Connect with us

Region

Sjećanja Srba na martovski pogrom – kako su uništeni pisani tragovi o Srbima u Prištini

Prije 19 godina, u martovskom pogromu Srba na Kosovu i Metohiji ubijeno je 19 ljudi, uništeno oko 1.000 kuća, iz svojih domova proterano 4.000 Srba, a uništeno je i oskrnavljeno skoro 40 pravoslavnih crkava i manastira. Mnogi od protjeranih još se nisu vratili u svoje domove.

Pogrom je dodatno uticao na to da se Srbi osjećaju nebezbjedno i ubrzao iseljavanje sa Kosova i Metohije.

Još neoporavljeni od stradanja i progona 1999, a dogodilo im se novo. Horde Albanaca krenule su pred proljeće 2004. protiv Srba, tragom lažne informacije da su pustili pse na albansku djecu koja su se bježeći, utopila u Ibru, piše RTS.

Napad je prvo organizovan iz južne Mitrovice naseljene isključivo Albancima, na sjeverni deo grada sa većinskim Srbima. Ubijeni su Jana Tučev i Borivoje Spasojević.

-I posle 19 godina se ne zna ko je pucao, a bila je jedna skupina ljudi, dole u parku i pucnjevi su dolazili iz pravca visokih stanova tri solitera. Da je postojala želja da se nađe ko je to uradio, verovatno bi se našlo – kaže Dragan Spasojević, sin ubijenog Borivoja.

Istog dana, Albanci su nasilje prelili južno od Mitrovice. Na srpske sredine oko Prištine.

Pali su svi kordoni međunarodnih vojnika ispred sela Čaglavica.

-Ta ista grupa ljudo probila je i treći kordon Kfora i policije i krenila ka našim kućama. Razbijali su  vrata, ušli u kuću, polomili sve što je moglo, šta im se svidelo odneli su, da bi u kasnim večernjim satima negde oko 21.30 i zapalili kuću – priča Bojan Mitić iz sela Čaglavica.

Prošlo je izvjesno vrijeme snalaženja kod rođaka, u iznajmljenim objektima. Mitićima su obnovili kuću, vratili su se u nju i nastavili da žive, nisu je prodali.

Iste scene nasilja zabilježene su i u Obiliću, Lipljanu, Prizrenu, Gnjilanu.

Na meti albanskih hordi su bili Srbi, crkve i manastiri u svim urbanim sredinama i prigradskim naseljima poput Srba u Svinjaru oslonjenom na južni dio Kosovske Mitrovice, Cerskoj ulici i Mašinskom parku u Obiliću, stambenim četvrtima “Ju program” u Prištini i Kosovu Polju, Patrijaršijskoj ulici u Peći, Gavran naselju i Srpskoj ulici u Gnjilanu i nizu drugih “džepova” u kojima su Srbi pretekli tokom prethodnih pet godina apsolutnog bezvlašća na Kosovu i Metohiji.

Gorjele su crkve Svetog Nikole u Prištini, Bogoslovija i Sveti Arhangeli u Prizrenu, Devič u Srbici, Sveti Ilija u Vučitrnu, Crkva Svetog Andreja u Podujevu čiji su krst polomile i oborile razularene albanske horde slaveći progon posljednjih Srba iz te opštine i još niz srpskih svetinja širom južne srpske pokrajine.

Sutradan 18. marta, zapalili su pravoslavnu crkvu Svetog Nikole u Prištini. Tadašnji sveštenik je sklonište potražio u podrumu parohijskog doma. Čuo je pucnjavu, ljude kako koračaju po njegovom stanu. Evakuisali su ga rumunski specijalci i odveli u kasarnu, u kojoj je već bilo više stotina Srba iz Prištine, Obilića i okolnih sredina.

-Zovem komšije Gorance, da pitam šta se događa i ta žena kaže, crkva je izgorela, sada gori tvoja kuća. Ja odem pa molim tamo Kforovce da me nekako prebace do crkve i oni tek negde oko 12 sati smilovali se i kažu – imaš samo pet minuta. I ja kad odem tamo vidim da su mi upalili kola, vidim stan već tinja i gori. U crkvu sam ušao, vidim padaju grede, ja sam počeo da vrištim, čak sam se nabo na neku gredu, čak su mi dali i serume, tako da kada sam otišao u kasarnu nisam znao ni ko sam, ni šta sam – sjeća se bivši prištinski paroh Miroslav Popadić.

Crkva, parohijski dom i drugi objekti su obnovljeni, ali su uništeni pisani tragovi o Srbima u Prištini.

-Ogromne knjige i ogromna građa koja je, nažalost, izgorela. Ovde u hramu Svetog Nikole nemamo ništa osim tri matične knjige koje su igrom slučaja ostale netaknute i u kojima su ostali podaci. Jedna knjiga krštenih, jedna knjiga venčanih i jedna umrlih. Sve drugo je izgorelo. Ako nema Srba, onda nema ni problema, ako nema zapisanih tragova onda nema ni dokaza da je nešto postojalo tu na tom mestu – rekao je prištinski paroh Staniša Arsić.

