Connect with us

Svijet

SVE ZBOG RUSIJE: Amerikanci demontiraju nuklearne rakete da bi ih koristili za proizvodnju struje

Proces pretvaranja nuklearnog oružja u nuklerano gorivo odvija se na istom mjestu gdje je, ’40.-ih godina prošlog vijeka, Robert Openhajmer obogaćivao uranijum za “Projekat Menhetn”, odnosno prvu američku nuklearnu bombu

Tehnološko doba u kome živimo stalno stvara sve veću potrebu za energijom i njenom proizvodnjom. Zato se širom svijeta stalno radi na novim (čistim) izvorima i načinima proizvodnje i skladištenja električne energije (baterije).

Jedan takav projekat, koga je nedavno pokrenulo američko Ministarstvo energetike, za cilj ima da preradom starog, rashodovanog nuklearnog oružja dođe do goriva za reaktore malih modularnih nuklearnih elektrana.

To podrazumijeva pretvaranje starog obogaćenog uranijuma iz nukleranih raketa u nisko obogaćeni uranijum visoke koncentracije – skraćeno HALEU (od High-assay Low-enriched Uranium), iz koga će se u elektranama proizvoditi struja.

Sve zbog Rusije
Do prerade starih nukleranih bojevih glava u mirnodopske svrhe došlo se zbog rata u Ukrajini. Naime, glavni dobavljač nuklearnog goriva za projekat HALEU bila je Rusija, pošto se ono u SAD odavno ne proizvodi, piše CNN.

Zbog strogih sankcija koje su uvedene Rusiji, kao i prekida trgovine, u SAD je došlo do manjka goriva za male reaktore.

A onda se neko sjetio da rashodovanom nuklearnom oružju nađe novu namjenu, rastavi ga i pretopi uranijum u gorivo neophodno nuklearnim centralama.

Konvencionalni nuklearni reaktori velikih elektrana koriste nisko obogaćeni (do 5%) uranijum, dok gorivo za HALEU elektrane ima udio izotopa uranijuma-235 između 5 i 20 odsto. Visoko obogaćeni uranijum nuklearnih bojevih glava sadrži preko 20 odsto uranijuma.

Gorivo iz Openhajmerovog pogona
Plan Uprave za nuklearnu energiju američkog Ministarstva energetike je da se deio rashodovanog nuklearnog oružja razmontira, nakon čega sledi odvajanje uranijuma na visokim temperaturama.

Visoko obogaćeni uranijum se potom miješa sa osiromašenim uranijumom, kako bi se dobila optimalna smješa. Od nje nastaje gorivo koje koriste nuklearne centrale nove generacije.

Proces pretvaranja bombi u gorivo odvija se u dobro čuvanom pogonu, u Ouk Ridžu u državi Tenesi. Zanimljivo je i to da je na istom mjestu, četrdesetih godina prošlog vijeka, rađeno obogaćivanje uranijuma za čuveni “Projekat Menhetn” Roberta Openhajmera, odnosno pravljenje prve američke nuklearne bombe.

Uranijum se topi na temperaturi od oko 1.370 stepeni Celzijusa, nakon čega se formira u HALEU “brikete”, komade slične grumenju uglja koji se pakuju u limenke (slika ispod).

Strogo čuvana tajna
Projekat pretvaranja nukleranih bombi i raketa u gorivo za male elektrane je tek na početku, a problem bi mogli da predstavljaju proizvodni kapaciteti i dostupnost sirovina.

Ministarstvo energetike trenutno je u stanju da proizvede manje od jedne tone goriva godišnje, a SAD zvanično raspolažu sa samo šest tona sirovine koja bi do 2027. godine mogla da se pretvori u HALEU gorivo.

A da bi male elektrane mogle da proizvode struju punom snagom, do kraja ove decenije će biti potrebno oko 40 tona takvog goriva.

Nezvanično, SAD raspolažu sa mnogo više obogaćenog uranijuma nego što su potrebe malih elektrana, ali su podaci o tome strogo čuvana tajna, ističe CNN.

Related Topics:

Svijet

OTKRIVENI TRANSKRIPTI: Ovako su Tramp i Putin došli do dogovora za Ukrajinu

Specijalni izaslanik američkog predsjednika Donalda Trampa Stiv Vitkof razgovarao je prošlog mjeseca telefonom s visokim zvaničnikom Kremlja o mogućnosti da zajedno rade na prijedlogu mirovnog plana za okončanje rata u Ukrajini koji bi ličio na mirovni plan u 20 tačaka za Gazu.

