Connect with us

Zanimljivosti

Zašto su toliko česti toplotni talasi u Evropi?

Visoke temperature probile su rekorde u Evropi protekle nedjelje, u posljednjoj seriji toplotnih talasa na kontinentu, koji traju od juna.

Temperature su bile oko ili iznad 40 stepeni Celzijusa u velikom dijelu zapadne Evrope, pa se vreli talas pomjerio ka istoku gdje se očekuje da se zadrži do avgusta.

Toplotni talasi postaju sve intenzivniji, češći i traju duže zbog klimatskih promjena, posebno u Evropi.

– Uočavamo nezapaženi porast broja toplotnih talasa i njihovog intenziteta, ovaj sada je samo zadnji u nizu – kaže za Glas Amerike Robert Vautard, klimatski naučnik iz francuske Laboratorije za klimu i životnu sredinu.

Vreli talas 2003. godine usmrtio je više 70.000 ljudi. A u narednim talasima 2006, 2010, 2015, 2018, 2019. i 2020. stradale su još hiljade.

Evropa se nesrazmjerno brzo zagrijava

U prosjeku, sada je temperatura i do 1,99 stepeni Celzijusa veća nego u predindustrijskom periodu, a Evropa se zagrijavala skoro duplo više od globalnog prosjeka koji je 1,1 stepen Celzijusa.

Posljednji toplotni talasi pokazali su da su u Evropi temperature bile od 3 do 5 stepeni veće nego u periodu prije klimatskih promjena, kaže Vautard.

– Mi zapravo ne znamo zašto imamo toliki porast temperature koji ne može da se predvidi. Modeli predviđanja lako prognoziraju poraste od 1,5 do 2 stepena u toplotnim talasima, ali ne mogu da predvide 4 stepena. Zaista nevjerovatno, ali, ne razumijemo i dalje zašto je to tako
– Dim Coumou, klimatolog sa Univerziteta Vrije u Amsterdamu, kaže za Glas Amerike da se Evropa zagrijava 3 do 4 puta brže od ostalog kopna u istom klimatskom pojasu.

Klimu u Evropi formira i vazdužna struja koja se vrzo kreće od zapada ka istoku, na sjevernoj hemisferi. Nekad se ta struja podijeli na dva dijela , što nije neuobičajeno, ali naučnici kažu da se sada dešava češće i da proces traje duže.

Coumou i njegove kolege objavile su članak o povezanosti podijeljene vazdušne struje i vrelih talasa.
– Dokazali smo da, specijalno u zapadnoj Evropi, česta podjela vazdušne struje može da dovede do jačih toplotnih talasa – laže Coumou

Međutim, za ostatak Evrope ova pojava uzrokuje vrele talase samo 30 posto, dok su ostatak drugi faktori.

Suha zemlja, vreli dani

Ono za šta naučnici jesu sigurni da je pojačalo vrele talase je suho tlo uzrokovano sušama, koje je značajan faktor u vrelom talasu u julu.

Vlažno tlo odbija vrelinu, kaže naučnica Sonia Seneviratne iz Zuricha.

– Kada se tlo koje je inače vlažno isuši, imate smanjeno isparavanje vode iz biljaka ili iz tla direktno. Taj proces koristi inače mnogo energije, a ako se ne dešava zbog isušenog tla, onda ta energija počinje da zagrijava vazduh
– objašnjava Sonia Seneviratne za Glas Amerike.

Usporene okeanske struje

Usporavanje glavne okeanske struje u Atlantiku (AMOC) također može da doprinese vrelim talasima u Evropi.
Ta struja zagrijava vodu na sjeveru i donosi hladu vodu iz dubina na jug. Klimatski modeli su predviđali da će struja usporiti zagrevanje.

– Nismo 100 posto sigurni, ali postoje indikatori da struja u posljednjim decenijama usporava – kaže fizičarka Levke Caesar sa univerziteta Maynooth u Irskoj.