Nisu samo uništeni dokazi posljedice trodnevnog etničkog čišćenja. Malo ko je odgovarao i bio kažnjen za nasilje, pa je u strahu da se ne ponovi, uslijedilo ubrzano iseljavanje Srba iz nebezbjednih sredina. Od tada ih nema u Obiliću, Svinjaru, Kosovom Polju. Sve gradske sredine južno od Mitrovice su od tada etnički gotovo čiste.

U pogromu su ubijeni:

Borivoje Spasojević i Jana Tučev u Kosovskoj Mitrovici

Nenad Vesić je podlegao ranama zadobijenim od bombe u Lipljanu Dobrivoje i Borko Stolić u selu Drajkovce u opštini Štrpce Slobodan Perić u Gnjilanu

Zlatibor Trajković u Kosovu Polju

Dragan Nedeljković je izgorio ispred ulaza u Bogosloviju u Prizrenu

Obilježavanje

U Gračanici će danas biti obilježeno 19 godina od martovskog pogroma. U Manastiru Gračanica u 11 časova parastos će služiti Njegovo preosveštenstvo episkop raško-prizrenski Teodosije, a potom će biti položeno cvijeće ispred umjetničke instalacije “Mising” na kojoj se nalaze fotografije nestalih.

U Domu kulture biće otvorena izložba radova sa Likovne kolonije “Jesen u Prizrenu 2022” i svečana akademija.

Iz Doma kulture je najavljeno da će akademiji prisustvovati predstavnici Eparhije raško–prizrenske i kosovsko-metohijske, Kancelarije Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju, lokalnih samouprava, Udruženja porodica “Kosmetski stradalnici”, te učesnici Likovne kolonije.

Nastupiće Ansambl “Venac”, Hor prizrenske bogoslovije, glumac Narodnog pozorišta Priština Nebojša Đorđević i članovi Škole baleta “Gračanica”.

Petković: Dužni smo da se sećamo naših stradalnika

Direktor Kancelarije za Kosovo i Metohiju Petar Petković izjavio je da „19 godina od jednog od najtežih masovnih zločina u novijoj evropskoj istoriji – martovskog pogroma nad srpskim narodom na Kosovu i Metohiji , ne samo da smo ostali uskraćeni za kažnjavanje odgovornih, već smo svedoci da je politička i društvena atmosfera iz koje je ovaj strašan događaj proistekao i dalje prisutna i da je, štaviše, šovinizam i mržnja do danas ideološka konstanta u Prištini”.

Petković je naveo da ova i buduće generacije imaju obavezu da njeguju sjećanje na žrtve i da ne zaborave činjenicu da je „bilo planirano da naš narod i sve što svedoči o njegovom viševekovnom trajanju na prostoru Kosova i Metohije budu doslovno obrisani za nekoliko dana u masovnom talasu nasilja.

.Dužni smo da se sećamo naših stradalnika, porušenih kuća i svetinja, jer naši sunarodnici su ubijani i proganjani ne zato što su to nečim zaslužili, već zbog onoga što jesu, a slična sudbina je mogla da zadesi bilo kog pripadnika našeg naroda. Zato osećaj jedinstva i nacionalne solidarnosti jesu vrednosti koje i danas, 19 godina kasnije, i u budućnosti moramo da afirmišemo. Nažalost, ugroženost srpskog naroda na Kosovu i Metohiji nije nestala, zato što bolest šovinizma i mržnje prema Srbima i svemu srpskom i dalje prisutna među predstavnicima albanske političke elite u Prištini – rekao je Petković.

(Glas Srpske)

Related Topics:

Region

PREMINULA PORODILJA U VRANJU: Istraga pokrenuta nakon objava na društvenim mrežama

Porodilja iz Preševa, stara 37 godina, preminula je u porodilištu u Vranju, potvrdilo je Više javno tužilaštvo.

Slučaj niko od nadležnih nije prijavio, već je tužilaštvo reagovalo nakon saznanja na društvenim mrežama, prenosi Telegraf.

“Nas niko nije obavestio, već smo nakon informacija sa mreža naložili policiji da izvrši provere. Oni su na terenu, imamo potvrdu da je porodilja preminula, ali rad na slučaju je u toku. Sa više informacija oglasićemo se kasnije”, kaže Danijela Trajkovic iz Višeg javnog tužilaštva u Vranju, prenosi B92.

Nastavi čitati

Region

DAČIĆ O REZOLUCIJI O SREBRENICI U UN: “Najveći počinioci genocida žele da Srbe proglase genocidnim”

Ministar spoljnih poslova Srbije Ivica Dačić rekao je danas da su Srbi izloženi velikoj nepravdi zato što za genocidni narod hoće da ih proglase Njemačka i Ruanda, koje su najveći počinioci genocida u istoriji.

odsjetivši da su Njemačka i Ruanda predlagači rezolucije o Srebrenici, čije se usvajanje priprema u Generalnoj skupštini UN, Dačić je ukazao da je Njemačka odgovorna za deset miliona žrtava u Drugom svjetskom ratu, dok je u Ruandi za nekoliko mjeseci ubijeno više od milion ljudi.

