Connect with us

Društvo

SUROVA REALNOST! Trošimo više novca nego što zaradimo

Građani BiH trošili su prošle godine više novca nego što su zaradili, a to, prema riječima ekonomista, omogućavaju novčane transfuzije dijaspore bez kojih mnoga domaćinstva ne bi mogla opstati u vremenu ekonomske krize i drastičnog poskupljenja robe i usluga.

Rezultati Evropskog programa za upoređivanje cijena i bruto domaćeg proizvoda (BDP) pokazuju da je BDP po stanovniku u BiH izražen u standardu kupovne moći (SKM) lani iznosio 35 odsto prosjeka Evropske unije, dok je stvarna individualna potrošnja (SIP) po stanovniku u SKM u istoj godini iznosila 41 odsto prosjeka Unije.

U saopštenju Agencije za statistiku BiH navodi se da su, pored 27 zemalja članica EU, u ovu analizu Evrostata uključene i tri zemlje članice EFTA – Island, Norveška i Švajcarska, te države kandidati za članstvo u EU Albanija, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Srbija, Turska i BiH.

Analiza je pokazala da Luksemburg ima daleko najveći BDP po stanovniku od svih uključenih zemalja, odnosno 256, što je za dva i po puta iznad prosjeka EU, dok su na drugom i trećem mjestu Irska, odnosno Danska.

U saopštenju se navodi da se kao mjera blagostanja jedne zemlje češće koriste pokazatelji koji su direktno vezani za domaćinstvo nego BDP, a nivo individualne potrošnje je jedan od njih.

– Dok je BDP uglavnom pokazatelj nivoa ekonomske aktivnosti, stvarna individualna potrošnja alternativni je pokazatelj koji bolje opisuje materijalne dobrobiti domaćinstva. Luksemburg ima najviši nivo stvarne individualne potrošnje od svih 36 zemalja uključenih u ovo poređenje, sa 38 odsto iznad prosjeka EU. Na drugom mjestu je Norveška, gdje je nivo potrošnje iznad 27 odsto prosjeka Unije.

Kada su u pitanju zemlje kandidati za članstvo u EU, nivo stvarne potrošnje kreće se između 20 i 60 odsto ispod prosjeka EU. U BiH je taj nivo čak 59 odsto ispod prosjeka Unije i ova zemlja je na začelju te tabele. Iza BiH je jedino Albanija, takođe sa 59 odsto manjim nivoom od prosjeka.

Ekonomista Zoran Pavlović kaže za “Glas” da je iz navedenih pokazatelja očigledno da građani BiH troše više nego što zarade.

– Svi imamo mnogo rodbine i prijatelja u inostranstvu, a prilivi koji dolaze po tom osnovu predstavljaju nevidljivi izvor, odnosno ne mogu se statistički obuhvatiti, ali omogućavaju da stvarna potrošnja bude veća nego što je po svim mjerilima moguće, to jest u odnosu na BDP. Dobar broj građana živi od tih novčanih transfuzija dijaspore – rekao je Pavlović.

On je naveo da je porazno to što je kupovna moć građana BiH gotovo na nivou trećine stanovništva evropskih zemalja.

– Malo se radi na povećanju zaposlenosti i investicija kako bi se na taj način ojačala ekonomija. Previše se okrećemo zaduživanju, što zemlju dovodi u situaciju da nema novca za ekonomski razvoj – ističe Pavlović.

Preporučena mjera

U saopštenju Agencije za statistiku BiH navodi se da se stvarna individualna potrošnja odnosi na robu i usluge koji su stvarno konzumirani od strane pojedinaca, nezavisno od toga da li je tu robu i usluge kupilo ili platilo domaćinstvo, vlada ili neka neprofitna organizacija.

Kod poređenja potrošnje na međunarodnom nivou, stvarna individualna potrošnja se često smatra kao preporučena mjera.

Related Topics:

Društvo

PROGNOZA ZA PROLJEĆE! Stiže toplija sezona i blaži uslovi

Podaci o dugoročnoj prognozi za proljeće 2025. pokazuju uglavnom topliju sezonu u Evropi s normalnim padavinama.

Trenutno se predviđa pretežno visok pritisak, sa sistemima niskog pritiska i mlaznom strujom koja se gura sjevernije. Meteorološka proljećna sezona traje tri mjeseca i obuhvata period mart, april, maj navodi Severe Weather Europe.

Riječ je o prelaznom periodu iz zime u ljeto, tako da se može očekivati ​​širok raspon vremenske dinamike u ovom periodu. Takođe može uključivati ​​uticaje La Nina. Severe Weather Europe koristi dva sezonska modela za prognozu ECMWF (Evropski centra za srednjoročne vremenske prognoze) i UKMO model, iz službenog britanskog Met-Officea.

Sve ove prognoze pokazuju prosječnu sliku kroz tri meteorološka proljećna mjeseca. Čak i da su modeli potpuno tačni, to ne znači da bi takvi vremenski uslovi trajali tri mjeseca zaredom. Umjesto toga, samo sugeriše kako bi prevladavajući vremenski obrasci mogli izgledati tokom sezone, navodi SWE.

Predviđanje uzorka pritiska iz ECMWF-a u nastavku pokazuje opšti signal visokog pritiska. Ovo je predviđanje prilično snažno prosječno, budući da se radi o tromjesečnom prosjeku uz duže vrijeme (3-6 mjeseci) i čini se da je zona visokog pritiska usmjerena prema Skandinaviji.

