Connect with us

Društvo

MATERINSKI DODATAK U SRPSKOJ! Naknada 406 KM mjesečno – dovoljno za pelene i ništa više!

Na račune majki širom Republike Srpske po osnovu materinskog dodatka lani je leglo 19.068.833 KM, a svakog mjeseca u prethodnoj godini ovu naknadu primalo je u prosjeku 3.920 majki, odnosno porodilja.

su ovo za “Nezavisne novine” iz Javnog fonda za dječju zaštitu Republike Srpske.

Prema odluci Vlade Republike Srpske, u protekloj godini materinski dodatak je iznosio nešto više od 400 KM.

“Odlukom je utvrđena osnovica za određivanje visine prava na materinski dodatak u procentu od 58 odsto od najniže plate u Republici Srpskoj u 2023. godini i za 2024. godinu iznosi 406 KM”, saopšteno je prošle godine iz Vlade RS.

Marina Ružić iz Banjaluke jedna je od majki koje primaju materinski dodatak, a kako kaže za “Nezavisne novine”, suvišno je komentarisati cifru od 406 KM.

“Ta mjera je sada trenutno, s obzirom na sve ove nove okolnosti poskupljenja, jako, jako loša. Malo je. Ne može da podmiri ni potrebe bebe, a kamoli porodice gdje ima kao kod mene četvoro djece”, kaže Ružićeva i dodaje da bi naknada u iznosu prosječne plate bila taman, ali i u iznosu minimalne plate bi bila dobra.

Da bi iznos materinskog dodatka trebalo da bude veći, smatra i Jovan Radovanović, predsjednik Udruženja porodica sa četvoro i više djece grada Banjaluka, koji u razgovoru za “Nezavisne novine” ističe da se iznos naknade po ovom osnovu nije mijenjao godinama.

“Tada 405 KM je bilo kao danas 1.000. Po mom mišljenju, to je trebalo već usklađivati kako rastu cijene i plate”, ističe Radovanović.

Podsjećamo, prošlog mjeseca Tanja Vukomanović i Bojan Kresojević, poslanici PDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske, predali su Vladi Republike Srpske inicijativu za izjednačavanje materinskog dodatka sa iznosom minimalne plate.

Kako su naveli, cijene robe i usluga u Republici Srpskoj su posljednjih godina rasle velikom brzinom, dok su primanja određenih kategorija stanovništva ostala nepromijenjena.

“Vlada Republike Srpske dozvoljava da cijene rastu do nivoa koji je već neuporediv sa prihodima većine građana, ali istovremeno nije promijenila iznos materinskog dodatka, koji za nezaposlene majke ostaje isti već osmu godinu. Iznos od 405 KM nije dovoljan, i stoga predlažemo njegovo povećanje, odnosno usklađivanje sa zakonom koji ga reguliše”, istakla je tada Vukomanovićeva.

Inače, pravo na materinski dodatak ostvaruje nezaposlena majka u trajanju od 12 mjeseci, a za blizance i svako treće i naredno dijete u trajanju od 18 mjeseci.

“Pravo na materinski dodatak može ostvariti majka pod uslovom da ima prebivalište u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta i da je nezaposlena na dan rođenja djeteta i do isteka roka od 90 dana od rođenja djeteta. Pravo na materinski dodatak može ostvariti i majka koja ima prebivalište u Republici ako otac djeteta ima prebivalište u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta”, objašnjavaju iz Fonda za dječiju zaštitu.

Kako dodaju, pravo na materinski dodatak može ostvariti i majka koja je strani državljanin pod uslovom da ima stalni ili privremeni boravak u Republici najmanje godinu dana prije rođenja djeteta, da je nezaposlena na dan rođenja djeteta i do isteka roka od 90 dana od dana rođenja djeteta i da u državi čiji je državljanin nije korisnik prava po istom osnovu.

Related Topics:

Društvo

BUDŽETI U BIH “ŽIVE” OD DOPRINOSA, a penzije i zdravstvo zapeli na minimalcu

Budžeti Republike Srpske i Federacije BiH velikom većinom se popunjavaju iz doprinosa, pokazuju zvanični podaci poreskih uprava oba entiteta.

U saopštenju Poreske uprave FBiH piše da su poreski obveznici Federacije BiH u periodu januar-oktobar 2025. godine uplatili 7.303.193.463 KM javnih prihoda, što je u odnosu na isti period 2024. godine više za 739.681.377 KM, ili za 11,27%.

Od ovog iznosa doprinosi su učestvovali sa više od pet milijardi KM, tačnije 5.063.578.074 KM.

Ovo znači da je više od dvije trećine ukupno prikupljenih sredstava koje je prikupila Poreska uprava FBiH došlo od doprinosa za PIO, doprinosa za zdravstveno osiguranje te doprinosa za osiguranje od nezaposlenosti.

