Connect with us

Društvo

ŠENGEN ili ŠENGENSKA ZONA: Sve što treba znati

Šengenska zona, ili samo Šengen, je područje koje obuhvata 29 evropskih zemalja koje su službeno ukinule granične kontrole na međusobnim granicama. Benefiti zemalja unutar nje su brojni, a evo i zašto.

Šengenska zona uglavnom funkcioniše kao jedinstvena jurisdikcija za međunarodna putovanja, sa zajedničkom viznom politikom.

Područje je dobilo ime po Šengenskom sporazumu koji je 1985. godine potpisan u Šengenu u Luksemburgu.

Od 29 država članica Evropske unije, 23 su potpuno u Šengenskoj zoni, a dve samo vazdušno i pomorski.

Od četiri članice EU koje nisu potpuno dio šengena, tri – Bugarska, Kipar i Rumunija – zakonski su obvezne da se pridružie u budućnosti.

Irska je zadržala mogućnost odbijanja i umesto toga vodi sopstvenu politiku viza.

Dana 31. marta 2024. Bugarska i Rumunija pridružile su se Šengenu, ali samo vazdušnom i pomorskom granicom, a o kopnenim granicama će se razgovarati u decembru ove godine.

Četiri države članice Evropske asocijacije za slobodnu trgovinu (EFTA): Island, Lihtenštajn, Norveška i Švajcarska, nisu članice EU, ali su potpisale sporazume u vezi sa Šengenom.

Šengenska zona uključuje i tri evropske mikro države – Monako, San Marino i Vatikan, koje održavaju otvorene granice za putnički promet s drugim zemljama članicama Šengena.

Šengensko područje ima gotovo 420 miliona ljudi i površinu od 4.312.099 km2.

Oko 1,7 miliona ljudi svakodnevno putuje na posao preko interne evropske granice, a u nekim regionima ti ljudi čine do trećinu radne snage.

Smanjenje troškova trgovine zbog Šengena varira od 0,42% do 1,59%, zavisno od geografskog položaja, trgovinskih partnera i drugih faktora.

Zemlje izvan Šengena takođe imaju koristi, mada su države u Šengenu pojačale graničnu kontrolu sa zemljama koje nisu u zoni.

Istorija Šengenskog Sporazuma
Šengenski sporazum potpisalo je 14. juna 1985. godine 5 od 10 država članica u Šengenu u Luksemburgu.

Šengensko područje uspostavljeno je odvojeno od Evropskih zajednica, kada se nije mogao postići konsenzus među svim državama članicama EK o ukidanju granične kontrole.

Sporazum je dopunjen 1990. godine Šengenskom konvencijom, koja je predložila ukidanje kontrole na unutrašnjim granicama i zajedničku viznu politiku.

Sporazumi i pravila usvojena na osnovu njih bili su u potpunosti odvojeni od struktura EK i doveli su do stvaranja Šengenske zone 26. marta 1995.

Kako je više država članica EU potpisivalo Šengenski sporazum, postignut je konsenzus o njegovom uvođenju u procedure EU.

Sporazum i s njim povezane konvencije ugrađeni su u glavne tokove prava Evropske unije Amsterdamskim ugovorom 1997. godine, koji je stupio na snagu 1999. godine.

Posljedica toga što je Sporazum dio evropskog prava je da se bilo kakva izmjena i dopuna ili propisi vrše u okviru njegovih procesa, u kojem nisu članice ne-EU.

Ujedinjeno Kraljevstvo i Irska od 1923. godine upravljaju Zajedničkom putnom zonom (CTA) (s međusobnim putovanjem bez pasoša i slobodom kretanja), ali Ujedinjeno Kraljevstvo ne želi da ukine graničnu kontrolu s bilo kojim drugim zemljama i odustalo je od Sporazuma.

Iako nije potpisala Šengenski sporazum, Irska je uvijek gledala povoljnije na pridruživanje, ali to nije učinila kako bi održala CTA i svoju otvorenu granicu sa Sjevernom Irskom.

Ekonomija
Za bilo koje dvije države u Šengenu, ukupna trgovina između njih povećava se za približno 0,1% godišnje.

Ista količina povećanja trgovine ponovo se postiže za svakih 1% godišnjeg povećanja imigracije između zemalja.

U prosjeku, na svakoj granici uklanjanje kontrola ekvivalentno je uklanjanju carine od 0,7%, a uštede na trgovinskom putu rastu s brojem pređenih unutrašnjih granica. Zemlje izvan šengenske zone takođe imaju koristi.

Oko 1,7 miliona ljudi svakodnevno putuje na posao preko evropske granice, a u nekim regijama ti ljudi čine do trećinu radne snage.

