Connect with us

Svijet

TAJNI DOSIJEI: SAS-ovci sa Orićem pripremali teren za “NEŠTO UŽASNO”

Dosijei britanskog Ministarstva odbrane sa kojih je skinuta oznaka tajnosti otkrivaju da je MI6 znao da se napad na Srebrenicu sprema i prije nego što ga je Vojska Republike Srpske i planirala, ali i da su SAS-ovci imali značajnu ulogu u kreiranju dešavanja u ovoj enklavi i oko nje u spornom periodu njenog pada.

Navodi ovo u svom najnovijem tekstu istraživački novinar Kit Klarenberg koji godinama istražuje ulogu obavještajnih službi u oblikovanju geopolitičkih procesa, a posebnu pažnju je posvetio dešavanjima na prostorima bivše Jugoslavije. Prema riječima Klarenberga, osim aktivnog učešća u događajima u vezi sa Srebrenicom, britanski obavještajci su, kako ukazuju dokumenta u koje je imao uvid, odigrali značajnu ulogu i u prikupljanju dokaza o ratnim zločinima.

– Britanske vlasti, uključujući SAS, preuzele su vođstvo u hvatanju optuženih Srba. Jedan od osuđenih za genocid bio je i Radovan Karadžić. Ali, ni u jednom trenutku tokom suđenja nije pomenuta tajna jedinica SAS, koja je djelovala u Srebrenici, a kamoli pozvana da svjedoči – ističe Klarenberg u svom tekstu objavljenom na portalu “Siva zona” (Grejzone).

Navodi i da je iz dostupnih dosijea teško utvrditi da li to implicira da bi njihovo svjedočenje moglo da izazove probleme tužiocima MKSJ-a.

Iz deklasifikovanih dosijea holandskih obavještajaca, ali i najnovijih britanskog Ministarstva odbrane, vidljivo je prisustvo “operativne britanske jedinice u Srebrenici”. U izvještaju “holandskih posmatrača” je navedeno da su to bile jedinice Specijalne vazdušne službe (SAS), koja je sprovodila “izviđačke misije” i “specijalne zadatke” po naređenju generala Majkla Rouza, koji je tokom rata predvodio britanske mirovne snage UN u BiH. Iako su detalji o konkretnim operacijama SAS-a oskudni, Klarenberg kaže da se nadležnost SAS-ovaca proteže daleko od pukog prikupljanja obavještajnih podataka.

Kada je u pitanju pad Srebrenice, kaže da su i sami istražioci Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju koji je, kako kaže, stvorio i finansirao NATO, zaključili da je planiranje napada na Srebrenicu počelo tek 30. juna. Ovo, prema riječima ovog novinara, otvara pitanje kako su i MI6 i muslimanske snage znali da se priprema napad čak 30 dana ranije. Prema tim navodima, VRS je prvobitno namjeravala da otjera muslimanske vojne jedinice koje su djelovale oko Srebrenice, a zatim da je opkole da bi bili spriječeni dalji napadi na srpsku teritoriju. Nije bilo riječi o udaru na samu enklavu. Odluka da enklava bude zauzeta donesena je 9. ili 10. jula, smatra Klarenberg.

U dopisu britanskog Ministarstva odbrane od 11. jula navodi dalje ovaj istraživački novinar, navedeno je da je “nedavni napad VRS na Srebrenicu bio podstaknut stalnim (muslimanskim) napadima”. Klarenberg smatra da postaje očigledno da su lokalne muslimanske snage očekivale vazdušne napade NATO-a kada VRS stigne, a Britanci su im očigledno dali dovoljno osnova da vjeruju da će do njih doći. On to sve povezuje sa izjavama generala Filipa Moriona, koji je komandovao mirovnim snagama UN, koji je tvrdio da je Alija Izetbegović namjerno sabotirao napore za evakuaciju, jer nije bio u poziciji da strateški dobije bitku: “Njegov cilj je bio da osigura intervenciju međunarodnih snaga”.

