Connect with us

Region

Otkrivena freska cara Dušana: Tajna čuvana duže od 100 godina

Otkrivena je freska cara Dušana sa porodicom, skrivana duže od stotinu godina. Evo gdje se nalazi, čak je i Nušić pisao o njoj!

Freska na kojoj se nalaze car Dušan i srpska carska porodica na zidu manastira Svetog Jovana Prodroma u Seru izgrebana je i prekrečena poslije posjete Branislava Nušića toj svetinji i otkrivena ponovo nakon restauracije zdanja stradalog u požaru 2010, ustanovio je Dimitrije Marković, pravoslavni publicista.

Davno skrivena i zaboravljena, jedinstvena freska cara Dušana s porodicom otkrivena je nedavno u manastiru Svetog Jovana Prodroma na Manikejskoj gori, kod Sera u Grčkoj. Tu informaciju prilikom posjete manastiru saznao je pravoslavni publicista Dimitrije Marković, koji je zatim i pokrenuo istraživanje šta se sve događalo s freskom na kojoj su ovjekovečeni srpski car Dušan, carica Jelena i kralj Uroš. Poslije razgovora s monahinjama, Marković je fotografisao dragoceno djelo, a “Politika” je prvi nacionalni medij kojem je ustupio za objavu fotografiju freske. U literaturi koju je pronašao otkrio je da je freska carske porodice izgrebana i prekrečena poslije posjete Branislava Nušića pomenutom manastiru, a otkrivena je ponovo tek nakon restauracije svetinje koja je u decembru 2010. godine stradala u požaru.

Prvi pisani trag o pomenutom djelu Marković je pronašao u knjizi “Sa Kosova na sinje more” Branislava Nušića, u kojoj on otkriva da je, na molbu slikara Paje Jovanovića, 1896. godine posjetio manastir na Seru kako bi fotografisao fresku srpske carske porodice. To je bio i prelomni momenat poslije kog freska biva skrivena tajnim velom. O ovom događaju Nušić u pomenutom djelu iz 19. vijeka piše:

“Jašio sam na konju, jer se drukčije do manastira ne može doći, i u bisagama nosio aparat. Ne znam šta se aparatu moglo desiti, tek on se nekako otvori i propusti svjetlost na ploče u njemu. Stoga mi slika rđavo uspije te se počnem opremati da kog drugog dana ponovo odem. Kako je u to doba palo otvaranje srpske škole u Serezu (Seru), to se Grci uplaše mojih čestih pohoda u manastir, a učini im se i opasno da se fotografijom sačuva spomenik koji bi bar dokazao da i Srbi imaju pravo na taj manastir i po naredbi grčkog konsula – Grci za tog čovjeka kažu da je veoma obrazovan čovjek – i sa blagoslovom sereskog grčkog mitropolita izgrebu cijelu sliku i prekreče zid! Tako je nedavno, na čast Grcima, uništen jedan veoma skupocjen spomenik…”

Marković ističe da nema tačnih podataka kada je freska ponovo otkrivena. Ali da ju je on ugledao prilikom posjete manastiru 2019. kada je i započeo svoje istraživanje, koje je cjelokupno prethodnih dana objavio na lokalnom kosmetskom sajtu “riznica.net”. Takođe, tvrdi da freska nije bila otkrivena krajem oktobra 2011. godine, što znači da je svjetlost dana ponovo ugledala u rasponu od kraja te, pa do ljeta 2019. godine.