Na primjer, 2,1% radnika u Mađarskoj radi u drugoj zemlji, prvenstveno Austriji i Slovačkoj.

Drumskim prevozom robe godišnje treba da bude prevezeno oko 57 miliona tereta u vrijednosti od 2,8 milijardi evra.

Trgovina robom pogođena je snažnije od trgovine uslugama, a pad troškova trgovine varira od 0,42% do 1,59%, u zavisnosti od različitih faktora.

Policijska i pravosudna saradnja
Da bi se suprotstavio potencijalno otežavajućim efektima ukidanja granične kontrole na nedokumentovanu imigraciju i prekogranični kriminal, Šengenska pravna tekovina sadrži kompenzacijske policijske i pravosudne mjere.

Glavni među njima je Šengenski informativni sistem (SIS), što je baza podataka kojom upravljaju sve države EU i Šengena i koja je do januara 2010. sadržala više od 30 miliona unosa, a do januara 2014. više od 50 miliona unosa, prema dokumentu koji je Veće Evropske unije objavilo u junu 2015.

Oko 1 milion prijava odnosi se na osobe, od kojih 72% nije smjelo da uđe ili boravi u šengenskoj zoni. Samo 7% osoba navedenih u SIS bazi podataka su nestale osobe.

Odredbe u ugovorima o Evropskoj uniji
Pravna osnova za Šengen u ugovorima o Evropskoj uniji ubačena je u Rimskom ugovoru, članom 2. tačkom 15. Ugovora iz Amsterdama.

Ovim je umetnut novi naslov pod nazivom “Vize, azil, imigracija i druge politike povezane sa slobodnim kretanjem osoba” u ugovor, koji je numerisan kao naslov IV, i koji sadrži članove 61 do 69.

Lisabonski ugovor bitno mijenja odredbe članova iz naslova, preimjenuje naslov u “Područje slobode, sigurnosti i pravde” i deli ga na pet poglavlja, nazvanih “Opšte odredbe”, “Politike granične kontrole, azila i imigracije”,” Pravosudna saradnja u građanskim stvarima”, “Pravosudna saradnja u krivičnim stvarima” i” Policijska saradnja”.

Related Topics:

Društvo

OBEĆANJE ILI REALNOST? Penzioneri u Republici Srpskoj očekuje vanredno povećanje avgustovske penzije

Predsjednik Udruženja penzionera Republike Srpske Ratko Trifunović rekao je danas u Kozarskoj Dubici da očekuje da će avgustovska penzija biti vanredno povećana.

“Penzije su redovno usklađene u skladu sa Zakonom o penzijsko-invalidskom osiguranju od januara za šest procenata, očekujemo da će avgustovska penzija biti vanredno povećana. Imamo dogovor sa rukovodstvom Republike Srpske, a koliko će to povećanje biti zavisi od prihoda koji se ostvare u budžetu”, rekao je Trifunović, prenosi Srna.

On je dodao da se nada da će penzioneri biti zadovoljni tim povećanjem.

Trifunović je danas u Kozarskoj Dubici prisustvovao redovnoj sjednici Skupštine Udruženja penzionera opštine Kozarska Dubica, na kojoj su razmatrani izvještaji o radu i izvršenju finansijskog plana Udruženja za prošlu godinu, te izvještaj Nadzornog odbora o materijalno-finansijskom poslovanju u prethodnoj godini. Usvojen je program rada i finansijski plan za tekuću godinu, a raspisani su i izbori u mjesnim i opštinskom Udruženju penzionera. Sjednica je počela odavanjem pošte nedavno preminulom predsjedniku ovog udruženja Rodoljubu Burazoru. Do izborne skupštine koja će biti održana u oktobru, vršilac dužnosti predsjednika Udruženja penzionera u Kozarskoj Dubici biće Milan Đaković.

“Nakon današnje sjednice kreću nam izbori po mjesnim udruženjima kojih imamo devetnaest i čeka nas obiman posao. Plan rada za ovu godinu nam se ne razlikuje od prethodne, imamo utabanu stazu kojom idemo. Rad, saradnja sa penzionerima, borba za njihov status su i dalje naši ciljevi”, rekao je Đaković.

Nastavi čitati

Društvo

BOLNICA NIKAD DALJA! Stanovnici Vojkovića bez osnovne zdravstvene zaštite

Stanovnici Vojkovića u opštini Istočna Ilidža ostali su bez ljekara porodične medicine u lokalnoj ambulanti, kojom upravlja Dom zdravlja Istočno Sarajevo mada je ova ambulanta svojevremeno radila u dvije smjene i pružala primarnu zdravstvenu zaštitu za oko 4.000 stanovnika.

