Connect with us

Region

ČIJE SU SRPSKE SVETINJE NA KOSOVU? Dečani, Bogorodica Ljeviška i Pećka patrijaršija na meti opasnog prekrajanja istorije

Pitanje imovine SPC na Kosovu i Metohiji se našlo kao jedna od tema u dijalogu Beograda i Prištine o kom dvije strane imaju potpuno suprostavljene stavove

Ako je “Kosovo” najskuplja srpska reč, onda bi najskuplje pitanje moglo biti “čije su srpske svetinje na KiM”? A, odgovor zavisi od toga koga pitate, Beograd ili Prištinu. S jedne strane su istorija, dokazi i argumenti, naspram propagande i pokušaja prekrajanja istorije.

Pitanje imovine se našlo kao jedna od tema u dijalogu Beograda i Prištine o kom dve strane imaju potpuno suprostavljene stavove. Dok u Prištini tvrde da Srbija nema imovinu na Kosovu, u Beogradu se pozivaju na međunarodno pravo i insistiraju na imovini kosovskih Srba i Srpske pravoslavne crkve (SPC).

Riješen spor oko Dečana
Eparhija raško-prizrenska Srpske Pravoslavne Crkve danas je potvrdila da je ovlašćeni predstavnik manastira Visoki Dečani dobio katastarski izvod sa svom imovinom manastira Dečani, uključujući i 24 hektara koja su priznata manastiru odlukom Ustavnog Suda Kosova 2016. godine.

“Na osnovu katastarskog izvoda možemo da potvrdimo da je odluka Ustavnog suda iz 2016. godine izvršena i da je i u Katastru manastir priznat kao vlasnik imovine koja je ranije bila sporna.

Ovim možemo da zaključimo da je dugogodišnji pravni proces koji se vodio oko 24 hektara zemlje manastira Visoki Dečani konačno riješen”, navodi se u saopštenju eparhije.

Šta se sve nalazi na Kosovu
Na Kosovu i Metohiji postoji više od 150 pravoslavnih crkava i manastira. Od Visokih Dečana, Pećke patrijaršije, Gračanice, Bogorodice, Deviča, Banjske, Đurđevih Stupova…Kosovo i Metohija ima bogatu hrišćansku baštinu. Među svetinjama ima onih koje su na upisane na Listu svetske baštine UNESCO, a neke su i svrstane u “rizičnu” grupu zbog toga što su često meta napada.

Priština započela radove na crkvi bez dozvole SPC
Prisvajanje srpske kulturne baštine i njeno proglašavanje albanskom viđena su na djelu više puta, pa su tako krajem prošle godine, bez odobrenja SPC, privremene prištinske institucije započele obnovu hrama u selu Gornje Vinarce u južnoj Mitrovici, pravoslavnu bogomolju koja postoji od 14. vijeka, kada su tu živeli Srbi.

Crkva je pod imenom “katolička crkva u Gornjem Vinarcu” uvrštena u spisak “spomenika pod zaštitom Ministarstva kulture u Prištini” iz 2016. godine. Pred crkvom je bio postavljen znak “Ministarstva kulture Kosova” gdje se pominje opet naziv “katolička crkva u Vinarcu” i navode dvije firme kao izvođače radova.

Eparhija raško-prizrenska, međutim, istakla je tada da Pravoslavna crkva u Vinarcu postoji još od 14. vijeka, u selu koje je tada bilo čisto srpsko, sa 15 srpskih domova, što je zabilježeno i u turskom popisu neposredno nakon osmanskog osvajanja Kosova i Metohije u oblasti Isa-bega Ishakovića, 1455. godine.

“Opasna manipulacija i albanska propaganda ”
Prekrajanje istorije predstavlja naučnu manipulaciju, propagandu kojom Albanci ubeđuju Evropu i ostatak svijeta u postojanje njih samih kao autohtonog naroda koji se na ovim prostorima nalazio u godinama i prije Hrista”, smatra Luka Jovanović, istoričar sa Filozofskog fakulteta u Kosovskoj Mitrovici.

“Ono što je nas i našu kulturnu baštinu ugrozilo jeste to da su zapravo, iako većinski muslimanski narod, posljednjih godina krenuli da prisvaju nešto što je do tog trenutka bilo nesporno. Ono što nije uništeno 1999. godine i tokom martovskog pogroma, sada pokušavaju da pripoje njima”, izjavio je Jovanović za Mondo.

Tokom godina za nama, Albanci su Pećku patrijaršiju, jedan od najznačajnijih objekata srpske istorije koji se nalazi na UNESCO listi svjetske baštine, “prekrstili” u albansku crkvu, i to pravoslavnu.

Slično su pokušali i sa jednom od najvećih svetinja srpskog naroda, crkvom Bogorodice Ljeviške, od 2006. godine svrstane na Uneskovu listu svjetske baštine, predstavljajući je kao hram podignut u čast “boginje Premte”.

