislava Nušića, u kojoj on otkriva da je, na molbu slikara Paje Jovanovića, 1896. godine posjetio manastir na Seru kako bi fotografisao fresku srpske carske porodice. To je bio i prelomni momenat poslije kog freska biva skrivena tajnim velom. O ovom događaju Nušić u pomenutom djelu iz 19. vijeka piše:

“Jašio sam na konju, jer se drukčije do manastira ne može doći, i u bisagama nosio aparat. Ne znam šta se aparatu moglo desiti, tek on se nekako otvori i propusti svjetlost na ploče u njemu. Stoga mi slika rđavo uspije te se počnem opremati da kog drugog dana ponovo odem. Kako je u to doba palo otvaranje srpske škole u Serezu (Seru), to se Grci uplaše mojih čestih pohoda u manastir, a učini im se i opasno da se fotografijom sačuva spomenik koji bi bar dokazao da i Srbi imaju pravo na taj manastir i po naredbi grčkog konsula – Grci za tog čovjeka kažu da je veoma obrazovan čovjek – i sa blagoslovom sereskog grčkog mitropolita izgrebu cijelu sliku i prekreče zid! Tako je nedavno, na čast Grcima, uništen jedan veoma skupocjen spomenik…”

Marković ističe da nema tačnih podataka kada je freska ponovo otkrivena. Ali da ju je on ugledao prilikom posjete manastiru 2019. kada je i započeo svoje istraživanje, koje je cjelokupno prethodnih dana objavio na lokalnom kosmetskom sajtu “riznica.net”. Takođe, tvrdi da freska nije bila otkrivena krajem oktobra 2011. godine, što znači da je svjetlost dana ponovo ugledala u rasponu od kraja te, pa do ljeta 2019. godine.

“U Seru je 21. oktobra 2011. održan naučni skup pod nazivom ‘Srpski samodržac Stefan Dušan i grad Ser’, na kome je govorio dr Srđan Pirivatrić, saradnik Vizantološkog instituta Srpske akademije nauka i umjetnosti. Na plakatu kojim se najavljuje ovaj događaj prikazan je portret cara Dušana iz Crkve Svetog Đorđa Pološkog, pri manastiru u Makedoniji. Razlog je što freska tada još nije bila otkrivena, što mi je potvrdio i dr Pirivatrić, kome se ovom prilikom i zahvaljujem na informaciji. Zanimljivo je da u knjizi koju prodaju u manastiru na Manikejskoj gori, koja govori o njegovoj istoriji nema freske srpske carske porodice, već je prikazana ona koja ju je prekrivala. Greške nema, obje se nalaze na istom mjestu, iznad groba patrijarha Genadija Sholarija, koji je bio prvi patrijarh proglašen poslije turskog osvajanja Carigrada 1453. godine. Razlog što srpske carske porodice nema u pomenutoj knjizi je vjerovatno isti onaj zbog koga je i prekrečena freska, a to je zaštita grčkih nacionalnih i crkvenih interesa”, smatra Marković i upućuje poziv ovdašnjim naučnicima da više pišu o pomenutom manastiru i srpskim vezama sa njim.

Marković napominje da ono zbog čega je manastir Svetog Jovana Prodroma na Manikejskoj gori još važan za Srbe je to što su njegovi zaštitnici i darodavci bili naš kralj Milutin i kraljica Simonida, koja je u toj svetinji prvi put obukla monašku rizu. A u njemu je, sa svoje dvije ćerke, sahranjena i Jelena Mrnjavčević, sestra despota Jovana Uglješe i žena Nikole Radonje, koji je brat Vuka Brankovića i koji se nakon njihove smrti i zamonašio. Posljednji podatak Marković je pronašao među navodima Nikole Bakircisa, istoričara umjetnosti i vanrednog profesora na Kiparskom institutu u Nikoziji.

