Connect with us

Svijet

ZNATE LI DA POSTOJI DRŽAVA koja je na novčanicu stavila Tita, a TO NIJE JUGOSLAVIJA

U nekadašnjoj Jugoslaviji u opticaju je bila samo jedna novčanica s likom Josipa Broza Tita.

Riječ je o novčanici od 5000 dinara iz daleke 1985. godine. Oni malo stariji sjećaju se toga, ali teško će znati da je osim SFRJ još jedna zemlja imala lik Tita na svojim novčanicama, piše Bizportal.rs.

Poseban kuriozitet jest da je ova država novčanicu s likom maršala imala u opticaju čak i prije nego što je SFR Jugoslavija počela koristiti lik Josipa Broza na apoenima od 5000 dinara.

Misteriozna država zove se Republika Gvineja. Ova afrička država uvela je novu valutu 1971. godine i nazvala je sili. Ta riječ na njihovom jeziku znači – slon.

“Na svoju najveću novčanicu od 500 silija 1980. godine centralna banka Republike Gvineje postavila je upravo lik Tita, maršala i doživotnog predsjednika Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije”, kazao je na svom YouTube kanalu numizmatičar Zlatko Višćević.

Bila je u opticaju nekih pet godina, sve do 1985. Ova novčanica nije posebno značajna u svijetu numizmatike, no istorijski je zanimljivo da su se u ovoj zapadnoafričkoj zemlji odlučili baš Tita staviti na državni novac.

“Kada se na novčanicama neke zemlje prikazuju osobe, onda su one u većini slučajeva značajne za nju i s njom imaju neku direktnu vezu. Jako je neobično to da se na njima prikazuje čelnik neke druge države. Još je neobičnije za jednu afričku državu, koja se tek 1958. godine oslobodila kolonijalne vlasti, da samo 23 godine nakon toga postavlja na svoju novčanicu Evropljanina i bijelca”, objašnjava Višćević.

Osim Tita, na ostalim novčanicama iz ove serije prikazani su i drugi strani političari: marokanski kralj Mohamed V, bivši predsjednik Gane Frensis Kvame Nkrumah, bivši premijer Demokratske Republike Kongo Patris Lumumba i drugi… “Tema ove serije novčanica, a kojoj pripada i ova na kojoj je lik Tita, je antikolonijalizam i antiimperijalizam. Svim tim ljudima zajednička je borba protiv kolonijalizma, za nezavisnost svojih naroda i zemalja. Tito je postavljen na ovu novčanicu u periodu u kojem je Republika Gvineja bila deo Pokreta nesvrstanih, a baš Tito je bio jedan od glavnih lidera tog pokreta”, objašnjava Viščević.

Novac osim svoje očigledne, monetarne, ima i propagandnu ulogu u svakom društvu. Osim što novcem plaćamo sve što nam je potrebno za život, on ima i političko-propagandnu ulogu, tako se novcem može poslati određena poruka javnosti.

“Obično su izdavači novca banke, iza kojih stoji država, tako da su na novčanicama prikazani oni motivi i sadržaji za koje država želi da ih vide njeni građani. Kada se na novac stavljaju ljudi, onda se u pravilu radi o vladarima te zemlje, značajnim osobama iz istorije, političarima, naučnicima, piscima, umjetnicima i sl.”, objašnjava numizmatičar Zlatko Višćević u svom prilogu.

SFRJ je tek krajem 1985. odlučila na jednu novčanicu postaviti lik Josipa Broza Tita, i to onu od 5000 dinara, koja je u to vrijeme bila najvrijednija. Na licu joj je bio lik Tita, a na naličju vizura Jajca. Ovi motivi su imali zadatak da pozovu na jedinstvo zemlje koja je već uveliko počela pucati po šavovima.

Related Topics:

Svijet

POJAVILI SE ŠOK DETALJI: 10 evropskih zemalja sprema vojsku za Ukrajinu? Tramp otkrio ŠTA PLANIRA iz vazduha

Jedna od opcija o kojoj se razgovara jeste slanje evropskih snaga u Ukrajinu, ali pod američkom komandom, otkrila su dva izvora.

Američki i evropski vojni zvaničnici počeli su da planiraju bezbjednosne garancije za Ukrajinu, rekli su američki izvori Rojtersu u utorak, nakon što je predsjednik Donald Tramp obećao da će da je zaštiti u okviru mirovnog sporazuma.

Ukrajina i evropski saveznici pozdravili su Trampovo obećanje o bezbjednosnim garancijama, dato na sastanku lidera u ponedjeljak, ali mnoga pitanja i dalje ostaju otvorena.

Zvaničnici su za Rojters otkrili da Pentagon radi na planiranju oblika podrške koju bi Vašington mogao da pruži van isporuke naoružanja, uključujući i potencijalnu vazdušnu pomoć. Upozorili su, međutim, da će biti potrebno vrijeme da se američka i evropska strana usaglase oko rješenja koje bi bilo vojno izvodljivo i politički prihvatljivo – kako za Kijev, tako i za Kremlj.

Jedna od opcija o kojoj se razgovara jeste slanje evropskih snaga u Ukrajinu, ali pod američkom komandom, otkrila su dva izvora.

Dodali su da te snage ne bi djelovale pod NATO zastavom, već u ime svojih nacionalnih vlada. Prema informacijama Blumberga, oko deset evropskih država bilo bi spremno da pošalje vojnike u Ukrajinu nakon završetka ruske invazije. Evropski zvaničnici, prema tom izvještaju, u utorak su razgovarali o planu prema kojem bi britanske i francuske snage bile raspoređene kao deo budućeg mirovnog sporazuma, uključujući broj vojnika i njihovu geografsku lokaciju.

