Connect with us

Društvo

ŠENGEN ili ŠENGENSKA ZONA: Sve što treba znati

Šengenska zona, ili samo Šengen, je područje koje obuhvata 29 evropskih zemalja koje su službeno ukinule granične kontrole na međusobnim granicama. Benefiti zemalja unutar nje su brojni, a evo i zašto.

Šengenska zona uglavnom funkcioniše kao jedinstvena jurisdikcija za međunarodna putovanja, sa zajedničkom viznom politikom.

Područje je dobilo ime po Šengenskom sporazumu koji je 1985. godine potpisan u Šengenu u Luksemburgu.

Od 29 država članica Evropske unije, 23 su potpuno u Šengenskoj zoni, a dve samo vazdušno i pomorski.

Od četiri članice EU koje nisu potpuno dio šengena, tri – Bugarska, Kipar i Rumunija – zakonski su obvezne da se pridružie u budućnosti.

Irska je zadržala mogućnost odbijanja i umesto toga vodi sopstvenu politiku viza.

Dana 31. marta 2024. Bugarska i Rumunija pridružile su se Šengenu, ali samo vazdušnom i pomorskom granicom, a o kopnenim granicama će se razgovarati u decembru ove godine.

Četiri države članice Evropske asocijacije za slobodnu trgovinu (EFTA): Island, Lihtenštajn, Norveška i Švajcarska, nisu članice EU, ali su potpisale sporazume u vezi sa Šengenom.

Šengenska zona uključuje i tri evropske mikro države – Monako, San Marino i Vatikan, koje održavaju otvorene granice za putnički promet s drugim zemljama članicama Šengena.

Šengensko područje ima gotovo 420 miliona ljudi i površinu od 4.312.099 km2.

Oko 1,7 miliona ljudi svakodnevno putuje na posao preko interne evropske granice, a u nekim regionima ti ljudi čine do trećinu radne snage.

Smanjenje troškova trgovine zbog Šengena varira od 0,42% do 1,59%, zavisno od geografskog položaja, trgovinskih partnera i drugih faktora.

Zemlje izvan Šengena takođe imaju koristi, mada su države u Šengenu pojačale graničnu kontrolu sa zemljama koje nisu u zoni.

Istorija Šengenskog Sporazuma
Šengenski sporazum potpisalo je 14. juna 1985. godine 5 od 10 država članica u Šengenu u Luksemburgu.

Šengensko područje uspostavljeno je odvojeno od Evropskih zajednica, kada se nije mogao postići konsenzus među svim državama članicama EK o ukidanju granične kontrole.

Sporazum je dopunjen 1990. godine Šengenskom konvencijom, koja je predložila ukidanje kontrole na unutrašnjim granicama i zajedničku viznu politiku.

Sporazumi i pravila usvojena na osnovu njih bili su u potpunosti odvojeni od struktura EK i doveli su do stvaranja Šengenske zone 26. marta 1995.

Kako je više država članica EU potpisivalo Šengenski sporazum, postignut je konsenzus o njegovom uvođenju u procedure EU.

Sporazum i s njim povezane konvencije ugrađeni su u glavne tokove prava Evropske unije Amsterdamskim ugovorom 1997. godine, koji je stupio na snagu 1999. godine.

Posljedica toga što je Sporazum dio evropskog prava je da se bilo kakva izmjena i dopuna ili propisi vrše u okviru njegovih procesa, u kojem nisu članice ne-EU.

Ujedinjeno Kraljevstvo i Irska od 1923. godine upravljaju Zajedničkom putnom zonom (CTA) (s međusobnim putovanjem bez pasoša i slobodom kretanja), ali Ujedinjeno Kraljevstvo ne želi da ukine graničnu kontrolu s bilo kojim drugim zemljama i odustalo je od Sporazuma.

Iako nije potpisala Šengenski sporazum, Irska je uvijek gledala povoljnije na pridruživanje, ali to nije učinila kako bi održala CTA i svoju otvorenu granicu sa Sjevernom Irskom.

Ekonomija
Za bilo koje dvije države u Šengenu, ukupna trgovina između njih povećava se za približno 0,1% godišnje.