“Iznad eksonarteksa nalazi se mala zasvođena kapela Svetog Nikole, ukrašena freskama iz 14. vijeka. Arkosolijum sa pogrebnim natpisom, koji se nalazi u jugozapadnom uglu kapele, sadrži ostatke Jelene i njenih ćerki, sestre i sestričina Jovana Uglješe.”

“I natpis iznad Jeleninog groba je, kao i freska cara Dušana sa porodicom, u jednom periodu bio prekrečen, što sam pronašao u jednom naučnom radu. Nažalost, prilikom posjete manastiru u avgustu 2022. godine nisam bio u prilici da vidim grobove Jelene, njene djece i natpis, ali je o tome pisalo više autora. Kao i što je poznato da su Srbi u krajeve oko Sera prodrli prvi put 1283. godine, za vrijeme vladavine kralja Milutina. Kralj Dušan je osvojio Ser septembra 1345. godine i po osvajanju prisustvovao liturgiji u Crkvi Svetih Teodora Tirona i Stratilata (staroj mitropoliji), koja i danas postoji u centru Sera. Dušan se u Seru, koji je pod srpskom vlašću bio sve do 1371. godine, proglasio za cara, pa je taj grad i zato važan za nas”, podvlači Marković.

Related Topics:

Region

Oglasili se iz NIS-a! “PRESTAJEMO S PROIZVODNJOM”

Naftna industrija Srbije saopštila je da je počela obustavu radu proizvodnih postrojenja usljed nedostatka sirove nafte za preradu.

Kako je pojašnjeno, to su posljedice sankcija koje je Ministarstvo finansija SAD uvelo prema NIS-u.

“Obustava rada procesnih postrojenja odvija se po principu koji se primenjuje kada je reč o planskim remontima i izvodi se u skladu sa zakonima Republike Srbije, internim pravilima kompanije i najstrožijim ekološkim standardima i pravilima bezbednosti i zdravlja na radu”, navode iz NIS-a. Podsjećanja radi, Srbija je dospjela u ovu situaciju nakon ruske invazije na Ukrajinu, odnosno uvođenja sankcija od strane Zapada prema Rusiji. Politika Srbije otpočetka rata je da će pokušati zadržati neutralnost, i da neće uvoditi sankcije Rusiji. Iako su sankcije Zapada protiv Rusije bile opsežne, one se nisu odnosile na naftni sektor u Rusiji, jer je bivša administracija Džoa Bajdena, ali i većina vlada u Evropi, bila zabrinuta da bi to moglo dovesti do značajnog povećanja cijena nafte i naftnih derivata na svjetskim tržištima.

Nakon dolaska Donalda Trampa na čelo Amerike, pokrenut je mirovni proces a Vašington je iskazao spremnost na kompromis i ustupke prema Rusiji na koje Evropljani ni Bajden nisu bili spremni. Kada Vladimir Putin, predsjednik Rusije, nije odgovorio na Trampovu ponudu kako je on očekivao, Tramp je odlučio da uvede sankcije na kompletnu rusku naftnu industriju, uključujući i na NIS, koji je u većinskom ruskom vlasništvu. Amerika je u nekoliko navrata odgađala primjenu sankcija, ostavljajući vrijeme Srbiji da se dogovori s Rusima oko kupovine ruskog udjela, ali Rusi nisu htjeli da pristanu na prodaju.

Jedna od mogućih opcija koja se spominje je ili da Srbija nacionalizuje kompaniju, odnosno samoinicijativno preuzme rusko vlasništvo, ili da pusti da NIS propadne, a onda na njenim temeljima osnuje novu kompaniju, bez ruskog vlasništva. Kako je navedeno u NIS-ovom saopštenju, za vrijeme trajanja obustave rada Rafinerije zaposleni će biti angažovani na poslovima koje obavljaju tokom planskih obustava postrojenja.

Kompanija NIS izražava nadu da će u što je moguće kraćem roku ponovo biti uspostavljen redovan rad Rafinerije nafte Pančevo.

Ako uskoro ne dođe do rješenja, bilo da Amerika odustane od sankcija ili Rusija odustane od zabrane prodaje, to bi moglo značiti potpuno gašenje naftne industrije u Srbiji.