Uz to je imao sugestiju da ruski predsjednik Vladimir Putin pokrene takvu inicijativu u razgovoru s Trampom, piše Bloomberg.

U petominutnom razgovoru 14. oktobra, Vitkof je Putinovog savjetnika za spoljnu politiku Jurija Ušakovog posavjetovao da se organizuje telefonski razgovor Trampa i Putina prije posjete ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog Vašingtonu, koristeći sporazum o Gazi kao primjer.

“Pripremili smo Trampov plan od 20 tačaka za mir i mislim da možemo da uradimo nešto slično i sa vama”, rekao je Vitkof, prema transkriptu razgovora koji je objavio Bloomberg, dodajući da iz Bijele kuće i Kremlja nisu komentarisali ove navode.

Kako saznaje Bloomberg, razgovor otkriva dio taktike američkog izaslanika u komunikaciji s Rusijom i navodni početak mirovnog prijedloga u 28 tačaka, koji su SAD početkom mjeseca predstavile kao osnovu za dalje pregovore.

Putin je kasnije izjavio da američki plan može da posluži kao polazna osnova za mirovni sporazum, navodeći da je Moskva dobila dokument, ali da ga dvije strane još nisu detaljno razmatrale.

Tokom razgovora, Vitkof je Ušakovu rekao da “duboko poštuje Putina” i da je, po njegovom mišljenju, Rusija oduvijek željela mirovni sporazum.

Predložio je da Putin pozove Trampa prije susreta sa Zelenskim i da mu čestita na sporazumu o Gazi, uz poruku da Rusija podržava napore ka miru i naglasi da Trampa smatra čovjekom mira.

“Evo šta mislim da bi bilo nevjerovatno. Možda da (Putin) kaže Trampu: Znate, Stiv i Juri su razgovarali o veoma sličnom planu za mir od 20 tačaka i to bi moglo da bude nešto što bi malo pomjerilo klatno, otvoreni smo za takve stvari”, sugerisao je Vitkof Ušakovom.

Ušakov je odgovorio da će Putin “čestitati” i reći da je “Tramp zaista čovjek mira”.

Putin i Tramp razgovarali su dva dana kasnije na zahtjev Moskve.

Tramp je razgovor opisao kao “veoma produktivan” i najavio planove za sastanak sa Putinom u Budimpešti, koji još nije održan.

Nakon tog poziva, Vitkof se u Majamiju sastao i sa još jednim Putinovim savjetnikom, Kirilom Dmitrijevim.

Dmitrijev i Ušakov su 29. oktobra ponovo razgovarali o tome koliko daleko Moskva treba da ide u svojim zahtjevima u okviru mirovnog prijedloga, prema još jednom snimku koji je objavio Bloomberg.

Dvojica zvaničnika su razmatrala mogućnosti i Rusiju pozicionirala da američkoj strani iznese “maksimalne” zahtjeve, uz bojazan da bi Vašington mogao pogrešno protumačiti ruske prijedloge i narušiti pregovore.

Kako se navodi, Vitkof i Ušakov su tokom svog razgovora dotakli i potencijalnih teritorijalnih ustupaka.

“Znam šta je potrebno za mirovni sporazum – Donjeck i možda neka razmjena teritorija”, rekao je Vitkof, dodajući da će mu Tramp dati prostora i slobode da dođe do sporazuma.

“U redu, zvuči dobro”, zaključio je Ušakov, prenosi Telegraf.

Nastavi čitati

Svijet

IZVJEŠTAJ UN-a: Svijet dobio novi najveći grad, Azija dominira listom

Džakarta je postala najmnogoljudniji grad svijeta sa skoro 42 miliona stanovnika, dok Daka juri ka vrhu. Azija sada dominira listom najnaseljenijih gradova.

Svijet ima novi najmnogoljudniji grad. Glavni grad Indonezije, Džakarta, našao se na vrhu liste kojom sve više dominira Azija. Prema novom izvještaju Ujedinjenih nacija, Džakarta zauzima prvo mjesto ispred glavnog grada Bangladeša, Dake.

Sa procenjenih skoro 42 miliona stanovnika, Džakarta se popela na vrh. Na prethodnoj listi iz 2018. zauzimala je 33. mjesto, dok je tada na vrhu bio Tokio. Pitanje je koliko će se Džakarta zadržati na vrhu, jer Daka trenutno ima 36 miliona stanovnika i očekuje se da postane najmnogoljudniji grad na svijetu do sredine veka.