Usporena morska struja mogla bi da ohladi Sjeverni Atlantik i uzrokuje promjene u vazdušnoj struji tako da donese još toplijeg vazduha u centralnu Evropu, što bi moglo da znači i još vrelih talasa.
Svi ovi faktori mogu i da djeluju zajedno ili da se prepliću, pa je teško utvrditi glavnog krivca za vrele talase.
Naučnici su saglasni da je potrebno još istraživanja kako bi se utvrdilo zašto se Evropa zagrijava toliko brzo. Jasno je, kažu, da će ljeta u Evropi biti sve toplija.

Vautard zakljčuje da nadležni treba da se spreme na toplotne talase i do 50 stepeni.
– Da mi je neko prije 20 godina rekao da će biti 40 stepeni u Londonu, ne bih mu vjerovao. Ali, desilo se – kaže Vautard.

Related Topics:

Zanimljivosti

NEVJEROVATNO! Argentinska mis ima 60 godina i izgleda kao MILION DOLARA

Alehandra Marisa Rodrigez ima 60 godina i nova je mis univerzuma Buenos Ajresa.

Alehandra, novinarka i pravnica po profesiji, osvojila je titulu najljepše žene u Buenos Ajresu, kvalifikovavši je za takmičenje Mis Univerzuma Argentine.

Uklonjena starosna granica

Alehandra je dobila priliku da se takmiči na izboru za mis univerzuma nakon što je krajem 2023. godine ukinuta starosna granica koja je važila od 1958. godine, što znači da takmičenje više nije ograničeno na učesnice od 18 do 28 godina.

Sve što se traži je da su punoljetne, a Alehandra je vidjela priliku i prijavila se i pobijedila mnogo mlađe djevojke. “Veoma sam uzbuđena i počastvovana sam što sam osvojila titulu. Želim da pokažem svim ženama da lepota nije vezana za godine i da možemo da rušimo barijere”, rekla je ona, prenosi Najžena.

Nastavi čitati

Zanimljivosti

MAGARCI KOJI ĆE VAM ULJEPŠATI DAN: Ljube sa svim posjetiocima koji dođu da ih vide

Nikada ne biste pomislili koliko mazni i nježni mogu da budu magarci.

Poznato je da postoje azili za pse u kojima spas pronalaze svi izgubljeni i napušteni ljubimci, ali malo ko zna da u jednom gradu u Koloradu postoji i utočište za magarce. Viktorija Šroeder, Keti i Alan Miler udomili su sve magarce koji su se u nekom trenutku borili za život, a sada kod njih vode srećne živote.

Oni svakodveno brinu o životinjama koje im uzvraćaju nježnošću, a jedna od omiljenih zanimacija im je da se maze i ljube sa svim posjetiocima koji dođu da ih vide.

Neki od njih su spašeni od sigurne smrti, pa su upravo kod ovih ljudi i dočekali starost. Ono što sigurno ne biste nikada pomislili jeste koliko nježne i mazne ove životinje mogu da budu. Na Instagram stranici utočušta mogu se pronaći brojni snimci na kojima se vidi koliko životinje uživaju u češkanju, a ovi koji im se najviše svide dobiju i poljubac.

Kako bi spasili od zaborava one magarce koji više nisu sa njima, odnosno koji su uginuli, vlasnici takođe dijele i njihove snimke, prisjećajući se srećnih vremena. Jedan od njih je i magarac Kiovi koji je osvojio srca mnogih ljudina na mrežama.

Nastavi čitati

Zanimljivosti

NASA POSLALA UPOZORENJE! “Ovo nije viđeno 40 godina, posljedice moguće u avgustu”

Ako se ova neobjašnjiva anomalija ne smiri do avgusta, onda ćemo biti na nepoznatoj teritoriji – upozorava Gavin Šmit, klimatolog iz NASA.