Nastavi čitati

Region

SAD NIJE DAO LICENCU ZA NIS: Zatvara se rafinerija u Pančevu

Predsednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je danas, posle sastanka sa timovima zaduženim za energetsku stabilnost i bezbednost zemlje, da nismo dobili pozitivnu odluku iz SAD za licencu o nastavku rada NIS-a kao i da je srpska strana dala dozvolu za zatvaranje rafinerije Pančevo.

Ministarka za rudarstvo obavestiće danas NIS da nemamo nagoveštaja da će SAD dati licencu za rad Rafinerije u Pančevu, što će prouzrokovati prestanak rada rafinerije, rekao je Vučić.

“Građani Srbije, nemamo dobrih vesti za vas što se tiče napretka po pitanju NIS-a, nekoliko važnih informacija ćemo dati oko mera i šta je sve ono što država Srbija preduzima i šta je ono što ćemo da uradimo u narednom periodu.

Mi smo, poštovani građani Srbije, očekivali da ćemo da dobijemo licencu za nastavak snabdevanja naftom naše rafinerije u Pančevu od strane vlade SAD, da ne ulazimo u to da li oni donose posebne odluke, pa ih spajaju ili donose zajedno, mi nismo dobili pozitivnu odluku iz SAD”, rekao je Vučić u Predsedništvu Srbije.

Istakao je da je razočaran kao i iznenađen pošto ne vidi, kako je rekao, šta su oni time dobili.

“Ne razumem ni šta su radili, trudim se da stvari racionalizujem u životu i da bez emocija, iako kada vodite zemlju i kada volite svoju zemlju, ne možete da to činite bez emocija, trudio sam se da se stavim u njihove cipele i da analiziram šta je to tačno što rade, i moram da priznam da nisam sasvim shvatio”, naveo je Vučić.

Kako je rekao, nikada neću razumeti tačno kako su u ovom slučaju postupali.

“Ali to je njihova stvar. Mi to moramo da prihvatimo kao činjenicu. Nedvosmisleno je da Rusi ne žele da prodaju i da im se ne prodaje. Nema nikakve sumnje. Nije novac uopšte u pitanju, u pitanju je politika. I to je logično, njihovo pravo.

Oni su vlasnici. Druga je stvar što mi imamo mnogo muka sa tim. Kao što i Amerikance baš mnogo drugo ne interesuje, osim njihovih geopolitičkih interesa. Opet nije neki veliki novac u pitanju. Za sada strada samo Srbija. Da li će i kako će dalje da bude, videćemo”, rekao je Vučić.

Nastavi čitati

Region

Nakon skandiranja u Sarajevu, Vučić poručio: “NE DA MI NE SMETA, VEĆ MI I IMPONUJE!”

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je da uvrede bošnjačkih navijača upućene na njegov račun na košarkaškoj utakmici BiH-Srbija u Sarajevu znače da on dobro štiti srpske interese i interese Srbije.

Vučić je u telefonskom uključenju za TV Pink, odgovarajući na pitanje o tim uvredama, rekao da mu je važno da ljudi razumiju zašto se to dešava.

“Ne samo da mi ne smeta to, već mi i imponuje, jer to znači da dobro štitim srpske nacionalne interese”, istakao je Vučić.

Dodao je da može i da im pomogne u vrijeđanju, ali da to neće promijeniti njegovu politiku prijateljstva prema njima.

“Mogu da odem i da im pomognem ako treba, da im terciram dok to viču, to neće promeniti moju politiku koja će biti politika prijateljstva prema njima, ali istovremeno politika čvrste i snažne zaštite naših državnih i nacionalnih interesa”, naglasio je Vučić, prenosi Tanjug.

Podsjećamo, na košarkaškoj utakmici BiH i Srbije održanoj sinoć sa tribina su se čule brojne uvrede na račun Srba, Srbije i njenog predsjednika.

Nastavi čitati

Aktuelno