“U Seru je 21. oktobra 2011. održan naučni skup pod nazivom ‘Srpski samodržac Stefan Dušan i grad Ser’, na kome je govorio dr Srđan Pirivatrić, saradnik Vizantološkog instituta Srpske akademije nauka i umjetnosti. Na plakatu kojim se najavljuje ovaj događaj prikazan je portret cara Dušana iz Crkve Svetog Đorđa Pološkog, pri manastiru u Makedoniji. Razlog je što freska tada još nije bila otkrivena, što mi je potvrdio i dr Pirivatrić, kome se ovom prilikom i zahvaljujem na informaciji. Zanimljivo je da u knjizi koju prodaju u manastiru na Manikejskoj gori, koja govori o njegovoj istoriji nema freske srpske carske porodice, već je prikazana ona koja ju je prekrivala. Greške nema, obje se nalaze na istom mjestu, iznad groba patrijarha Genadija Sholarija, koji je bio prvi patrijarh proglašen poslije turskog osvajanja Carigrada 1453. godine. Razlog što srpske carske porodice nema u pomenutoj knjizi je vjerovatno isti onaj zbog koga je i prekrečena freska, a to je zaštita grčkih nacionalnih i crkvenih interesa”, smatra Marković i upućuje poziv ovdašnjim naučnicima da više pišu o pomenutom manastiru i srpskim vezama sa njim.

Marković napominje da ono zbog čega je manastir Svetog Jovana Prodroma na Manikejskoj gori još važan za Srbe je to što su njegovi zaštitnici i darodavci bili naš kralj Milutin i kraljica Simonida, koja je u toj svetinji prvi put obukla monašku rizu. A u njemu je, sa svoje dvije ćerke, sahranjena i Jelena Mrnjavčević, sestra despota Jovana Uglješe i žena Nikole Radonje, koji je brat Vuka Brankovića i koji se nakon njihove smrti i zamonašio. Posljednji podatak Marković je pronašao među navodima Nikole Bakircisa, istoričara umjetnosti i vanrednog profesora na Kiparskom institutu u Nikoziji.

“Iznad eksonarteksa nalazi se mala zasvođena kapela Svetog Nikole, ukrašena freskama iz 14. vijeka. Arkosolijum sa pogrebnim natpisom, koji se nalazi u jugozapadnom uglu kapele, sadrži ostatke Jelene i njenih ćerki, sestre i sestričina Jovana Uglješe.”

“I natpis iznad Jeleninog groba je, kao i freska cara Dušana sa porodicom, u jednom periodu bio prekrečen, što sam pronašao u jednom naučnom radu. Nažalost, prilikom posjete manastiru u avgustu 2022. godine nisam bio u prilici da vidim grobove Jelene, njene djece i natpis, ali je o tome pisalo više autora. Kao i što je poznato da su Srbi u krajeve oko Sera prodrli prvi put 1283. godine, za vrijeme vladavine kralja Milutina. Kralj Dušan je osvojio Ser septembra 1345. godine i po osvajanju prisustvovao liturgiji u Crkvi Svetih Teodora Tirona i Stratilata (staroj mitropoliji), koja i danas postoji u centru Sera. Dušan se u Seru, koji je pod srpskom vlašću bio sve do 1371. godine, proglasio za cara, pa je taj grad i zato važan za nas”, podvlači Marković.

Related Topics:

Region

VUČIĆ ODGOVORIO ZAHAROVOJ “Jedini nismo uveli sankcije i samo kod nas rade Sputnjik i RT”

Govoreći o jučerašnjoj izjavi portparolke ruskog Ministarstva spoljnih poslova Marije Zaharove, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je da sebi ne može da dozvoli emotivne izjave jer poštuje i cijeni ruski narod.

„Sačekao sam da malo prođe da ne reagujem burno. Nije bio lak razgovor ni sa ruskim ambasadorom Harčenkom iz mnogo razloga o kojima neću da govorim. Najlakše je da na nepristojnost odgovorim nepristojno, ali sebi neću da dozvolim ono što je Zaharova sebi dozvolila jer cijenim i poštujem ruski narod“, izjavio je Vučić.

Vučić je naglasio da Srbija jedina nije uvela sankcije Rusiji, da je jedina zemlja na svijetu koja nije učestvovala ni u jednom od 19 paketa sankcija protiv Rusije i da je jedina zemlja u Evropi u kojoj nesmetano rade ruski mediji. „Da zabranimo rad Sputnjika i RT, evropske integracije bi se odmah ubrzale“, ocijenio je Vučić.

