Amabasador Rusije u UN Vasilij Nebenzja oštro je komentarisao pred Generalnom skupštinom izglasavanje Rezolucije o Srebrenici.

Rezolucija o Srebrenici usvojena je na sjednici Generalne sednice Ujedinjenih nacija sa 84 glasa za, 19 glasova protiv, dok je 68 zemalja bilo uzdržano, što pokazuje da je glasova protiv i uzdržanih ukupno bilo 87.

Među državama koje su glasale protiv usvajanja rezolucije našle su se Rusija, Kina, Nikaragva, Demokratska republika Kongo, Antigva i Barbuda, Belorusija, Komorska ostrva, Kuba, Severna Koreja, Eritreja, Esvatini, Grenada, Mađarska, Mali, Nauru, Sao Tome, Srbija, Sirija, Dominika.

Amabasador Rusije u UN Vasilij Nebenzja oštro je komentarisao pred Generalnom skupštinom izglasavanje Rezolucije o Srebrenici.

Njegov govor prenosimo u cjelosti:

Poštovani gospodine predsjedniče, poštovane kolege,

Danas smo svjedoci tužne stranice u istoriji Generalne skupštine UN. Jedan broj delegacija, predvođen Njemačkom, odlučio je da zloupotrebi ovlašćenja Generalne skupštine i da, pod izgovorom da rezolucija ima za cilj da se utvrdi Dan sjećanja, usvoji političku deklaraciju čiji je cilj, uprkos izjavama inicijatora koji govore suprotno, demonizovanje jednog od naroda bivše Jugoslavije, podrivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma i rezolucije SB UN 1031 na kojoj se on zasniva. Ne iznenađuje to što rezolucija usvojena bez konsenzusa ne samo da ne poziva na punu implementaciju Dejtonskog sporazuma, nego ga ni ne spominje. Ova rezolucija uopšte nije usvojena sa brojem kojem su se organizatori nadali. Pogledate brojke: veći je broj članica UN koje nisu podržale rezoluciju, nego onih koji jesu.

Među inicijatorima nacrta je stalni predstavnik BiH koji je u ovom pitanju djelovao prekoračujući svoja ovlašćenja. Prema Ustavu BiH, koji je dio Dejtonskog sporazuma, podnošenje rezolucije koja je danas usvojena trebalo je da odobre svi članovi Predsedništva te zemlje.

U ovome vidimo još jednu potvrdu dosljedne linije dijela bosanskih elita i njihovih zapadnih mentora usmjerene na potkopavanje uloge Predsjedništva kao tela koje u najvećoj mjeri održava konsenzus multinacionalnog društva u BiH u vezi pitanja koja su ključna za državu. Podsjećamo da sistem balansiranja interesa tri državotvorna naroda i dva entiteta predstavlja srž Dejtonskog sporazuma kojim je okončan krvavi građanski rat u Jugoslaviji.

Autori inicijative su od početka dovodili članove Skupštine u zabludu. Proklamovali su da rezolucija vodi pomirenju i istovremeno su krili da u njoj nedostaje glavni elemenat – saglasnost svih naroda i entiteta zemlje. Čak je i samo podnošenje nacrta i razmatranje dovelo do porasta tenzija u BiH i na Balkanu u cjelini. To potvrđuju demonstracije u Banjaluci u kojima učestvuje više hiljada ljudi, pisma i obraćanja srpskog člana Predsjedništva BiH Želje Cvijanović i predstavnika Srbije na sednicama SB UN od 30. aprila i 15. maja. Da pitanje koje se danas razmatra ima i direktnu pravnu dimenziju govori i saopštenje Narodne skupštine Republike Srpske od 22. maja.

Željeli bismo da skrenemo pažnju i na to da su potpuno neumjesne paralele između rezolucije o genocidu u Ruandi i današnje odluke o Srebrenici. Nacrt rezolucije Generalne skupštine o Ruandi uoči razmatranja u Generalnoj skupštini bio je usaglašen unutar zemlje, a zatim i u regionalnoj grupi – Afričkoj uniji. Što se tiče ove rezolucije, nismo vidjeli bilo kakav pokušaj da se dogovore zajednički pristupi. Umjesto toga, pomenuta “grupa prijatelja” pripremila je i iznijela na razmatranje nacrt kao gotov proizvod po principu “uzmi ili ostavi”, prikrivajući se sa nekoliko rundi formalnih konsultacija.

Svi pozivi predstavnika odgovornih članica UN, uključujući Rusiju i Srbiju, da se pitanje dana sjećanja na žrtve rata u Bosni vrati na nacionalni nivo kako bi o njemu raspravljala sva tri državotvorna naroda BiH, kao i da se postigne jedinstven stav u regionu, bili su odbačeni. Zato su na listi koautora Njemačka, SAD, Francuska, Velika Britanija, Finska, Irska, Italija, Lihtenštajn, pa čak i Novi Zeland. Ni Holandija, čiji je takozvani mirovni bataljon odigrao sramnu ulogu u tragediji u Srebrenici 1995. godine, nije se ustručavala da se pridruži koautorima.