Prema podacima Poreske uprave Republike Srpske, za devet mjeseci ove godine na račun javnih prihoda Srpske prikupljeno je 3,261 milijarda KM, što je za 235,2 miliona KM ili osam odsto više u odnosu na isti period prethodne godine.

“Najviše javnih prihoda prikupljeno je po osnovu doprinosa socijalnog osiguranja, koji su za tri kvartala ove godine već premašili dvije milijarde maraka, odnosno naplaćeno je za 181,4 miliona KM više nego u istom periodu prethodne godine”, stoji u saopštenju.

Ističe se da je po osnovu doprinosa za Fond PIO i Zavod za zapošljavanje u prvih devet mjeseci prikupljeno po 10 procenata više prihoda, dok je za Fond zdravstvenog osiguranja i Fond dječje zaštite prikupljeno po devet procenata više.

“S obzirom na to da se vrlo velika sredstva prikupljaju i iz drugih izvora – indirektnih poreza (PDV, carine, akcize), direktnih poreza (na prihode i dobit) i drugih dažbina, jasno je da ovoliki udio prihoda od doprinosa pokazuje neracionalno trošenje i pogrešnu poresku politiku”, smatra ekonomista Igor Gavran.

On za “Nezavisne novine” kaže da previsoki doprinosi, odnosno naknade po osnovu rada, znače i visoku cijenu rada, nekonkurentnost i relativno niske neto plate, što dugoročno vodi ka nižim prihodima, jer destimuliše zaposlenost i ekonomski razvoj.

“Posebno veliki problem je što se sredstva od doprinosa neracionalno i neefikasno troše, pa bez obzira na visoke prihode, imamo niske penzije, loše zdravstvene usluge i socijalni sistem”, dodao je Gavran.

Admir Čavalić, ekonomista i predsjednik odbora za ekonomsku i finansijsku politiku Predstavničkog doma Parlamenta FBiH, istakao je za “Nezavisne novine” da je ovo praksa već decenijama.

“Prihvatili smo i nismo reformisali fiskalni sistem i isti u značajnom dijelu zavisi od doprinosa. Razumijevajući da dolazi do pada broja zaposlenih, konkretno u FBiH, ali i strukturalnih kriza, na tržištu rada u BiH zbog odlaska radno sposobnog stanovništva, nedostatka radne snage, nedovoljnog dolaska strane radne snage, kladiti se samo na doprinose je relativno riskantno u današnjim ekonomskim okolnostima”, istakao je Čavalić.

Prema njegovim riječima, vjerovatno će se morati reformisati ovaj sistem u pravcu da se više oslanjamo na indirektne poreze, a manje na doprinose.

“Generalno, sistem doprinosa i međugeneracijske solidarnosti trebao bi prije svega da se omogući da se vrši socijalni transfer od onih koji trenutno doprinose onima koji su ranije doprinosili, a ne da se na bazi navedenog indirektno finansira državni aparat, odnosno država”, zaključio je Čavalić.

Nastavi čitati

Društvo

INICIJATIVA ZA SMANJENJE AKCIZA: Pad cijena goriva vodio bi manjoj inflaciji

Milko Grmuša, pravnik iz Banjaluke, najavio je da će u narednim danima podnijeti inicijativu Parlamentarnoj skupštini BiH za izmjene Zakona o akcizama u BiH, kojima bi se smanjile akcize na naftne derivate.

Smatra da bi taj potez doveo do momentalnog pojeftinjenja goriva, smanjenja inflacije i poboljšanja životnog standarda građana.

“Po logici, kada god gorivo poskupi, dođe do skoka cijena svih ostalih proizvoda”, kazao je Grmuša i istakao da, kad dođe do nižih cijena goriva, trebalo bi da budu niže cijene i ostalih proizvoda.

“Svaki ekonomista zna da bi to smanjilo inflaciju, došlo bi sigurno do smanjenja prihoda u budžetu, ali smanjenje inflacije, te ono što mi kao građani zaradimo bi dobilo na dodatnoj snazi”, ističe Grmuša.

Kako je rekao, kad god dođe do rasta minimalne plate, taj iznos pojede inflacija.

Ističe da će u ovoj inicijativi tražiti i podizanje akciza za visko luksuznu robu.

Pojasnio je da, umjesto što se u Parlamentarnoj skupštini BiH svađaju i galame u prazno, svi parlamentarni subjekti imaju šansu da odmah ozbiljno olakšaju život ljudima.

“Usvajanje ove inicijative omogućuje i smanjenje cijena druge robe i usluga koje zavise od cijene goriva”, kazao je Grmuša.

Kako je istakao, bolji poklon za kraj godine od ove zemlje naši ljudi nisu dobili još od proglašenja kraja rata i pucanja.

“Zato apelujem na donosioce odluka samo da podignu ruke, sve drugo ću im sam napisati”, kazao je Grmuša.