Govoreći o stavu Savjeta za nacionalnu bezbjednost o neuvođenju sankcija Rusiji, Vučić je istakao da je taj stav izdržao test vremena, ali da nikad nije mogao da garantuje da se taj stav nikad neće promijeniti jer se Srbija rukovodi prije svega nacionalnim interesima.

Nastavi čitati

Region

“ZELENO SVJETLO” za Trampov toranj u Beogradu

Poslanici u Narodnoj skupštini Srbije juče su usvojili poseban zakon, odnosno lex specialis, kojim je omogućeno da se na mjestu gdje se sada nalazi zgrada Generalštaba, nekadašnje sjedište Ministarstva odbrane Jugoslavije, izgradi luksuzni toranj.

Zakon kojim se reguliše ovo pitanje usvojen je sa 130 glasova „za“, a podržali su ga poslanici Srpske napredne stranke i njenih koalicionih partnera.

Zgrada Generalštaba, oštećena tokom bombardovanja Srbije krajem devedesetih godina, bila je označena kao kulturno dobro, a potom “obećana” kompaniji Affinity Partners, čiji je vlasnik zet američkog predsjednika Donalda Trampa, Džered Kušner.

Usvajanjem ovog zakona, otvoren je put Kušnerovoj firmi da u Beogradu izgradi luksuzni toranj koji će nositi ime po njegovom tastu.

Podsjetimo, prije usvajanja ovog zakona, Tužilaštvo za organizovani kriminal Srbije pokrenulo je istragu zbog toga što je direktor Agencije za zaštitu spomenika kulture Srbije Goran Vasić priznao da je predao falsifikovan dokument u kojem se preporučuje da se ovoj lokaciji ukine status kulturnog dobra.

U maju, kada je objavljeno da je istraga pokrenuta, kompanija Affinity Partners je u izjavi za “New York Times” navela da „budućnost projekta nije sigurna“.

– Iz medijskih izvještaja saznali smo da je bivši zvaničnik srpske vlade, koji nema nikakve veze s našom kompanijom, navodno falsifikovao dokumenta vezana za proglašenje Beogradskog trga zaštićenim lokalitetom. Pregledaćemo ovaj slučaj i odlučiti o narednim koracima – navedeno je u saopštenju.

Nastavi čitati

Region

U RIJECI POKUŠAN NAPAD NA DJECU IZ SRBIJE, intervenisala policija

U Rijeci je sinoć spriječen mogući incident nakon što je hrvatska policija dobila dojavu o okupljanju sumnjive grupe u blizini Centra Zamet, gdje se održava prvenstvo Balkana u karateu, a meta navodnog napada trebala su da budu djeca, takmičari iz Srbije, saznaje “Net.hr”.
Prema nezvaničnim informacijama, brzom intervencijom policije sve je prošlo bez incidenta, navodi hrvatski portal.

Iz Policijske uprave primorsko-goranske potvrdili su da su postupali po dojavi o okupljanju grupe osoba oko sportske dvorane, a na mjestu događaja zatekli su više osoba, među kojima je bilo i desetak maloljetnika.

Hrvatska policija je saopštila da nije bilo ni verbalnog ni fizičkog sukoba, a nije zabilježena ni materijalna šteta.

– Policija nastavlja s utvrđivanjem svih okolnosti ovog događaja, kao i postojanja eventualnih protivpravnih ponašanja – saopšteno je iz policije.

U Rijeci se od danas održava takmičenje za kadete, juniore i mlađe seniore u karateu, na kojem učestvuje više od 1.200 takmičara iz Hrvatske, Albanije, BiH, Bugarske, Kipra, Grčke, Crne Gore, Sjeverne Makedonije, Rumunije, Srbije, Slovenije, Turske, navodi hrvatski portal.

Nastavi čitati

Aktuelno