Ovo je znak brzih promjena koje se dešavaju širom svijeta, sa porastom gusto naseljenih megagradova, piše NBC News. Gotovo polovina od 8,2 milijarde ljudi na planeti sada živi u gradovima, prema izvještaju “Svetski urbanizacijski izgledi 2025.”, što označava dvostruki porast broja urbanih stanovnika u posljednjih 75 godina.

Devet od 10 najnaseljenijih gradova svijeta nalazi se u Aziji. Jedina iznimka je egipatski glavni grad Kairo, koji je na 7. mjestu sa 25 miliona stanovnika, više nego dvostruko više nego u Njujorku.

Popis 10 najmnogoljudnijih gradova na svetu:

1. Džakarta (Indonezija) – 41,9 miliona

2. Daka (Bangladeš) – 36,6 miliona

3. Tokio (Japan) – 33,4 miliona

4. Nju Delhi (Indija) – 30,2 miliona

5. Šangaj (Kina) – 29,6 miliona

6. Gvanžu (Kina) – 27,6 miliona

7. Kairo (Egipat) – 25,6 miliona

8. Manila (Filipini) – 24,7 miliona

9. Kolkata (Indija) – 22,5 miliona

10. Seul (Južna Koreja) – 22,5 miliona

1975. godine postojalo je samo osam megagradova, definisanih kao oni sa populacijom od najmanje 10 miliona. Ove godine taj broj porastao je na 33, od kojih se 19 nalazi u Aziji. Los Anđeles i Njujork su jedina dva megagrada u Sjedinjenim Državama, navodi se u izvještaju.

“Urbanizacija je definisuća snaga našeg vremena. Kada se njome upravlja uključivo i strateški, može otključati transformativne puteve za klimatske akcije, ekonomski rast i socijalnu jednakost”, rekao je Li Junhia, podsekretar UN za ekonomska i socijalna pitanja.

“Da bi se postigao uravnotežen teritorijalni razvoj, zemlje moraju usvojiti integrisane nacionalne politike koje usklađuju stanovanje, korišćenje zemljišta, mobilnost i javne usluge u urbanim i ruralnim područjima”, dodao je Li.

Indonezija planira preseljenje glavnog grada.
Do 2050. godine u svijetu bi moglo biti više od 15.000 gradova, većina sa manje od 250.000 stanovnika. Projekcije UN-a pokazuju da će Daka vjerovatno biti najnaseljeniji grad svijeta sa 52,1 milionom stanovnika, dok će se stanovništvo Tokija smanjiti za 2,7 miliona zbog starenja i demografske krize u Japanu.

Džakarta je sklona potresima i poplavama, prenatrpana je, zagađena i brzo tone. U avgustu 2019. tadašnji indonezijski predsednik Joko Widodo najavio je da će glavni grad zemlje biti preseljen u Nusantaru, udaljenu 1.200 milja na Borneu.

Međutim, preseljenje je naišlo na niz problema, uključujući kašnjenja u gradnji, manjak stranih ulaganja i upravljačke i zemljišne izazove.

Nastavi čitati

Svijet

BIJELA KUĆA O MIROVNOM PLANU: “Postoji nekoliko OSJETLJIVIH detalja koji se moraju riješiti!”

Kerolajn Livit, portparolka Bijele kuće, oglasila se na X-u o pregovorima o mirovnom planu za Ukrajinu.

“Tokom protekle sedmice Sjedinjene Države su postigle ogroman napredak prema mirovnom sporazumu dovodeći i Ukrajinu i Rusiju za pregovarački sto. Postoji nekoliko osjetljivih, ali ne i nepremostivih detalja koji se moraju riješiti i koji će zahtijevati dalje razgovore između Ukrajine, Rusije i Sjedinjenih Država”, napisala je Livit.

Merc: Evropa mora odobriti mirovni sporazum

Evropa mora dati suglasnost za mirovni sporazum između Ukrajine i Rusije, poručio je njemački kancelar Fridrih Merc, nakon što su Sjedinjene Države objavile da je sporazum blizu toga da bude postignut.

“Nastavljamo s podrškom Ukrajini – tražimo prekid vatre što je prije moguće, pravedan i trajan mir za Ukrajinu i bezbjednost za Evropu”, rekao je Merc, prenosi Jutarnji.hr.

“Svaki plan koji utiče na evropske interese i suverenitet zahtijeva suglasnost Evrope. Evropa stoji čvrsto i ujedinjeno”, dodao je, kako prenosi The Telegraph.

Podsjećamo, neimenovani visoki američki zvaničnik iznio je danas tvrdnju da je Ukrajina pristala na mirovni sporazum sa Rusijom, ali da je su ostali da se riješe neki manji detalji.

Nastavi čitati

Aktuelno