– Morion je 1993. predvidio da će se u Srebrenici dogoditi “nešto užasno” zbog Orićevog korišćenja enklave za napad na teritoriju Srba i ubijanje srpskih civila. Orićeve snage su se provlačile pored mirovnih snaga UN i u više navrata napale civilne oblasti u blizini enklave, rušile i palile kuće, krale stoku, ubijale civile. Priznanje da bi takve akcije neizbježno mogle da izazovu odmazdu moglo bi da objasni zašto je muslimanska vojska upozorila holandski bataljon da predstoji napad na Srebrenicu – navodi Klarenberg u svom tekstu.

Podsjeća i na upozorenja generala Moriona da je masakr upravo ono što su zapadne snage i muslimansko rukovodstvo željeli. Uostalom, kako kaže, to se može vidjeti i iz izjava ratnog načelnika srebreničke policije koji je u nekoliko navrata istakao da mu je Izetbegović rekao da će do NATO intervencije doći ako VRS zauzme enklavu i pobije 5.000 muslimana.

– Kako je Izetbegović prognozirao, NATO intervencija je konačno došla krajem avgusta 1995. godine, u vidu jednomjesečne kampanje bombardovanja položaja Vojske Republike Srpske, u kojoj je ubijeno do 2.000 civila – poručio je na kraju svog autorskog teksta ovaj istraživački novinar.

Skrivanje

Tajna dokumenta pokazuju i da je MI6 dijelio svoje obavještajne podatke sa Amsterdamom. Holandska obavještajna služba je u nekoliko navrata, prema riječima Kalenberga, uredno tražila dozvolu da ih citiraju u svojim izvještajima o Srebrenici. Ali, kako navodi ovaj istraživački novinar, London je to po pravilu odbijao, navodeći kako je zabrinut zbog zaštite izvora, ali i brige da se njihov “materijal” eventualno iskoristi u “pravnim postupcima koji nisu u Velikoj Britaniji”.

Loading...

Related Topics:

Svijet

PROBLEM ZA TURISTE! Putovanja u Evropu skuplja za Amerikance

Dodatno oslabljen carinama povodom “Dana oslobođenja” koje je najavio predsjednik SAD-a Donald Tramp (Donald Trump), američki dolar je ove godine pao 6% u odnosu na evro, što znači da će američki turisti najvjerovatnije plaćati više u Evropi tokom leta.

Američki dolar je globalno oslabio 5% od početka 2025. godine, prema indeksu DXY, koji mjeri vrijednost dolara u odnosu na korpu stranih valuta. Dolar je u padu od 6% u odnosu na evro i oko 3% u odnosu na britansku funtu od početka godine.

Nakon snažne 2024. godine, dolar je dosigao dvogodišnji maksimum 2. januara, što je navelo Adama Batona (Adam Button), glavnog valutnog analitičara kompanije ForexLive iz Toronta (Toronto), da za Rojters (Reuters) izjavi: “Dolar je jedina igra u gradu dok se zaista ne desi ozbiljan potres u američkoj ekonomiji.”

U 24 sata nakon što je predsjednik Donald Tramp najavio carine povodom “Dana oslobođenja”, DXY indeks je zablježio pad od 2,2%, da bi se do petka u podne oporavio za pola procentnog poena.

Uobičajeno je da carine ojačaju američki dolar, ali se to ovaj put nije desilo.

„Vjerovatno je iznenađenje za administraciju što je dolar oslabio, a ne ojačao nakon najava o carinama,“ rekao je Kris Tarner (Chris Turner), globalni šef tržišta u holandskoj multinacionalnoj banci ING, za Forbs.

„Jedna od glavnih tema posljednjih godina bila je ta priča o američkoj izuzetnosti — ideja da će dolar jačati ako su rast i kamatne stope bolji,“ dodao je Tarner, uz napomenu da su američke akcije u četvrtak pale više nego evropske.

