Društvo
REVIZIJA UTVRDILA Propale pronatalitetne mjere u Republici Srpskoj
Mjere Vlade RS, opština i gradova nisu uspjele podstaći rađanje djece
Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske objavila je Izvještaj revizije učinka “Pronatalitetne mjere u jedinicama lokalne samouprave RS”.
Provedena revizija je pokazala da pronatalitetne mjere jedinica lokalne samouprave u primjeni nisu uspjele da značajnije podstaknu rađanje koje bi doprinijelo lokalnom, a posljedično i prostom obnavljanju stanovništva na nivou Republike Srpske, te da u skladu s tim postoji potreba za sistematizacijom, (re)definisanjem i unapređenjem mjera jedinica lokalne samouprave za podsticanje rađanja i podršku roditeljstvu u funkciji održivog demografskog razvoja u Republici Srpskoj, prenosi Buka.
Provedena revizija je u organizaciono-institucionalnom pogledu obuhvatila ispitivanje uloga, nadležnosti i odgovornosti: Vlade Republike Srpske, Ministarstva porodice, omladine i sporta, gradova Banja Luka, Prijedor, Doboj, Bijeljina, Zvornik, Trebinje, opština Kozarska Dubica, Kneževo, Šamac, Višegrad, Pale i Nevesinje.
“Provedena revizija je pokazala da pronatalitetne mjere jedinica lokalne samouprave u primjeni nisu uspjele da značajnije podstaknu rađanje koje bi doprinijelo lokalnom, a posljedično i prostom obnavljanju stanovništva na nivou Republike Srpske, te da u skladu s tim postoji potreba za sistematizacijom, (re)definisanjem i unapređenjem mjera jedinica lokalne samouprave za podsticanje rađanja i podršku roditeljstvu u funkciji održivog demografskog razvoja u Republici Srpskoj u jedinicama lokalne samouprave Republike Srpske”, stoji u ovoj Reviziji.
Nalazi, zasnovani na relevantnim, pouzdanim i dovoljnim revizijskim dokazima, pokazuju:
– Od 1996. godine nijedna jedinica lokalne samouprave Republike Srpske nije imala u kontinuitetu pozitivan prirodan priraštaj niti stopu ukupnog fertiliteta od 2,1 djeteta po ženi koja obezbjeđuje prosto obnavljanje stanovništva;
– Mogućnost demografskog oporavka je upitna za 23, odnosno preko trećine jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj, usljed niza nepovoljnih demografskih pokazatelja;
– Iako je potreba za aktiviranjem lokalne samouprave u oblasti populacione politike istaknuta u nizu strateških i razvojnih akata Republike Srpske, istoj nije pristupljeno na sistemski način;
– Jedinice lokalne samouprave su pristupile provođenju određenih mjera i aktivnosti pronatalitetnog karaktera bez jasnih strateških i operativnih opredjeljenja i ciljeva u pogledu lokalnog demografskog razvoja;
– Jedinice lokalne samouprave su u periodu 2016-2021. godina provodile 14 različitih mjera i aktivnosti koje imaju direktan ili indirektan uticaj na podsticanje rađanja i podršku roditeljstvu. Samo jedna od njih je bila “nefinansijskog karaktera”, što ukazuje da jedinice lokalne samouprave nisu dale adekvatan značaj edukaciji u pogledu demografskih izazova i promociji svoje politike u oblasti demografskog razvoja;
– Za realizaciju mjera i aktivnosti koje imaju pronatalitetni karakter, jedinice lokalne samouprave u periodu 2016-2021. godina su izdvojile 190,3 miliona KM, od čega se preko 80% navedenog iznosa odnosi na subvenciju/sufinansiranje rada vrtića;
– Provođenje mjera i aktivnosti pronatalitetnog karaktera od strane jedinica lokalne samouprave nije bilo korisnički orjentisano;
“Treba istaći da sve varijante projekcija budućeg demografskog razvoja prostora RS ukazuju na nastavak i pogoršanje nepovoljnih tendencija. Stručnjaci iz oblasti demografije iskazuju bojazan, da bez hitne reakcije donosilaca odluka, društva suočena sa dugotrajnom stopom ukupnog fertiliteta ispod 1,5 upadaju u zamku ‘niskog fertiliteta’ iz koje nema izlaza, odnosno postoji dugoročna opasnost za njihov demografski opstanak”, stoji u ovom izvještaju.
