Connect with us

Društvo

LITURGIJA U MANASTIRU KARANOVAC: Biser srpske duhovnosti u Potkozarju

Svetu arhijerejsku liturgiju u manastiru Karanovac, u Gornjim Kijevcima pod Kozarom, čija obnova je u toku, poslije nekoliko vijekova od njegovog razranja, služio je danas vladika banjalučki Jefrem uz sasluženje brojnog sveštenstva.

To je veliki dan za cijelo Potkozarje, za Republiku Srpsku i cijeli srpski narod, smatraju vjernici koji su dočekali vladiku Jefrema i došli da, prvi put, u zimskoj crkvi, prisustvuju liturgiji.

Arheološko istraživanje ovog lokaliteta počelo je 2004. godine, kada je Zavičajni muzej iz Gradiške odlučio da pokrene obimne poslove i utvrdi nove činjenice o postojanju i životu manastira.

Ovdje su prve bogomolje izgrađene prije dva milenijuma, a svjedoče o nastanku i razvoju srpske istorije i kulturne baštine.

Na lokalitetu manastirišta, pronađeni su ostaci srednjovekovnog manastira iz 13. vijeka i perioda Stefana Dragutina iz loze Nemanjića. Iskopavanjima ovdje su pronađeni mnogi predmeti koji dokazuju aktivan vjerski život.

To su srebrne naušnice, rimski novčići, fibula (kopča) od bronze, rimska narukvica od staklene paste, pojasna kopča od gvožđa, ekseri od gvožđa, te velika količina rimske i srednjovjekovne keremike.

“U unutrašnjosti manastirske crkve istražen je drugi sloj sahranjivanja, pronađen veći broj djelimično uništenih skeleta postavljenih karakteristično za hrišćanski način sahranjivanja. Tokom istraživanja manastirske crkve u oltarskom dijelu pronađen je veliki broj rimske keramike, pa se može pretpostaviti da je ovaj objekat korišten kao kasnoantička, odnosno ranohrišćanska bazilika”, kaže arheolog Bojan Vujinović.

Manastir, kojeg su porušili Turci, prvobitno je sagrađen kao jednobrodna sakralna građevina pravougaone osnove sa polukružnom apsidom na istoku, kojoj je kasnije dograđena priprata na zapadu. Građena je od kozaračkog kamena, povezanim krečnim malterom, te krovom od drvenih dasaka, takozvane šindre.

U ovom pravoslavnom srednjovjekovnom manastiru pronađen je najstariji i najzapadniji ćirilični natpis iz 1301. godine, kada se pominje pop manastira Lomnice, koji vrši službu u manastirskoj crkvi u Kijevcima.

Unutar ovog manastira pronađene su i freske, koje se sa sigurnošću mogu dovesti u vezu sa srpsko-vizantijskim stilom, te se lako mogu prepoznati po bjeličatim krugovima na draperijama sveštenika, koji imitiraju bisere.

Na ovom lokalitetu pronađena je i nekropola, sa velikim brojem mramora na kojima susrećemo glagoljične natpise. Jedan od njih, sa glagoljičnim natpisom, sa muškim imenom u dativu – Radinu, dovodi se u vezu sa periodom od 11. do 12. vijeka, te i ako iz relativno kasnog vremena, ide u prilog ćirilo-metodskoj tradiciji.

Manastirska crkva korištena je u kasnom srednjem vijeku, u periodu od 13. do sredine 16. vijeka. Završetak obnove kompleksa, na mjestu koje svjedoči o nastanku i razvoju srpske istorije i kulturne baštine, planiran je do kraja 2025. godine.

Dva milenijuma kulturne baštine
Potpuno je sigurno, smatra arheolog Bojan Vujinović, da je manastirska crkva korištena u kasnom srednjem vijeku, u periodu od 13. do sredine 16. vijeka. Još jedan zanimljiv natpis iz druge polovine 14. vijeka, “to jeste Mileta Stojić”, pronađen ovdje, navodi na zaključak da je ispod nadgrobne ploče sahranjen dječak sa jasnim imenom i prezimenom.

“To je zapravo najstarije poznato ime i prezime iz Potkozaraja, koje sa sigurnošću možemo potvrditi, a zanimljivo je da i danas na ovom terenu ima Stojića i Stojnića”, podsjeća Vujinović. Ovaj arheološki lokalitet zanimljiv je svakako jer se na njemu mogu sagledati najmanje dva milenijuma kulturne baštine.

Tu je pored srednjovjekovnog manastira i nekropole pronađena rimsko poljoprivredno imanje, vila rustika iz vremena od prvog do četvrtog vijeka, te dvije crkve brvnare iz turskog perioda, iz vremena druge polovine 16. i 19. vijeka.

Related Topics:

Društvo

SRPSKI JEZIK KAO “SIKĆANJE”! Kako strancima zvuči naša svakodnevica (VIDEO)

Da li ste se ikada zapitali kako strancima zvuči srpski jezik? Naša zemlja je prepuna turista, što ste sigurno primijetili, pa se postavlja pitanje šta oni “čuju” dok obilaze najpoznatije atrakcije.

