Connect with us

Društvo

Politika se konkretnim planovima mora boriti protiv crnog tržišta duvana

Potrebno je da politika problem crnog tržišta duvana i duvanskih proizvoda prepozna ne samo deklarativno, već i suštinski kroz konkretne planove, o čemu svjedoče i rezultati istraživanja, koja pokazuju da je na tržištu BiH i dalje prisutan određeni volumen ilegalnih cigareta.

O ovoj tematici je za sredinu narednog mjeseca planiran online okrugli sto, na kojem će domaći nezavisni ekonomski analitičari, zajedno sa predstavnicima relevantnih državnih agencija, razmatrati zaključke IPSOS istraživanja i druge relevantne teme, kao što su napredak aktivnosti na terenu, rezultati kampanje “Stop švercu” i moguća sistemska rješenja.

Istraživanje renomirane istraživačke kuće IPSOS o tržištu duvana u BiH je, podsjetimo, sprovedeno od 4. novembra do 27. decembra 2022. godine, na nacionalno reprezentativnom uzorku stanovništva BiH starijeg od 19 godina (Višestepeni stratifikovani uzorak prema entitetu, regionu, tipu naselja i ukupnom broju članova domaćinstva).

Okvir uzorka je zasnovan na podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine, popis 2013. godine. Podaci su analizirani na osnovu odgovora ispitanika i fotografija duvanskih proizvoda koje ispitanici trenutno koriste.

Istraživanje pokazuje da u proteklom periodu na tržištu BiH postoje određene promjene u upotrebi različitih vrsta duvanskih proizvoda. Naime, bilježi se povećanje upotrebe ilegalnog rezanog duvana.

Nadalje, istraživanje pokazuje da je na tržištu BiH i dalje prisutan određeni volumen ilegalnih cigareta, međutim taj udio je stabilan zbog kontinuiranih aktivnosti agencija na nivou BiH (prvenstveno Državna agencija za istrage i zaštitu (SIPA), Uprava za indirektno oporezivanje (UIO) BiH i Granična policija (GP) BiH u suzbijanju kriminala, šverca i crnog tržišta.

Ono što zabrinjava je rapidan porast upotrebe ilegalnog rezanog duvana. Procjenjuje se da je u 2022. godini ukupna potrošnja ilegalnog rezanog duvana bila 2.245 tona, što je 25 odsto više u odnosu na 2021. godinu i skoro 40 odsto više u odnosu na upotrebu u 2020.

Prema istraživanju, većina pušača rezanog duvana koristi ilegalni rezani duvan, a uglavnom ga kupuju na pijaci, ali i od uličnih prodavača i poznanika.

Može se zaključiti da se, bez obzira na intenzivirane aktivnosti u borbi protiv crnog tržišta, bilježi rapidan porast upotrebe ilegalnog rezanog duvana. Ili, konkretnije, bh. tržištem sve više dominiraju šverceri rezanog duvana.

Jedna od ključnih preporuka je da sistem kontrola, kada je riječ o duvanu, treba početi dosta ranije i na entitetskom nivou i u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, gdje nadležnosti imaju ministarstva poljoprivrede.

Takođe, vidno je da je ključno praćenje proizvodnje na samom zemljištu. Važno je vidjeti koje su kritične tačke, a nakon toga pripremiti strategiju i operativne mjere da se to smanji koliko je moguće.

Bitno je naglasiti da veliku pomoć nadležnim institucijama u borbi protiv ilegalnog tržišta duvana i duvanskih proizvoda pružaju i građani kroz akciju UIO BiH “Stop švercu”, a koji putem telefona 080020607 i putem Vibera na broj 065/355-155 mogu prijaviti svaku neregularnost kada su u pitanju duvan i duvanski proizvodi.

U suštini, suzbijanje crnog tržišta duvanom i duvanskim proizvodima trebalo bi da bude u stalnom fokusu i interesovanju donosioca odluka u BiH.

Rad agencija na nivou BiH (prvenstveno SIPA, UIO BiH i GP BiH) u suzbijanju kriminala, šverca i crnog tržišta cigareta vidno daje rezultate, međutim kada se radi o rezanom duvanu potrebno je strateški, na nivou BiH i entitetskim nivoima, pristupiti rješavanju ovog problema.

Prvenstveno je potrebno regulisati primjenu zakona na nivou BiH i entitetskih zakona o duvanu kojima se uređuje: proizvodnja, organizacija proizvodnje, otkup, obrada, prerada i promet sirovog duvana u listu, te proizvodnja i promet duvanskih proizvoda u BiH. Nadalje, potrebno je staviti akcenat na regulaciju otkupa duvana i praćenje rezultata datih podsticaja.