Rezoluciju podržava i Turska, za koju Jermenija tvrdi da je izvršila genocid nad njenim narodom i ubila milion i po Jermena. Kosponzor rezolucije je Austrija, koja bi trebalo da se sjeti da je počinila genocid nad Srbima u Prvom svjetskom ratu i da se prisjeti koliko je civila tada ubila – rekao je Dačić za Televiziju “Pink”.

On je upitao da li je pravedno i istorijski tačno da srpski narod, koji je bio žrtva genocida, bude proglašen kao genocidan imajući u vidu ogromne žrtve koje je podnio u Prvom i Drugom svjetskom ratu, stradanja Srba u Jasenovcu i na drugim mjestima?

– Nigdje nema rezolucije o tome, a po rezolucijama koje se predlažu ispade da su Huti u Ruandi i Srbi jedini narodi koji su vršili genocid. Oni predlažu rezoluciju, jer znaju kako se to radi, ali nisu odgovarali za to što su radili. To je velika istorijska nepravda, ali moramo da se borimo – rekao je Dačić.

Ukazao je da je rezolucija o Srebrenici nelegalna iz dva razloga, a prvi je činjenica da je muslimanski predstavnik Zlatko Lagumdžija kao predstavnik BiH u SAD pogurao rezoluciju bez odluke Predsjedništva BiH.

– Drugi razlog je to što po Povelji UN u Generalnoj skupštini ne može da se raspravlja o bilo čemu što je tema Savjeta bezbjednosti. BiH je na dnevnom redu u Savjetu bezbjednosti UN jer se dva puta godišnje održavaju sjednice o njoj, a imate i mirovne misije i takozvanog međunarodnog predstavnika u BiH, tako da je to apsolutno nelegalno – objasnio je Dačić.

Prema njegovoj ocjeni, ta rezolucija ne treba da bude na dnevnom redu Generalne skupštine UN i zbog toga što je prošlo 29 godina od događaja u Srebrenici, pa se postavlja pitanje što se baš sada donosi.

– Pored toga, rezolucija ima kontraproduktivno dejstvo jer umjesto procesa pomirenja jača razjedinjenje i uništavanje nečega što bi bio zajednički život u BiH – ukazao je Dačić.

On smatra da je predlaganje rezolucije o Srebrenici povezano sa nezavisnom spoljnom politikom Srbije, kojoj Zapad želi da pokaže silu.

– Oni su ovim što rade u neugodnu poziciju doveli i muslimanske zemlje, koje nama kažu da ih je Lagumdžija doveo u poziciju da se solidarišu sa muslimanima i da ih vode u provaliju jer nema dogovora sa Srbima – naveo je Dačić.

Prema njegovim riječima, muslimanske države, a i mnoge druge, uvidjele su sve to kada je rezolucija predstavljana u UN, zbog čega su njihovi predstavnici pitali da li je to otvoreno za raspravu i da li će se ići na konsensuz ili ne.

Dačić je rekao da Srbija očekuje da se o tome ne raspravlja, a ako do rasprave dođe, učiniće sve da dobije što više glasova i boriće se svim silama da to ne bude usvojeno.

– Ta rezolucija krije veliku zamku. Ne treba nasijedati na te priče da je to protokolarnog karaktera jer se navodno uvodi samo jedan dan, što oni pričaju da mi ne bi radili ništa. Ali, vi ćete svake godine imati podjele i rasprave oko toga i cijepanje BiH, kao i o pitanju da li je pravedno i istorijski tačno da jedino srpski narod, koji je bio žrtva genocida, bude proglašen za genocidan – zaključio je Dačić.

Nastavi čitati

Region

Metalnom šipkom PRETUKAO VRAČARU, pa završio u pritvoru

Na prijedlog Osnovnog javnog tužilaštva u Smederevu sud je Z. L. (36), odredio pritvor do 30 dana, zbog sumnje da je metalnom šipkom pretukao 57-godišnju ženu, koja mu je pružala usluge otklanjanja crne magije.

Pritvor mu je određen da ne bi uticao na oštećenu i svjedoka, kao i da ne bi ponovio krivično djelo u kratkom vremenskom roku.

Vračara je zadobila prelom lobanje.

On je osumnjičen za krivično djelo teška tjelesna povreda.

Osumnjičenom je stavljeno na teret da je krajem novembra prošle godine u večernjim satima, nakon kraće rasprave sa oštećenom i upućenih prijetnji, udario metalnom šipkom nekoliko puta po glavi i tijelu, te joj je na taj način nanio teške tjelesne povrede, odnosno dve frakture lobanje i otvoreni prelom šake.

Nakon izvršenog krivičnog djela osumnjičeni je, pošto je prethodno polomio dva mobilna telefona i računar oštećene, napustio lice mjesta, a događaju su najvjerovatnije prethodili neraščišćeni računi između osumnjičenog i oštećene koja mu je u ranijem periodu u više navrata pružala usluge otklanjanja crne magije, piše Tanjug.

Za osumnjičenim je raspisana potraga i 15. aprila je uhapšen u Sirakovu.

Nastavi čitati

Aktuelno