Napominje se da je u prethodnom periodu, najveći broj jedinica lokalne samouprave, pored mjera koje se realizuju sa republičkog nivoa vlasti, preduzimao vlastite mjere i aktivnosti pronatalitetnog karaktera.
“Međutim, prezentovani demografski pokazatelji ukazuju da iste nisu uspjele da značajno podstaknu rađanje na teritoriji jedinica lokalne samouprave i Republike Srpske”, ističe se.
Jedina prisutna populaciona mjera “nematerijalnog” karaktera u većem broju jedinica loklanih samouprava je manifestacija „Konferencija beba“.
“Rezultati revizije ukazuju da u strateškom okviru jedinica lokalne samouprave nisu na adekvatan način postavljena strateška opredjeljenja i ciljevi po pitanju lokalnog demografskog razvoja”, stoji u Reviziji.
U preporukama se ističe da Ministarstvo porodice, omladine i sporta treba da kreira, predlaže Vladi Republike Srpske, te provodi mjere i aktivnosti iz oblasti populacione i pronatalitetne politike koje će biti u funkciji održivog demografskog razvoja Republike Srpske.
Jedinice lokalne samouprave u funkciji kreiranja i provođenja mjera i aktivnosti na podsticanju rađanja i podršku rađanju, potrebno je da utvrde jasna strateška opredjeljenja i ciljeve u pogledu lokalnog demografskog razvoja, te izvrše sistematizaciju i pojednostavljenje pravnog okvira za podsticanje rađanja i podršku roditeljstvu.
Društvo
CIJENE HRANE U SVIJETU RASTU, poskupljenja ne zaobilaze ni BiH
Na jeftinije proizvode, pa i osnovne životne namirnice, građani u Bosni i Hercegovini zasigurno će još morati da čekaju jer su cijene osnovne hrane na svjetskom nivou, prema podacima Organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija, naglo porasle u oktobru i sada su najviše za posljednjih godinu i po dana.
Prema podacima ove organizacije, indeks svjetskih cijena prehrambenih proizvoda za oktobar iznosi 127,4 poena, što predstavlja rast u odnosu na septembarskih 124,9 poena.
Kako ističu, rezultat je posljedica rasta indeksa u svim kategorijama, osim mesa, pošto je zabilježeno istovremeno poskupljenje biljnih ulja, šećera, mliječnih proizvoda i žitarica.
Admir Arnautović, predsjednik Kluba potrošača Srednje Bosne Travnik, u razgovoru za “Nezavisne novine” ističe da se rast cijena na svjetskom nivou, nažalost, već odrazio i na bh. tržište, jer, kako kaže, već duže vrijeme naši trgovci prate svjetske trendove rasta cijena.
“Ulje, brašno i puter su skuplji za od pet do deset odsto u trgovinama nego što su bili prošli vikend, kafa je poskupjela za oko 20 odsto, a uskoro možemo očekivati i nove cijene šećera. Pekari su već najavili nove cijene svojih proizvoda od Nove godine. Ono što je posebno nelogično je činjenica da naši trgovci dižu cijene samom najavom rasta cijena na međunarodnom tržištu, a ne njihovim stvarnim rastom, posebno zato što su te iste proizvode kupili nekad ranije po nižim cijenama”, kaže Arnautović.
Da li je u pitanju lov u mutnom i da li je ovo prilika za ekstrazarade pita se Arnautović i ističe da bi o tome inspekcije trebalo da daju svoje mišljenje.
“Građani znaju da iz dana u dan sve teže žive i da su prepušteni sami sebi, a posebno oni s najnižim primanjima i penzioneri”, zaključuje on za “Nezavisne novine”.