Mada je odavno izgrađena i ambulanta na Mladicama u Istočnoj Ilidži i ova ambulanta nema ljekara pa su i stanovnici ovog dijela opštine prinuđeni da idu po zdravstvene usluge u centralni Dom zdravlja. Praktično Istočna Ilidža ima zdravstvene objekte ali ne rade.

Načelnik Istočne Ilidže Marinko Božović rekao je „Glasu Srpske“ da se problem intenzivno pojavljuje u zadnjih nekoliko godina.

– Razlog za takav problem je odlazak ljekara u ustanove koje se nalaze na nekim drugim mjestima gdje su im mnogo veće plate, pa i duplo – konstatovao je Božović.

U Vojkovićima je ambulanta zatvorena, a nekada su u njoj radila dva tima porodične medicine i laboratorija.

Razlog za to je, kako tvrdi rukovodstvo Doma zdravlja Istočno Sarajevo u čijoj je nadležnosti ova ambulanta, to što nema ljekara koji bi opsluživali ovu ambulantu zbog čega su stanovnici ogorčeni i traže rješenje od nadležnih i ne isključuju mogućnost blokada.

Upućeniji u situaciju konstatuju da je to neshvatljivo i da je neophodno angažovanje ljekara jer na ovom području živi preko hiljadu penzionera kojima je neophodna medicinska zaštita, a tome treba da se doda i činjenica da gradskog saobraćaja gotovo da i nema pa su prinuđeni da plaćaju taksi usluge da bi došli do Doma zdravlja.

Božović podsjeća da su osnivači Doma zdravlja „Istočno Sarajevo“ opštine Istočno Novo Sarajevo i Istočna Ilidža, te dodaje da je ovakvo ponašanje prema stanovnicima njegove opštine nedopustivo, jer prema podacima Poreske uprave Republike Srpske stanovnici Istočne Ilidže u Fond zdravstvenog osiguranja Srpske, uplate preko 13 miliona maraka doprinosa po ovom osnovu.

– Opština Istočna Ilidža je obezbijedila u prethodnom periodu objekte za porodične ambulante porodične medicine ali zbog stalnog odlaska ljekara iz zdravstvenih ustanova u Istočnom Sarajevu u ovom momentu Domu zdravlja u sistemu porodične medicine nedostaje šest ljekara.To praktično znači da nijedna od ambulanti porodične medicine koje se nalaze u Istočnoj Ilidži s obzirom da je centralni objekat načeg zajedničkog doma zdravlja smješten u Istočnom Novom Sarajevu nema dostupnu zdravstvenu njegu koja se pruža u ambulantama porodične medicine, već naši zdravstveni osiguranici moraju ići u centralni objekat – konstatovao je Božović.

On je dodao da je s astanak sa opštinom Istočno Novo Sarajevo u prethodnom periodu održan nekoliko puta i da još nije našeno rješenje.

– Očekujemo da u narednih sedam dana imamo još jedan sastanak na kom ćemo odrediti koja će biti sudbina naše javne zdravstvene ustanove jer u ovakvom sistemu organizacije stranovnici Istočne Ilidže trpe i mi ćemo se boriti da obezbijedimo da u svim ambulantama porodične medicine ima dovoljan broj ljekara koji će raditi u sistemu porodične medicine. Činjenica je da je rukovodstvo Doma zdravlja pokušavalo da obezbijedi neke od ljekara, ali oni se jako kratko zadržavaju, te ćemo mi morati naći način kako ćemo u sistemu ukoliko dođe do odvajanja doma zdravlja obezbijediti dovoljan broj ljekara – poručio je Božović.

Nastavi čitati

Društvo

ŽIVOTARENJE NA KREDIT: Penzioneri Srpske “na rate” daju 60 miliona KM godišnje

Fond PIO Republike Srpske u ovom trentuku ima potpisane ugovore o vršenju obustava sa više od 300 privrednih subjekata kojima se isplati oko 60 miliona KM godišnje.

Svi ugovori sa pravnim licima potpisani su uz saglasnost Udruženja penzionera Republike Srpske.

Najzastupljenije obustave su po osnovu nabavke ogreva, korištenje usluga u zdravstveno turističkim ustanovama, banjama, nabavka tehničkih roba kao i korištenje finansijskih usluga kredita ili pozajmica od finansijskih institucija.

– Na godišnjem nivou iznos obustavljenih sredstava trenutno se kreće oko 60 miliona KM – rekli su u Fondu PIO Republike Srpske, a prenosi Penzionerski centar.

Nastavi čitati

Aktuelno