U tekstu koji je na Božić ove godine objavljen “, u kulturnom dodatku prištinskog lista “Koha ditore”, autor Agon Reja, doktorant na Univerzitetu u Zagrebu nazvao je Srbe okupatorima koji su došli u Prizren sa “osvajačima Nemanjićima”.

Crkva koju su pokušali da prisvoje od dolaska NATO snaga na Kosovo, pod zaštitom je njemačkih vojnika. I pored toga, gađana je iz vatrenog oružja i zapalјena 17. marta 2004. godine. Sadašnja crkva, zadužbina kralјa Milutina, podignuta je 1306/7. na ostacima katedrale iz 11. vijeka, koja je takođe osnovana na mjestu starije, ranohrišćanske crkve.

U tekstu iz “Kohe” u prekrajanju istorije se ide korak dalјe tvrdeći da je kralј Milutin “osvojio Kosovo”, kao i da su “Srbi i Vlasi u Prizren došli sa osvajačem Nemanjićem”. Autor u ovom tekstu izražava otvoreno žalјenje budući da je nakon pogroma ova svetinja “u srpskim i međunarodnim akademskim krugovima, opisana su kao srpska crkva” i uvrštena “na posebnu listu srpskih srednjovekovnih spomenika pod zaštitom Uneska”.

“Svi su shvatili da Dečani ne mogu da se izbrišu, da Patrijaršija, Gračanica ne mogu da se izbrišu i da su to zapravo to oni pečati koji, kada vi zamislite Kosovo kao jedan papir ispisan jezicima svih naroda koji su tu postojali…da su upravo ti pečati dokazuju čija je to teritorija, koji je narod tu živeo većinski, ali i ulagao u izgradnju. Sve su to živi materijalni dokazi srpskog postojanja i kontinuiteta na KiM, ne albanskog. Vi danas nemate nikakav spomenik albanske nacionalnosti stariji od nekih 100 godina, sve je srpsko ili vizantijsko ili tursko”, objašnjava Jovanović.

Čiji su Visoki Dečani?

Udruženje kosovskih istoričara “Ali Hadri”, ogranak u Dečanima zatražio je 2019. godine od Srpske pravoslavne crkve da se izvini zbog, kako tvrde, “genocida” koji su Srbi navodno počinili nad Albancima, tokom proteklih sukoba na KiM. Zahtjev je uslijedio nakon što je iguman manastira, Sava Janjić, tada rekao da hram i sporno manastirsko zemljište pripadaju srpskoj crkvi.

Ustavni sud Kosova doneo je 2016. godine odluku da opština vrati manastiru Visoki Dečani 24 hektara zemlje i šume, ali ona do ove, 2024., nije sprovedena uz obrazloženje da ta imovina pripada društvenim preduzećima Apiko i Iliria. Nakon brojnih pritisaka međunarodne zajednice, početkom marta pojavila se vijest da je premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti od Katastarske agencije u Prištini zatražio da uknjiži imovinu manastira, zadužbine kralja Stefana Dečanskog, onako kako je odlučio sud.

Ipak, nekoliko godina ranije, albanski istoričari su tvrdili da je riječ o manastiru pravoslavnih Albanaca, ali su ga “uzurpirali srpski okupatori još u srednjem vijeku”. Manastir Dečani je, prema tvrdnjama pomenutih istoričara, tokom, kako kažu, “oslobodilačkog rata na Kosovu igrao negativnu ulogu i izvodio antialbanske akcije”, prenijela je tada prištinska Koha.

“Neistina je da manastir Dečani pripada srpskoj crkvi, već je to hram pravoslavnih Albanaca, koji je obnovljen na temeljima ilirskog hrama – Dardan, a manastir je sagradio Fra Vita Kuči na zemlji Haka Kučija iz Dečana”, navodi se u reagovanju istoričara iz dečanskog ogranka udruženja “Ali Hadri”.

“Prave farsu u koju sami vjeruju”
Albanci pokušavaju da srpsko kulturno nasljeđe na KiM vežu za svoje, objašnjava nam istoričar, dodajući da su sa tim krenuli mnogo godina ranije, da se vezuju za antičke narode – Ilire, Dardance..mnoge prastanovnike Balkana.

“Prave farsu iza sebe u koju vjeruju. Trudili su se da dokažu svoje postojanje na prostorima Albanije, Crne Gore, Kosova i Metohije, čak i nekih delova centralne i južne Srbije. Nemojmo zaboraviti da njihove aspiracije idu čak i do raške oblasti, Aleksinca, Paraćina…pokušavaju da stvore svoje mitove i neka svoja istoriska uporišta”, rekao je Jovanović.