Ista količina povećanja trgovine ponovo se postiže za svakih 1% godišnjeg povećanja imigracije između zemalja.

U prosjeku, na svakoj granici uklanjanje kontrola ekvivalentno je uklanjanju carine od 0,7%, a uštede na trgovinskom putu rastu s brojem pređenih unutrašnjih granica. Zemlje izvan šengenske zone takođe imaju koristi.

Oko 1,7 miliona ljudi svakodnevno putuje na posao preko evropske granice, a u nekim regijama ti ljudi čine do trećinu radne snage.

Na primjer, 2,1% radnika u Mađarskoj radi u drugoj zemlji, prvenstveno Austriji i Slovačkoj.

Drumskim prevozom robe godišnje treba da bude prevezeno oko 57 miliona tereta u vrijednosti od 2,8 milijardi evra.

Trgovina robom pogođena je snažnije od trgovine uslugama, a pad troškova trgovine varira od 0,42% do 1,59%, u zavisnosti od različitih faktora.

Policijska i pravosudna saradnja
Da bi se suprotstavio potencijalno otežavajućim efektima ukidanja granične kontrole na nedokumentovanu imigraciju i prekogranični kriminal, Šengenska pravna tekovina sadrži kompenzacijske policijske i pravosudne mjere.

Glavni među njima je Šengenski informativni sistem (SIS), što je baza podataka kojom upravljaju sve države EU i Šengena i koja je do januara 2010. sadržala više od 30 miliona unosa, a do januara 2014. više od 50 miliona unosa, prema dokumentu koji je Veće Evropske unije objavilo u junu 2015.

Oko 1 milion prijava odnosi se na osobe, od kojih 72% nije smjelo da uđe ili boravi u šengenskoj zoni. Samo 7% osoba navedenih u SIS bazi podataka su nestale osobe.

Odredbe u ugovorima o Evropskoj uniji
Pravna osnova za Šengen u ugovorima o Evropskoj uniji ubačena je u Rimskom ugovoru, članom 2. tačkom 15. Ugovora iz Amsterdama.

Ovim je umetnut novi naslov pod nazivom “Vize, azil, imigracija i druge politike povezane sa slobodnim kretanjem osoba” u ugovor, koji je numerisan kao naslov IV, i koji sadrži članove 61 do 69.

Lisabonski ugovor bitno mijenja odredbe članova iz naslova, preimjenuje naslov u “Područje slobode, sigurnosti i pravde” i deli ga na pet poglavlja, nazvanih “Opšte odredbe”, “Politike granične kontrole, azila i imigracije”,” Pravosudna saradnja u građanskim stvarima”, “Pravosudna saradnja u krivičnim stvarima” i” Policijska saradnja”.

Related Topics:

Društvo

RAZMIŠLJATE O UNOSNOM BIZNISU? Hektar ove biljke donosi i više od 25.000 KM

Prinos sa jednog hektara lavande može da donese zaradu veću od 13.000 evra (više od 25.000 KM).

Iako zvuči primamljivo, stručnjaci upozoravaju da je od samog zasada do njegovih finansijskih benefita put veoma dug.
Životni vijek lavande je 30 godina, a najčešće se gaji zbog njene ljekovitosti. Svježi ili osušeni listovi i cvjetovi koriste se kao aromatičan začin i kao “sredstvo“ protiv moljaca, dok se sušeni cvijet koristi kao čaj u svrhe poremećaja raspoloženja, nesanice, grčeva ili lošeg varenja, a nadaleko je poznata i po etarskim uljima.
Kada se govori o prinosima, svaki žbun u prosjeku daje oko 1,5 kilograma svježe biljke za preradu, dok prinos etarskog ulja može da bude i 150 litara po hektaru.

Puna isplativost postiže se nakon tri godine formiranja zasada, kada počinje da se vraća uloženo. Inače, da bi se dobio litar etarskog ulja potrebno je oko 65 kilograma svježe lavande, a od jednog kilograma svježe biljke dobija se oko 160 grama suvog cvijeta, prenosi “Mondo“.

