Connect with us

Društvo

SUROVA REALNOST! Trošimo više novca nego što zaradimo

Građani BiH trošili su prošle godine više novca nego što su zaradili, a to, prema riječima ekonomista, omogućavaju novčane transfuzije dijaspore bez kojih mnoga domaćinstva ne bi mogla opstati u vremenu ekonomske krize i drastičnog poskupljenja robe i usluga.

Rezultati Evropskog programa za upoređivanje cijena i bruto domaćeg proizvoda (BDP) pokazuju da je BDP po stanovniku u BiH izražen u standardu kupovne moći (SKM) lani iznosio 35 odsto prosjeka Evropske unije, dok je stvarna individualna potrošnja (SIP) po stanovniku u SKM u istoj godini iznosila 41 odsto prosjeka Unije.

U saopštenju Agencije za statistiku BiH navodi se da su, pored 27 zemalja članica EU, u ovu analizu Evrostata uključene i tri zemlje članice EFTA – Island, Norveška i Švajcarska, te države kandidati za članstvo u EU Albanija, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Srbija, Turska i BiH.

Analiza je pokazala da Luksemburg ima daleko najveći BDP po stanovniku od svih uključenih zemalja, odnosno 256, što je za dva i po puta iznad prosjeka EU, dok su na drugom i trećem mjestu Irska, odnosno Danska.

U saopštenju se navodi da se kao mjera blagostanja jedne zemlje češće koriste pokazatelji koji su direktno vezani za domaćinstvo nego BDP, a nivo individualne potrošnje je jedan od njih.

– Dok je BDP uglavnom pokazatelj nivoa ekonomske aktivnosti, stvarna individualna potrošnja alternativni je pokazatelj koji bolje opisuje materijalne dobrobiti domaćinstva. Luksemburg ima najviši nivo stvarne individualne potrošnje od svih 36 zemalja uključenih u ovo poređenje, sa 38 odsto iznad prosjeka EU. Na drugom mjestu je Norveška, gdje je nivo potrošnje iznad 27 odsto prosjeka Unije.

Kada su u pitanju zemlje kandidati za članstvo u EU, nivo stvarne potrošnje kreće se između 20 i 60 odsto ispod prosjeka EU. U BiH je taj nivo čak 59 odsto ispod prosjeka Unije i ova zemlja je na začelju te tabele. Iza BiH je jedino Albanija, takođe sa 59 odsto manjim nivoom od prosjeka.

Ekonomista Zoran Pavlović kaže za “Glas” da je iz navedenih pokazatelja očigledno da građani BiH troše više nego što zarade.

– Svi imamo mnogo rodbine i prijatelja u inostranstvu, a prilivi koji dolaze po tom osnovu predstavljaju nevidljivi izvor, odnosno ne mogu se statistički obuhvatiti, ali omogućavaju da stvarna potrošnja bude veća nego što je po svim mjerilima moguće, to jest u odnosu na BDP. Dobar broj građana živi od tih novčanih transfuzija dijaspore – rekao je Pavlović.

On je naveo da je porazno to što je kupovna moć građana BiH gotovo na nivou trećine stanovništva evropskih zemalja.

– Malo se radi na povećanju zaposlenosti i investicija kako bi se na taj način ojačala ekonomija. Previše se okrećemo zaduživanju, što zemlju dovodi u situaciju da nema novca za ekonomski razvoj – ističe Pavlović.

Preporučena mjera

U saopštenju Agencije za statistiku BiH navodi se da se stvarna individualna potrošnja odnosi na robu i usluge koji su stvarno konzumirani od strane pojedinaca, nezavisno od toga da li je tu robu i usluge kupilo ili platilo domaćinstvo, vlada ili neka neprofitna organizacija.

Kod poređenja potrošnje na međunarodnom nivou, stvarna individualna potrošnja se često smatra kao preporučena mjera.

Related Topics:

Društvo

VREMENSKA PROGNOZA! Oblačno uz slabu kišu

Preovladavaće umjereno do pretežno oblačno vrijeme. U jutarnjim satima po kotlinama Bosne može biti magle. U prvom dijelu dana slaba kiša je moguća u Hercegovini, centralnim, istočnim i zapadnim područjima Bosna. Na planinama slab snijeg. U ostatku dana povremeno slaba kiša ponegdje na jugu. Vjetar slab, u većem dijelu zemlje, južni i jugozapadni. Jutarnja temperatura zraka od 0 do 6, na jugu do 10, a dnevna od 4 do 10, na jugu zemlje do 14 °C.