Dakle, kako smo i naveli, potrebno je da politika prepozna ovaj problem ne samo deklarativno, već i suštinski kroz konkretne planove.

Podsjetimo, ekonomista Faruk Hadžić smatra da bi suzbijanje crnog tržišta duvana i duvanskih proizvoda trebalo da bude u stalnom fokusu i interesovanju donosioca odluka u BiH.

“Rad državnih agencija poput UIO BiH, SIPA, Granične policije, OSA u suzbijanju kriminala, šverca i crnog tržišta cigareta daje rezultate, što se vidi iz aktivnosti o zaustavljanju šverca i oduzetim količinama na crnom tržištu cigareta. Međutim, kada se radi o rezanom duhanu potrebno je strateški, na državnom i entitetskim nivoima pristupiti rješavanju ovog problema”, rekao je Hadžić za “Nezavisne novine”.

Ovdje se, kako je dodao, prije svega misli da je potrebno regulisati primjenu državnog i entitetskih zakona o duvanu kojima se uređuje način proizvodnje, otkupa, obrade, prerade i prometa sirovog duvana u listu, te proizvodnja i promet duvanskih proizvoda u Bosni i Hercegovini.

“Nadalje, potrebno je staviti akcenat na regulaciju otkupa duhana i praćenje rezultata datih poticaja. U konačnici, potrebno je da politika prepozna ovaj problem ne samo deklarativno, već i suštinski kroz konkretne planove i aktivnosti”, istakao je Hadžić.

Podsjetimo, treću godinu zaredom UIO organizuje kampanju “Stop švercu 2023”. Razlog nastavka kampanje je što su prethodne dvije dale veoma dobre rezultate, ali je pitanje crnog tržišta i dalje veoma prisutno i borba se mora nastaviti.

Brojne aktivnosti, koje je sproveo UIO do sada, rezultirale su značajnom količinom oduzete robe u prethodne tri godine. Vrijednost oduzetog duvana i duvanskih prerađevina, odnosno cigareta, čiji je bio cilj prodaja na crnom tržištu BiH, premašuje iznos od 10 miliona KM. To je u posljednje tri godine rezultiralo smanjenjem crnog tržišta cigareta, što potvrđuje i broj izdatih akciznih markica.

U 2022. godini UIO BiH je izdao za 33 odsto više akciznih markica za obilježavanje cigareta u odnosu na 2021, što pokazuje da se tržište cigareta u BiH polako stabilizuje.

Iz UIO BiH nam je potvrđeno da su za pet mjeseci ove godine oduzeli cigarete, duvan i slične proizvode ukupne vrijednosti, prema preliminarnoj procjeni, 746.178 KM. Riječ je o 18.561 paklici cigareta, 886,9 kg rezanog duvana, 185.946 ručno punjenih cigareta, te 1.703,85 kg arome za nargilu (akcizni proizvod).

Nezavisne

Related Topics:

Društvo

POKOLJENJA ODAJU POČAST! Marš besmrtnog puka u četri grada u Srpskoj

U Banjaluci će danas, povodom obilježavanja 9. maja – Dana pobjede nad fašizmom, biti održan marš “Besmrtnog puka”, kao i svečana akademija u Vladi Republike Srpske. Marš će osim u Banjaluci, biti održan i u Trebinju, Srpcu, na Palama, najavili su organizatori.

Okupljanje učesnika marša planirano je u Parku Petra Kočića od 10.00 do 11.00 časova, nakon čega će kolona krenuti prema Trgu palih boraca.

U 11.15 časova predviđeno je polaganje vijenaca i cvijeća na spomenik žrtvama fašizma, nakon čega će uslijediti obraćanja i prigodan program.

U Trebinju je planirano da kolona krene ispred Spomenika oslobodiocima u Prvom svjetskom ratu u 11.00 časova, a završiće kod Spomenika borcima poginulim u borbi protiv fašizma 1941-1945.

Marš “Besmrtnog puka” organizuje Narodno patriotsko udruženje “Besmrtni puk Srpske” u saradnji sa Odborom Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.

Marš “Besmrtnog puka” na Palama organizuju paljanska Boračka organizacija i SUBNOR, koji pozivaju potomke poginulih i nastradalih u Drugom svjetskom ratu i sve građane, da učestvuju na obilježavanju i ponesu fotografije svojih predaka.

Polaganje vijenaca na spomenik poginulim borcima Narodnooslobodilačkog rata /NOR/ planirano je u 11.00 časova, a polazak marša “Besmrtnog puka” predviđen je u 11.20 časova ispred Sabornog hrama Svetog arhangela Gavrila i šetnja promenadom.