„Ako imate američke turiste koji planiraju putovanja u Evropu, rekao bih da to urade što prije,“ kazao je Tarner. „Postoji rizik da dolar još više oslabi ovog ljeta, ali, naravno, sve je još vrlo neizvjesno.“

Hoće li slabiji dolar privući više turista u SAD? Uobičajeno je da slabiji dolar privuke više međunarodnih putnika — nešto što bi turistička industrija SAD rado dočekala.

Ali Trampove carine i oštra retorika, kao i naslovi u medijima o međunarodnim putnicima koji su zadržani od strane američke imigracije, „nakupljaju se kao ozbiljne prepreke za turističku industriju SAD,“ rekao je za Forbs Adam Saks (Adam Sacks), predsjednik kompanije Tourism Economics, nezavisnog ogranka Oxford Economics koji prati turističke statistike.

U četvrtak je njegova organizacija snimila prognozu dolaznog turizma u SAD za 2025. godinu – s predviđenog porasta od 9% na pad od 9%, što je ukupna promjena od 18% „s rizicima koji su i dalje pretežno negativni.“

Revidirana prognoza Tourism Economics predviđa pad potrošnje međunarodnih posjetilaca u SAD-u od 5%, što znači gubitak od 9 milijardi dolara samo ove godine.

Nastavi čitati

Svijet

ŽESTOK ODGOVOR EVROPE! Imaju i moćni instrument – “nuklearnu opciju” KOJA NIKADA NIJE KORIŠTENA?

Američki predsednik Donald Tramp objavio je 2. aprila trgovinski rat celoj planeti i najavio recipročne carine, minimalno 10 odsto za sve, a za oko 60 zemalja još veće namete, koji stupaju na snagu u sredu, 9. aprila.

Evropska komisija će sledeće nedelje doneti protivmere kao odgovor na američke carine na uvoz aluminijuma i čelika, dok će odgovor na uvođenje carina na automobile i na recipročne carine od 20 odsto za veliki broj proizvoda uslediti nakon analiza i konsultacija sa državama članicama. Od 12. marta na snazi je odluka o 25-postotnim carinama na uvoz aluminijuma i čelika u Sjedinjene Države iz celog sveta, a od 3. aprila takođe 25 odsto na sve automobile i delove automobila koji se ne proizvode u SAD-u.

Američki predsednik Donald Tramp objavio je 2. aprila trgovinski rat celoj planeti i najavio recipročne carine, minimalno 10 odsto za sve, a za oko 60 zemalja još veće namete, koji stupaju na snagu u sredu, 9. aprila. Evropskoj uniji je odredio carine od 20 odsto, Kini 34 odsto. I dalje ostaje nejasno hoće li najavljene carine ostati trajno ili su deo taktike za dobijanje ustupaka. Tramp je rekao da će mu carine dati „veliku moć u pregovorima”.

Do sredine prošle nedelje Komisija se konsultovala sa državama članicama o protivmerama na američke carine na čelik i aluminijum i odluka bi trebalo da bude doneta u sredu i stupi na snagu 15. aprila. Odluka se donosi na predlog Komisije u okviru postupka komitologije, što u praksi znači da Komisija može doneti odluku ako se tome ne usprotivi kvalifikovana većina (55 odsto država članica koje predstavljaju najmanje 65 odsto ukupnog stanovništva EU-a). U slučaju da nema kvalifikovane većine ni za ni protiv predloga, Komisija može samostalno doneti odluku. Komisija je najavila razmeran odgovor u visini do 26 milijardi evra, što odgovara ekonomskom obimu američkih carina.