Prošle godine Zemlja se zagrijala za oko 0,2 stepena Celzijusa više nego što su klimatski modeli predviđali. Iako to možda ne izgleda mnogo, kada uzmete u obzir da je to mjera na čitavoj planeti, to je poprilična toplota.

“Nijedna godina nije zbunila prediktivne sposobnosti naučnika za klimu više od 2023. godine“, piše klimatolog iz NASA Gavin Šmit u članku za “Nejčur”, a prenosi “Sajens Alert”.
“Temperaturna anomalija iz 2023. došla je iz vedra neba, otkrivajući neviđen jaz u znanju, možda prvi put od prije oko 40 godina, kada su satelitski podaci počeli da nude modelarima pogled na Zemljin klimatski sistem u realnom vremenu”, dodao je.

Šmit upozorava da ako se ova neobjašnjiva anomalija ne smiri do avgusta, u skladu sa prethodnim Еl Ninjo fluktuacijama, onda ćemo biti na nepoznatoj teritoriji.

Postavljeno je nekoliko teorija za višak toplote koja premašuje ono što se očekuje od Еl Ninja i stope povećanja CO2. To uključuje smanjenje aerosola za površinsko hlađenje nakon promjena regulative 2020. godine; povećanje vodene pare koja zadržava toplotu od erupcije Hunga Tonga-Hunga Ha’apai 2022; i aktivnost u trenutnom solarnom ciklusu koja šalje više toplote u našem pravcu.
Ali čak i kombinovano, sve ovo ne objašnjava uočenu dodatnu toplotu, tvrdi Šmit.

Zabrinjavajuće je da nam nedostaje kritičan faktor u našem razumijevanju klimatskih sistema na Zemlji, što bi objasnilo ubrzanu stopu zagrijavanja, kao što je potencijalna pogrešna kalibracija u datumu početka uticaja čovječanstva na klimu – to bi objasnilo zašto nas ekstremne klimatske posljedice, uključujući smrtonosne poplave, požare i oluje, već tako snažno i brzo udaraju.

“To bi moglo da implicira da planeta koja se zagrijava već suštinski mijenja način na koji klimatski sistem funkcioniše, mnogo ranije nego što su naučnici očekivali“, objašnjava Šmit.

Ipak, iznenadni skok vrućine i dalje može biti kratkoročna anomalija ili ‘slabost’ u podacima, priznaje Šmit.

“Postoji rizik od miješanja kratkoročne klimatske varijabilnosti sa dugoročnim promjenama“, kaže Zejke Hausfader, naučnik za klimu sa Berklija u analizi za “Karbon Brif”.

Međutim, primjećuje da postoje neki rani znaci da ovo može biti više od privremene anomalije, uključujući ubrzano zagrevanje zabilježeno u toploti okeana i satelitska mjerenja Zemljine energetske neravnoteže.

Takođe nema znakova da ovo oštro povećanje klimatskih indikatora mijenja kurs. Upravo smo dostigli deseti uzastopni mjesec rekordne globalne toplote, sa 12 mjeseci iznad postavki Pariškog sporazuma o održavanju prosječne globalne temperature ispod 1,5 stepeni Celzijusa zagrijavanja.

Dok istraživači ispituju i raspravljaju o brojevima, mi doživljavamo i svjedočimo vrlo stvarnim posljedicama viška toplote svuda oko nas.

Tri četvrtine najvećeg sistema koralnih grebena na svijetu, Velikog koralnog grebena u Australiji, trenutno pati od visokog do ekstremnog nivoa ugroženosti. Životinje masovno umiru, a milioni ljudi u Africi gladuju zbog klimatskih promjena.

Ovo je samo početak. Neka mjesta već osjećaju toplotu mnogo više od drugih.

Iako je važno razraditi ove potencijalno velike neizvjesnosti u modeliranju klime, veći prioritet je ostvarivanje značajnog napretka ka zaustavljanju emisija gasova staklene bašte koje pokreću najveći dio globalnog zagrijavanja.

Nastavi čitati

Aktuelno