Cijena lavande, kao i sama tražnja za njom u svijetu sve više raste, što dodatno privlači privrednike da se upuste u uzgoj ove biljke. Kilogram suvog cvijeta ima cijenu od šest do sedam evra, a litar eteričnog ulja može da se proda od 70 do 90 evra, dok boca od 200 mililitara košta minimum 200 dinara.

Nastavi čitati

Društvo

PATRIJARH PORFIRIJE “Gospod je sišao u ad da razbije okove smrti”

Njegova svetost patrijarh srpski Porfirije rekao je da se vjeruje u Boga koji je vaskrsao iz mrtvih, ne u Boga uopšteno jer nije dovoljno vjerovati samo u njegovu, kako mnogi kažu, nauku, etiku, moral.

“Verujemo u Boga koji je vaskrsao iz mrtvih, ne u Boga uopšteno, jer ima mnogo onih koji veruju u Boga i u Isusa Hrista, ali veruju u njegovu, kako kažu, nauku, etiku i moral. To je sve u redu, ali nije dovoljno. I ako je samo to onda je pogrešno”, objasnio je patrijarh Porfirije.

Srpski patrijarh je istakao da se vaskrsli Hristos javio onima koji su u njega vjerovali, dok je onima koji nisu imali vjere iako se javljao ostao stranac, a oni prazni.

“To da je on vaskrsao nije posledica i rezultat našeg domišljanja, nego uvek i isključivo posledica vere”, rekao je patrijarh Porfirije nakon što je služio u Sabornoj crkvi u Beogradu.

Njegova svetost je ukazao na to da se vjeruje u Isusa Hrista, Sina Božjeg, koji je vaskrsao iz mrtvih, naglasivši da čovjek ima potrebu za životom jer je to prirodno.

Prema njegovim riječima, strah od potpune i apsolutne samoće i mraka, iščeznuća, strah od smrti jeste ono na šta anđeo poziva mironosice žene, apostole i ostale da ostave sve po strani jer je ustao Gospod.

Njegova svetost je naveo da Hristov silazak u ad Crkva naziva prvim vaskrsenjem, jer tamo gdje je Gospod tamo nema smrti, tamo je život.

“Gospod je sišao u ad da razbije okove smrti, da najavi i da nagovesti potpuno i apsolutno večno vaskrsenje svakog od nas”, rekao je patrijarh Porfirije.

Nastavi čitati

Društvo

HUMANI SUGRAĐANI ZA liječenje samohrane majke sakupili 25 000 KM!

Za liječenje samohrane majke Ane Gloginje iz Drvara u Turskoj za jedan dan je na dva humanitarna događaja prikupljeno oko 25.000 KM.

Gloginja je izrazila veliku zahvalnost organizatorima i istakla da su njen grad i sugrađani još jednom pokazali jedinstvo.
“Bez riječi sam. Moj grad i sugrađani su pokazali da su uvijek tu jedni za druge. Još malo pa sam skupila za novac za operaciju. Poslije je potrebno skupiti novac za putne troškove, boravak i rehabilitaciju u Turskoj”, rekla je Gloginja Srni.
Ona je objasnila da je u toku jednog dana organizovan humanitarni koncert Amaterskog kulturno-umjetničkog društva /AKUD/ “Mira Lukač” u Radničkom domu i muzičkih izvođača porijeklom iz Drvara u hotelu “Drvar”.

Crveni krst opštine Drvar pokrenuo je i humanitarnu akciju “Svi za Anu” u okviru koje se do 31. maja pozivom na “M:telov” broj telefona 1432 može darovati jedna KM za njeno liječenje.

Pomoć se može uplatiti i na žiro račun Ane Gloginje otvoren kod Inteza Sanpaolo banke 1544119994900135.
Dvadesetdevetogodišnja Ana Gloginja ranjena je 2019. godine kada je na radnom mjestu u ugostiteljskom objektu iz službenog pištolja ranio u kičmu policijski službenik.

LJekari su joj jedva spasili život, a ona je od tada nepokretna. Sada nastoji da prikupi novac za operaciju u Turskoj za šta joj je potrebno 26.000 evra.

Nastavi čitati

Aktuelno