Jedno je očigledno: inicijatori današnje odluke djeluju smišljeno, podstičući Bosnu i Hercegovinu na konfrontaciju i ne obazirući se na cenu koju je ta zemlja platila tokom građanskog rata devedesetih. Tada je poginulo 100.000 ljudi i mnogo je primjera krvavih tragedija tog rata ne samo protiv Bošnjaka, nego i Srba i Hrvata. Utisak je da se ovo radi da se narodi u BiH nikada ne pomire. Ove akcije vidimo kao prijetnju miru i bezbjednosti u zemlji i regionu u cjelini.

Sve to je cinično i licemjerno, ali je još više iznenađuje to što je Njemačka odlučila da bude glavni sponzor ove rezolucije. Zemlja, koja je u 20. vijeku pokrenula dva svjetska rata, koja je u koncentracionim logorima ubila milione ljudi, koja je odgovorna za masovne zločine u Africi i koja je najaktivnije učestvovala u raspadu Jugoslavije i bombardovanju Sarajeva 1995. godine, sada pokušava da sa tribine Generalne skupštine drži lekcije drugima o važnosti nacionalnog pomirenja. Sigurni smo da Njemačka nema nikakvo moralno pravo čak ni da pomene termin ‘genocid’ u vezi bilo čega, osim svojih gnusnih zločina. Podsjećamo da su same Ujedinjene nacije, u čijim se prostorijama danas nalazimo, formirane zbog zločina nacističke Njemačke s ciljem da se takvi zločini protiv čovečnosti spreče jednom zauvijek.

Željeli bismo još da istaknemo da su autori nacrta svojim potezom ukinuli svojevrsni status kvo koji je opstajao zahvaljujući rezoluciji Generalne skupštine – 69/323 o proglašenju 9. decembra za Međunarodni dan svih genocida i otvorili su “Pandorinu kutiju”. Podsjećamo da odluke Generalne skupštine UN o genocidu i drugim zločinima nacističke Njemačke protiv naroda Sovjetskog Saveza tokom Drugog svjetskog rata 1941-1945. nisu bile usvojene. A ti zločini nacističkog režima odnijeli su živote 27 miliona sovjetskih građana. Stradali su mnogi evropski narodi, među kojima veoma teško i Srbi. Mi to nismo zaboravili niti ćemo zaboraviti. Niko nije zabravljen, ništa nije zaboravljeno.

Gospodine predsjedniče,

Ne možemo zanemariti izjave niza delegacija o važnosti poštovanja odluka Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju i Međunarodnog suda UN. Međunarodni sud za bivšu Jugoslaviju i njegov naslednik, Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove, koji su bili formirani kako bi obezbedili nepristrasno pravosuđe, potpuno su podbacili kada je riječ o ovom zadatku. Njihove pristrasne i politizovane odluke nimalo nisu doprinijele održivom pomirenju na Balkanu.

Međunarodni sud za bivšu Jugoslaviju i Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove samo su doprinijeli produbljivanju podjela na Balkanu. Odgovornost za događaje iz devedesetih svalili su isključivo na Srbe, ignorišući brojne zločine ostalih strana u sukobu. Na kraju glasovi srpskih žrtava nikada se nisu čuli, nisu postigli nikakvu pravdu. Za Međunarodni sud za bivšu Jugoslaviju kao da nije ni postojao Mehanizam za srpske žrtve zločina. Pravo pravosuđe ne funkcioniše tako.
Da ne govorimo o tome da je baza dokaza Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju u velikoj mjeri izgrađena na spornim pravnim konceptima koje je smislio sam tribunal. Njegove odluke broje hiljade stranica, ali subjektivna komponenta genocida je izvučena iz prepričavanja svedoka jednog telefonskog razgovora.

Međunarodni sud pravde nije ulazio u detalje i jednostavno je prihvatio sve zaključke Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju. Na to je direktno ukazao jedan broj sudija u svojim zasebnim mišljenjima u vezi odluke od 26. februara 2007. godine.

Gospodine predsjedniče,

Više puta smo čuli da bi predstavljena rezolucija trebalo samo da zatvori prazninu, da potvrdi odluke međunarodnih sudova i da doprinese dugoročnom nacionalnom pomirenju. Međutim, gorka ironija je u tome što je današnje glasanje jasno pokazalo koliko je podijeljena svjetska zajednica i oko Srebrenice i oko gore navedenih odluka. Usvajanje ove rezolucije je Pirova pobjeda za njene inicijatore. Šta su oni postigli? Ako su autori imali za cilj da podijele Generalnu skupštinu, na šta smo ih ranije upozoravali, onda im je to odlično uspjelo. Hvala na pažnji.

Ruski predsjednik Vladimir Putin je spreman da zaustavi rat u Ukrajini uz pregovore o prekidu vatre koji bi priznali trenutnu liniju razdvajanja na frontu, navela su za Rojters četiri nezavisna ruska izvora.