Naime, prema podacima koji se nalaze na zvaničnoj stranici Uprave za indirektno oporezivanje BiH (UIO), po litru goriva koje se proda na tržištu u BiH trenutno se plaća akciza u zavisnosti od vrste naftnog derivata, u iznosu od 0,30 do 0,45 KM po.

Pored te akcize, naplaćuju se i dvije vrste putarina.

Prva putarina naplaćuje se za održavanje puteva u iznosu od 0,15 KM po litru derivata, a druga putarina se naplaćuje za izgradnju auto-puteva i rekonstrukciju drugih puteva u iznosu od 0,25 KM po litru derivata.

Podsjećanja radi, u 2018. godini izmjenjen je Zakon o akcizama, a među najvećim zagovornicima izmjene tog zakona bio je Lars Gunar Vigemark, tadašnji šef Delegacije EU u BiH. Zajedno sa domaćim političarima, Vigemark je tada obećao intenzivniju gradnju auto-puteva u Bosni i Hercegovini, što se, naravno, nije desilo.

Ekonomista Igor Gavran, komentarišući ranije za “Nezavisne novine” rekao je da je, nažalost, jedini nesporan i trenutan efekat svih akciza viša cijena goriva, viši troškovi poslovanja i života, više cijene brojnih drugih proizvoda i usluga i posljedično negativni efekti na ekonomiju.

“Pozitivni efekti su minimalni i opravdano se zapitati gdje su uopšte sva ta sredstva utrošena, ako već vidimo da se izgradnja auto-puteva odvija beskonačno sporo i neefikasno, a da se uglavnom finansira iz kredita. Logično je bilo da, ako država odluči graditi put iz kredita, onda barem akcize drži na nižem nivou i time ostvari brojne pozitivne efekte na ekonomiju zbog niže cijene goriva. To bi opet olakšalo vraćanje tih kredita u budućnosti. Ili da odabere model koncesija, gdje nema ni duga ni potrebe za visokim akcizama. Visoke akcize su jedino smislene ako se iz tih sredstava primarno grade putevi, što kod nas nije slučaj”, naveo je ranije Gavran.

Nastavi čitati

Društvo

“CILJ JE ZAŠTITA A NE PRODAJA PREDUZEĆA”: Podnesen zahtjev za stečaj Rudnika i termoelektrane Ugljevik

Advokatska kancelarija Stevanović predala je u četvrtak, 13. novembra 2025. prijedlog za otvaranje stečajnog postupka nad ZP “Rudnik i Termoelektrana” Ugljevik (RiTE).

Kako navode, na ovo su se odlučili jer im RiTE duguje novac za advokatske usluge.

Međutim, tvrde da je cilj ovog postupka da zaštite ovo javno preduzeće.

“Na osnovu informacija koje su prikazane u finansijskim bilansima RiTE Ugljevik, odlučili smo se na ovaj potez kako bi zaštitili najvećeg giganta Republike Srpske u proizvodnji uglja i struje. Nedavni gubici arbitraža (u kojima ova Kancelarija nije učestvovala), kao i konstantne blokade računa, pokazatelj su da je firma zrela za otvaranje stečaja, ali ne radi njene prodaje, već radi njenog restrukturiranja, kako bi mogla da servisira sva svoja potraživanja”, navode iz ove kancelarije u zvaničnom saopštenju.

Poruka za radnike
Iz advokatske kancelarije Stevanović tvrde da ne žele da ugroze RiTE Ugljevik, već da kroz stečajni postupak stave sudsku zaštitu od svih potencijalnih daljih ugrožavanja imovine koja je, kako ističu, vlasništvo svih njenih građana.

“Posebno obavještavamo radnike RiTE Ugljevik da ovo ne predstavlja kraj rada jednog od giganata privrede, već samo sudsku zaštitu od daljih blokada i konstantnog rasta dugovanja koji očigledno ne može da se servisira”, tvrde iz ove advokatske kancelarije.

Nova uprava dobar potez, ali problemi veliki
Nadalje navode da je dovođenje nove uprave u RiTE Ugljevik jedan od najboljih poslovnih poteza.

“Pogotovo što su u pitanju ljudi koji imaju stručnost i znanje, a što mi kao firma koja se bavi privrednim pravom imamo pravo da kažemo. Međutim, količina dugova i obaveza u odnosu na novostvorenu vrijednost mjesečno evidentno neće omogućiti da se firma oporavi od brojnih finansijskih udara”, naglasili su iz advokatske kancelarije Stevanović.

Sve zaključuju pozivom svih nadležnih u ovom predmetu na poštovanje pravnog sistema, te, kako kažu, vjeru u sudstvo, od koga očekuju i za koje su sigurni da će imati pravičan i fer pristup rješavanju ovog problema.

Nastavi čitati

Aktuelno