(Jelena Nikolić, Mondo.rs)

Related Topics:

Region

Formiran predmet protiv MILA ĐUKANOVIĆA

Više državno tužilaštvo u Podgorici formiralo je predmet povodom intervjua bivšeg predsjednika Crne Gore i DPS-a Mila Đukanovića.

Riječ je o intervjuu za podgorički Radio Antena M u kojem je Đukanović posljednja hapšenja njegovih najbližih saradnika nazvao političkim revanšizmom i uporedio sa krvnom osvetom.

Nakon detaljne analize intervjua Više državno tužilaštvo će po potrebi preduzeti i druge mjere i radnje u cilju donošenja odluke o eventualno počinjenom krivičnom djelu, saopšteno je portalu RTCG iz Višeg tužilaštva u Podgorici.

“Više državno tužilaštvo u Podgorici formiralo je predmet povodom objave intervjua na portalima, koji je Antena M dao M.Đ, a koji je od Uprave policije dostavljen na ocjenu ovom tužilaštvu radi preispitivanja eventualnog postojanja elemenata bića krivičnog djela za koje se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti”, naveli su iz tužilaštva, prenosi Tanjug.

Tužilaštvo je, dodaje se, dalo nalog Upravi policije da od Radija Antena M pribavi i dostavi ovom tužilaštvu intervju u elektronskoj formi, te će se, kako kažu, nakon detaljne analize intervjua, po potrebi preduzeti i druge mjere i radnje u cilju donošenja odluke

Đukanović je u intervjuu još rekao da se u zemlji živi u “zatrovanoj atmosferi” i da će se, kako je naveo, “ćeranija po Crnoj Gori nastaviti”. Naveo je i da je dužan da na to upozori, jer je “crnogorsko društvo društvo osvetnika“.

Nastavi čitati

Region

BRNABIĆEVA raspisala lokalne izbore za 2. jun

Predsjednik Skupštine Srbije Ana Brnabić raspisala je danas lokalne izbore u Srbiji za 2. jun.

Brnabićeva je rekla da će izbori biti održani u 66 jedinica lokalne samouprave i biće održani na isti dan kao i za odbornike u Skupštini grada Beograda.

Ona je u Domu Skupštine istakla da je dogovor političkih aktera koji je omogućio raspisivanje ovih izbora pobjeda svih odgovornih ljudi.

Poslanici Skupštine Srbije usvojili su 23. aprila izmjene i dopune zakona o lokalnim izborima kojima su pomjereni rokovi za raspisivanje izbora, što je bio jedan od zahtjeva opozicije u dijalogu o poboljšanju izbornih uslova koji je vođen od 1. aprila na inicijativu Brnabićeve.

(Srna)

Nastavi čitati

Region

VUČIĆ TVRDI “Borba Srbije protiv rezolucije o Srebrenici PROIZVELA MI JE VELIKU NERVOZU”

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić ocijenio je danas u Njujorku da je diplomatska borba Srbije protiv usvajanja rezolucije o Srebrenici u Generalnoj skupštini UN proizvela veliku nervozu u redovima inicijatora i sponzora rezolucije.

Vučić je otkrio da je juče neko od azijskih predstavnika dao ocjenu da UN nikada nisu bile u takvom neredu nego što je to slučaj uoči izglasavanja rezolucije 2. maja.

“Mi smo uspeli da stvari malo zakomplikujemo. Naravno, svesni smo mi da ne možemo da pobedimo. Amerika bukvalno podigne obrvu, a njih 70 trči da glasa tako kako Amerikanci kažu”, rekao je Vučić u obraćanju novinarima.

On je naveo da mora da bude sasvim fer i da kaže da Amerikanci, koji će glasati za rezoluciju, nisu bili kolovođe.

“Oni su se nekako povukli. To su potpunosti preuzeli Nemci i oni su ti koji direktno vode kampanju”, rekao je Vučić.

On je ukazao da su se predstavnici zapadnih sila danas sastali u Austriji povodom rezolucije o Srebrenici i da su brojali glasove i pravili listu za pritisak.

“Besmisleno je šta nam rade, ali moćan svet pokušava da nam nametne svoju volji. S druge strane, oni koji ne pristaju na ucene i bore se za nacionalne interese smatraju destabilizujućim faktorom. Možete da izgubite, ali važno je koliko ste se borili”, rekao je Vučić.

On je najavio da će Srbija nastaviti borbu protiv usvajanja rezolucije i da će po povratku u Beograd iz Njujorka napraviti plan kako će se diplomatska bitka dalje odvijati.

“Noćas smo imali sastanak sa pet evropskih zemalja, za koje mislimo da su prijateljske. Nastavili smo i jutros. Dobro je što smo ovde ostali ovako dugo. Videće se to na glasanju, ali i posle toga. Naše je da čuvamo svoje interese”, rekao je Vučić.

Nastavi čitati

Aktuelno