Istovremeno, ruski predsjednik je spreman i da nastavi sa ratom ukoliko vlasti u Kijevu i zemlje Zapada negativno budu reagovali.

Tri izvora iz Putinovog okruženja, navode da je ruski lider izrazio frustraciju maloj grupi svojih savetnika zbog, kako smatra, napora zapadnih zemalja da se zaustave pregovori i odluke ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog da isključi mogućnost njihovog održavanja.

– Putin može da se bori koliko god treba, ali je i Putin spreman za prekid vatre, da zamrzne rat – rekao je drugi od četiri izvora. On je ranije radio sa Putinom i ima saznanja o razgovorima na najvišem nivou u Kremlju. Ovaj izvor je kao i ostali citirani u ovoj priči, govorio pod uslovom anonimnosti s obzirom na osjetljivost situacije.

Za ovaj izvještaj, Rojters je razgovarao sa ukupno pet ljudi koji rade sa Putinom ili su sa njim radili na višem nivou u političkom i poslovnom svijetu. Jedan izvor nije komentarisao zamrzavanje rata na trenutnim linijama fronta.

Putinov portparol Dmitrij Peskov, u odgovoru na zahtjev za komentar, rekao je da je šef Kremlja više puta jasno stavio do znanja da je Rusija otvorena za dijalog kako bi postigla svoje ciljeve, rekavši da zemlja ne želi “vječni rat”.

Prošlosedmično imenovanje ekonomiste Andreja Belousova za ruskog ministra odbrane neki zapadni vojni i politički analitičari vide kao stavljanje ruske ekonomije na trajnu ratnu osnovu da pobjedi u dugotrajnom sukobu. To je uslijedilo nakon kontinuiranog pritiska na bojnom polju i teritorijalnog napredovanja Rusije posljednjih sedmica.

Međutim, izvori su rekli da bi Putin, reizabran u martu na novi šestogodišnji mandat, radije iskoristio trenutni zamah Rusije da okonča rat. Izvori Rojtersa nisu direktno komentarisali izbor novog ministra odbrane.

– Putin smata da je rat otišao predaleko i da može da da ruskom narodu sukob kao pobjedu – navode izvori.

Najveći ratni sukob u Evropi od završetka Drugog svetskog rata koštao je na stotine milijardi dolara i odnio je na desetine hiljada života na obje strane. Doveo je i do uvođenja zapadnih sankcija ruskoj ekonomiji.

Putin je, kako izvori navode, svjestan da bi svako veliko napredovanje ruske vojske na frontu zahtijevalo da se izvrši mobilizacija na nacionalnom nivou, što on ne želi da učini. Putinova popularnost je naglo opala nakon prve mobilizacije koju je proglasio u septembru 2022. Ona je dovela do toga da više hiljada muškaraca napusti zemlju.

Regrutovanje dobrovoljaca
Peskov pak tvrdi da Rusiji nije potrebna mobilizacija i da može da nastavi sa operacijama regrutujući dobrovoljce i profesionalne vojnike.

Međutim, mogući pregovori i prekid vatre iz ove perspektive djeluju daleko. Ukrajinski predsjednik Zelenski je u više navrata istakao da Putinovi uslovi nisu mogući za otpočinjanje pregovora. Zelenski je naveo da je cilj Ukrajine da povrati cjelokupnu teritoriju koju je Rusija osvojila uključujući i poluostrvo Krim, koje je anektirala poslije referenduma 2014.

Zelenski je čak 2022. potpisao dekret u kojem se formalno navodi da su svaki pregovori sa Putinom nemogući. Jedan od izvora je naveo i da nikakav sporazum neće biti moguće postići između Rusije i Ukrajine dok je Zelenski na vlasti ili dok Rusija ne postigne sporazum direktno sa Sjedinjenim Državama.

Mađarski premijer Viktor Orban ocijenio je danas da su u Briselu u toku pripreme za ulazak Evrope u rat i dodao da je neophodno ojačati odbrambene kapacitete Mađarske.

Orban je za radio Košut rekao da “postoje neke alarmantne sličnosti između sadašnjeg vremena i vremena kada su se vršile pripreme za prvi i drugi svjetski rat”.

“Ono što se danas dešava u Briselu i Vašingtonu, ili trenutno više u Briselu nego u Vašingtonu, stvara atmosferu za eventualni vojni sukob, koju bismo mogli opisati kao pripremu za ulazak Evrope u rat”, rekao je mađarski premijer, navodi agencija MTI, prenosi Tanjug.

Orban je naveo i da zbog toga postoji potreba za jačanjem vojske jer bi to samo po sebi moglo da odvrati od rata.

“Slabost je najčešći razlog za ratove, pa je potrebno imati vojsku i vojnike, vršiti pripreme i jačati sposobnosti samoodbrane”, rekao je mađarski premijer.