Nastavi čitati

Društvo

BiH među najugroženijim zemljama ZAGAĐENJEM VAZDUHA

Stanovnici zemalja jugoistočne Evrope, poput Sjeverne Makedonije, BiH i Albanije, najugrožniji su zagađenjem vazduha u smislu skraćenja života, saopštila je Evropska agencija za životnu sredinu (EEA).

U ovim zemljama izmjereno je u prosjeku najviše izgubljenih godina života usljed aerozagađenja kod stanovnika koji imaju 30 ili više godina, piše u izvještaju.

Agencija navodi da je zagađenje vazduha i dalje najveći ekološki rizik za Evropljane, iznad drugih faktora kao što su izloženost buci i hemikalijama ili rizik od toplotnih talasa povezanih sa klimom.

Nebezbjedni nivoi zagađenja vazduha rezultovali su sa zapanjujućih 182.000 smrtnih slučajeva u 2023. godini, prenio je “Juronjuz”.

U izvještaju EEA navodi se da je 95 odsto Evropljana u urbanim sredinama izloženo nivoima zagađenja vazduha “znatno” iznad preporuka Svjetske zdravstvene organizacije.

Među zemljama EU, najviše smrtnih slučajeva usljed zagađenja vazduha tokom 2023. godine i najviše izgubljenih godina života na 100.000 stanovnika imala je Italija, a slijede Poljska i NJemačka.

Najmanji relativni uticaji zagađenja vazduha zabilježeni su u zemljama na sjeveru i sjeverozapadu Evrope, uključujući Švedsku, Estoniju i Norvešku.

Island nije imao nijedan smrtni slučaj od zagađenja vazduha, dok su u Finskoj registrovana 34 smrtna slučaja izazvana dugoročnom izloženosti sitnim česticama zagađenja sa oznakom PM2.5, precizirala je EEA.

Nastavi čitati

Društvo

Minimalna penzija u FBiH 599 KM, u SRPSKOJ TEK 330 KM

Penzije u Federaciji BiH daleko su veće nego u Srpskoj. Tako, isplata novembarske penzije u FBiH kreće u petak, a najniža penzija iznosi 599 KM.

Zagarantovana penzija je 715 KM, dok je najviša 2.996 KM, piše Srpskainfo. Prosječna penzija korisnika samostalne penzije u FBiH iznosi 761 KM, saopšteno je iz Federalnog zavoda za penzijsko i invalidsko osiguranje.

U Srpskoj, minimalna penzija iznosi 330, a prosječna 652 KM.

Prema podacima Fonda za penziono i invalidsko osiguranje Srpske, iznos najniže penzije za staž od 40 i više godina je 656, dok je za puni staž osiguranja od 40 godina prosječna penzija iznosila 981 KM. Iznos najviše penzije za oktobar u Srpskoj je 3.547 KM.

Lider SNSD Milorad Dodid nedavno je obećao da će penzije u Srpskoj od januara biti veće za 6,25%. To znači da će minimalna penzija porasti za 20 KM, a prosječna za 40 KM.

Međutim, i u ovom slučaju, minimalac u Srpskoj biće niži za 250 KM, a prosječna penzija za 70 KM, piše Srpskainfo.

– Penzije u Republici Srpskoj u januaru će biti povećane za 6,25 odsto. Vlada je činila sve da poboljša uslove za penzionere, rađeno je u kontinuitetu, penzije su 26 puta povećane – poručio je lider SNSD Milorad Dodik.

Međutim, penzioneri u Srpskoj nisu se ovajdili od povećanja penzija, a posebno od onog poslednjeg, u avgustu ove godine, kada su dobili 3%. Tada je minimalna penzija otišla za nepunih 10, a prosječna za nepunih 20 KM.

– Bruka i sramota. Pa, šta može penzioner sa dodatnih 20-20 KM, koliko nam Dodik obećava?! Da se malo bolje najedu on i njegova porodica, i to za samo jedan obrok, i to je to.

Nama su san penzije u Federaciji BiH, što je žalosno. Ogorčeni smo nebrigom vlasti za ovu populaciju – kaže penzioner Stanko V.

Srpskainfo

Nastavi čitati

Aktuelno