Milenko Stanić, ekonomista, navodi da su cijene hrane otišle neprirodno visoko na domaćem i inostranom tržištu i da posmatrajući kretanja statističkih parametara u zadnje četiri godine, odnosno od 2020. godine do danas, kada je u pitanju rast cijena, proizvodi hrane i bezalkoholnih pića su imali visoke stope rasta.
“Kod nas su cijene značajno više rasle, a rasle su i u okruženju. Sigurno da je to posljedica poremećaja i u globalnim lancima snabdijevanja. Ratovi ne samo da su poremetili proizvodnju hrane u tim važnim zemljama proizvođačima kao što je Ukrajina, već je došlo i do problema dostave hrane. Sigurno da će problem rasta cijena manje osjetiti stanovnici razvijenih zemalja koje imaju veće životne standarde, veće prihode i veće dohotke, a u zemljama kao što je naša imamo problem niskog životnog standarda, niska prosječna primanja i imamo natprosječne troškove rasta cijena”, kaže Stanić za “Nezavisne novine”.
Kako dodaje, neophodne su promjene.
“Jednostavno, visoke cijene hrane znače u pravilu veće prihode i profite proizvođačima, i upravo ti veći prihodi i profiti će privući postojeće proizvođače da povećaju proizvodnju, a i novi će ući u proizvodnju. Povećaće se proizvodnja i tako ćemo doći do stabilizacije i postepenog obaranja cijena. Preduslov je stabilizacija sukoba u međunarodnim okvirima”, objašnjava Stanić i dodaje da na nivou domaće politike i nije bilo politike po tom pitanju jer, prema njegovim riječima, molbe trgovačkim lancima da ograniče cijenu nikad nisu dale rezultate.
Društvo
VRLO JE JEDNOSTAVNO! Koristite ove tri metode i uvijek ćete imati novca
Znamo da je u današnje vrijeme veoma teško ostavljati novac sa strane i odvajati za „ne daj Bože“, jer svakodnevna poskupljenja ne ostavljaju nikakvu mogućnost za štednju.
Zato je dobro poslušati savjete onih koji novac uvijek imaju jer su upravo te navike i promjene dovele do toga da i budu bogati.
Evo 3 dobra savjeta za uštedu
Luksuz
Suprotno onome što mnogi misle – većina bogatih izbjegava nepotreban luksuz. Oni će, na primjer, bez problema letjeti ekonomskom klasom na kraćim relacijama. To ne znači da se ne prepuštaju sebi, ali jednostavno znaju kada je vrijedno platiti za udobnost, a kada je to više sujeta nego stvarna vrijednost za novac.
Pokušajte da eliminišete dug
Ako želite da budete što je moguće finansijski stabilniji, stavite svoje dugove na papir. Pogledajte koliko je izvodljivo da otplatite dug i još jednom provjerite da li imate nepotrebnih troškova. Smanjite svoja očekivanja i budite strpljivi neko vrijeme dok ne budete imali dovoljno da sebi priuštite luksuz.
Popravite budžet
Jedna od karakteristika bogatih je da imaju jasan budžet i da ga se drže. Pogledajte koliko novca imate na mjesečnom ili nedjeljnom nivou, navedite sve troškove i vidite šta ćete završiti. Ako želite da poboljšate svoju finansijsku situaciju, postavite realan budžet i držite ga se, pišu na sajtu “Bankoncube”.
Društvo
MNOGI SU IH ZABORAVILI! Ovo su stari slavski običaji
U jeku smo sezone slava, prastarog narodnog običaja proslave zaštitnika doma i ognjišta.
Među Slovenima ova tradicija se u kontinuitetu najbolje i najduže održala kod Srba, gdje smo je uspješno prenijeli kroz Hrišćanstvo do današnjih dana.
Istorijski gledano, slava je hristijanizovani oblik starog slovenskog praznika posvećenog mitskom pretku porodice, odnosno porodičnim precima uopšte. Ona potiče iz kulta predaka, jednog od najvažnijih praslovenskih kultova.