Britanska vlada saopštila je da će evropski vojni zvaničnici narednih dana održati sastanke sa američkim predstavnicima kako bi razvili “čvrste bezbjednosne garancije” i pripremili teren za eventualno raspoređivanje tzv. snaga obezbjeđenja u slučaju prekida neprijateljstava.

Prema izvorima Blumberga, prva faza predloženog paketa pomoći bila bi usmjerena na jačanje ukrajinske vojske kroz obuku i kadrovsko pojačanje. Tim zadatkom upravljala bi multinacionalna grupa sastavljena uglavnom od evropskih trupa, pri čemu bi Velika Britanija i Francuska poslale stotine vojnika u Ukrajinu – daleko od prve linije fronta. Bijela kuća je ranije objavila da će SAD učestvovati u koordinaciji bezbjednosnih garancija za Ukrajinu, dok je rusko Ministarstvo spoljnih poslova oštro odbacilo slanje bilo kakvih snaga iz NATO zemalja radi sprovođenja mirovnog sporazuma.

Predsjednik Tramp javno je isključio mogućnost slanja američkih vojnika u Ukrajinu, ali je u utorak, gostujući na Foks njuzu, ostavio otvorene druge oblike američkog angažmana. Nagovijestio je da bi Vašington mogao da pruži vazdušnu podršku evropskim snagama.

Američka vazdušna podrška mogla bi da se realizuje na više načina – od postavljanja protivvazdušnih sistema do podrške borbenim avionima i potencijalnog uvođenja zone zabrane letenja.

NATO vojni lideri održaće u sredu virtuelni sastanak na kojem će učestvovati i američki vojni predstavnici.

Nastavi čitati

Svijet

STRAVIČNE BROJKE! Ruski hakeri objavili navodnu bazu ukrajinskih gubitaka

Ruski hakeri objavili su navodnu bazu Generalštaba Oružanih snaga Ukrajine sa podacima o 1.721.000 poginulih i nestalih od 2022. do 2025. godine.

Po godinama:

2022 — 118,5 hiljada

2023 — 405 hiljada

2024 — 595 hiljada

2025 — 621 hiljada

Iako ovu objavu treba uzeti sa velikom rezervom, broj za prvu godinu poklapa se sa „lapsusom“ Ursule fon der Lajen, koja je približnu cifru ranije pomenula. Trend gubitaka je uzlazni, što upućuje na tragediju ogromnih razmjera i stavlja pod znak pitanja sposobnost Kijeva da nastavi borbu. Po svemu sudeći, ovakva cifra mogla bi biti samo djelimično opravdana, uz moguću korekciju da su na spisku ubrojani i ranjeni vojnici kao i dezerteri, navodi TV Front.

Ako se držimo ovog ruskog izvora, vidimo da je trend sve gori: za tri godine gubici su porasli gotovo šest puta, a 2025. bilježi rekordnu cifru od preko 620.000 ljudi. Čak i ukoliko se u obračun unesu i dezerteri, brojke i dalje djeluju nerealno, ali je dinamika rasta gubitaka po godinama ovim tempom sasvim relevantna.

Visoki gubici mogu biti posljedica prinudnog držanja fronta i neprekidne i sve drastičnije mobilizacije ljudi koji niti žele niti su adekvatno osposobljeni da ratuju. Iako zapadni partneri i dalje u planovima vide Ukrajinu kao sposobnu za borbu, uz ovakav tempo gubitaka postavlja se pitanje da li će Kijev uskoro doživjeti slom na vojnom planu, a demografski je to već doživio.

Nastavi čitati

Svijet

PREDSJEDNIK AMERIKE NE MIRUJE! Tramp uveo sankcije sudijama i tužiocima

Administracija predsjednika SAD Donalda Trampa uvela je sankcije dvojici sudija i dvojici tužilaca Međunarodnog krivičnog suda /MKS/, dok Vašington nastavlja pritisak zbog postupaka koje tribunal vodi protiv izraelskih lidera.
Ministarstvo finansija SAD je kao sankcionisana lica navelo Nikolasa Jana Gilua iz Francuske, Nažata Šamima Kana iz Fidžija, Mame Mandijaje Nijang iz Senegala i Kimberli Prost iz Kanade.

Sudije MKS su u novembru prošle godine izdale naloge za hapšenje izraelskog premijera Benjamina Netanjahua, bivšeg ministra odbrane Joava Galanta i lidera Hamasa Ibrahima el Masrija zbog navodnih ratnih zločina i zločina protiv čovječnosti počinjenih tokom sukoba u Gazi.

Gilu je sudija MKS koji je predsjedavao pretpretresnim vijećem koje je izdalo nalog za hapšenje Netanjahua. Kan i Nijang su zamjenici tužilaca.

Ovaj potez uslijedio je manje od tri mjeseca nakon što je američka administracija uvela sankcije četvorici sudija MKS, navodeći da su oni učestvovali u “nelegitimnim i neosnovanim akcijama” suda usmjerenim na SAD i bliskog saveznika Izrael.

MKS, koji je u junu osudio taj potez, opisujući ga kao pokušaj potkopavanja nezavisnosti sudske institucije, za sada nije odgovorio na zahtjev za komentar o dodatnim sankcijama.

MKS, koji je osnovan 2002. godine, ima međunarodnu nadležnost za procesiranje genocida, zločina protiv čovječnosti i ratnih zločina u državama članicama ili ako je upućen na određenu situaciju odlukom Savjeta bezbjednosti UN.

SAD, Kina, Rusija i Izrael nisu članice ovog suda.

Nastavi čitati

Aktuelno