Na obilježavanju će učestvovati i delegacija Ambasade Ruske Federacije u BiH.

Na svečanoj akademiji u Banjaluci, koja će biti održana od 18.00 časova, obratiće se predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković.

Akademiji će prisustvovati i predstavnici institucija Republike Srpske, narodni poslanici, ministri, načelnici i gradonačelnici, predstavnici akademske i vjerske zajednice, organizacija proisteklih iz Odbrambeno-otadžbinskog rata, kao i predstavnci NOR-a.

Dan pobjede nad fašizmom obilježava se 9. maja u znak sjećanja na taj datum 1945. godine kada je stupila na snagu bezuslovna kapitulacija nacističke Njemačke, čime je završen Drugi svjetski rat u Evropi, koji je u istoriji čovječanstva bio najmasovniji, a po broju ljudskih žrtava najstravičniji sukob u kojem je poginulo oko 60 miliona ljudi.

Srpski narod bio je predvodnik borbe protiv fašizma na prostoru bivše Jugoslavije i podnio je najveće gubitke, a Sovjetski Savez dao je najveći doprinos u slamanju fašizma.

Bivša Jugoslavija, koja je tada i kroz istoriju bila na strani saveznika, imala je najveće gubitke koji se, prema državnoj komisiji bivše SFRJ, procjenjuju na 1,7 miliona ljudi.

Nastavi čitati

Društvo

DANAS JE 9. MAJ – DAN POBJEDE NAD FAŠIZMOM! Srpski narod dao neprocjenjivu žrtvu za slobodu

Danas se obilježava 9. maj – Dan pobjede nad fašizmom, jedan od najznačajnijih datuma u svjetskoj istoriji, dan kada je okončan Drugi svjetski rat u Evropi i kada su saveznici, predvođeni odlučnošću i ogromnim žrtvama svojih naroda, slomili fašističku ideologiju.

U toj borbi, srpski narod je dao nemjerljiv doprinos. Kroz redove partizanskog pokreta, kao i kroz borbu protiv nacističke okupacije, Srbi su podnijeli ogromne ljudske gubitke, ali su pokazali neviđenu hrabrost, prkos i odlučnost da se odupru zlu. Više od milion života izgubljeno je tokom rata na prostoru tadašnje Jugoslavije, a najveći broj žrtava upravo je bio srpske nacionalnosti. Ubijani su na kućnom pragu, u logorima, masovnim pogubljenjima – samo zato što su pružali otpor ili su bili ono što jesu.

U znak sjećanja na ovu veliku pobjedu, danas se širom svijeta održavaju ceremonije, a Parada pobjede u Moskvi ostaje jedan od najupečatljivijih simbola poštovanja prema onima koji su porazili fašizam. Rusija, kao nasljednica Sovjetskog Saveza koji je dao ogroman doprinos oslobađanju Evrope, tradicionalno na Crvenom trgu organizuje veličanstvenu vojnu paradu, uz prisustvo veterana, državnog vrha i međunarodnih gostiju.

Ovaj dan nas podsjeća da sloboda nije data, već izborena krvlju i otporom. Srpski narod, iako često nepravedno zapostavljen u svjetskim narativima, bio je jedan od stubova te borbe, a naša je dužnost da njegujemo istinu, čuvamo sjećanja i učimo nove generacije vrijednostima mira, slobode i antifašizma.

Neka vječna slava i hvala svim herojima koji su dali svoje živote za slobodu koju danas imamo.
Banjaluka24

Nastavi čitati

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Stabilizacija, kiša samo još ponegdje

U Republici Srpskoj i Federaciji BiH /FBiH/ se očekuje stabilizacija vremena, a kratkotrajna, slaba kiša moguća je samo ponegdje.

Ujutro će biti hladnije, a po kotlinama i dolinama rijeka očekuje se magla. U ostalim predjelima biće pretežno oblačno, na jugu sunčanije i uglavnom suvo, saopšteno je iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

U drugom dijelu dana biće sve više sunčanih perioda i toplije.
Jutarnja temperatura vazduha iznosiće od pet do 10, u višim predjelima od dva, a dnevna od 15 na sjeverozapadu, do 21 stepen Celzijusov na jugu.

Kasnije poslije podne i uveče očekuje se prolazna umjerena oblačnost s juga.

Vjetar će biti slab do umjeren, a u Hercegovini uveče pojačan, promjenljiv ili sjevernih smjerova.

Nastavi čitati

Aktuelno