Na platformama Instagram i X objavljen je zanimljiv snimak, opisan sledećim riječima: “Ovako srpski zvuči ljudima koji ga ne govore”. Ono što je zatim uslijedilo, sigurno će vas iznenaditi.

Slovenska grupa

Srpski pripada slovenskoj grupi jezika, a jedna od njegih karakteristika je dvoazbučnost – srpska ćirilica (prioritetno srpsko pismo) i srpska latinica, koju su reformisali Vuk Karadžić i Đura Daničić.

Zvaničan je jezik u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori, a govori ga oko 12 miliona ljudi.U srpskom postoje dva zvanična izgovora: ekavica, ijekavica, i nezvanična ikavica. Ekavski izgovor je najviše prisutan u Srbiji i njega karakteriše zamjena glasa jata sa glasom e, prenosi Telegraf.

Zvuk i ritam jezika

U objavi na društvenim mrežama se ističe da je srpski jezik “bogat po fonetskom sistemu”, čime je objašnjen dio “kako ga stranci čuju”.

Korisnici s naših prostora duhovito su komentarisali snimak, a jedan je napisao: “Zvuči kao ruski”.

Pojedinci su objasnili da snimak ilustruje “zvuk, ritam koji stranci čuju kad slušaju srpski jezik, a ne razumiju ga”.Jedna osoba je otkrila: “Kao da sikćemo, tako su mi rekli”, a druga se nadovezala: “Kada sam pitala strance kako zvučimo, odgovor je bio da jako brzo pričamo i da je sve ‘šćšććććš’”.

Nastavi čitati

Društvo

GRIPA PRED VRATIMA! Broj oboljelih u porastu, zdravstveni sistem pod opterećenjem

Povećanje broja oboljelih od akutnih respiratornih infekcija i oboljenja sličnih gripi pokazuje da su na vrhuncu aktivnosti virusa influence i drugih respiratornih virusa, rekla je načelnik Službe za epidemiologiju u Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske Nina Rodić Vukmir.

Rodić Vukmir je istakla da su opterećeni svi nivoi zdravstvene zaštite, što je uobičajeno za ovo doba godine.

– Značajno je da imamo uobičajeno starosno obolijevanje stanovništva, posebno hospitalizovane kategorije (najmlađi i najstariji), uobičajen mortalitet, da nema promjena u genetskim karakteristikama cirkulišućih virusa, te da se sastav vakcine potpuno poklopio sa sojevima koji cirkulišu – navela je Rodić Vukmir.

Ona je dodala da aktivnost virusa korona ostaje niska na regionalnom nivou, te da odrasli čine najveći procenat zaraženih.

Kad je riječ o sezonskoj gripi, Rodić Vukmir je navela da su simptomi groznica, povišena temperatura, kašalj, kijavica, bolovi u mišićima i zglobovima, ekstremni umor, glavobolja, ali i proliv i povraćanje.

Komplikacije gripe mogu dovesti do upale uha i sinusa, upale pluća, ali i zahvatiti svi druge organske sisteme.

Rodić Vukmirova je podsjetila da je osnovno liječenje gripe simptomatsko i uključuje mirovanje, nadoknadu tečnosti, uzimanje lijekova za snižavanje temperature i smirivanje kašlja, uzimanje lako probavljive hrane sa što više voća.

– S obzirom na to da da je gripa uzrokovana virusima, antibiotici se ne primjenjuju, nego se njima mogu liječiti samo bakterijske komplikacije – naglasila je Rodić Vukmir.

Mjere zaštite, dodala je ona, uključuju svakodnevno provjetravanje prostorija, izbjegavanje većih skupova ili bliski kontakt sa drugim osobama.

Institut za javno zdravstvo, dodala je ona, svakodnevno prati epidemiološku situaciju u Republici Srpskoj i regionu, te prati informacije Evropskog centra za kontrolu bolesti i Svjetske zdravstvene organizacije.

Srna

Nastavi čitati

Društvo

EKSPANZIJA U GRADNJI: Cijene stanova u BiH dostižu rekordne visine (VIDEO)

U cijeloj BiH imamo novi lanac ekspanzije u samoj gradnji, a posebno je naglašena prodaja u 2021. i 2022., dok je nešto manja ekspanzija bila u 2023. godini.

Rekao je ovo Mile Petrović sekretar Udruženja građevinarstva i industrije građevinskih materijala pri Privrednoj komori Republike Srpske.

– U posljednje tromjesečju u Srpskoj prema Zavodu za statistiku prodato je 1.350 stanova, a od toga 460 samo u Banjaluci, što znači da je Banjaluka otprilike 30 do 35 odsto ukupnog tržišta u oblasti stanogradnje – rekao je Petrović.

Istakao je da su cijene stanova u Banjaluci najskuplje.

– Na perifernim dijelovima grada kvadrat stana se kreće od 3.100 KM pa najviše. U užem centru je oko 4.000 do 4.500 KM, ali imamo i pojedinačne slučajeve gdje cijena kvadrata ide i do 6.000 KM – rekao je Petrović.

Naveo je da su to pojedinačni slučajevi i to su stanovi u kojima se zahtijeva viši kvalitet same gradnje pri završnim radovima, rade se izričite želje kupca što iziskuje i određenu cijenu, prenosi RTRS.

Nastavi čitati

Aktuelno