Što se tiče protivmera na američke carine na automobile i automobilske delove te na recipročne carine od 20 odsto, Komisija ističe da neće žuriti, već da želi sve podrobno analizirati. Komisija svoj pristup temelji na tri elementa: pregovorima, protivmerama i diversifikaciji trgovine. Želi pokušati kroz pregovore pronaći rešenje za neopravdane i štetne carine, pri čemu veliki adut vidi u snazi svog unutrašnjeg tržišta. Ne bude li moguće to rešiti kroz pregovore, uslediće protivmere.

„Nakon odluke američke administracije da uvede sveobuhvatne carine na robu iz Evropske unije, EU će odgovoriti smireno, pažljivo i postupno, i pre svega jedinstveno, dok budemo kalibrisali svoj odgovor. Nećemo pucati na prvu, želimo pregovorima dati sve šanse da uspeju i da pronađu pošten dogovor, na dobrobit obe strane”, izjavio je komesar za trgovinu Maroš Šefčovič.

Nastavi čitati

Svijet

“GORI U FRANCUSKOJ”! Tri velika mitinga danas u Parizu, MARIN LE PEN NAJAVILA GOVOR

Danas se u Parizu održavaju tri velika mitinga, svaki sa različitim političkim ciljevima.

Stranka Preporod, čiji je predstavnik bivši premijer Gabrijel Atal, organizuje miting u Filmskom gradu u Sen-San-Deniju. Okupljanje je planirano još u februaru i ima za cilj da okupi stranačke aktiviste i podrži vrijednosti Republike.

Očekuje se da će Atal iznijeti stav o budućim predsjedničkim izborima i mogućoj kandidaturi, kao i da će komentarisati presudu Marin Le Pen.
Stranka Nacionalno okupljanje (RN) održava miting u 7. arondismanu u 15 sati, kao odgovor na nedavnu osuđujuću presudu protiv liderke stranke Marin Le Pen. Njoj je izrečena kazna od četiri godine zatvora i zabrana bavljenja politikom na pet godina. RN protestuje protiv presude, nazivajući je „tiranijom sudija“, a Le Pen će održati govor i najavljuje da će njena poruka sa skupa biti „mirna i demokratska“.

Omladinske organizacije, uz podršku levičarske stranke Nepokorena Francuska i Zelenih, organizuju skup na Trgu republike u 13 sati kao protest protiv ekstremne desnice. Socijalistička partija nije prihvatila poziv da im se pridruži.

Ovi mitinzi ukazuju na sve veće političke tenzije u Francuskoj, posebno u svjetlu sudske presude protiv Marin Le Pen i u kontekstu predstojećih izbora.

Premijer Fransoa Bairu pozvao je da se suparnički mitinzi održe u duhu „smirenosti, međusobnog poštovanja i odgovornosti“ kako bi se izbjegli sukobi.

List Ouest-France je ocenio da će demonstracije predstavljati „bitku slika“. „Gotovo bismo mogli pomisliti da smo usred izborne kampanje“, navodi se u tekstu.

Stranka Nacionalno okupljanje (RN) pozvala je na „mirnu narodnu mobilizaciju“ nakon što je Marin Le Pen prošlog ponedeljka proglašena krivom za proneveru sredstava Evropskog parlamenta kroz veliku aferu sa lažnim zaposlenjima. Nakon desetogodišnje istrage, prošle jeseni je održano devetonedeljno suđenje, a trojica sudija su donijela presudu posle tromjesečnog vijećanja.

Le Pen i još osam poslanika RN u Evropskom parlamentu, koji su svi negirali optužbe i uložili žalbe, proglašeni su krivima da su učestvovali u organizovanom „sistemu“ pronevere između 2004. i 2016. godine. Sredstva Evropske unije, namenjena za plate parlamentarnih asistenata, korišćena su za plaćanje partijskih radnika u Francuskoj. Sud je zaključio da je Le Pen bila „u središtu“ tog sistema i da je direktno organizovala osam fiktivnih ugovora i pokrenula širu šemu sa lažnim radnim mjestima.

Nastavi čitati

Aktuelno