Stari Sloveni, ali Srbi posebno, veoma su držali do porodice i odnosa prema precima, pa je Slava tada (a i danas) održavala tu jaku vezu sa precima i porijeklom. Slavljenjem, porodice su prenosile kulturno naslijeđe sa pokoljenja na pokoljenje i čuvale svijest o sopstvenom porijeklu.
U prilog teorije da krsno ime – slava pripada kultu mrtvih, govori i spremanje koljiva o krsnom imenu koje se upotrebljava u kultu mrtvih.
Kako se čvrsto vjerovalo da pokojnici nastavljaju život poslije smrti, što se ogleda u pogrebnim ritualima popu daća, kada se trećeg, sedmog, dvanaestog i četrdesetog dana poslije smrti pokojnicima na grob odnosi hrana i piće, kao i poslije 6 i 12 mjeseci, uz druge posebne praznike mrtvih, zadušnice, koje se proslavljaju na grobovima i po kućama, otud se i na dan slave predaka kao žrtva umrlima prilaže i hrana i žito, a ova gozba se tako prenela i do današnjih dana u vidu bogate slavske trpeze, obrednog kolača i slavskog žita.
Najstariji pomen slave u našim krajevima potiče iz 1018. godine. Postoji teorija da su Srbi u vrijeme pokrštavanja, negdje krajem 9. vijeka, sam dan masovnog krštenja uzimali kao dan sveca zaštitnika ili je svako pleme usvojilo svog zajedničkog zaštitnika.
Kako je paganski narodni običaj bilo nemoguće iskorijeniti i kod ranih Srba koji su primili hrišćanstvo, mudri srpski arhiepiskop Sveti Sava je u 13. vijeku kanonizovao stare narodne običaje i uputio sveštenstvo da ih nasilno i uzaludno ne progone, nego da im daju hrišćansko obilježje. S druge strane, zabranio je svečarske gozbe sa krvnim žrtvama kod crkve.
U crkvi su tada počele da se vrše službe svetitelju, a gozbe su morale da se obavljaju u kući domaćina koji slavi svog zaštitnika kao krsnu slavu.
I tako je slava stigla u hrišćansko-pravoslavne običaje.
Današnju formu slava konačno je uobličio mitropolit Srbije Mihailo 1862. godine. Danas, pored porodične slave, postoje i crkvene, seoske zavjetine, gradske, slave udruženja i društava, pa čak i stranačke ili zanatlijske slave.
I tako je kroz istoriju hrišćanstva kod Srba, slava ostala naš glavni dokaz o poreklu još od paganskih vremena.
-
Hronika2 dana ago
NOVI DAN, NOVA TRAGEDIJA! Jedna osoba u Sarajevu oduzela sebi život skokom sa stambene zgrade
-
Hronika2 dana ago
DVIJE TRAGEDIJE UJEDINILE REGION! Anđela iz Banjaluke i Stefan koji je stradao u Novom Sadu BILI ROĐACI
-
Društvo2 dana ago
VREMENSKA PROGNOZA! Hladnije i oblačno, uskoro PRVE PAHULJE
-
Svijet2 dana ago
MASK OBJAVIO SNIMAK! Evo šta je američki profesor rekao o NATO bombardovanju Beograda (VIDEO)
-
Hronika2 dana ago
LJUDI BEZ DUŠE! Krivolovci UBILI SRNU I MALO LANE u Pervanu kod Banjaluke, PA IH OSTAVILI U TRAVI!
-
Svijet2 dana ago
NAJISKUSNIJI NA ČELU! Lavrov će predvoditi RUSKU DELEGACIJU na samitu G20
-
Svijet2 dana ago
NEMA KRAJA AGONIJI! Španija ponovo na udaru OBILNIH KIŠA I NISKIH TEMPERATURA
-
Banjaluka2 dana ago
EMIR KUSTURICA USKORO U BANJALUCI! Promocija “Sabranih djela” u KUĆI MILANOVIĆA