Kao rezultat toga, toplije temperaturne anomalije i blaži uslovi vjerovatniji su u istočnim i istočnim središnjim dijelovima Evrope. Središnja i zapadna područja vjerovatno će biti na udaru povremene atlantske fronte sa zapada/sjeverozapada pod uticajem područja niskog pritiska iznad sjevernog Atlantika. Što se tiče padavina, Evropa ima trend više padavina nad jugozapadnim, središnjim i dijelom sjevernim predjelima. To vjerovatno znači da model ide prema području nižeg pritiska iznad jugozapadne Evrope, uprkos samo malim pokazateljima područja niskog pritiska.

Snijeg moguć i u martu

U kombinaciji s nižim temperaturama, to takođe utiče na potencijal snježnih padavina u rano proljeće. Iako je proljeće poznato kao početak toplijeg dijela godine, još uvijek može doći do snježnih padavina, posebno u martu. Ali gledajući prognozu snježnih padavina za februar-april 2025., veći dio kontinenta ima snježne padavine ispod normale, prenosi Net.hr.

UKMO model pokazuje vrlo sličnu prognozu ECMWF-u, sa zonom visokog pritiska iznad Evrope i signalom područja niskog pritiska iznad dalekog sjevernog Atlantika. U prognozi UKMO-a područje visokog pritiska nalazi se malo južnije nego u ECMWF-u. Gledajući temperaturnu prognozu pokazuje uglavnom toplije uslove od normalnih u većem dijelu kontinenta, posebno u sjevernim i središnjim regijama. Ovo nije previše daleko od ECMWF-a, a takođe pokazuje naznaku zapadnijeg toka u zapadni i sjeverozapadni dio Evrope, kaže SWE.

Gledajući prognozu oborine, nad južnom Evropom vidimo uglavnom normalne do suve uslove. To je uglavnom očekivano, s obzirom na prognozu visokog pritiska iz ovog modela. Ali sjeverna i dijelovi srednje Evrope pokazuju više oborina u proljeće, što ukazuje na uticaj zone niskog pritiska na sjeveru.

Takođe možemo pogledati prognozu snježnih padavina UKMO-a, koja je prilično nepovoljna i niža od normalne za ovaj period. Ali, to je za očekivati ​​uz temperature iznad normale i dominantan sistem visokog pritiska nad kontinentom s prevladavajućim zapadnim strujanjem.

Nastavi čitati

Društvo

POSKUPLJENJA NE STAJU! Brašno skuplje, a novi rast cijena tek slijedi!

U nizu poskupljenja koja su se zakotrljala u ovoj godini, prije par dana otišla je i cijena brašna.

Vreća koja je u prosjeku koštala 25 KM, sada je skuplja za pola marke, ali, kako poručuju mlinari, neće stati na tome.

– Zbog poskupljenja struje, morali smo da dignemo cijenu brašna. Ono je, po kilogramu, prije par dana poskupjelo za 2 feninga ili 0,5 KM po vreći. Međutim, već početkom februara slijedi još jedno takvo poskupljenje, tako da će vreća biti skuplja za 1 KM – kaže za Srpskainfo predsjednik Udruženja mlinara Srpske Zoran Kos.

Prema njegovim riječima, poskupljenjima brašna ni tu nije kraj.

– U cijenu moramo da ukalkulišemo i rast plata i poskupljenje dizela, tako da bi u narednih 15 dana, do mjesec, vreća trebalo da poskupi za još 1 KM. U konačnici, vreća će u prosjeku koštati 27 KM. Počela je da raste i cijena pšenice na svjetskoj berzi, što takođe utiče na cijenu naših proizvoda. Kad se sve uzme u obzir, opravdano je poskupljenje od 10 odsto, sa kojim idemo postepeno – poručuje Kos.

Pojedini pekari već su najavili i poskupljenje hljeba. Tako će, prema najavama bijeljinskih pekara, vekna od 500 grama sa 1,8 uskoro otići na 2 KM.

Nastavi čitati

Društvo

OD SUTRA TOPLIJE! Temperature će dostizati i do 18 stepeni, IZNAPROSJEČNO ZA OVO DOBA GOINE!

Period izraženih  temperaturnih promjena koji je ovih dana “zarobio” većinu nizina i kotlina pod niske oblake i maglu uz hladno vrijeme, u našim krajevima zadržaće se još danas.

Od sutra, a posebno od srijede, promjenom visinskih strujanja na vlažnija i toplija jugozapadna, očekuje nas osjetno otopljenje, pokazuje prognoza meteorologa.

Otopljenje će najviše biti izraženo u nizinama na sjeveru zemlje, gdje je ovih dana i najhladnije.

Dnevne temperature će sredinom i u drugom dijelu sedmice dostizati lokalno do oko 18 stepeni, dok će jutra ostati hladna, većinom uz mraz.

Što se tiče vremena do kaja januara, očekuju nas iznadprosječno visoke temperature za ovo doba godine, uz dominantna južna i jugozapadna visinska strujanja. Takva strujanja će donijeti promjenjivo vrijeme uz čestu smjenu sunca i oblaka, ali i povremeno kišu koje će biti lokalno i uglavnom u manjim količinama.

Lokalno može biti i pojačanog juga, uglavnom u brdskoplaninskim krajevima, objavljeno je na Fejsbuk stranici BHmeteo.

Nastavi čitati

Aktuelno