Njemačka će u okviru novog plana vojne nabavke značajno usmjeriti svoja ulaganja u evropsku industriju, dok će samo osam odsto biti usmjereno ka američkom oružju, piše danas Politiko pozivajući se na dokument u koji je imao uvid.

Prema planu, Njemačka se priprema da realizuje skoro 83 milijarde evra vrijedne ugovore u narednoj godini.

Ovaj spisak, koji je pripremljen za budžetski odbor njemačkog parlamenta, obuhvata 154 značajne nabavke između septembra 2025. i decembra 2026. godine.

Prema njemačkom zakonu, svi ugovori vrijedni više od 25 miliona evra moraju biti odobreni u parlamentu, prenosi Tanjug.

Na tom spisku, američke kompanije vode u samo nekoliko slučajeva.

Najveće nabavke povezane s američkim izvođačima uključuju torpeda za Boingove P-8A avione (150 miliona evra) i rakete i lansere MIM-104 patriot (5,1 milijardi evra).

Ukupno, američki projekti čine oko osam odsto od ukupnog plana Njemačke.

Kako piše Politiko, Njemačka je posljednjih godinama bila jedan od najvećih kupaca američkog naoružanja, međutim, sada prebacuje fokus na evropsku industriju.

Plan takođe uključuje značajna ulaganja u sisteme protivvazdušne odbrane, brodove, i nove sisteme za elektronsku borbu, dok je razvoj Eurodrona i dalje podložan kašnjenjima i rastućim troškovima.

Promjena njemačkih ulaganja u vojnu nabavku, prema navodima Politika, predstavlja udarac za predsjednika Sjedinjenih Država Donalda Trampa koji vrši pritisak na evopske temlje da nastave s kupovinom američkog naoružanja i opreme.

Belgija se pridružila grupi zemalja koje su priznale palestinsku državu, izjavio je belgijski premijer Bart de Vever.

“Belgija danas daje snažan politički i diplomatski signal svijetu pridruživanjem grupi zemalja koje su saopštile da priznaju palestinsku državu”, rekao je De Vever na marginama Generalne skupštine UN u NJujorku.

On je najavio i otvaranje diplomatske misije Belgije na palestinskim teritorijama, kao i potpisivanje relevantnih međunarodnih sporazuma, prenio je TASS.

Predsjednik Francuske Emanuel Makron saopštio je juče da Pariz priznaje palestinsku državu, koju su dan ranije priznale Australija, Kanada, Velika Britanija i Portugalija.

Nestašica lijekova u EU postaje hroničan problem koji ugrožava pacijente i otkriva slabosti evropskog zdravstvenog sistema, pokazuje novi izvještaj revizora.

Nedostatak lijekova je već godinama problem širom Evropske unije, ali EU i dalje nema efikasan sistem za njegovo rješavanje, navodi se u novom izvještaju Evropskog revizorskog suda (ECA).

Kako se navodi, nestašice lijekova širom EU postaju sve ozbiljnije i prošle godine su dostigle rekordne nivoe.

U izvještaju se naglašava da odsustvo zajedničkog okvira i alata na nivou cijele EU dodatno pogoršava situaciju.

“Nestašice lijekova su uporan problem u EU i samim tim hronična glavobolja. Ali učestale su i postale ozbiljnije, dostigavši rekordne nivoe u 2023. i 2024. godini”, rekao je Klaus-Hajner Lehne iz ECA na predstavljanju izveštaja.

Dodao je da to predstavlja problem za pacijente, izazov za zdravstvene sisteme i pokazatelj strateške ranjivosti EU kada je riječ o snabdijevanju lijekovima.

Od 2022. do oktobra 2024. nacionalne vlasti su Evropskoj agenciji za lekove (EMA) prijavile 136 kritičnih nestašica, navodi se u dokumentu.

Samo u martu ove godine EMA je evidentirala nestašicu 34 leka, od kojih je 16 bilo na listi esencijalnih lekova Evropske komisije.

Lijek može završiti na toj listi zbog problema u proizvodnji, naglog rasta potražnje ili odluke proizvođača da ga povuče sa tržišta, bilo kog faktora koji ograničava ponudu, privremeno ili trajno.

Među njima su bili i lekovi od presudne važnosti, poput trombolitika (koji se koriste kod infarkta i moždanog udara), amoksicilina i antidota za trovanje cijanidom.

Revizori su naglasili da se nestašice ne mogu riješiti na nacionalnom nivou i da je upravo tu EU do sada zakazala.

Problem fragmentisanih podataka
“Postoje napori Evropske komisije da se uhvati u koštac sa osnovnim uzrocima nestašica, ali oni su još u ranoj fazi”, rekao je Lehne.

Jedna od glavnih prepreka, kako stoji u izvještaju, jeste fragmentacija podataka u EU, od informacija o zalihama, preko prijava nestašica, do odobravanja lijekova.

Tako, na primjer, svaka zemlja ima svoja pravila za obavještavanje regulatora o nestašici. U Belgiji proizvođači mogu čekati sve do dana kada lek više nije dostupan. U Holandiji, pak, moraju obavijestiti vlasti najmanje dva mjeseca ranije ako očekuju da u roku od dvije nedjelje neće moći da isporuče lijek.

Proces je dodatno komplikovan jer proizvođači prvo obaveštavaju nacionalne vlasti, koje tek onda prosleđuju podatke EMA.

“Pored ovih ograničenja, utvrdili smo da izveštavanje često ne funkcioniše kako treba, kasni ili ga uopšte nema”, naglasio je Lehne.

Spor odgovor EU
U posljednjim godinama, suočena sa situacijom koja se ne popravlja, Evropska unija je iznela niz predloga za sprečavanje i ublažavanje nestašica, među njima su lista kritičnih lekova i Zakon o kritičnim lijekovima.

Međutim, revizori ukazuju da ovi predlozi nemaju mehanizme sprovođenja, poput sankcija, koje bi omogućile Komisiji ili EMA da obezbede da industrija poštuje obaveze izvještavanja.

“Možete koordinisati samo ako imate informacije. Tako to ide. Svaka država članica daje različite podatke, i to dobrovoljno. Neke čak ni ne dostavljaju podatke”, rekao je Matijas Blas iz ECA.

Iako su predlozi dobar prvi korak, u izvještaju se zaključuje da su akcije EU i dalje nedovoljne.

Novi paket zakona o farmakologiji, o kome trenutno raspravljaju ministri zdravlja u Savjetu, mogao bi da uvede veće obaveze proizvođačima da dostavljaju detaljnije podatke o svojim lancima snabdjevanja.

“Tek kada se usvoje i sprovedu predložene mjere, kada se obezbjedi finansiranje, tada će projekti krenuti, a i dalje će biti potrebne godine da daju stvarne rezultate”, upozorio je Blas, naglasivši da se nestašice ne mogu riješiti preko noći.

“Smatramo da je potrebno jače i efikasnije rješenje na nivou EU kako bi se nestašice spriječile”, navela je portparolka Komisije reagujući na izvještaj, dodajući da je Komisija uvjerena kako će njihovi nedavni predlozi “donijeti suštinsku promenu i rešiti mnoge izazove na koje je Sud ukazao”.